Економија
Концесионерот на средба со локалното население за рудникот Иловица
Одговорното рударство е цврста и безбедна основа за остварување економски раст, аргументираа професорите Благој Голомеов од Факултетот за природни и технички студии при универзитетот ,,Гоце Делчев”, Штип, и Љупчо Петковски од Градежниот факултет при универзитетот ,,Св. Кирил и Методиј”, Скопје, на вчерашната средба со населението од општините Босилово, Ново Село и Струмица во организација на Еуромакс Ресоурцес, концесионер на проектот за рудник за бакар Иловица – Штука.
Еуромакс Ресоруцес, и овој месец организира јавни дебати за жителите од општините за да ги запознае со сите мерки за заштита на животната средина и на здравјето на луѓето предвидени во проектот за рудникот Иловица-Штука, како и со економскиот развој што ќе го донесе проектот. Преку повеќе примери на рудници кои работат во светот беше илустрирана успешната коегзистенција на рударството со земјоделството.
„На средбата беа присутни речиси 500 жители од општините, што е двојно поголем интерес во однос на претходната средба, вклучувајќи и претставници од невладиниот сектор. Жителите сакаа да дознаат што е можно повеќе за проектот, а активистите имаа можност да дебатираат со професорите околу мерките за заштита на здравјето на населението, на животната средина и се разбира, одржување на земјоделството во регионот. Ова се работи на кои ние сме силно фокусирани уште од почетокот на проектирањето. Со вакви средби сакаме да објасниме дека и самиот концепт на модерен рудник значи одговорен рудник во кој се превземени мерки за заштита на животната средина и заедницата. Населението многу е заинтересирано и за можностите за вработување, насочено школување на младите за рударство, кога рудникот ќе почне да работи, како и кои се можностите за обука и едукација за високо квалификувани позиции. Едноставно, како рудникот ќе влијае на нивното секојдневие“, вели Варшан Гокул, извршен директор на Еуромакс Ресоурцес.
Проектот за најголемата гринфилд инвестиција во Македонија од осамостојувањето, според професорот Голомеов предвидува обработка на рудата со наједноставен физички процес, флотација, безбеден за животната средина. Тој потенцираше дека цијанид и сулфурна киселина нема да се користат. Според професорот и земјоделството и рударството се гранки од стратегиска важност за економскиот развој на Македонија и нема реална причина да не коегзистираат заедно доколку се базираат на наука и на принципи на одговорно рударство.
„Со само 0,2 отсто реален раст на БДП во Македонија во 2017, овие две гранки на економијата се значајни и ниту една не смее да биде отфрлена. Земјоделството ангажира околу 120.000 лица со просечна нето месечна заработка од 290 евра. Рударството вработува околу 6.500 луѓе со просечна нето месечна плата од 486 евра или 68% повеќе од земјоделството. За директниот ефект по вработен во БДП, земјоделството придонесува со околу 6.600 евра годишно по земјоделец а рударството околу 23.100 евра по човек. Во однос на индиректните економски ефекти, номиналните вредности се многу блиски, односно земјоделството создава 633 милиони евра дополнително, а рударството 609 милиони. Сепак, како коефициент, рударството има далеку повисок импакт врз економијата бидејќи секое 1 евро активност генерира вкупно 5 евра, во споредба со само 1.8 евра во земјоделството. Ако 10.000 луѓе имаат шанса да се префрлат од земјоделство во гранка со повисока додадена вредност како рударството, тогаш нивниот животен стандард, односно месечните примања ќе се зголемат за 68 отсто, би се зголемил и БДП за 166 милиони евра или за 1,7 проценти“, рече професорот Голомеов.
Професорот Петковски ги објасни карактеристиките на камено насипната брана, и примената на гео-текстилната мембрана што ќе се користи во хидројаловиштето како и стабилноста на насипот.
„Браната е камено насипна. Според конструкцијата е една од најстабилните затоа што јаловината се држи надвор од телото на браната и нема контакт со материјалот во потпорното тело. Кога ќе се исполнува таложното езеро, тогаш тоа ќе дејствува како товар што ја стабилизира браната. Ако бараниот коефициент на браните е 1,5, додека кај “Иловица-Штука” е до 5. Таа ќе биде постабилна од водните брани. Јаловишниот материјал со време ќе се зацврстува, а со тоа ќе се зголемува и стабилноста. Во однос на геосинтетичката мембрана, која е вештачки материјал, направени се анализи околу нејзината издржливост и кај камено насипните материјали кога мембраната е покриена и нема допир со ултравиолетовото зрачење, се покажало дека трајноста е над 900 години. Дотогаш хидројаловиштето ќе биде рекултивирано. Од секој аспект, ова е сигурен објект“, потенцираше професорот Петковски.
