Економија
(Видео) Влада: Бруто-домашниот производ во 2019 година повисок за 3,6 проценти
Претседателот на Владата, Оливер Спасовски заедно со министерката за финансии Нина Ангеловска, министерот за економија Крешник Бектеши и министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство Трајан Димковски, на прес-конференција ги претставија податоците на Државниот завод за статистика за растечкиот тренд на бруто-домашниот производ (БДП), кој во последниот квартал на 2019 година во однос на истиот квартал во 2018 година е повисок за 3,4%, а вкупниот раст за 2019 година изнесува 3,6% што ја надминува проектираната стапка од 3,5%.
„Бевме внимателни и со иницијалниот буџет за минатата година одевме со проекција од 3,2% раст, но економските политики на Владата очигледно дадоа дополнителен импулс за економските параметри. Тој импулс во текот на годината влијаеше на економските резултати и тие ја надминаа проекцијата. Затоа на средина на годината ја коригиравме од 3,2% на 3,5%“, посочи премиерот Спасовски.
Тој подвлече дека реализацијата ја надмина не само корегираната владината проекција, туку и проекциите на Меѓународниот монетарен фонд и на Светска банка.
„Додека тие ја намалуваа проекцијата за раст на глобалната економија, ја зголемуваа проекцијата за раст на македонската економија. Уште еден податок кој е многу илустративен за растот на БДП на нашата земја говори и фактот дека Северна Македонија е на осмо место по раст на табелата од 38 земји од Европската Унија и регионот, и тоа пред Бугарија, Кипар, Хрватска, Чешка, Словенија и други земји членки на унијата. Тоа ни дава за право да кажеме дека економските и финансиски политики на Владата на Северна Македонија даваат резултати и го одржуваат трендот на стабилен раст на нашата економија“, нагласи претседателот на Владата Спасовски.
Исто така премиерот посочи дека Владата предводена од СДСМ и коалицијата го презеде управувањето со државата во 2017 година во состојба на рецесија.
„Рековме дека 2019 година ќе биде година на економијата. Бројките што ги презентираме денеска, кои доаѓаат од Државниот завод за статистика потврдуваат дека бевме во право. Реализиравме исклучително позитивна година на полето на економијата во нашата држава“, истакна премиерот Спасовски.
Тој истакна дека непосредната придобивка од растот на економијата оди во прилог на граѓаните со просечниот раст на вработеноста, односно со отворање на нови работни места.
„Невработеноста е намалена на историски најниско ниво од 16,6%, додека вработеноста е на највисоко ниво досега од 47,9%. Споредено меѓу четвртиот квартал во 2019 во однос на четвртиот квартал од 2016 година има 76.255 повеќе вработени“, нагласи претседателот на Владата.
Министерката за финансии Нина Ангеловска посочи дека оваа Влада успеа да ја стабилизира ставката на јавниот долг, при што долгот е помал од креираната нова вредност, односно под економскиот раст.
Воедно министерката Ангеловска наведе дека позитивно е дека растот на бруто-домашниот производ се реализира преку широк спектар на активности.
„Ова покажува дека економските фундаменти се здраво поставени за да продуцираат раст во сите сектори, односно сите сегменти од економијата. Се забележува раст во градежништвото за 5,9%, во трговијата, транспортот и угостителството за 4,7%, кај земјоделството за 3,8% и во индустријата за 3,1%“, нагласи министерката Ангеловска.
Таа истакна дека стапката на вработеност е највисока досега, додека стапката на невработеност е најниска од кога се спроведува Анкетата на работна сила.
„Само во текот на минатата година, бројот на вработените е поголем за 38.600 лица. Притоа активното население расте за околу 6.400 лица минатата година. Она што е особено позитивно е што кај најмладата возрасна група од 15-24 години, каде има и најголема стапка на невработеност, невработеноста значително е намалена на годишно ниво за 13,8 процентни поени и сега изнесува 35%. Охрабрувачки е тоа што политиките кои ги спроведуваме даваат резултати и стапката се намалува“, подвлече министерката Ангеловска.
Министерката Ангеловска нагласи дека намалувањето на стапката на невработеноста, особено кај младата популација, е резултат на инвестициите во човечкиот капитал, во образованието на долг рок, а преку активните мерки за вработување на среден рок.
Министерот за економија Крешник Бектеши истакна дека мерките за поддршка на бизнисот ги даваат очекуваните резултати и за само две и пол години економијата е на вистинскиот пат, кој носи раст и развој.
„Четвртиот квартал, но и цела 2019 година е период на комплетна реализација на мерките и активностите од програмите за поттикнување на конкурентноста на бизнисот, но и целосна реализација на мерките од Планот за економскиот раст и реалните политики преточени во мерки за поддршка на бизнисот. Како резултат на мерките сега може да се пофалиме со бројки како што се раст на преработувачката индустрија од 3,1% за една година, раст во трговијата од 4,7%, раст во земјоделството од 3,8% и раст во градежништвото од 5,9%“, нагласи министерот Бектеши.
