Контакт

Економија

Просечната стапка на инфлација и натаму на релативно високо ниво, ризиците за идната динамика на цените и натаму постојат, велат од НБРМ

Објавено пред

На 19 декември 2023 година се одржа редовна седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на Народната банка, на која беа разгледани најновите податоци и информации за глобалната и домашната економија и најновите случувања на меѓународните и на домашните финансиски пазари во контекст на поставеноста на монетарната политика.

dobivaj vesti na viber

На оваа седница на Комитетот беше одлучено каматните стапки да останат непроменети, во услови на значително забавување на инфлацијата и поволен девизен пазар, но и при сѐ уште присутни ризици. Со тоа каматната стапка на благајничките записи останува на нивото од 6,30 %, со истовремено задржување на каматните стапки на депозитите преку ноќ и на 7 дена на нивоата од 4,20 и 4,25 %, соодветно. Понудата на благајнички записи на редовната аукција е непроменета и изнесува 10 милијарди денари. На седницата беше оценето дека задржувањето на тековното ниво на каматните стапки, заедно со промените кај задолжителната резерва (последните со примена од декември 2023 година) и со макропрудентните мерки преземени досега, ќе придонесат за натамошно забавување на инфлацијата и задржување на стабилноста на девизниот курс.

Последната одлука за монетарната политика се темели на остварените движења и оцени за клучните показатели за монетарната политика. Домашната инфлација и натаму забавува и се сведе на 3,1 % на годишно ниво во ноември 2023 година. Овие остварувања го одразуваат значителното намалување на притисокот од прехранбената и енергетската ценовна компонента, како и намалените ценовни притисоци од помалку променливите категории, во согласност и со преземените монетарни мерки. Притоа годишната стапка на инфлација кај нас позначително забави во споредба со еврозоната, со што разликата во инфлацијата е незначителна. Поумерени се и инфлациските очекувања на потрошувачите искажани во ноемвриските анкети на Европската комисија. Сепак, просечната стапка на инфлација и натаму е на релативно високо ниво во споредба со историскиот просек. Ризиците во однос на идната динамика на цените и натаму постојат за што покрај неизвесноста од движењето на цените на светските берзи, придонесуваат и одредени домашни фактори. Оттука, потребна е натамошна претпазливост, вклучително и во однос на политиките што делуваат врз побарувачката на економијата.

Во однос на политиката на Европската централна банка (ЕЦБ), на последната седница во декември беше донесена одлука за задржување на основните каматни стапки на истото ниво при оцени за натамошно забавување на инфлацијата во наредната година и достигнување на среднорочната целна инфлација во 2025 година.

Состојбата на девизниот пазар е стабилна и движењата се поволни. Нивото на девизните резерви на крајот на ноември изнесува 3.963,7 милиони евра, што, според меѓународните стандарди и показателите што се следат, е соодветно ниво за одржување на стабилноста на курсот на домашната валута. Од почетокот на годината девизните резерви бележат раст при поволни поместувања на девизниот пазар и интервенции со нето-откуп на девизи од страна на Народната банка. Остварувањата се резултат на намалените притисоци од енергетската криза, а со тоа и помалата побарувачка од страна на фирмите, зголемениот нето-откуп од физичките лица како сигнал за доверба во домашната валута, како и општо добрата девизна ликвидност на банките. Во однос на последните расположливи податоци од надворешниот сектор за октомври 2023 година, тие засега упатуваат на малку понизок трговски дефицит за последниот квартал од годината од очекувањата според октомвриската проекција, а поповолни се остварувањата и на менувачкиот пазар заклучно со ноември 2023 година.

Растот на економската активност е умерен и се движи во согласност со очекувањата, што, според последните проекции, упатуваат на забавен економски раст оваа година во услови на послаба странска побарувачка. Реалниот раст на БДП во третиот квартал од 2023 година изнесува 1,2 % на годишна основа (по растот од 1,1 % во претходниот квартал) и е во согласност со растот проектиран за овој квартал според октомврискиот циклус проекции. Анализирано по компоненти, растот произлегува од нето-извозот, надополнет со натамошниот раст на личната потрошувачка. Со оглед на ограничениот број расположливи податоци, сѐ уште е рано за поцелосни согледувања за економската активност за четвртото тримесечје од 2023 година. Засега податоците за октомври 2023 година покажуваат солидни позитивни движења кај индустриското производство, како и забавување на реалниот пад кај прометот во вкупната трговија.