Проект Иловица – Штука е изработен од домашни, меѓународни експерти и професори и е во целосна согласност со македонските закони, најдобрите практики, како светските и ЕУ стандарди за областа. Од Еуромакс објаснија и дека ќе нема загадување на животната средина и ниту влијанија врз земјоделството, ќе се контролираат сите параметри како прашината патиштата, квалитетот на водата, воздухот, почва, бучава итн.
Иловица – Штука ќе биде модерен рудник на можности со вкупната инвестиција од околу 340 милиони евра. Притоа, инвеститорот во наредните 20 години локално ќе троши околу 74 милиони евра годишно, додека за даноци годишно ќе се двојат по 24 милиони евра. Од нив 3 милиони евра ќе се влеваат во локалните општини по основ на концесиски надомест. Со тоа, годишниот буџет на општините, расположлив за инвестиции во инфраструктурата и во развој на општината, ќе се зголеми за 40% во однос на постојниот. Инвеститорот најави дека ќе обезбеди 1.000 директни вработувања за време на изградбата, а потоа 500 директни вработувања за време на работење на рудникот со приоритет за локалното население. Преку сорботката со локалните бизниси, рудникот ќе овозможи и околу 2.700 индиректни вработувања.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Слободата на жената лежи во нејзината финансиска независност
Финансиската независност игра клучна улога во обликувањето на слободата на жената особено во свет кој непрестано се стреми кон рамноправност. Помина времето кога при економските одлуки доминираа исклучиво традиционалните родови улоги и непобитна вистина денес е дека слободата на жената лежи во нејзината способност да го зацрта сопствениот финансиски курс.
Економската самостојност и способноста да се контролира финансиската судбина им дава моќ на жените да прават избори усогласени со нивните аспирации, што не се поврзани со општествените очекувања или ограничувања.
Сепак, женското претприемништо на глобално ниво сè уште се соочува со многу пречки. Токму затоа, неопходно е посветување посебно внимание на поддршка на жените кои сакаат да развијат сопствен бизнис и креирање соодветни пакети на производи за поддршка на иновативните идеи на жените кои сакаат да се испробаат како претприемачи.
Халкбанк креираше пакет на производи за жени претприемачи со кој досега поддржа многу идеи и добар дел од нив се развија во успешни бизнис приказни. Овој пакет е наменет за микро, мали и средни претпријатија каде доминантни основачи или сопственици (над 51% сопственост) се жени, односно, кога основачи се правни лица, крајниот доминантен сопственик да е жена или повеќе жени.
Пакетот за жени нуди низа погодности како можност за добивање финансиски средства за основни и обртни средства во висина до 30.000 евра со рок на отплата до 60 месеци или над 30.001 евра со рок на отплата до 120 месеци, а максималниот износ на кредитот изнесува до 500.000 евра. Пакетот овозможува фиксна годишна каматна стапка за кредитите до 12 месеци и варијабилна годишна каматна стапка за кредити над 12 месеци.
Пакетот нуди и низа други бенефиции како бесплатно водење на сметката, пониски провизии за денарски платен промет и за плаќање налози преку е-банкинг, без месечен трошок за електронско банкарство и бесплатна изработка на ЛИБ за активација, деловна Мастеркард дебитна картичка без надоместок за издавање и намален трошок за 50% на годишна членарина, потоа 30% зголемени каматни стапки за депозити за правни лица, како и еднократен попуст од 15% за каско, домаќинско и патничко осигурување.
ПР
Економија
ТЕЦ „Неготино“ нова подружница на АД ЕСМ
Во согласност со изготвената анализа за присоединување на АД ТЕЦ „Неготино“ кон АД ЕСМ Скопје, утврдена е оправданоста од присоединувањето, со што се овозможува поефикасно и економски поисплатливо искористување на производствениот капацитет на АД ТЕЦ „Неготино“, порационално управување, искористување на оперативниот, производствниот и на управувачкиот персонал, информираат од АД ЕСМ.
