Економија
(Видео) Во Дубаи претставени можностите за инвестирање во Македонија
Официјалната делегација на Владата, предводена од заменикот на претседателот на Владата задолжен за економски прашања, координација на економските ресори и инвестиции, Фатмир Битиќи, која е во дводневна посета на Обединетите Арапски Емирати, по вчерашното одбележување на Националниот ден во рамките на Експо Дубаи 2020, денес, во утринските часови, учествуваше на бизнис-конференција која се одржа на самото Експо, а на која беа презентирани можностите за инвестирање во нашата земја.
Бизнис-конференцијата е поделена на два панела, а на првиот панел свои обраќања имаа вицепремиерот за економски прашања, Фатмир Битиќи, министерот за животна средина и просторно планирање, Насер Нуредини, директорот на Фондот за иновации и технолошки развој, Фестим Халили, и директорот на Агенцијата за промоција и поддршка на туризмот Љупчо Јаневски, кои секој во својот дел извршија презентација на можностите за инвестирање и водење бизнис во нашата земја.
Битиќи ја отвори бизнис-конференцијата со порака дека Владата во бизнис-секторот и во инвеститорите гледа партнери за поддршка на развојот на економијата. Преку отворен и континуиран дијалог со бизнис-заедницата во изминатите неколку години изградени се цврсти и чесни јавно-приватни партнерски односи кои носат резултати.
„Пред неколку години ги избришавме разликите за државна поддршка кои постоеја помеѓу домашните и странските компании; сите компании кои работат во Северна Македонија се наши и ги имаат истите услови и можности за добивање поддршка од државата. Аплицирањето за и добивањето државна помош е процес кој е целосно отворен и транспарентен. Секоја компанија, секоја засегната страна е свесна уште на почетокот за поддршката што може да ја очекуваат кога инвестираат. Ова создава предвидливост и стабилност за работење во нашата држава и најважно, создава добра бизнис-клима за инвеститорите со што ги бришеме границите и ја ставаме Северна Македонија на картата на држави со најпривлечна средина за инвеститорите“, потенцира вицепремиерот Битиќи.
„Со концептот на воспоставување на Технолошките индустриски развојни зони привлековме повеќе од 35 мултинационални производствени компании со глобално влијание. Главната предност на слободните економски зони е комбинацијата од фискалните бенефиции и поддршка во готовина, иако сличен пакет за поддршка нудиме и надвор од зоните со што сме многу конкурентни на регионалниот пазар. Врз основа на нашиот Закон за контрола на државната помош и Законот за финансиска поддршка на инвестициите, ние ги поддржуваме компаниите во производствениот сектор и секторот за информатичка технологија со различни мерки кои заеднички може да достигнат до максимум 50% од вкупните трошоци за инвестицијата за минимален период од пет години по инвестирањето. Освен тоа, ние сме фокусирани на преобликување на нашата економија преку носење подобро платени работни места и производство на производи со поголема додадена вредност, со поддржување на 50% од вкупниот трошок за инвестиција за центрите за истражување и развој на компанијата покрај оние 50% во нивната општа инвестиција во производствената линија, што значи дека 50% од вкупната инвестиција се рефундира од Владата. Пакетите за поддршка вклучуваат и 10-годишно ослободување од данок на добивка и персонален данок на добивка. На страната на грантови за готовина, нудиме 20% рефундирање на капиталните инвестиции, како и грант за секое создадено работно место“, вицепремиерот ги презентираше мерките за поддршка на инвестиции во производството во рамките на ТИР зоните и надвор од нив, при што додаде дека Владата прави напор, мерките и процесот на добивање државна помош да бидат уште потранспарентни, поедноставени и поефикасни и токму затоа во тек е креирање на првиот дигитален асистент базиран на вештачка интелегенција за државна помош.
Осврнувајќи се на очекувањата на Владата за пост-ковид периодот, вицепремиерот Битиќи посочи дека треба да се искористат научените лекции од кризниот период и Република Северна Македонија, како и целиот регион на Западен Балкан да се фокусираат на процесот на „near shoring“.