Во монетарниот сектор, според првичните податоци заклучно со ноември 2023 година, депозитите и кредитите и натаму растат со темпо, кое засега е во рамките на очекувањата за последниот квартал од годината.

Општо земено, најновите податоци за клучните макроекономски показатели се движат главно во согласност со очекувањата. Сепак, условите за водење на монетарната политика и натаму се неизвесни и налагаат натамошно внимателно следење на динамиката и факторите на инфлацијата и на инфлациските очекувања. Оттука, потребна е натамошна претпазливост во водењето на монетарна политика, односно при водењето на макроекономските политики, кои влијаат врз побарувачката во економијата. Народната банка и натаму е подготвена да ги употреби сите неопходни инструменти и да презема соодветни мерки со кои ќе се придонесе за задржување на стабилноста на девизниот курс, стабилизирање на инфлациските очекувања и за ценовна стабилност на среден рок.



©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија

Соларни паркови и ветерници за енергетска стабилност – Глобална поддршка за зелена енергија: Средба Божиновска со координаторката на ОН, Рита Колумбија

Објавено пред

Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, оствари средба со постојаниот координатор на Обединетите нации во Република Северна Македонија, Рита Колумбија. На средбата се разговараше за тековните активности и проекти кои, со поддршка на организациите на ОН, се реализираат во земјата, при што беше нагласена одличната институционална соработка на сите нивоа.

dobivaj vesti na viber

Фокусот на дискусијата беше ставен на приоритетите во областа на зелената енергија, со акцент на развојот на обновливи извори и поддршката за проекти за енергетска ефикасност. Министерката Божиновска и г-ѓа Колумбија се согласија дека забрзувањето на инвестициите во соларни паркови, ветерни електрани и други зелени технологии е од суштинско значење за долгорочната енергетска стабилност на земјата и заштитата на животната средина.

Исто така, беше истакнато значењето на националните приоритети во одржливиот развој и нивната усогласеност со глобалните стандарди, особено во контекст на Целите за одржлив развој и Националната развојна стратегија.

Посебно внимание беше посветено на подготовките за големиот енергетски форум, кој ќе се одржи во Скопје во 2025 година под покровителство на Обединетите нации. Форумот ќе ги обедини водечките глобални експерти, владини претставници и компании, со цел да се разменат најдобрите практики за правична енергетска транзиција и намалување на зависноста од фосилни горива. Оваа иницијатива е значајна можност за нашата земја да се позиционира како регионален лидер во примената на обновливи извори на енергија.

Министерката Божиновска ја нагласи подготвеноста на Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини да ги засили напорите за реализација на стратешки зелени проекти, при што ја изрази својата благодарност за постојаната поддршка од Обединетите нации, која е клучен двигател за одржлив развој и унапредување на животниот стандард на граѓаните.

На крајот од средбата, министерката Божиновска и г-ѓа Колумбија ја потврдија подготвеноста за зајакнување на соработката и на техничко ниво помеѓу агенциите на ОН и Министерството, со цел реализација на проекти од кои директна придобивка ќе имаат граѓаните.

Прикажи повеќе...

Економија

„Организираниот енергетски пазар во подем“: Божиновска во посета на МЕМО

Објавено пред

Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, го посети Националниот оператор на пазар на електрична енергија – МЕМО ДООЕЛ Скопје, во рамки на нејзините активности за редовни посети на енергетските капацитети и институции под ингеренции на Министерството.

dobivaj vesti na viber

Во текот на посетата, министерката беше информирана за активностите на МЕМО, вклучувајќи ги напорите за унапредување на организираниот пазар на електрична енергија во Македонија. Беше ставен акцент на зајакнувањето на Македонската берза на електрична енергија, која е под раководство на МЕМО. Берзата, која започна со работа на 10 мај 2023 година, обезбедува конкурентен пазар за електрична енергија во земјата.

„МЕМО игра клучна улога во обезбедувањето на енергетска стабилност и транспарентност на пазарот на електрична енергија. Како Министерство, целосно ја поддржуваме оваа институција во напорите за модернизација и развој, што е клучно за енергетската стабилност и економскиот развој на земјата“, истакна министерката Божиновска.