Според нив, енергетската криза од 2021 година претставува пресуден аргумент за нужноста од интегрирањето на АД ТЕЦ „Неготино“ во рамките на АД ЕСМ Скопје како од аспект на диверзификација на ризикот така и од аспект на стабилност и континуитет во производството на електрична енергија на државно ниво. Исто така, треба да се има предвид дека двете компании се лиценцирани за производство на електрична енергија, па ваквиот предлог за статусна промена – присоединување на АД ТЕЦ „Неготино“ кон АД ЕСМ – Скопје е целосно оправдан и реализиран.
„Кога почна енергетската криза, Владата на Република Северна Македонија му бдаде согласност на АД ЕСМ да го активира со работа ТЕЦ ‘Неготино’ за привремено дополнително производство на електрична енергија во услови на енергетска криза и заклучно со 2022 година произведени беа 412.692 MWh електична енергија, а заклучно со 31 декември 2023 година произведе 346.248 MWh.
Произведената електрична енергија во ТЕЦ „Неготино“ за време на енергетската криза АД ЕСМ ја искористи во еден дел за потребите за снабдување на домаќинствата и малите потрошувачи во случаи на кусоци, дел за потребите на АД МЕПСО, а дел ја понуди на продажба на слободен пазар на домашните стопански субјекти по цени пониски од цените на берзата“, стои во соопштението.
Термоелектраната „Неготино“ почнала да се гради 1974, а изградена е во 1978 година. Последен пат претходно работела во производството на електрична енергија во 2009 година за во 2022 година, по 12 години пауза, како ладна резерва, во услови на енергетска криза, да биде вклучена за само 40 дена.
ТЕЦ „Неготино“ има вкупен расположив капацитет за производство од 180 мегавати, што е приближно еден блок на РЕК „Битола“.
Економија
Денеска почнува Глобалната недела на парите 2024: „Заштитете ги вашите пари, обезбедете ја вашата иднина“
Народната банка, Министерството за финансии, Комисијата за хартии од вредност, Агенцијата за супервизија на капитално финансирано пензиско осигурување и Агенцијата за супервизија на осигурувањето, во соработка со асоцијациите и институциите од приватниот и граѓанскиот сектор коишто се активни во доменот на финансиската едукација, од денеска до 24 март, дванаесетта година по ред, ја одбележуваат Глобалната недела на парите. Глобалната недела на парите традиционално се одбележува преку предавања и објавување едукативни материјали од областа на финансиите.
Темата на која е посветена годинешната Глобална недела на парите е: „Заштитете ги вашите пари, обезбедете ја вашата иднина“ (Protect your money, secure your future), којашто се однесува на безбедното управување со парите и јакнењето на свеста за потенцијалните ризици во финансискиот сектор и заштитата на личните финансии. Таквите ризици вклучуваат финансиски измами, вклучително и сомнителни пораки (фишинг), измами при купување преку интернет, како и ризици поврзани со приватноста на податоците, како што е кражбата на идентитетот. Најчесто младите се жртви на финансиски измами, поради нивниот постојан допир со технологиите и пониската информираност за можните опасности при користењето на современата технологија и современите начини на плаќања за обезбедување нови финансиски производи и услуги. Оттаму, темата на овогодишната Глобална недела на парите ги поттикнува младите луѓе да гледаат подолгорочно и да бидат претпазливи при носењето финансиски одлуки и користењето на современите технологии.
Во рамките на одбележувањето на Глобалната недела на парите, Народната банка ќе организира повеќе предавања за учениците од основните и средните училишта. Народната банка организациски го поддржува и националниот натпревар на Европскиот квиз на парите 2024 година, којшто ќе се одржи за време на Глобалната недела на парите.
Во меѓународни рамки, Глобалната недела на парите се одбележува од 2012 година, со единствен прекин во 2020 година поради пандемијата, во организација на Организацијата за економската соработка и развој (ОЕЦД). Оваа глобална иницијатива, којашто досега се одбележува во повеќе од 176 земји во светот и со која се опфатени 60 милиони деца и млади, ја подигнува свеста кај младите за финансиската едукација и нивните знаења за парите, штедењето, вработувањето и претприемаштвото. Повеќе информации за Глобалната недела на парите се достапни на врската: www.globalmoneyweek.org