Daily news
Бум на домашната литература – пазарот неподготвен
Светски а наши, може слободно да се каже за голем дел од романите што стигнуваат од младата и средна писателска генерација. Жанровски разновидни, модерни, храбри и романите и поезијата на младата генерација, се чини, повторно го популаризираа читањето на печатени изданија, во ерата на голема конкуренција од електронски библиотеки. Изданијата на домашни автори доживуваат исцрпени тиражи, па се печатат по втор или третпат.
Интересот кај читателите станува сè поголем, па се менува трендот во книжарниците повеќе да се бараат преводи на светската белетристика за сметка на нашата. Со ова се согласуваат и издавачите и авторите. Што се однесува до авторските права, тие кај нас се почитуваат, барем кога е во прашање литературата. Повод да проговориме на оваа тема е денешното одбележување на светскиот ден на книгата и авторското право, што кај нас се одбележа во Националната и универзитетска библиотекла „Св. Климент Охридски“. Овој ден е одреден во 1995 година од УНЕСКО во чест на датумот кога во 1616 година починале двајца великани на светската книжевност – Вилијам Шекспир и Мигуел де Сервантес.
Според Ѕвездан Георгиевски, новинар, публицист и писател, кај нас основен проблем е што немаме сериозен пазар на книги, а Министерството за култура иако поддржува печатење на стотици наслови годишно, нема стратегија за нивниот пласман.
– Барем што се однесува до книжевноста, во Македонија се почитуваат авторските права. Првенствено затоа што тие се најевтини. На крајот на краиштата, авторите и не инсистираат премногу на сопствените права водејќи се од идејата дека е поважно нивниот труд да види бел ден отколку да се „цевчи“ за некој денар повеќе или помалку. Всушност, основниот проблем е во тоа што Македонија нема и никогаш немала сериозен пазар за книги. На сила е еден интересен феномен: Министерството за култура на годишно ниво поддржува стотици и стотици наслови (да не говорам сега и за нивната сопствена издавачка дејност), а не поддржува дистрибуција на производот што го плаќа. Резултат на тоа е што во метрополата имате максимум три до четири функционални книжарници и исто толку во целата држава! Со други зборови, книжарниците се третираат како комерцијални и трговски објекти (исто како продавници за чевли или кафеани), а не како просветителски институции. Жално е што и библиотеките сè помалку откупуваат книги, смета Георгиевски, чиј роман „Недела дена во животот и смртта на Гроздан“, за кратко време се стекна со голема популарност.
Наградите, промоциите и споделувањата на социјалните мрежи го зголемуваат интересот кај читателите, па според Георгиевски, тоа е добар мотив за писателите.
– Среќната околност на оваа позиција е дека издавачите и книжарите се принудени да прават маркетинг на сопствените изданија и производи, па мислам дека на тоа се должи бумот на македонската литература, на кој сме сведоци во последниот период. Сепак, новите технологии, општата писменост, социјалната ситуација и низа други фактори условуваат продаден тираж од, на пример, 500 примероци во две години од една книга да направи бестселер. Се разбира дека ваквиот тираж никому нема да му донесе некаков особен ќар, освен можеби престиж. Но, без оглед на тоа, наградите, промоциите и социјалните мрежи, сепак, го зголемуваат интересот на читателите кон некое дело, а тоа повратно пак ги мотивира авторите и натаму да пишуваат. Од тој квантитет, како што можеме сите да забележиме, излегува и сериозен квалитет. Работа на државата и на културната политика е тој квалитет да го поддржи и прошири надвор од нашите граници, вели тој.
За писателката Лидија Димковска, според соодветна популаризација од страна на семејството, образовните институции и на државата треба да се погрижиме секој ден да биде ден на книгата.
– Имам впечаток дека во Македонија читател се станува случајно, а се останува или не – намерно. Всушност, не знам колку и како се чита, но оптимистички звучат изјавите на издавачите дека македонската литература се чита сѐ повеќе. Идеално би било кога ден на книгата би бил секој ден од нашиот живот. Тоа, всушност, и не е невозможно, но потребна е многу поголема грижа и посветеност од страна на семејството, образовните институции и на државата во целост – уште од мали нозе книгата да му стане најдобра пријателка на секого, смета Димковска.
Генералниот секретар на Националната комисија на УНЕСКО Лидија Топузовска во денешното обраќањето во НУБ, истакна дека нашиот однос кон книгата во голема мера го одредува нашиот однос кон културата. Рече дека книгата има универзално и непроценливо значење за човештвото, дека е средство која ја изразува и во исто време ја зачувува културната разноликост на народите. Притоа го подвлече и апелот на УНЕСКО.
– Оваа година УНЕСКО овој ден го посвети на најранливите категории, со што се вклопува со хуманите принципи и иницијативи на оваа Организација на Обединетите нации. Во таа насока, ќе се обратам до сите надлежни институции и до поединци – да им помогнат на младите и на ранливите категории граѓани – да добијат квалитетно образование достапно до сите подеднакво, за да им овозможат еднакви можности за усовршување и вработување, рече Топузовска, цитирајќи ја Бокова од нејзината порака – хуманоста на едно општество се мери со степенот на грижата кон најранливите категории.
Во холот на НУБ беа изложени книги од македонски и од странски автори и, според стариот каталонски обичај, посетителите добија на подарок книга и роза. крај/мф/ав
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Daily news
Прва правна конференција Tres Partes
На 26 декември година во хотелот „Континентал“, со почеток во 10 часот, ќе се одржи првата правна конференција Tres partes, во организација на „Јанаки знае“, а ќе биде поделена во три дела.