Управителот на МЕМО, Зоран Ѓорѓиевски нагласи дека зајакнувањето на Македонската берза на електрична енергија е приоритет за МЕМО, со цел да се обезбеди сигурно и транспарентно место за тргување на електрична енергија за сите учесници на пазарот.

„Во овој момент 37 компании тргуваат на домашната берза за електрична енергија што е потврда за воспоставената сигурност и релевантни цени за секој час од денот. МЕМО веќе го воведува еврото како валута за тргување во првиот квартал на оваа година со што станува поотворен за меѓународно тргување со електрична енергија, а воедно ова е и еден од предусловите за пазарно спојување (market coupling) со берзите на соседните земји и членки на ЕУ. Интензивно работиме и на развој на интрадневен пазар“, истакна Ѓорѓиевски.

Министерката беше информирана и за тековните активности на МЕМО за успешно спроведување на планот за издавање гаранции за потекло на електрична енергија. Како што истакна Ѓорѓиевски, очекуваат целосна имплементација на софтверот за неколку месеци.

Божиновска ја нагласи важноста на воспоставување и водење на регистарот на гаранциите за потекло на електрична енергија како значаен механизам кој придонесува за енергетска транзиција и доверба на пазарот.

„Овие механизми ќе обезбедат поголема транспарентност и конкурентност, што е од суштинско значење за привлекување инвестиции во обновливи извори на енергија и зајакнување на економската стабилност на енергетскиот сектор“, додаде министерката.

Оваа посета е дел од континуираните активности на министерката Божиновска за директна комуникација со клучните енергетски субјекти, со цел подобро разбирање на нивните предизвици и потреби, како и заедничко планирање на идните чекори за обезбедување на сигурна и одржлива енергетска иднина за Македонија.

Прикажи повеќе...

Економија

Предности и недостатоци на ПВЦ-прозорците

Објавено пред

Последниве години, а може да се каже и деценија, ПВЦ столаријата е меѓу најбараната, без разлика дали станува збор за новоградба или реновирање. Тоа се должи пред се на добриот сооднос цена-квалитет, на брзината на изработка и монтажа, но и на фактот дека ПВЦ столаријата е полесна за одржување. Со тек на годините и во оваа индустриска гранка има напредок, така што денес ПВЦ прозорците имаат подобри функционални и естетски карактеристики (ги има во повеќе бои, комбинација со дрво…). Доколку сте на мислење да поставите ПВЦ прозорци, дознајте ги предностите и недостатоците на овој материјал подолу.

dobivaj vesti na viber

Прозорците се исклучително важен елемент на секој дом – го штитат објектот од неповолни временски влијанија, обезбедуваат сигурност и безбедност, овозможуваат природно проветрување на објектот, придонесуваат за естетскиот изглед на фасадата… Тие се состојат од стаклена површина која генерално сочинува 70% од прозорецот, механизми за движење-опрема, како и профили. Профилите можат да се направат од различни материјали – алуминиум, дрво, комбинација од дрво и алуминиум и ПВЦ. Последните се најпопуларни и подолу ќе се фокусираме на нивните карактеристики.

Предности на ПВЦ прозорци

ПВЦ прозорците се енергетски ефикасни и обезбедуваат одлична топлинска изолација на објектот. ПВЦ материјалот има низок фактор на топлинска спроводливост, односно е одличен изолатор.

Сепак, важно е да се нагласи дека енергетската ефикасност на ПВЦ прозорците првенствено зависи од бројот на комори во рамката. Коморите се јасно видливи на пресекот на рамката – тие претставуваат еден вид бариера за пренос на топлина од внатре кон надвор. Поедноставно објаснето: тие се воздушни џебови, одвоени еден од друг со прегради, а добро е познато дека воздухот е одличен изолатор.

Повеќе комори значи помала загуба на топлина во текот на зимата, а со тоа и поголема заштеда на месечните сметки. Прозорските рамки со пет или шест комори се одличен избор од гледна точка на енергетска ефикасност.

На ист начин, преминот на звучните бранови во внатрешниот простор е ограничен, односно се намалува шумот. Затоа, ПВЦ прозорците обезбедуваат и одлична звучна изолација која оди до 48 dB.

