Daily news
(ВИДЕО) Центрите за лекување ментални болести како од хорор-филм
пишува Габриела Димковиќ Мишевска
Затвореноста на институциите за лекување ментални болести за јавноста остава простор за шпекулации што навистина се случува во овие установи. Енигма за јавноста до ден-денес остануваат причините за смртта на 375 лица, колку што починале во изминатите 23 години во Специјалниот завод „Демир Камија“. Непознати се причините и околностите под кои настапила смртта затоа што за ниту еден штитеник досега не била извршена обдукција. Екипи на народниот правобранител секоја година во извештаите посочуваат дека поради недоволно информации се отвораат сомнежи за причините под кои лицата починале.
„Во ниту еден од случаите не е побарана обдукција, односно причината за настанување на смртта. Една од нашите препораки е токму во таа насока. Ги известивме надлежните за ова и тие рекоа дека во иднина ќе се применува оваа мерка. Но, и без да препорачуваме, центарот во Демир Капија има обврска тоа да го бара бидејќи негова обврска е целосно да се грижи за тоа лице“, вели Бајрамовска.
Документите до кои дојде „Макфакс“ потврдуваат дека за починато лице минатата година исчезнало медициското досие во кои се наведени причините за смртта. Починатиот штитеник повраќал измет и имал болки во стомакот. По укажаната лекарска помош во болница во Велес, тој е вратен во Демир Капија по што починал. При надзор на установата од страна на стручна комисија од Министерството за труд и социјална политика било забележано дека недостигаат документи за смртта на починатиот.
„При увидот на досието беше пронајдена изјава на главната медицинска сестра со која потврдува дека досието на починатиот го предала на социјален работник. Но, при прегледот на досието утврдено е дека недостига извештај од лекар од Општата болница во Велес и рендген-снимка на абдоменот. За исчезнувањето на медицинските документи нема иницирано ниту една мерка на одговорност од страна на одговорните лица во установата.“
Хелсиншкиот комитет за човекови права во својот извештај наведува дека повеќето од смртните случаи се резултат на белодробни заболувања. Повеќето од штитениците кои починале биле неподвижни со длабока ретарадација и сместени во блокот Б2, каде што нема врати на собите, при што тие биле изложени на постојан провев.
„Најголемиот број смртни случаи се резултат на бронхопневмонија, што укажува дека се работи за лица со слаб имунитет, а дополнително е влошена состојбата и од несоодветната исхрана. Во овој дел каде што престојуваат нема доволно чист воздух“, вели Пировска.
Дека условите се супстандарди услови и нема соодветна грижа и недоволен стручен персонал алармира и омбдусманот. За здравјето на оваа категрорија лица со најтешко ментално нарушување се грижи само еден лекар кој доаѓа на повик бидејќи не е постојано вработен во домот. Забележано е дека неподвижни лица биле оставени сами на себе, лазеле по подот, каде што течат фекалии.
„Загрижувачки се условите од хигиенски аспект во санитарните јазли, кујната, собите за дневен престој… каде што, за жал, утврдивме фекалии на отворен простор. Забележавме дека воздухот е задушлив, има тешка миризба, што укажува дека просториите не се проветрени долг период.
Според стручни препораки, за секое лице треба да има по еден негувател, но во Демир Капија тие се само 70 на 277 лица. Останатиот персонал, над 150 вработени, се административци, а за сметка на тоа има само 18 медицински сестри и 4 негуватели. Препораките и на домашната и на меѓународната јавност се дека конечно треба да започне вонинстуционална грижа за овие лица, а ваквите институции да се затворат.
„Во западниот свет, каде што демократијата, културата и социјалната заштита се на повисоко ниво, постојат домови, во нив се сместени помал број луѓе, при што за нив се грижи стручна екипа. Да речеме, една куќа во која се сместени 3-4 лица, и тоа од најкритичната категорија, и ако тие соодветно се третираат, тогаш може да се очекува еден ден овие луѓе сами да научат да се грижат за себе“, вели Пировска.
Решетки на прозорците, дотраен инвентар, стари душеци и двор обраснат во трева со купишта ѓубре, забележа камерата на „Макфакс“ во Психијатриската болница „Бардовци“. Извори од болницата тврдат дека болните се лекуваат во лоши услови, недостига стучен персонал, а ниското ниво на хигиена е причина за многу заразни болести кои се шират кај пациентите. Појава на вошки и кожни исипи е нормална појава таму, вели еден роднина на лице што се лекува во „Бардовци“.
„Има вошки, не можеме да го исчистиме. Во болницата не ги третираат, ги оставаат сами да се снаоѓаат. Често се во валкани алишта, не ги перат, не ги бањаат“, вели еден роднина, кој го начекавме во кругот на болницата.
Во психијатриската болница „Бардовци“ во просек се лекуваат од 300 до 400 лица со ментални нарушувања. Дел од болницата, односно три објекти, беа реконстириан пред три години и беа подобрени условите. Но, според кажувањата на вработените, во „Бардовци“ само еден објект е функционален. Министерството за здравство, под чија надлежност се овие установи, во писмена изјава информира дека се работи на стратегија со која ќе бидат подобрени условите.
Министерство за здравство
„Еден од главните фокуси на Министерстово за здравство е токму оваа проблематика бидејќи сме свесни за обемноста и комплексноста. Болничкиот сектор во Министерсвото, како и други стручни лица од областа, веќе работат на пообемна стратегија за унапредување на условите во овие установи, зајакнување на кадарот во установите, како и целокупно подигнување на квалитетот на здравствената заштита на оваа исклучително чувствителна група пациенти“, информира Министерството за здравство.