Mинистерот за земјоделство, шумарство и водостопанство Трајан Димковски истакна дека земјоделството во вкупниот бруто-домашен производ во 2019 година бележи растечко ниво и изнесува 3,8 отсто.
„Во 2019 година извозот на земјоделско-прехранбени производи во споредба со 2018 година бележи пораст од 14,5%. Ова е највисоката вредност на извозот на земјоделско-прехранбени производи досега. Дефицитот во трговската размена со земјоделско-прехранбени производи бележи намалување во споредба со 2018 година за 13,8 отсто или во апсолутна бројка од 246,6 милиони евра во 2018-та, на 212,6 милиони евра лани. Ова значи дека во 2019-та година увозот на земјоделски производи е помал за 34 милиони евра“, истакна министерот Димковски.
Тој посочи дека тутунот и натаму е стратешка извозната гранка, и ваквиот пораст на вредноста на извозот на земјоделско-прехранбени производи се должи пред се на зголемениот извоз на тутун, за 9,3%.
Воедно министерот Димковски информираше дека расте и извозот на пиперки, кој во 2019 споредено со 2018-та година е зголемен за 22,2% а раст бележи и извозот на конзервиран зеленчук, кој од 41,4 милиони евра во 2018, лани е зголемен на 44,5 милиони евра. Пораст на извозот има кај јаболката и другите градинарски производи.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Трипуновски: Ги потпишав првите 16 договори за закуп на земјоделско земјиште во државна сопственост
Дополнителниот замени министер за земјоделство, шумарство и водостопанство Цветан Трипуновски на својата фејсбук страна објави дека ги потпишал првите 16 договори за закуп на земјоделско земјиште во државна сопственост.
Во својата објава Трипуновски вели: „Почитувани земјоделци, штотуку ги потпишав првите 16 договори за закуп на земјоделско земјиште во државна сопственост, нека е аирлија!“
Трипуновски во неколку наврати ја алармираше јавноста дека во Република Македонија постојат договори за закуп на земјоделско земјиште во државна сопственост кои истекуваат оваа година, но на истите не им е овозможено продолжување и дека Николовски го кочи продолжување со образложение дека се потребни законски измени на законот за земјоделско земјиште.
„Сепак на крајот успеавме да го реализираме нашиот предлог за разрешница на овој проблем по многу побрза и поедноставна постапка, наспроти тврдењата на министерот Николовски кој постојано, од непознати причини, тврдеше дека се потребни измени на законот за земјоделско земјиште и дека со анексирање на договорите не се решава овој проблем. Со ова само се докажа дека Николовски повторно ве лаже како што тоа го прави изминативе 7 години“, дополни Трипуновски.
Позитивно е тоа што овој голем проблем доби решение и засегнатите земјоделци конечно ќе можат да ги продолжат своите договори согласно законските регулативи. Со ова Трипуновски покажа дека ќе биде предводник во промените и решавањето на проблемите во македонското земјоделство.
„ВМРО-ДПМНЕ секогаш било и ќе биде на страната на македонските земјоделци, доколку ние не го изнесовме овој проблем во јавноста, СДС и Николовски никогаш немаше да ги продолжат овие договори на вредните македонски земјоделци или пак тоа ќе го правеа селективно и повторно земјоделското земјиште ќе завршеше кај луѓе што не се земјоделци или истото ќе го трансформираа за плантажи со фотоволтаици. ВМРО-ДПМНЕ секогаш ќе може гордо и со крената глава да биде помеѓу светиниколчани и сите земјоделци во Република Македонија“, заврши Трипуновски во својата објава.
Економија
Народна банка: Основната каматна стапка се задржува на нивото од 6,30 отсто
На 16 април 2024 година се одржа редовна седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на Народната банка, на која беа разгледани најновите податоци и информации за глобалната и за домашната економија и најновите случувања на меѓународните и на домашните финансиски пазари во контекст на поставеноста на монетарната политика.
На седницата на Комитетот беше оценето дека тековнaта поставеност на монетарната политика е соодветна на условите во економијата. Така, каматната стапка на благајничките записи останува на нивото од 6,30%, а каматните стапки на депозитите преку ноќ и на 7 дена на нивоата од 4,20% и 4,25%, соодветно. Понудата на благајнички записи на редовната аукција е исто така непроменета и изнесува 10 милијарди денари. И натаму се очекува дека тековното ниво на каматните стапки, заедно со досегашните промени кај задолжителната резерва и преземените макропрудентни мерки ќе придонесат за натамошно забавување на инфлацијата и за задржување на стабилноста на девизниот курс. Притоа, последните промени кај инструментот задолжителна резерва, чијашто примена започнува од јуни 2024 година, значат и дополнителна поддршка на прудентниот карактер на монетарната политика, извести Народната банка.