„Државите во Југоисточна Европа, особено шесторката од Западен Балкан треба да работат кон тоа да го доведат синџирот на добавувачи блиску до границите на Европската Унија. Бидејќи далечните пазари за снабдување се докажаа дека не се одржливи, треба да гледаме кон регионална конкурентност, а не кон создавање регионална конкуренција, со цел да создадеме пазар што ќе компензира за и ќе ја подобри додадената вредност поради близината на синџирите на добавувачи“, нагласи Битиќи и ги истакна предностите на нашата земја и регионот за привлекување нови инвестиции, кои се однесуваат на добрата географска локација и близината до европските пазари, но и усогласеноста на Царинскиот тарифник со тој на ЕУ и стандардите кои се применуваат, а кои се блиски до стандардите на земјите членки.
Министерот за животна средина и просторно планирање, Насер Нуредини, посочи дека Владата истапува кон својата соодветна улога како вклучен и активен учесник за поттикнување на економската продуктивност, просперитет и раст, додека истовремено ја чува и унапредува нашата природна околина.
„Министерството за животна средина и просторно планирање на Република Северна Македонија ќе ги остави плановите за Владата да биде одговорна и да ѝ даде глас на животната средина. А нашата работа ќе биде поткрепена со широка палета на регулативи поврзани со животната средина. Дозволете ми да започнам со јасна потврда дека климатската криза ја гледаме како можност за раст и развој на земјата, што мора да оди паралелно со закрепнувањето од Ковид- 19“, рече министерот Нуредини и продолжи „ Како сопствен придонес кон глобалните и регионални цели за справувањето со емисијата на стакленички гасови, Владата на Република Северна Македонија по предлог на Министерството за животна средина и просторно планирање ја усвои следнава цел: во 2030, 51% намалување на емисии на стакленички гасови, во споредба со нивоата од 1990 година“.
Долгорочната визија на Република Северна Македонија е, додаде Нуредини, до 2050 година, да дојде до просперитетна економија со ниски емисии на јаглерод, која ќе следи одржливи развојни насоки отпорни на климатските промени, подобрување на конкурентноста и промовирање социјална кохезија преку дејства за борба со климатските промени и нивните ефекти.
„Климатските промени во голем дел се всушност предизвик за создавање чиста енергија и затоа нашата амбиција е поделена по сектори и изнесува 66% намалување на штетни емисии во енергетскиот сектор. Ова може да се постигне главно преку затворање на термоелектраните во Осломеј и во Битола. Од друга страна, инвестираме во обновливи енергетски извори – соларна и ветерна енергија, со цел да привлечеме приватни инвестиции. Работиме на реализација на голем проект за хидроцентрали; имено, Чебрен треба да произведува до 333-458 мегавати (инвестиција од 600 милиони ЕУР), а истовремено, инвестираме во гасификацијата на нашата држава, како преодно решение за поскоро ослободување од јагленот. Планирана е конверзија кон гас во Битола (200 мегавати, 100 милиони ЕУР) и во Неготино (600 мегавати, 300 милиони ЕУР), изградба на гасен интерконектор со Грција и разгледување на можности за користење на водород како енергенс. Вкупната процена на инвестициите во енергетскиот сектор во Интервентниот план за инвестиции е 2 милијарди 644 милиони евра“, подвлече министерот за животна средина и просторно планирање Нуредини.
Директорот на Фондот за иновации и технолошки развој Фестим Халили го претстави Фондот како водечка владина институција за поддршка на микро, мали и средни иновативни компании, а главните приоритети се кон подобрување на пристап до финансиска поддршка за иновации, технолошки развој, промовирање и поттикнување на иновациската дејност во Северна Македонија.
„Во моментов, ФИТР преку своите финансиски инструменти, има поддржано над 702 проекти кои се со вкупна вредност на инвестиција од над 87 милиони евра при што поддршката на ФИТР изнесува 50 милиони евра додека компаниите учествуваат со 37 милиони евра. Од портфолиото на ФИТР дури 56%, односно 392 поддржани компании се стартап компании, претежно основани од млади луѓе“ кажа Халили и најави дека следен предизвик за Фондот е отворање на првиот хибриден инвестициски фонд од 27 милиони евра во кој државата ќе инвестира 10 милиони евра.
Последен на Владиниот панел зборуваше директорот на Агенцијата за промоција и поддршка на туризмот, Љупчо Јаневски, којшто ги претстави потенцијалите за туризам на Северна Македонија.
