Економија
Ангеловска-Бежоска: Националната стратегија за финансиска едукација и финансиска вклученост е сеопфатен напор за подигнување на финансиската писменост
Финансиската едукација и финансиската вклученост се суштински за економскиот раст и општествениот развој, но и за граѓаните, бидејќи само финансиски едуцирано лице може да носи исправни одлуки за штедењето, кредитирањето и инвестирањето. Финансиската едукација е значајна и за целиот финансиски систем, бидејќи го намалува ризикот од презадолженост и со тоа придонесува за целокупната финансиска стабилност.
Спроведувањето на Националната стратегија за финансиска едукација и финансиска вклученост во нашата земја, којашто е за првпат донесена од страна на финансиските регулатори предводени од Народната банка, е сеопфатен напор насочен кон справување со различни предизвици за финансиската писменост во земјата. Воспоставена е силна рамка за соработка, којашто обединува учесници од различни сектори, вклучувајќи ги и регулаторните и образовните институции, граѓанските организации и приватниот сектор. Ова го посочи гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска, на настанот за размена на искуства со неколку земји во доменот на финансиската едукација, организиран во рамките на регионалниот Проект за поддршка на финансиската едукација, спроведен од Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД) со поддршка на Министерството за финансии на Холандија и платформата „Манивајс“.
Раководителот на ОЕЦД за заштита на корисниците на финансиски услуги, финансиска едукација и вклученост, Мајлс Ларби, во своето видеообраќање на настанот им честиташе на Народната банка и на Координативното тело за финансиска писменост и финансиска вклученост за достигнувањата во финансиската едукација во изминатите години. Ларби наведе дека спроведувањето на Националната стратегија во Северна Македонија е во согласност со препораката на ОЕЦД за финансиска писменост и добрите меѓународни практики на ОЕЦД/ИНФЕ.
Тој посочи дека „подобрувањето на финансиската писменост им помага на луѓето да носат посигурни финансиски одлуки засновани на информации, што на крајот придонесува кон нивната финансиска благосостојба“. „ОЕЦД преку регионалниот проект за финансиска едукација поддржан од Министерството за финансии на Холандија, изразува задоволство што може да го поддржи развојот на финансиската едукација во Северна Македонија и во другите земји низ годините“, рече Ларби.
Осврнувајќи се на финансиската писменост, гувернерката Ангеловска-Бежоска во своето обраќање ги посочи податоците од Меѓународната анкета за финансиската писменост на возрасното население на ОЕЦД/ИНФЕ од 2023 година[i], според кои нивоата на финансиската писменост ширум Европа и натаму се алармантно ниски, со само 52% од возрасното население во Европа со основни финансиски знаења, додека кај нас тој процент е уште понизок со 42%. Ова покажува дека иако се преземени повеќе активности за унапредување на финансиската писменост, сѐ уште има предизвици во светски рамки.
Во однос на финансиската вклученост, гувернерката се осврна на родовите јазови во финансиската писменост и вклученост, како едно од најважните прашања коешто е значајно не само од аспект на родовата еднаквост, туку и од аспект на економскиот развој. Гувернерката Ангеловска-Бежоска посочи дека кај нас се забележува значителен родов јаз во поседувањето сметка, така што 80% од жените и 91% од мажите во земјава имаат сметка во банка.
„За да го премостиме овој јаз, мораме да спроведеме мерки насочени кон финансиската еманципација на жените, како достапноста на образовните ресурси приспособени кон потребите и околностите на жените, при што ќе се земат предвид факторите како што се семејните околности или работниот статус“, посочи гувернерката.
Според неа, значителен јаз има и кај финансиската вклученост на младите лица во регионот во споредба со ЕУ. Кај нас, иако изминатата декада бројот на младите лица кои поседуваат сметка порасна (74%), сепак се забележува значителен јаз во однос на еврозоната (95%).
Ублажувањето на овие јазови е од особена важност, особено во нашиот регион, којшто заостанува и во делот на финансиската конвергенција и пристапот до финансирање. Гувернерката Ангеловска-Бежоска посочи на високиот јаз којшто постои во делот на финансиското посредување помеѓу регионот и ЕУ, со учество на заемите во БДП од 45% и 80%, соодветно, како и на други показатели коишто ја потврдуваат оваа констатација.
Во пресрет на последната година од периодот што го покрива Националната стратегија за финансиска писменост, секогаш е неопходна процена на ефективноста на сегашните програми преку анализа и повратни информации од засегнатите страни, мерење на знаењето и евалуација на промените во однесувањето коишто произлегуваат од образовните иницијативи. Размената на искуствата со колегите од Грузија, Ерменија Италија, Полска и Хрватска се значајни и за утврдувањето на насоките за новата среднорочна стратегија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Од полноќ поскапи бензин и дизел
Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ) донесе Одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 1,00 % во однос на одлуката од 8.01.2025 година.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување во просек: кај бензините за 2,268%, кај дизелот за 1,330%, кај екстра лесното масло зголемувањето е за 1,389% и кај мазутот намалувањето е за 2,436%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок за 0,9486%.
