Контакт

Daily news

Совет на Народна банка: Македонската економија со раст од 2,4 отсто

Објавено пред

Советот на Народната банка на Република Македонија денес ја одржа својата трета седница.Соопштението го објавуваме во целост.
На седницата беше усвоен Годишниот извештај за 2016 година, при што беше констатирано дека во 2016 година Народната банка успешно ги оствари законски дефинираните цели. Девизниот курс остана стабилен, при што сите показатели за соодветност на девизните резерви се задржаа во комфорната зона. Во однос на ценовната стабилност, во 2016 година во просек беше остварена ниска и благо негативна промена на домашните цени, во целост како последица на пониските увозни цени на храната и на енергијата, односно факторите на страната на понудата. Од друга страна, базичната инфлација се одржуваше на умерено ниво во позитивната зона, што соодветствува со постојаното закрепнување на домашната побарувачка и благо позитивниот производен јаз.
И во 2016 година македонската економија растeше, при што стапката на реален раст изнесува 2,4% и е умерено пониска во споредба со 2015 година. Структурата е слична како во 2015 година, односно градежништвото беше сектор со највисок позитивен придонес. Во 2016 година дефицитот на тековната сметка на билансот на плаќања се задржа на умерено ниво, не упатувајќи на поголеми нерамнотежи во надворешниот сектор. Негативното салдо на тековната сметка забележа проширување за 1 п.п. и достигна 3,1% од БДП, при што продлабочениот дефицит во примарниот доход и помалиот суфицит во секундарниот доход влијаеја на проширувањето на салдото, додека подобрените резултати во размената на стоки и услуги влијаеше ова проширување да остане умерено. Главни фактори во подобрувањето се нето-извозот од новите индустриски капацитети, намалувањето на негативното енергетско салдо, зголемените нето-приливи кај повеќе категории услуги, како и отсуството на поголеми притисоци од домашната побарувачка врз увозот.
Финансиската сметка на билансот на плаќања забележа позначителни нето-приливи од 6,5% од БДП. Најзначаен извор на нето-приливи во финансиската сметка претставуваа директните инвестиции, коишто пораснаа за 1,4 п.п. од БДП во однос на претходната година и достигнаа 3,6% од БДП. Дополнителен придонес имаше задолжувањето на државата на меѓународните финансиски пазари, преку издавање на петтата еврообврзница. Овие финансиски текови беа доволни за покривање на дефицитот во тековната сметка и за зголемувањето на девизните резерви.
Меѓународната инвестициска позиција на крајот на 2016 година е негативна, односно преовладуваат обврските, а изнесува 5.731,6 милиони евра, или 58,1% од БДП. Во споредба со состојбата на крајот од претходната година, нето-обврските кон остатокот од светот забележаа зголемување од 2 п.п. од БДП. Во однос на структурата на меѓународните обврски, и во 2016 година преовладуваат странските директни инвестиции, како постабилен и долгорочен извор на финансирање. На крајот на 2016 година, бруто надворешниот долг изнесува 7.253,2 милиона евра, или 73,5% од БДП, што претставува раст од 4,1 п.п. од БДП, во споредба со крајот на 2015 година. Општо земено, показателите за надворешната задолженост на домашната економија покажуваат дека бруто надворешниот долг се наоѓа во безбедната зона. На крајот од 2016 година, нето надворешниот долг, како дополнителен показател за надворешната позиција на економијата, изнесуваше 2.669,8 милиони евра, или 27,1% од БДП, што во однос на 2015 година претставува раст за 2,2 п.п. од БДП.
Во мај 2016 година како одговор на шпекулациите за стабилноста на девизниот курс и банкарскиот систем, Народната банка ја затегна монетарната политика преку зголемување на основната каматна стапка за 0,75 п.п., односно од 3,25% на 4,00%. При крајот на 2016 и почетокот на 2017 година, во услови на пораст на вишокот креирана ликвидност и смирување на состојбите на депозитниот и девизниот пазар, Народната банка пристапи кон нормализирање на монетарната политика како резултат на постепеното стабилизирање на очекувањата на економските субјекти и натамошно задржување на оцените за стабилноста на темелите на домашната економија. Покрај зголемувањето на понудата на благајничките записи, Народната банка ја намали нивната каматна стапка во три наврати, со што основната каматна стапка се врати на нивото од пред мај 2016 година, односно на 3,25%.
Народната банка редовно ги следи тековните движења, присутните ризици и соодветно на нив, ја оценува поставеноста на монетарната политика и постојано е подготвена за преземање соодветни мерки за одржување на ценовната и финансиската стабилност во економијата.
На денешната седница, Советот на Народната банка го донесе и Извештајот за ризиците во работењето на банките во 2016 година, при што беше констатирано дека, во целина, и покрај силното влијание на нестабилната политичка состојба во земјата, придружена со шпекулации за девалвација на курсот на денарот и за стабилноста на домашните банки и депозитите вложени кај нив, што беше особено изразено во првата половина од годината, банкарскиот систем ја задржа стабилноста. Вкупните средства пораснаа за 5%, што е само за неполн процентен поен помалку во споредба со зголемувањето на активата остварено во 2015 година.