Сепак, експертите од оваа област се и понатаму на ставот дека во согласност со европските стандарди вакви установи треба да станат минато, а третманот на овие лица да биде надвор од институциите за класично болничко лекување.
Снимател: Влатко Желчески / Монтажа: Бојан Ефремов
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Daily news
Прва правна конференција Tres Partes
На 26 декември година во хотелот „Континентал“, со почеток во 10 часот, ќе се одржи првата правна конференција Tres partes, во организација на „Јанаки знае“, а ќе биде поделена во три дела.
Првиот дел е со работен наслов „Дали е потребно укинување на извршителите?”, на кој ќе учествуваат Зоран Василевски, кој ќе ја застапува тезата ПРО укинување на извршителите, извршител Снежана Андреевска, која ќе ја застапува тезата КОНТРА укинување на извршителите и извршител и поранешен судија за извршување, Христо Јованов, кој ќе предава во делот на извршувањето пред да се укинат судиите извршители.
Вториот дел е со работен наслов „Дали се шаблонизира институтот надомест на нематеријална штета“, на која предавачи ќе бидат адвокатката Маруша Митровска, судијката Љубица Колиќ од Основен суд Скопје 2 и судијата Ѓорѓи Радојков од Апелациониот суд Скопје.
Третиот т.н. кривичен дел е со работен наслов „Неприменување на кривично-правните институти“, во кој предавачи ќе бидат адвокатот Јанаки Митровски, Никола Тупанчевски, редовен професор по казнено право при „Јустинијан Први“, Александра Деаноска, вонредна професорка по казнено право при „Јустинијан Први“, и Оља Ристова, судијка при Основниот суд Скопје 1.
Предвиден е и интерактивен дел со публиката преку поставување прашања и коментари од учесниците.
Daily news
Груевски оди во затвор – Апелација му ја потврди казната
Апелациониот суд Скопје, постапувајќи по кривичниот предмет познат во јавноста под името „Тенк“ по одржана јавна седница, донесе пресуда со која му ја потврди двегодишната затворска казна на премиерот Никола Груевски. „Жалбите на обвинетиот Никола Груевски изјавени лично и преку неговите бранители ги одби како неосновани, а првостепената пресуда ја потврди во целост, со што му ги потврди двете години затворска казна“, пишува во соопштението од судот.
Второстепениот суд делумно му ја уважи жалбата на Ѓоко Поповски и му ја намали казната на 4 години и 6 месеци, а во останатиот дел првостепената одлука ја потврди.
За Гордана Јанкулоска за „Тенк“ е издвоена во друга постапка и пресудата за неа, под обвинение дека ја злоупотребила службената положба и го натерала Поповски да го намести тендерот за „мерцедесот“ што го посакал Груевски, ќе биде изречена на 8 октомври.
Daily news
Бизнисменот Минчо Јорданов треба да сведочи дали бил уценет со пари во шпионската афера
Бизнисменот Минчо Јорданов утрово во кривичниот суд е повикан да сведочи во предметот што го презеде специјалното јавно обвинителство под кодно име „Шпион“.
Обвинетите Миќо Наскоски, Зоран Божиновски и Марјан Маџовски, како што рече на минатото рочиште обвинителката Елизабета Јосифовска, со цел да се стекнат со противправна имотна корист, му се заканиле на бизнисменот Минчо Јорданов дека ќе објават податоци за наводна криминална приватизација и откуп на акциите во АД „Бетон“ и на други негови фирми. Во намерата не успеале, а Јорданов не ги исплатил парите.
„Обвинетиот Александар Диневски прибавувал податоци со степен на државна тајна, а потоа ги доставувал или директно на странските разузнавачки служби или му ги давал на обвинетиот Марјан Ефремов, кој ја формирал групата за уцени, изнуди и шпионажа и ја координирал од 2009 до 2013 година, регрутирајќи нови членови во мрежата. Со обвинетиот Мирослав Зафировски од УБК прибирале податоци за луѓе од ЦИА присутни во Македонија и за штаб на ЦИА во Ирак. Тие прибирале и податоци за организациската поставеност на УБК“, рече Јосифовска за „Шпион“, кое СЈО врз база на нови прислушувани разговори го презеде од Обвинителството за гонење организиран криминал и корупција.
Ефремов, според обвинението, групата за изнуда и тргување со тајни информации од безбедносните служби на Македонија ја направил во 2009 година и, како што тврди обвинителството, тој е мозокот на целата операција. Информациите им ги продавале на Кост Н. од грчката разузнавачка служба, Петар Н. и Јуриј Н. од унгарската и на други лица од странски разузнавачки служби.
Секој од обвинетите, зависно од тоа во која институција работел, снимал службени документи, кои потоа им ги продавал на грчката, руската, унгарската и српската разузнавачка служба. Обвинети во овој случај се и тогашниот шеф на Кабинетот на претседателот на Собранието, Трајко Вељаноски, генералот Горан Стојков, Миќо Насковски, Ѓорѓи Хаџимицев, Цветан Дамјановски (заедно со други нивни колеги од МВР, УБК, АР и Военото разузнавање, кои дел се веќе осудени) и Зоран Божиновски, кој во групата имал улога ако уценуваните не дадат пари, тој да ги објавува, како што вели обвинителката, во порталот „Буревесник“ или во други медиуми во кои работел. Божиновски е обвинет за злосторничко здружување, шпионажа и уцена.
Обвинетите не се чувствуваат виновни, а тврдат и дека целиот процес е монтиран. Во предметот првично беа опфатени 19 лица, од кои неколкумина ја одлежаа затворската казна. Предметот го суди судијата Владимир Туфегџиќ. На конференциска врска треба да сведочи и Драган Даравелски, кој, според обвинението, исто така бил уценуван од обвинетите.