Економија
Гувернерката на Народната банка на средби со колеги од централните банки од Европа
„Поволниот макроекономски амбиент, солидните движења и перформансите на банкарските системи во земјите од регионот на Западен Балкан се основа за посилен кредитен раст и натамошно продлабочување на финансиската интермедијација, во функција на поддршка на растот“,истакна гувернерката на Народната банка, д-р Анита Ангеловска-Бежоска, на традиционалниот форум на Виенската иницијатива 2, којшто заврши во четвртокот. Во своето излагање на сесијата посветена на економските состојби во Централна, Источна и Југоисточна Европа (ЦИЈЕ), таа го стави акцентот на најновите движења и предизвиците за банкарскиот сектор на Западен Балкан. Ангеловска-Бежоска, меѓу другото, посочи и на позитивните движења во билансите на банките од регионот, постепеното забрзување на депозитниот и кредитниот раст, забележителните резултати поврзани со решавањето на нефункционалните кредити, како и на зајакнатата капитализираност и ликвидност на банките, што меѓу другото е одраз и на зајакнатата финансиска регулатива во посткризниот период.
Имајќи го предвид нивото на реална конвергенција на економиите, гувернерката ја истакна и потребата од создавање услови за поголема мобилизација на домашниот финансиски потенцијал, меѓу другото, и преку развојот на пазарите на капитал и на други облици на финансиско посредување, коишто се засноваат врз поголема примена на финтек, за што значајна улога може да одиграат меѓународните финансиски институции.
На оваа сесија на форумот учествуваа и високи претставници на Меѓународниот монетарен фонд, Европската инвестициска банка и Европската банка за обнова и развој. Во дискусијата, меѓу другото се посочи дека и покрај поволните движења во регионот, и натаму постои потреба од будно следење на ризиците предизвикани од сѐ поголемите трговски тензии, постојаната геополитичка нестабилност, можноста за затегнување на глобалните финансиски услови, но и повисокото ниво на задолженост во некои од економиите.
Во рамки на форумот, гувернерката на Народната банка активно учествуваше во дискусијата и за други прашања важни за финансиската стабилност во овој дел на Европа. Учесниците заеднички констатираа дека колективната и координирана акција на домашните и локалните регулатори заедно со меѓународните финансиски институции, претставува основен предуслов за одржување и зајакнување на финансиската стабилност и за превенција од системски кризи во овој дел од Европа. Од форумот беше испратен повик кон сите релевантни институции, за обезбедување подлабока финансиска интеграција заради остварување нов, побалансиран модел на раст, со посебен акцент на финансирање на иновациите и на малите и средните претпријатија.
Претходно, Ангеловска-Бежоска учествуваше и на конференцијата организирана по повод десетгодишниот јубилеј од формирањето на Виенската иницијатива, со излагање за улогата на странските банки и за развојот на секторот финтек во регионот. Притоа таа посочи на предностите од присуството на прекуграничното банкарство за економиите, како што се олеснетиот пристап до странски извори на финансирање, којшто е особено важен во услови на недоволно домашно штедење, понудата на поширока палета кредитни и депозитни производи и поттикнувањето на штедењето, но и на придобивките во однос на корпоративното управување и управувањето со ризици. Меѓутоа, прекуграничното банкарство по својата природа значи и можност за пренос на надворешни шокови во домашната економија, особено доколку банкарскиот систем во поголема мера се потпира на странски кредитни линии.
„Нашата земја е една од малкуте земји од ЦИЈЕ коишто не се соочија со проблемот на раздолжување на домашните банки и запирање на финансиската поддршка од страна на матичните банки. Тоа секако е резултат на прудентните политики на централната банка, но и на претпазливото однесување на деловните банки.“ – потсети Ангеловска-Бежоска пред своите европски колеги. Таа посочи и на потребата од продлабочување на соработката меѓу домашните и локалните супервизори, како основен предуслов за ефикасноста на супервизијата, имајќи ја предвид доминатноста на странскиот капитал во сопственичката структура на банките од регионот.
Гувернерката на Народната банка го искористи своето учество на двата важни настани на Виенската иницијатива 2 и за да оствари поголем број одделни средби со своите колеги од централните банки од Европа, како и со претставници на меѓународните финансиски институции и на Европската комисија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Ангеловска-Бежоска: Родовата еднаквост не само квантитативно, туку и квалитативно ќе го поттикне економскиот раст
Последователните економски шокови изминатите години дополнително го отежнуваат намалувањето на родовата нееднаквост, поради нивното понеповолно влијание врз женската популација. Така, кај повеќето земји од регионот на Западен Балкан стапката на активност е повеќе намалена кај жените отколку кај мажите, што е слично и со глобалните трендови. Според анализата на Светската банка, земјите во регионот од Западен Балкан секоја година губат околу 18% од БДП поради родовиот јаз на пазарот на труд, при што две третини од загубата се објаснува со ниската стапка на активност на жените, а преостанатиот дел на разликите во изборот на занимањата помеѓу мажите и жените. Оттаму, водењето соодветни политики за поголема вклученост на жените на пазарот на трудот може значително да придонесе за повисок економски раст, порача гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска на работилницата „Улогата на жената во економската трансформација на општеството“ во организација на Економскиот факултет при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Глобално и во регионот, неодамнешните кризи посилно ги погодија секторите со поголемо учество на жените и неповолно се одразија врз активноста и јазот. „Според Светскиот економски форум (СЕФ), ако напредокот продолжи со досегашната динамика, на глобално ниво ќе бидат потребни 131 година за да се постигне целосна рамноправност. За споредба, пред пандемијата беше проценето дека се потребни 100 години за да се постигне родова еднаквост, што укажува на последиците од неодамнешните шокови врз женската популација и родовиот јаз“, посочи Ангеловска-Бежоска.