Депозитите од нефинансиските субјекти, по остварениот пад во првата половина од 2016 година, во второто полугодие започнаа да се движат по нагорна линија и на годишна основа забележаа солиден раст од 5,4%, иако нешто побавен во споредба со 2015 година, кога тој изнесуваше 6,7%. Депозитите од нефинансиските друштва дадоа двојно повисок придонес во годишниот раст на депозитите, во споредба со домаќинствата. Сепак, депозитите на домаќинствата ја задржаа улогата на поединечно најголем извор на финансирање на активностите на банкарскиот систем со учество од 49,7% во вкупната пасива.
Повлекувањето депозити од банкарскиот систем, присутно во второто тримесечје од 2016 година, преставуваше вистински стрес-тест за соодветноста на обемот на ликвидните средства на банките, коишто се намалија за повеќе од 10% за само еден квартал. Сепак, со повисокиот износ на претходно акумулирани ликвидни средства, како и инструментите на Народната банка за креирање ликвидност, успешно се амортизираше оваа кризна епизода во домашниот банкарски систем и дури се овозможи остварување позитивни стапки на кредитен раст, како главен извор на приходи за банкарскиот систем. До крајот на 2016 година, постепеното закрепнување на депозитната активност, во комбинација со дадената можност за пласирање девизни депозити на банките кај Народната банка по повисоки каматни стапки, споредено со стапките што се добиваат од странските банки, влијаеја во насока на зголемување на склоноста на банките за вложување во ликвидни финансиски инструменти. Така, во 2016 година, ликвидните средства на банкарскиот систем се зголемија за 3,5%, наспроти остварениот мал пад во 2015 година, што придонесе за одржување на показателите за ликвидност на нивоа слични на оние од крајот на 2015 година, а показателите за девизната ликвидност на банкарскиот систем дури забележаа и извесно подобрување.
Нестабилноста во домашниот амбиент и турбуленциите на депозитниот пазар имаа постепени преносни ефекти и врз кредитната активност на банките. Кредитите на банките ја завршија годината со раст од само 1,2%, што е значително послабо остварување во споредба со претходната година кога тој изнесуваше 9,7%. Сепак, движењата на кредитите во голема мера беа условени од измената во постојната регулатива од страна на Народната банка, според која, најдоцна до 30 јуни 2016 година банките имаа обврска да ги „исчистат“ кредитните портфолија од сите побарувања коишто се целосно резервирани подолго од две години. Доколку се изолираат ефектите од овие регулаторни промени, на крајот на 2016 година годишната стапка на раст на кредитната активност на банките изнесува 6%, што е повторно пониско споредено со 9,7% колку што изнесуваше во 2015.
Учеството на нефункционалните во вкупните кредити се спушти до нивото од 6,6% на 31 декември 2016 година. Ризикот за сопствените средства на банките од евентуално остварување на кредитниот ризик од нефункционалните кредити не е висок, поради нивната висока покриеност со издвоената исправка на вредноста од 80,9%, но и поради задоволителниот обем и квалитет на сопствените средства на банките.
Во 2016 година, банките прикажаа за една третина повисок износ на добивка од работењето споредено со минатата година, што овозможи да продолжи трендот на зголемување на нивната профитна маргина, како и на стапките на поврат на капиталот и средствата. Подобрувањето на профитабилноста на банките најмногу произлегува од позначителното намалување на каматните расходи, при само скромен раст на каматните приходи. Исто така, за одбележување е и континуираното подобрување на оперативната ефикасност на банките.
Показателите за солвентноста и капитализираноста на банкарскиот систем забележаа извесно намалување, кое што најмногу произлегува од побрзиот раст на актива пондерирана според ризиците. Сепак, стапката на адекватност на капиталот на крајот од 2016 година е висока и изнесува 15,2%, наспроти 15,5% на крајот од 2015 година и овозможува доволен простор за апсорбирање на евентуалните неочекувани загуби за банките. Во насока на покривање на изложеноста на банките на ризиците од работењето, исклучително поволен факт е доминантното учество на основниот капитал во структурата на сопствените средства на банките. И покрај поволните остварувања, домашните ризици поврзани со неизвесноста во политичкиот амбиент сѐ уште актуелни се и претставуваат значаен фактор на ризик за идните остварувања на банкарскиот сектор.
На денешната седница, Советот на Народна банка ја донесе и Политиката за надзор на платните системи којашто претставува заокружување на рамката за надгледување на платните системи во надлежност на Народната банка. Одговорноста за донесување на Политиката произлегува од Рамката за обелоденување и Методологијата за проценка на Комитетот за системите за плаќање и порамнување при Банката за меѓународно порамнување и Одборот на меѓународната организација на комисиите за хартии од вредност, којашто предвидува обелоденување на политиката за надзор на платните системи.
Советот на Народната банка на денешната Седница ја усвои Одлуката за проверка на автентичноста и соодветноста, условите и начинот на враќање на книжните и кованите пари во оптек и начинот на вршење на супервизија, со која се врши натамошно усогласување на регулативата донесена во текот на 2015 година, а се однесува на стратегиската определба за зголемување на квалитетот и функционалноста на парите во оптек. Во таа насока дополнително се уредени и прецизирани контролните механизми на Народната банка, при спроведување на активностите поврзани со готовинското работење во оние сегменти каде што е забележана потреба за соодветно интервенирање со примена на најсовремените стандарди и практики. крај/мф