Првиот дел е со работен наслов „Дали е потребно укинување на извршителите?”, на кој ќе учествуваат Зоран Василевски, кој ќе ја застапува тезата ПРО укинување на извршителите, извршител Снежана Андреевска, која ќе ја застапува тезата КОНТРА укинување на извршителите и извршител и поранешен судија за извршување, Христо Јованов, кој ќе предава во делот на извршувањето пред да се укинат судиите извршители.
Вториот дел е со работен наслов „Дали се шаблонизира институтот надомест на нематеријална штета“, на која предавачи ќе бидат адвокатката Маруша Митровска, судијката Љубица Колиќ од Основен суд Скопје 2 и судијата Ѓорѓи Радојков од Апелациониот суд Скопје.
Третиот т.н. кривичен дел е со работен наслов „Неприменување на кривично-правните институти“, во кој предавачи ќе бидат адвокатот Јанаки Митровски, Никола Тупанчевски, редовен професор по казнено право при „Јустинијан Први“, Александра Деаноска, вонредна професорка по казнено право при „Јустинијан Први“, и Оља Ристова, судијка при Основниот суд Скопје 1.
Предвиден е и интерактивен дел со публиката преку поставување прашања и коментари од учесниците.
Daily news
Груевски оди во затвор – Апелација му ја потврди казната
Апелациониот суд Скопје, постапувајќи по кривичниот предмет познат во јавноста под името „Тенк“ по одржана јавна седница, донесе пресуда со која му ја потврди двегодишната затворска казна на премиерот Никола Груевски. „Жалбите на обвинетиот Никола Груевски изјавени лично и преку неговите бранители ги одби како неосновани, а првостепената пресуда ја потврди во целост, со што му ги потврди двете години затворска казна“, пишува во соопштението од судот.
Второстепениот суд делумно му ја уважи жалбата на Ѓоко Поповски и му ја намали казната на 4 години и 6 месеци, а во останатиот дел првостепената одлука ја потврди.
За Гордана Јанкулоска за „Тенк“ е издвоена во друга постапка и пресудата за неа, под обвинение дека ја злоупотребила службената положба и го натерала Поповски да го намести тендерот за „мерцедесот“ што го посакал Груевски, ќе биде изречена на 8 октомври.
Daily news
Бизнисменот Минчо Јорданов треба да сведочи дали бил уценет со пари во шпионската афера
Бизнисменот Минчо Јорданов утрово во кривичниот суд е повикан да сведочи во предметот што го презеде специјалното јавно обвинителство под кодно име „Шпион“.
Обвинетите Миќо Наскоски, Зоран Божиновски и Марјан Маџовски, како што рече на минатото рочиште обвинителката Елизабета Јосифовска, со цел да се стекнат со противправна имотна корист, му се заканиле на бизнисменот Минчо Јорданов дека ќе објават податоци за наводна криминална приватизација и откуп на акциите во АД „Бетон“ и на други негови фирми. Во намерата не успеале, а Јорданов не ги исплатил парите.
„Обвинетиот Александар Диневски прибавувал податоци со степен на државна тајна, а потоа ги доставувал или директно на странските разузнавачки служби или му ги давал на обвинетиот Марјан Ефремов, кој ја формирал групата за уцени, изнуди и шпионажа и ја координирал од 2009 до 2013 година, регрутирајќи нови членови во мрежата. Со обвинетиот Мирослав Зафировски од УБК прибирале податоци за луѓе од ЦИА присутни во Македонија и за штаб на ЦИА во Ирак. Тие прибирале и податоци за организациската поставеност на УБК“, рече Јосифовска за „Шпион“, кое СЈО врз база на нови прислушувани разговори го презеде од Обвинителството за гонење организиран криминал и корупција.
Ефремов, според обвинението, групата за изнуда и тргување со тајни информации од безбедносните служби на Македонија ја направил во 2009 година и, како што тврди обвинителството, тој е мозокот на целата операција. Информациите им ги продавале на Кост Н. од грчката разузнавачка служба, Петар Н. и Јуриј Н. од унгарската и на други лица од странски разузнавачки служби.
Секој од обвинетите, зависно од тоа во која институција работел, снимал службени документи, кои потоа им ги продавал на грчката, руската, унгарската и српската разузнавачка служба. Обвинети во овој случај се и тогашниот шеф на Кабинетот на претседателот на Собранието, Трајко Вељаноски, генералот Горан Стојков, Миќо Насковски, Ѓорѓи Хаџимицев, Цветан Дамјановски (заедно со други нивни колеги од МВР, УБК, АР и Военото разузнавање, кои дел се веќе осудени) и Зоран Божиновски, кој во групата имал улога ако уценуваните не дадат пари, тој да ги објавува, како што вели обвинителката, во порталот „Буревесник“ или во други медиуми во кои работел. Божиновски е обвинет за злосторничко здружување, шпионажа и уцена.
Обвинетите не се чувствуваат виновни, а тврдат и дека целиот процес е монтиран. Во предметот првично беа опфатени 19 лица, од кои неколкумина ја одлежаа затворската казна. Предметот го суди судијата Владимир Туфегџиќ. На конференциска врска треба да сведочи и Драган Даравелски, кој, според обвинението, исто така бил уценуван од обвинетите.