Од 14.1.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 79,50 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 81,50 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 73,50 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 73,00 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 45,285 (денари/килограм)
Малопродажната цена бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95 се зголемува за 1,50 ден/лит.
Малопродажните цени на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-98, како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се зголемуваат за 1,00 ден/лит.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 0,426 ден/кг и сега ќе изнесува 45,285 ден/кг.
Напоменуваме дека ова се максималните цени на нафтените деривати од 00:01 часот на 14.1.2025 година. Трговците на големо и трговците на мало со нафтени деривати и горива за транспорт можат да ги формираат цените на одделни нафтени деривати и горива за транспорт и пониско од највисоките утврдени цени.
Економија
Министерството за финансии: Буџетот за 2024 година реализиран во согласност со планираното, 2025 почнува ликвидно и стабилно
Приходите и расходите во буџетот за 2024 година се реализирани на ниво над 96 %, што е во согласност со планираното во буџетот. Притоа растот на приходите и расходите во однос на претходната година е речиси 10 %, а буџетскиот дефицит е понизок од планираното за 2,5 милијарди денари и е на ниво од 4,4 % од БДП, соопшти Министерството за финансии.
„Вкупните приходи во буџетот за 2024 година се реализирани во износ од 306,3 милијарди денари или 96,3% од планираното. При тоа приходите од даноци и придонеси се реализирани во целост односно 99,7%, додека само од даноци остварувањето е 99,2%. Кај данокот на личен доход има остварување од 101%, данокот на додадена вредност 103,8%, кај данокот на добивка има оставрување од 95,6% и увозните давачки се со остварување од 95,3%.
Реализацијата на приходите во Буџетот е согласно планираното со Ребалансот. Податоците упатуваат на ефикасна наплата на приходите од страна на Управата за јавни приходи и Царинската управа. Така даночните приходи и придонеси се остварени во износ од 283,6 милијарди денари и учествуваат со 92,6% во структурата на вкупните буџетски приходи. Приходите од даноци во 2024 година се остварени во износ од 177,9 милијарди денари и се за 12,8% повисоки споредено со минатата година. Придонесите за социјално осигурување се остварени во износ од 105,7 милијарди денари и истите се за 14,1% повисоки од остварените во 2023 година.
Вкупните расходи во 2024 година се реализирани во износ од 348,5 милијарди денари или 96,1% од годишниот план и се за 9,4% повисоки од буџетските расходи реализирани во 2023 година. Капиталните расходи во 2024 се реализирани во износ од 28,7 милијарди денари или 76,8 % од планираното. За реализација на проектот за изградба на автопатските делници од коридорите 8 и 10-д беа реализирани 4,1 милијарда денари, односно буџетот за 2024 година наменет за тој проект во целост беше остварен. Дополнителни 21,2 милиони денари се реализирани за општинските проекти, како и 165 милиони денари за проекти за подобрување на општинските услуги преку МСИП со заем од Меѓународната банка за обнова и развој (Светска банка)и. Расходите за стоки и услуги се реализирани во износ од 22,9 милијарди денари или 88% од планираното. Трансферите кон општините преку блок дотации и дотации по основ на ДДВ се реализирани во износ од 30,9 милијарди денари и се повисоки за околу 3,4 милијарди денари во однос на претходната година, земјоделските субвенции се реализирани во износ од 9,2 милијарди денари и се во целост исплатени.
Особено е важен фактот дека буџетскиот дефицит е реализиран во понизок износ и дека тоа е дел од планот за фискална консолидација.
Буџетскиот дефицит со ребалансот на Буџетот беше проектиран на ниво од 4,9%, а во 2024 година е реализиран буџетски дефицит на ниво од 4,4% од БДП или во апсолутен износ понизок за 2,5 милијарди денари. Исто така и јавниот долг ќе биде понизок од проектираното и најверојатно ќе биде на ниво од 62,2%. Оваа година започнува со ликвидни и стабилни јавни финансии“, се наведува во соопштението на Министерството за финансии.
Економија
Белгијците се меѓу најбогатите жители во Европа
Белгиските жители се меѓу најбогатите во Европа и се значително побогати од просекот во еврозоната, соопшти Националната банка на Белгија (НББ).
Експертите на НББ наведуваат дека вкупното нето-богатство на домаќинствата во Белгија се проценува на 2,8 трилиони евра на крајот на 2022 година, објави „Брисел тајмс“.
Се забележува дека просечното богатство по домаќинство во Белгија е 555.000 евра, што е речиси девет пати повеќе од годишниот приход по домаќинство.
НББ истакнува дека колку повеќе финансиски средства имаат луѓето, толку повеќе имаат избор во однос на потрошувачката и инвестициите.
Во Луксембург, на пример, нето богатството на домаќинството е еквивалентно на 13 годишни приходи на домаќинството.