dobivaj vesti na viber


©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Daily news

Прва правна конференција Tres Partes

Објавено пред

На 26 декември година во хотелот „Континентал“, со почеток во 10 часот, ќе се одржи првата правна конференција Tres partes, во организација на „Јанаки знае“, а ќе биде поделена во три дела.

dobivaj vesti na viber

Првиот дел е со работен наслов „Дали е потребно укинување на извршителите?”, на кој ќе учествуваат Зоран Василевски, кој ќе ја застапува тезата ПРО укинување на извршителите, извршител Снежана Андреевска, која ќе ја застапува тезата КОНТРА укинување на извршителите и извршител и поранешен судија за извршување, Христо Јованов, кој ќе предава во делот на извршувањето пред да се укинат судиите извршители.

Вториот дел е со работен наслов „Дали се шаблонизира институтот надомест на нематеријална штета“, на која предавачи ќе бидат адвокатката Маруша Митровска, судијката Љубица Колиќ од Основен суд Скопје 2 и судијата Ѓорѓи Радојков од Апелациониот суд Скопје.

Третиот т.н. кривичен дел е со работен наслов „Неприменување на кривично-правните институти“, во кој предавачи ќе бидат адвокатот Јанаки Митровски, Никола Тупанчевски, редовен професор по казнено право при „Јустинијан Први“, Александра Деаноска, вонредна професорка по казнено право при „Јустинијан Први“, и Оља Ристова, судијка при Основниот суд Скопје 1.

Предвиден е и интерактивен дел со публиката преку поставување прашања и коментари од учесниците.

 

Прикажи повеќе...

Daily news

Груевски оди во затвор – Апелација му ја потврди казната

Објавено пред

Апелациониот суд Скопје, постапувајќи по кривичниот предмет познат во јавноста под името „Тенк“ по одржана јавна седница, донесе пресуда со која му ја потврди двегодишната затворска казна на премиерот Никола Груевски. „Жалбите на обвинетиот Никола Груевски изјавени лично и преку неговите бранители ги одби како неосновани, а првостепената пресуда ја потврди во целост, со што му ги потврди двете години затворска казна“, пишува во соопштението од судот.

dobivaj vesti na viber

Второстепениот суд делумно му ја уважи жалбата на Ѓоко Поповски и му ја намали казната на 4 години и 6 месеци, а во останатиот дел првостепената одлука ја потврди.

За Гордана Јанкулоска за „Тенк“ е издвоена во друга постапка и пресудата за неа, под обвинение дека ја злоупотребила службената положба и го натерала Поповски да го намести тендерот за „мерцедесот“ што го посакал Груевски, ќе биде изречена на 8 октомври.