Во услови на стабилен девизен пазар, главниот акцент при носењето на одлуката за задржување на тековната поставеност на монетарната политика беше ставен на потребата од стабилизирање на инфлацијата на историски ниските нивоа и инфлациските очекувања на потрајна основа, имајќи ги предвид присутните ризици, коишто во голема мера се поврзани со геополитичките тензии. Имено, инфлацијата очекувано забрза во март 2024 година на 4% на годишно ниво (3% во февруари), со оглед на престанокот на важноста на мерките за гарантирани цени на дел од прехранбените производи и пијалаци и за укинување/намалување на дел од увозните давачки. Сепак, остварувањето е под проекцијата на Народната банка, при значително намален притисок од цените на храната и енергијата, но и пониски ценовни притисоци од помалку променливите категории во првиот квартал, во согласност и со преземените монетарни мерки. Цените на примарните производи на берзите и натаму надолно се приспособуваат, со исклучок на нафтата којашто има одредени флуктуации. Остварувањата кај инфлацијата од почетокот на годината се пониски од очекувањата, но нивото сѐ уште е над историскиот просек, а ризиците во однос на идната динамика на цените и натаму постојат. Оттука, беше оценето дека е потребна натамошна претпазливост при водењето на политиките, вклучително и на политиките што делуваат врз побарувачката во економијата. Во однос на политиката на Европската централна банка (ЕЦБ), на последната седница во април повторно беше донесена одлука за задржување на основните каматни стапки на истото ниво.
Состојбата на девизниот пазар е стабилна и движењата се поволни. Нивото на девизните резерви на крајот на март изнесува 4.287,1 милион евра, што е соодветно за задржување на стабилноста на курсот на домашната валута. Движењата на девизниот пазар се поволни и придонесуваат за интервенции со нето-откуп на девизи од страна на Народната банка, при умерено намалена нето-побарувачка од корпоративниот сектор и натамошен висок прилив на девизи на менувачкиот пазар. Во однос на последните расположливи податоци од надворешниот сектор, трговскиот дефицит во првите два месеца од 2024 година е малку повисок од очекувањата според октомврискиот циклус проекции. Остварувањата на менувачкиот пазар заклучно со март се малку пониски од проектираните нето-приливи од приватните трансфери.
Остварениот економски раст во последниот квартал на 2023 година, како и за целата година, е под проектираниот, што упатува на посилно забавување на економскиот раст од очекуваното. Имено, реалниот раст на домашната економија во 2023 година изнесува 1%, при раст на БДП во четвртиот квартал од годината од 0,9% на годишна основа. Високофреквентните податоци за првиот квартал од 2024 година со кои се располага упатуваат на годишен раст кај индустриското производство и угостителството, при мал реален годишен пад на прометот во вкупната трговија и кај градежништвото. Сепак, расположливоста на податоците е ограничена и не е доволна за попрецизна оцена. Во однос на ризиците за растот во следниот период, тие и натаму постојат и се поврзани пред сѐ со случувањата во надворешното окружување, но и со интензитетот на остварувањето на домашните инфраструктурни проекти.
Во монетарниот сектор, според првичните податоци за март 2024 година, депозитите растат со слична динамика како и претходниот месец, но малку посилно од очекувањата. Од друга страна, кредитната активност на банките умерено забавува, но годишниот раст е малку над проекциите за првиот квартал.
Сѐ на сѐ, амбиентот за водење на монетарната политика е умерено поповолен од очекувањата. Сепак, ризиците кај инфлацијата наметнуваат потреба од натамошно внимателно следење на динамиката и факторите на инфлацијата и претпазливост во однос на водењето на макроекономските политики коишто влијаат врз побарувачката во економијата, вклучително и преку пазарот на труд каде што има високи стапки на реален раст на платите. Народната банка и натаму е подготвена да ги употреби сите неопходни инструменти и да презема соодветни мерки со коишто ќе се придонесе за задржување на стабилноста на девизниот курс, стабилизирање на инфлациските очекувања и за ценовна стабилност на среден рок, соопшти НБ.
Економија
За универзален снабдувач на електрична енергија Владата ја прифати понудата на ЕВН Македонија
Владата, согласно Законот за енергетика, ја донесе и Одлуката за избор на универзален снабдувач.
За најповолна понуда за избор на универзален снабдувач, во соодветната постапка е избрана понудата доставена од групата понудувачи ЕВН Македонија електроснабдување ДООЕЛ Скопје – носител и ЕВН Македонија АД Скопје – член на групата.
За носител на набавката е избран економскиот оператор којшто има понудено најнизок процент на бруто маржа во текот на електронската аукција, а чијашто понуда претходно е оценета како прифатлива. Критериумот за доделување на договорот за универзален снабдувач, притоа, е бруто понудената маржа за снабдување.
Основата за пресметката на цената по којашто универзалниот снабдувач ќе ги снабдува малите потрошувачи и домаќинствата во којашто е вклучена и бруто маржа, е во согласност со Тарифниот систем за продажба на електрична енергија на потрошувачите кои ги снабдува универзалниот снабдувач и снабдувачот во краен случај („Службен весник на Република Северна Македонија“ бр. 246/23), донесен од страна на Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија, појаснуват од Владата.