Предноста поради која ПВЦ прозорците се популарни е прифатлива цена. За стандардни ПВЦ прозорци со двојно застаклување треба да се одвои помеѓу 85 и 160 евра.

Друга многу важна предност на ПВЦ прозорците е едноставно одржување. За чистење на ПВЦ прозорци доволни се мека крпа и малку топла вода, а благо средство за чистење доколку се по извалкани. За разлика од дрвените прозорци, ПВЦ прозорците не бараат одржување во форма на лакирање за да се спречи гниење на материјалот. Исто така, не треба да се грижите за корозија како кај металните рамки. Стаклената површина на прозорецот се чисти стандардно, со средства за одржување на стаклените површини.

ПВЦ прозорците се внатрешно засилени со челични профили така што оние со поголеми димензии се доволно крути. Тие се отпорни на повеќето стандардни механички оштетувања, неповолни климатски услови. Иако многумина се на мислење дека ПВЦ столаријата е краткотрајна, оваа заблуда не е основана – ПВЦ прозорите траат 25 години и повеќе, без да има промени во изгледот или перформансите.

Друга заблуда поврзана со ПВЦ прозорците е дека тие мора да бидат само бели. Ниту ова не е вистина. Денес, ПВЦ столаријата се изработува во над 20 бои, дури и во имитации на природни материјали како дрво. Ова е одличен избор за сите оние кои го сакаат топлиот и природен изглед на дрвото, но не сакаат да губат време на одржување на дрвени прозорци. ПВЦ прозорците може да имаат дури и двобојни профили, односно профили со различни бои однадвор и внатре. Овие рамки се користат доколку бојата на рамката, која е од внатрешната страна ил надворешната страна, не се вклопува со постојната фасада или ентериер.

Сепак, важно е да се нагласи дека споменатите предности не постојат ако монтажата на ПВЦ прозорци не се изведува правилно.

Кои се недостатоците на ПВЦ прозорците?

Исто како и другите материјали, ПВЦ прозорците имаат одредени недостатоци. ПВЦ прозорци можат да се деформираат под влијание на висока температура, а под влијание на УВ зраците можат да ја променат бојата, особено ако се поставени на сончевата страна на објектот.

ПВЦ прозорците имаат значителен недостаток во споредба со оние направени од алуминиум. Тие не можат да имаат тенки и издржливи рамки. Имено, алуминиумот е материјал со огромна цврстина, а прозорските рамки направени од него можат да бидат тенки, но сепак поцврсти од другите материјали, без да се виткаат или кршат.

Третиот важен недостаток на ПВЦ прозорци се однесува на одржливост. За разлика од дрвените прозорци, ПВЦ прозорците се направени од вештачки материјал. Сепак, важно е да се напомене дека старите ПВЦ прозорци може да се рециклираат до седум пати без никаква промена во квалитетот.

Кога се зборува за еколошки аспект, не смее да се изгуби од вид дека ПВЦ прозорците имаат одлични термо изолациски карактеристики и можат да траат над 50 години, така што нема да се менуваат толку често, што го намалува отпадот.

Генерално, ПВЦ прозорците имаат значително повеќе предности отколку недостатоци.

ПР текст

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија13 минути

Кривична пријава поради измама со ортопедски помагала, Фондот оштетен за 8,7 милиони денари

Управата за финансиска полиција, до Обвинителството поднесе кривична пријава против И.Т во својство на управител на правниот субјект БАУЕРФЕИНД ДООЕЛ...

Македонија23 минути

СДСМ: Не е нормално Владата да купува авион, а за лекови на Онкологија да чека донации

Владата ќе купива авион од стотина милиони евра а решението за лекови на Онклогија го бара преку донации. Ова што...

Македонија47 минути

Обвинителството да отвори истрага за сите злоупотреби со онколошка терапија, повика ВМРО-ДПМНЕ

Мафијата на смртта која печали милиони на здравјето на граѓаните здравствениот систем го донесе пред колапс. Една иста мафија на...

Култура60 минути

„Емилија Перез“ и „Анора“ – филмовите номинирани за Оскар месецов на репертоарот на Кинотека, на програмата повеќе култни остварувања

Кинотеката на Македонија во февруари 2025 година подготви исклучителна филмска програма која ги спојува класиците на златната ера на Холивуд,...