„Република Северна Македонија, иако по површина е мала земја, има многу природни убави, историски и археолошки пронаоѓалишта, наследство на УНЕСКО, највкусна храна и вино и најгостопримлив народ. Имаме 43 езера од кои 3 се тектонски: Охридско, Преспанско и Дојранско, 4 национални паркови (Маврово, Пелистер, Галичица и Шар Планина), 15 планини повисоки од 2.000 метри (највисокиот врв е Голем Кораб со висина од 2.764 метри), 3 водопади повисоки од 100 метри и Мегалитска опсерваторија Кокино (од 1800 година п.н.е.) признаена од НАСА“, рече Јаневски и нагласи дека за потенцијалните инвеститори постојат неколку туристички развојни зони кои се достапни за градење хотели, ресторани и кампови. Во ваквите зони за странските инвеститори има бројни поволности: намалено ДДВ од 18% на 5%, нула ДДВ на градежни материјали и градежни услуги. Персоналниот данок за првите десет години е 0%.
Во вториот дел од бизнис-конференцијата, пред присутните бизнисмени од Обединетите Арапски Емирати и од другите земји кои изложуваат на Експо Дубаи 2020, презентација на своето работење имаа и претставниците на четирите најголеми стопански комори: Виктор Мизо (потпретседател на Стопанската комора на Северна Македонија), Трајан Ангелоски (претседател на Сојузот на стопански комори), Неби Хоџа (претседател на Стопанската комора на Северозападна Македонија) и Анета Антова-Пешева (претседателка на МАСИТ).
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Континуирана едукација и почитување на етичките и професионалните меѓународни стандарди се клучни за статусот и развојот на сметководството
Неопходни се одлучни чекори, јасна институционална поддршка и соработка помеѓу сите засегнати страни и партнери во процесот, како и искористување на искуствата на земјите од регионот, за да се овозможи натамошен развој на сметководствената дејност и унапредување на статусот на професионалните сметководители во нашата земја.
Ова се дел од препораките на учесниците на регионалната конференција посветена на трендовите, предизвиците, стандардите и перспективите на сметководството во регионот, која во организација на Институтот за сметководители и овластени сметководители (ИСОС) за првпат се одржува во нашата земја.
„Главната цел на ИСОС е да постави нови повисоки стандарди во струката кои ќе гарантираат висок степен на интегритет и професионализам, ќе го зголемат угледот и позицијата на сметководството и сметководителите, како и нивната улога и важност, не само за бизнисот, туку воопшто за целото општество. За да го постигнеме тоа треба посветено да работиме и заеднички да ги поставиме темелите на развојот за следните генерации, кои во оваа дејност ќе гледаат атрактивна и просперитетна професија. Оваа конференција секако е еден од чекорите кон остварување на оваа цел“, рече претседателката на ИСОС Весна Прентоска во своето обраќање на отворањето на конференцијата.
На настанот што се одвива под мотото „Во бројките веруваме”, присуствуваат околу 300 сметководители, претставници на професионални организации на сметководители и финансиски работници од регионот, на институции, организации и компании од земјава, како и домашни, регионални и меѓународни експерти од областа.
„За краток временски период од почетокот на примената на новиот Закон за вршење на сметководствени работи постигнат е значителен прогрес во неговата примена. Завршен е официјалниот превод на Меѓународните стандарди за финансиско известување – процес кој неоправдано бил одолговлекуван во минатото. Следува периодот кога овие стандарди треба да почнат да се применуваат и во нашата земја, што ќе донесе значајни придобивки за домашните компании и државата. Воедно, нивната имплементација претставува и значаен исчекор кон отпочнување на постапката за членство во Меѓународната федерација на сметководители, процес кој Министерството за финансии силно го поддржува“, потенцираше во своето воведно обраќање министерот за финансии Фатмир Бесими.
Поздравувајќи го одржувањето на оваа прва регионална конференција на професионалните сметководители во нашата земја, претседателот на Советот за унапредување и надзор над сметководствената професија Горан Рафајловски, истакна: „Придобивките од функционирањето на едно развиено, модерно сметководство, кое работи по меѓународни стандарди, се големи и ќе ги почувствуваат сите, почнувајќи од самите сметководители на кои им се отвораат нови перспективи, преку компаниите кои добиваат функција која треба да ја зголеми нивната конкурентност и секако државата, која добива алатка за поефикасна наплата на даноците. Ваквите придобивки се доволен мотив да го забрзаме процесот на воведување на најсовремените стандарди и практики во оваа дејност“.