Прикажи повеќе...

Daily news

Бизнисменот Минчо Јорданов треба да сведочи дали бил уценет со пари во шпионската афера

Објавено пред

Spion

Бизнисменот Минчо Јорданов утрово во кривичниот суд е повикан да сведочи во предметот што го презеде специјалното јавно обвинителство под кодно име „Шпион“.

dobivaj vesti na viber

Обвинетите Миќо Наскоски, Зоран Божиновски и Марјан Маџовски, како што рече на минатото рочиште обвинителката Елизабета Јосифовска, со цел да се стекнат со противправна имотна корист, му се заканиле на бизнисменот Минчо Јорданов дека ќе објават податоци за наводна криминална приватизација и откуп на акциите во АД „Бетон“ и на други негови фирми. Во намерата не успеале, а Јорданов не ги исплатил парите.

„Обвинетиот Александар Диневски прибавувал податоци со степен на државна тајна, а потоа ги доставувал или директно на странските разузнавачки служби или му ги давал на обвинетиот Марјан Ефремов, кој ја формирал групата за уцени, изнуди и шпионажа и ја координирал од 2009 до 2013 година, регрутирајќи нови членови во мрежата. Со обвинетиот Мирослав Зафировски од УБК прибирале податоци за луѓе од ЦИА присутни во Македонија и за штаб на ЦИА во Ирак. Тие прибирале и податоци за организациската поставеност на УБК“, рече Јосифовска за „Шпион“, кое СЈО врз база на нови прислушувани разговори го презеде од Обвинителството за гонење организиран криминал и корупција.

Ефремов, според обвинението, групата за изнуда и тргување со тајни информации од безбедносните служби на Македонија ја направил во 2009 година и, како што тврди обвинителството, тој е мозокот на целата операција. Информациите им ги продавале на Кост Н. од грчката разузнавачка служба, Петар Н. и Јуриј Н. од унгарската и на други лица од странски разузнавачки служби.

Секој од обвинетите, зависно од тоа во која институција работел, снимал службени документи, кои потоа им ги продавал на грчката, руската, унгарската и српската разузнавачка служба. Обвинети во овој случај се и тогашниот шеф на Кабинетот на претседателот на Собранието, Трајко Вељаноски, генералот Горан Стојков, Миќо Насковски, Ѓорѓи Хаџимицев, Цветан Дамјановски (заедно со други нивни колеги од МВР, УБК, АР и Военото разузнавање, кои дел се веќе осудени) и Зоран Божиновски, кој во групата имал улога ако уценуваните не дадат пари, тој да ги објавува, како што вели обвинителката, во порталот „Буревесник“ или во други медиуми во кои работел. Божиновски е обвинет за злосторничко здружување, шпионажа и уцена.

Обвинетите не се чувствуваат виновни, а тврдат и дека целиот процес е монтиран. Во предметот првично беа опфатени 19 лица, од кои неколкумина ја одлежаа затворската казна. Предметот го суди судијата Владимир Туфегџиќ. На конференциска врска треба да сведочи и Драган Даравелски, кој, според обвинението, исто така бил уценуван од обвинетите.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија9 минути

Ванковска: Преспанскиот и Бугарскиот договор се колонизаторски договори

Професорката Билјана Ванковска и претседателски кандидат на Левица во Фејсбук статус истакнува дека има разочарани млади луѓе кои мислат дека...

Свет24 минути

Масовен руски напад врз Харков: Бомби паѓаа цела ноќ, две лица загинаа

Во текот на ноќта руските војници гранатираа 17 населени места во областа Херсон, при што загинаа две лица, а четворица...

Свет36 минути

Две тела пронајдени во автомобил под урнатиот мост во Балтимор, паднале од височина од 50 метри во водата

Полицијата во американската сојузна држава Мериленд објави дека две тела биле пронајдени во автомобил во реката Патапско каде мостот Френсис...

Македонија40 минути

Целосен молк од страна на Пендаровски, Ковачевски и СДС за улогата и начинот на ангажирање на спорниот странски консултат, Асаф Еисин, велат од ВМРО-ДПМНЕ

Целосен молк од страна на Пендаровски, Ковачевски и СДС за улогата и начинот на ангажирање на спорниот странски консултат, Асаф...