Свет1 час

(Видео) Вонредна состојба во Ирска и Шкотска: откажани летови, затворени училишта, поради невремето „Еовин“

Поради невремето „Еовин“, училиштата и универзитетите денеска се затворени во Ирска и Шкотска, а откажани се и голем број летови...

Свет3 часа

Трамп: Зеленски е подготвен да преговара со Русија за ставање крај на војната

Американскиот претседател Доналд Трамп денеска изјави дека украинскиот претседател Володимир Зеленски е подготвен да преговара за договор со Русија за...

Свет3 часа

Документите за атентатот на Кенеди веќе нема да се чуваат во тајност

Американскиот претседател Доналд Трамп нареди декласификација на документите поврзани со трите најзначајни атентати во историјата на САД – атентатите на...

Свет3 часа

(Видео) Одбивме непријателски дронови упатени кон Москва, соопшти градоначалникот

Градоначалникот на Москва, Сергеј Собјанин рано утринава изјави дека единиците за противвоздушна одбрана пресретнале три одделни напади на украински беспилотни...

Свет15 часа

Tрамп до светските компании: Произведувајте во САД или ќе се соочите со царини

Доналд Трамп порача до компаниите во светот дека ако не произведуваат во САД, ќе се соочат со царини во вредност...

Спорт17 часа

Македонија силна против Катар

Ракометната репрезентација на Македонија ја забележа втората победа, прва во главната фаза, на 29.Светско првенство. Попладнево во Вараждин, Македонија го...

Топ18 часа

Почина тримесечно бебе во Скопје

Вчера во 09.10 часот во СВР Скопје, од Итна медицинска помош Скопје било пријавено дека во семејна куќа на подрачјето...

Македонија20 часа

Рокас од Куманово ја поздрави размената на честитки за новата влада во Бугарија и нагласи дека е фокусиран на реформите што се бараат од нас

Честитките што македонските политичари ги испратија за изборот на новата влада во Бугарија, евроамбасадорот во земјата, Михалис Рокас, смета дека...

Македонија21 час

Вељаноски, Јанакиески, Ристовски и Атанасовски ослободени од гонење за „Oрганизатори на 27 април“

Трајко Вељановски, Миле Јанакиески, Спиро Ристовски и Владимир Атанасовски се ослободуваат од кривично гонење во предметот „Организатори на 27 април“....

Топ22 часа

Верижен судир на скопската обиколница кај Смилковското Езеро, се судриле автобус, товарно возило и автомобили

Вчера околу 20.30 часот во СВР Скопје било пријавено дека на автопатот – обиколница на град Скопје, во близина на...

Македонија22 часа

„Прашањето е решено, конечно и неповратно“: грчкото МНР ја оценува како провокација изјавата на Мицкоски

Атина излезе со официјален одговор на неодамнешните изјави на премиерот на Северна Македонија, Христијан Мицкоски, кој посочи дека Скопје не...

Македонија22 часа

(Видео) Надлежните си ја префрлаат топката кој е виновен, а пациентите на Онкологија седум дена се без потребната биолошка терапија, велат од СДСМ

„Додека надлежните си ја префрлаат топката кој е виновен, пациентите на Клиниката за онкологија седум дена се без потребната биолошка...

Македонија1 ден

Резил е што СДС е против купување нов државен авион по еден погинат претседател и еден врз кој е извршен атентат, велат од ВМРО-ДПМНЕ

„Последиците што ги сносиме како држава со користење на моменталниот авион, кој не ги покрива потребите на државата и е...

Македонија1 ден

Утрово најстудено во Берово, најмногу снег на Попова Шапка

Утрово најстудено било во Берово каде биле измерени -6 степени, -4 било на Попова Шапка, -3 во Битола, Прилеп и...

Македонија1 ден

ДУИ: Невиден и нечовечки говор на пратеникот од „Влен“ во Собранието, кој употреби навредлива и неприфатлива реторика кон лидерот Ахмети

ДУИ ја изразува својата најдлабока огорченост од „невидениот и нечовечки говор на пратеникот од Влен во Собранието, кој употреби навредлива...

Свет1 ден

(Видео) Опасноста од пожар и понатаму е на критично ниво во Калифорнија, наредена е евакуација: „Изгледаше како да возиме во пеколот“

Опасноста од пожар и понатаму е на критично ниво во Јужна Калифорнија, каде што илјадници жители добија наредба да се...