Дискусиите во рамки на конференцијата се организирани во три панели. Првата панел-дискусија беше посветена на патот до членство во Меѓународната федерација на сметководители (IFAC), како една од главните стратешки цели на ИСОС. „Приклучувањето кон IFAC им дава до знаење на организациите од јавниот и приватниот сектор на локално, регионално и меѓународно ниво дека вашиот Институт на професионални сметководители има кредибилитет, капацитет и релевантност – и фокус кон јавниот интерес.
Членовите на IFAC се обврзуваат да усвојат меѓународни сметководствени стандарди и да ја поддржат нивната имплементација, вклучувајќи ги и образовните стандарди за почетна обука, како и за континуиран професионален развој. Исполнувањето на овие барања на патот кон аплицирање за членство во IFAC покажува дека меѓународните образовни, етички и сметководствени стандарди постојано се применуваат овде во Северна Македонија. Ова е причината зошто приклучувањето кон IFAC е повеќегодишен процес којшто се состои од повеќе чекори и вклучува повеќе засегнати страни“, рече претставничката на IFAC Јелена Мисита, претседател на советодавната група за поддршка на организациите на професионални сметководители во IFAC.
Во вториот конференциски панел, претставниците на организациите на професионалните сметководители од регионот дискутираа за состојбите и предизвиците со кои се соочува сметководството во нивните земји. Во рамки на третиот панел, претставници на деловната заедница, сметководители и домашни и меѓународни експерти од областа планирано е да дебатираат за актуелната положба и перспективите за натамошен развој на сметководствената професија во РС Македонија.
Инаку, собирот во Скопје беше искористен и да се поттикне поголема соработка помеѓу организациите на сметководителите во регионот, при што беше договорено во наредниот период да се заокружи процесот на формализирање на рамката за меѓусебна соработка во делот на размена на најдобри практики и искуства, како и во реализацијата на заеднички проекти за континуирана едукација на професионалните сметководители.
Економија
Битиќи и Деспотовски: Kреираме развој со поддршка на инвестиции на домашни и странски компании
Можностите за инвестиции и поддршка од државата особено за домашните компании, идни мерки како и презентација на примери на македонски компании кои со поддршката од државата градат успешни приказни беше во фокусот на денешната панел дискусија посветена на економијата и инвестициите. Настанот го организираа заменик на претседателот на Владата задолжен за економски прашања и за координација со економските ресори и инвестиции, Фатмир Битиќи и директорот на ТИРЗ, Јован Деспотовски, а на панелот учествува и стопанственици и поранешниот премиер Димитар Ковачевски. Заменик-премиерот Битиќи нагласи дека за првпат домашните компании имаат поголема финансиска поддршка споредено со странските инвеститори, како и дека поддршката во последниве шест години е порасната за речиси 13 пати.
„Со гордост можам да кажам дека нашите напори во поддршка на домашните компании преку Законот за финансиска поддршка на инвестиции покажуваат конкретни резултати. Прво што направивме е изедначување на условите за финансиска поддршка на домашните со странските компании. Од нула поддржани компании во 2016 година до 919 денес, нашата заложба за економски развој и иновации станува реалност. За шест години, Владата ги има поддржано со околу 100 милиони евра за нивните инвестиции кои се над 500 милиони евра”.
Овој панел на кој учествуваа и стопанственици и експерти, стави акцент на синергијата меѓу Владата и приватниот сектор за стимулирање на економскиот раст. Учесниците имаа ретка шанса не само да се запознаат со најновите трендови во инвестициите, туку и активно да учествуваат во креирањето на стратегија за иднината на македонската економија.
Директорот на ТИРЗ, Јован Деспотовски посочи дека само во ТИРЗ во последниве три години се постигнати договори во вредност од една милијарда евра што е еднакво на нивото на инвестиции во ТИРЗ од 2006 до 2020 година.
„Покажавме дека знаеме и дека можеме. Од револуционерни до стратешки инвестиции, одново и одново докажавме дека не само што ја разбираме играта, туку и одлично ја играме постојано, не само на полувреме. Почнавме да играме и во европска и светска лига, со Јагео, Гересхајмер и други, а имаме и многу домашни успешни приказни“.
Сања Лазаревска сопственичка на компанијата Фор Лејди и Филип Арсов, ко-сопственик на Синапс Авиејшн ги споделија своите успеси и предизвици, давајќи увид во реалното влијание на владините политики врз домашните компании. И двајцата посочија дека програмите за поддршка на домашните компании им помогнале во реализација на плановите и развој на компаниите.