Јанкулоска: Борбата за правда продолжува, се надевам дека ќе се утврди кој го вршел прислушкувањето
Задоволна сум од денешната одлука, но борбата за правда ќе продолжи, вели Гордана Јанкулоска поранешната министерка за внатрешни работи, во...
Грујевски и Бошковски добија највисоки казни за „Тврдина“, Гордана Јанкулоска ослободена
Ексразузнавачот Горан Грујевски доби 14 и пол години затвор, а Никола Бошковски – 9 години и 10 месеци во случајот...
Постаро лице заглавено во својот дом во Кочани поради снегот, спасувачките екипи се координираат
Спасувачките екипи се координираат за извлекување постаро лице, кое е заглавено во својот дом од снежните наноси во селото Полаки,...
Белешките на мртвите севернокорејски војници откриваат ужасна тактика: „Човечката мамка треба да биде на 7 метри од дронот“
Рачно напишаните белешки пронајдени покрај телата на загинатите севернокорејски војници убиени на бојното поле во областа Курск во Русија откриваат...
Велешанец со „опел“ удрил во столб од наплатна станица, двајца повредени
Денеска во СВР Велес било пријавено дека околу 00.06 часот на автопатот Скопје – Велес, на наплатна станица Сопот, патничко...
Се излизга машина за чистење снег, во целосен прекин сообраќајот на патот Гевгелија – Богданци
Машина за чистење снег се излизга на патот Гевлегија-Богданци. Од АМСМ објавија дека сообраќајот е во прекин во двата правци....
„Големата измама на ‘Влен’ за’ Отворен Балкан’: од антинационален проект до стратешко партнерство на Скопје со Белград“, велат од ДУИ
„Додека беа во опозиција, партиите од коалицијата Влен дадоа големо ветување: Првиот ден на власт, ќе ја повлечат Северна Македонија...
Зеленски: Добро е што Фицо, конечно, се врати од одморот во луксузен хотел во Виетнам
Украинскиот претседател Володимир Зеленски тврди дека Украина му понудила помош на словачкиот народ за време на периодот на прилагодување на...
Филипче со честитка до Милановиќ: неговата победа е потврда дека граѓаните на Хрватска ги препознаваат и поддржуват социјалдемократските вредности
Лидерот на СДСМ, Венко Филипче упати честитка до Зоран Милановиќ за неговата убедлива победа во вториот круг од претседателските избори...
Повеќе од половина метар снег на Попова Шапка и Маврово, минусни температури во речиси целата држава
Утрово најстудено било на Попова Шапка каде што се измерени -10 степени целзиусови, -8 било во Маврови Анови и Крушево,...
(Видео) Зеленски објави снимка од заробени Севернокорејци, му постави услов на Ким Џонг-ун
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека Киев е подготвен да ги предаде севернокорејските војници на нивниот лидер Ким Џонг-ун доколку...
(Видео) Зголемен бројот на загинати во Лос Анџелес: „Многу делови од градот изгледаат како да се бомбардирани“
Бројот на загинати во пожарите што беснеат низ Лос Анџелес се искачи на 24, соопштија утрово властите. Канцеларијата на судски...
(Видео) Лавина уби тројца скијачи во Италија, ги влечела стотици метри надолу
Лавина вчера погоди група од пет скијачи во северниот италијански регион Пиемонт, при што загинаа тројца од нив, соопштија спасувачите....
Врнежи од снег во целата држава, забрана за тешки товарни возила на неколку патни правци
Сообраќајот на државните патишта се одвива во зимски услови по влажни коловози со остатоци од кашест снег на коловозот по...
Еуроњуз: Македонија има најмногу смртни случаи во Европа како последица на загадувањето
Најпогодена држава од загадувањето на воздухот е Македонија, а по неа следи Србија, објави „Еуроњуз“ повикувајќи се на извештај на...
(Видео) Грабежи низ Лос Анџелес: крадци се облекуваат како пожарникари за да упаднат во напуштени домови
Полицијата уапси голем број разбојници облечени како пожарникари кои упаднаа во напуштени домови во Лос Анџелес, каде околу 35.000 домови...
Сопружници загинаа во пожар во Крива Паланка
Сопружници загинаа во пожар во Крива Паланка. Телата се откриени по интервенција на противпожарните служби. „Во 08:57 часот добиена е...
(Фото) Одбележана 17-годишнината од хеликоптерската несреќа во која загинаа единаесет припадници на Армијата
Со едноминутно молчење и полагање свежо цвеќе на спомен-обележјето во Катлановско Блаце, денеска 12 јануари, беше одбележана седумнаесет годишнината од...
(Видео) Петрушевски: СДС премолчувале за криминалните активности на Груби
СДС додека беа на власт се правеа слепи при очи и глуви при уши. Едноставно најмногу им одговарало да глумат...
(Видео) Димковски: Поради неспособноста на Трипуновски нема откуп на оризот
Неспособноста на Цветан Трипуновски создаде криза со откупот на оризот и оризовата арпа, кажа денеска на прес конференција, Трајан Димковски...