Ангеловска-Бежоска посочува дека позитивен ефект од намалувањето на родовиот јаз врз растот би имало не само од зголемениот број на работната сила, туку и од различните вештини и карактеристики на жените, коишто можат да дадат поинаква квалитативна димензија на пазарот на трудот и пооптимално одлучување.
Гувернерката додаде дека за да се постигне тоа се потребни реформи во повеќе сегменти, како откривање на сите извори на родовите разлики присутни во институционалните, регулаторните, образовните и традиционалните норми, развивање политики коишто ќе ги поттикнат жените да се вратат на пазарот на труд, разбивање на стереотипите и создавање еднакви можности за кариерен развој на жените (учество во лидерските и високите позиции), соодветна поддршка на жените од државата и работодавачите во однос на обврските кон семејството/децата, осмислување нови иновативни технолошки решенија коишто ќе овозможат поголема финансиска инклузија и пристап до финансирање на жените со ниски примања.
На работилницата во организација на Катедрата по економија, на која и гувернерката одржа предавање, учествуваа и ректорката на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, Билјана Ангелова и претседателката на Организацијата на работодавачи на Македонија (ОРМ), Владанка Трајкоска. Работилницата ја отвори деканот на Економскиот факултет, Предраг Трпески, а воведни обраќања имаа и професорките Даниела Бојаџиева и Билјана Ташевска.
Економија
Комерцијална банка склучи договор за продажба на „Еуроникел“
Комерцијална банка информира дека склучи договор за продажба на имотот на комбинатот „Еуроникел индустри“ од Кавадарци со друштва основани од холандската холдинг-компанија Polynickel Holding BV, која е дел од групацијта Yildirim Group. За финална реализација на купопродажниот договор останува уште да се исполнат сите правни и регулаторни предуслови, се наведува во соопштението.
Во исто време, банката со групацијата Yildirim склучи договор за продажба и на имотот на фабриката „Нова рефрактори“ во Пехчево.
„Убедени сме дека продажбата е долгорочно решение за комбинатот ‘Еуроникел’ имајќи ги предвид кредибилитетот и капацитетот на групацијата Yildirim. Веруваме дека со ова е надминат неизвесниот период за сите доверители и, пред сè, за вработените во комбинатот, кои покажаа максимална посветеност и професионалност и покрај тешката состојба во која се најдоа не по нивна вина.
Групацијата Yildirim е глобален индустриски конгломерат со седиште во Амстердам и во Истанбул. Основана е 1963 година и моментно работи во 56 земји на 5 континенти, вработува 25.000 лица во девет индустрии: метали и рударство, управување со пристаништа, вештачки ѓубрива и хемикалии, енергија и енергетски производи, транспорт и логистика, финансиски услуги, градежништво и недвижности и меѓународната трговија.
Во целиот изминат период од декември 2023 година, кога Комерцијална банка го презеде имотот на комбинатот во своја сопственост, бевме посветени на наоѓањето сериозен инвеститор, кој ќе ја продолжи дејноста на еден од најзначајните индустриски капацитети во земјата. Со цел да се одржи комбинатот во добра состојба за безбедно и ефикасно рестартирање на производниот процес, банката во изминатите четири месеци обезбеди речиси 100 милиони денари за одржување на технолошкиот минимум на комбинатот и за давање шанса за продолжување на работењето“.
Банката, како што се дополнува во информацијата, останува посветена и понатаму да придонесе со сите свои капацитети за фер наплата на доверителите и вработените во рамките на стечајната постапка. Прв услов за тоа е сите должници на ‘Еуроникел’ веднаш да ги платат своите обврски“.
Економија
Од полноќ поскапуваат горивата
Регулаторната комисија за енергетика донесе одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 1,33 % во однос на одлуката од 22.3.2024 година.
Од 26.3.2024 година од 00.01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
моторен бензин ЕВРОСУПЕР БС-95 – 85,00 (денари/литар)
моторен бензин ЕВРОСУПЕР БС-98 – 87,00 (денари/литар)
дизел-гориво ЕВРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) – 77,00 (денари/литар)
масло за горење екстра-лесно 1 (ЕЛ-1) – 76,00 (денари/литар)
„мазут М-1 НС“ – 44,776 (денари/килограм)
Малопродажната цена на бензинот ЕВРОСУПЕР БС-95 не се менува.
Малопродажните цени на ЕВРОДИЗЕЛОТ (Д-Е V) и на екстра-лесното масло за домаќинство (ЕЛ-1) се зголемуваат 1,00 денар/л, а малопродажната цена на бензинот ЕВРОСУПЕРОТ БС-98 се зголемува 1,50 денар/л.
Малопродажната цена на „мазутот М-1 НС“ се зголемува 0,979 денари/кг и сега ќе изнесува 44,776 денари/кг.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок 0,028 %.