Поранешниот премиер Ковачевски истакна дека – „економската стабилност и поддршката на инвестициите секогаш беа на врвот на нашите приоритети, и денес можеме да ги видиме плодовите од тие напори“.
„Владата која ја предводев вложи значителни ресурси во приватниот сектор, што овозможи раст на инвестициите и зголемување на платите, дури и во време на големи предизвици. Поставивме таргет за 500 вера просечна плата, денеска е 650 евра или 290 евра повеќе од времето пред 2017 година. Нашата евроатлантска ориентација донесе највисоко ниво странски директни инвестиции од 754 милиони евра затоа што инвеститорите сакаат стабилен и безбеден амбиент за вложувања. Можностите за развој на компаниите ќе се зголемат уште повеќе со членството на Северна Македонија во ЕУ и затоа е важно да се продолжи европскиот пат. Овој пат носи подобар животен стандард за граѓаните, подобра работа за компаниите, дополнителни фондови за развој на нашата економија. Има уште многу што да се сработи“.
На оваа панел дискусија стопанствениците дадоа свои предлози за идни мерки кои им се потребни на домашните компании, како и конкретните чекори што треба да се преземат за да се осигура одржлива економска иднина за земјата.
Економија
Лозарите добиваат гарантирана откупна цена на винското грозје, Собранието го донесе новиот закон за вино
Собранието на Република Северна Македонија на денешната седница со 64 гласа „за“ го донесе новиот закон за вино, предложен од Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство. Исполнивме уште еден даден збор пред лозарите, велат од МЗШВ.
Новиот закон за вино во целост е усогласен со одредбите на европското законодавство во делот на воведувањето нови производи од вино, како органско вино и ароматизирани вински производи.
Македонското вино најмногу се извезува кон земјите членки на Европската Унија и токму овој нов закон придонесува непречено да се зголеми, но и олесни извозот на македонско вино и производи од вино кон ЕУ.
Законот за вино во целост е на страна на лозарите решавајќи уште еден голем проблем за лозарите, а тоа е откупната цена. Со новиот закон за вино првпат се утврдува гарантирана производната цена на винско грозје за килограм најдоцна до 15 јули во тековната година и тоа за најмалку две најзастапени сорти. Пресметката на трошоците за производство на килограм винско грозје на определена површина и соодветен квалитет, во согласност со дадена методологија, се предвидува да ја врши високообразовна или научна институција од областа во земјоделството, соопшти МЗШВ.
Новиот закон предвидува и креирање нова годиншна, посебна програма за финасиска поддршка во лозарството и винарството, каде што преку конкретни мерки уште повеќе треба да се развиваат овие два значјни сектора.
Системот на заштитата на географските индикации на виното во целост е усогласен со европското законодавство. Новиот закон за вино во овој дел предвидува тие да се заштитуваат на национално и меѓународно ниво, со заштитена ознака за потекло или заштитена географска ознака. Традиционалниот назив на виното, на национално и меѓународно ниво, се заштитува со традиционална ознака.
Вината со географска ознака ќе треба да исполнуваат одредени барања во однос на квалитет или геогравски карактеристики, односно да бидат произведени од грозје што потекнува исклучиво или во најголем дел од дефинираното географското подрачје и производството на вино се одвива во дефинираното географско подрачје. Во насока на заштита на географските индикации на виното областите погодни за производство на вино во законот се делат на региони и реони и виногорја, локалитети, месности.
Производството на вино со географска ознака ќе биде следено од сертификациони тела, кој процесот ќе го верифицираат во сите фази почнувајќи од самиот почеток на производство на грозје до производство на вино со географска ознака. Сите заштитени ознаки на потекло и нивните корисници ќе бидат регистрирани во соодветен регистар во МЗШВ.
Министерот Николовски упати благодарност до сите фактори во креиарањето на новиот закон за вино, лозарите и земјоделските здруженија, стручната и научната јавност и винарниците.
Новиот закон за вино заедно со десетгодишната стратегија за развој на винарството и лозарството трасираат нов пат и сигурен развој на двата сектора – винарство и лозарство, преку стабилно произвдоство на винско грозје со мотивирани лозари, потоа зголемен извоз на македонско вино и уште повисоко позиционирање на светската винска мапа, се наведува во соопштението на МЗШВ.