Регион59 минути

Потрагата по Данка Илиќ продолжува трет ден, се проверуваат телефоните на родителите

И покрај прекинатата теренска потрага по Данка во Бањско Поле и околината, полицијата продолжува со интензивна оперативна работа за утврдување...

Свет1 час

Путин: Обвинувањата дека Русија ќе ја нападне Европа по Украина се целосна глупост

Рускиот претседател Владимир Путин ги осуди обвинувањата на Западот дека Русија планира да се бори против Европа. Ги нарече „целосна...

Свет1 час

Маж во Илиноис уби четири лица и избоде петмина, нападот траел 20 минути

Четири лица загинаа, а пет се повредени во напад во Рокфорд, Илиноис, додека 22-годишен осомничен е уапсен. Полицијата, исто така,...

Македонија16 часа

Турската демократска партија се приклучува на Европскиот фронт, Ахмети: Овој сојуз е историски

По потпишувањето на коалицијата за Европскиот фронт со ДПА на Мендух Тачи, Народното движење на Скендер Реџепи Зејд, ПДЕ на...

Македонија17 часа

Тошковски: Ќе сторам сè МВР да гарантира организирање на безбедни избори

Денеска министерот за внатрешни работи Панче Тошковски присуствуваше на панел дискусија „Зајакнување на соработката помеѓу институциите за проценка на изборните...

Македонија19 часа

Дисциплински постапки за петмина полицајци за пукањето пред тетовската болница

Поднесени се две две кривични пријави од СВР Тетово против М. Т., полициски службеник во Полициската станица за граничен надзор...

Македонија20 часа

ГРОМ, Интегра и ПЦЕР се здружија: коалицијата „Храбро за Македонија“ нема да поддржи уставни промени ниту пред ниту по изборите

Политичките партии Граѓанската опција за Македонија (ГРОМ), Интегра и Партијата за целосна еманципација на Ромите (ПЦЕР) денес се здружија во...

Македонија20 часа

„Вреди“: Албанците нема да му простат на Бујар Османи за случајот Монструм

Претходно кога објаснувавме кој е Бујар Османи, дојде време да се откриваат неговите корупциски скандали, но и политичките ставови што...

Македонија22 часа

Мицкоски: Имаме принципиелен договор за настап на парламентарните избори врз кој ќе функционираме како идна влада

Ние имаме принципиелни разговори и преговори и принципиелен заеднички договор за настап на следните парламентарни избори и очекуваме понатаму, врз...

Свет24 часа

Бајден: Да ja ​​заштитиме Украина од месарот Путин

Американскиот претседател Џозеф Бајден уште еднаш го навреди рускиот претседател Владимир Путин говорејќи пред гласачите во американската сојузна држава Северна...

Регион1 ден

Вучиќ: Следуваат тешки денови за Србија, не ми е лесно да кажам какви вести добивме

Српскиот претседател Александар Вучиќ синоќа изјави дека пред Србија претстојат тешки денови, пренесува „Нова.рс“. Вучиќ најави дека во наредните денови...

Македонија1 ден

СДСМ: Скопје е запустен град, граѓаните се изневерени, ДПМНЕ нема план за иднината

Платформа од минатиот век се новите лажни ветувања на ДПМНЕ по примерот на Скопје. Откако ги изневерија граѓаните на Скопје,...

Регион1 ден

Трае потрагата по исчезнатото двегодишно девојче во Србија

Трае потрагата по двегодишното девојче, кое исчезна вчера околу 13.45 часот во приградската населба Бањско Поле, недалеку од Бор во...

Свет1 ден

Израел во текот на ноќта жестоко го бомбардира јужниот дел на Газа: „Луѓето умираат само за да добијат конзерва туна“

Израел во текот на ноќта интензивно го бомбардираше јужниот дел на Појасот Газа, и покрај меѓународниот притисок за итен прекин...

Свет1 ден

„Не веруваме дека ќе ги пронајдеме живи“: Запрена потрагата по исчезнатите лица по уривањето на мостот во Балтимор

Спасувачките екипи ја прекинаа потрагата по шест лица исчезнати по уривањето на мостот во Балтимор, бидејќи се претпоставува дека се...

Македонија1 ден

Османи со дипломатскиот кор за четвртата годишнина од членството на Македонија во НАТО

Со цел одбележување на 4-та годишнина од членството на Северна Македонија во НАТО, министерот за надворешни работи, Бујар Османи, денеска...