Економија
Сараќини во Загреб на Регионалниот самит „Претприемништво-образование“
Министерот за економија Ваљон Сараќини и министерот за образование и наука Панче Кралев во вторникот се во работна посета на хрватската престолнина Загреб, каде учествуваат на Регионалниот самит „Претприемништво -образование“.
На самитот во организација на Министерството за претприемништво и занаетчиство и Министерството за образование, наука и спорт на Република Хрватска, Европската комисија и Центарот за претприемничко учење на Југоисточна Европа, присуствуваат министри од осум претпристапни земји и од Турција, кои дискутираа за значењето, потребата и начините за унапредување на претприемништвото и претприемничкото учење, кoj e eден од принципите на Актот за мали претпријатија, како моќен фактор за раст и за обезбедување на нови вработувања. Во рамки на Самитот министерот за образование и наука Панче Кралев ја потпиша „Повелбата за претприемничко учење – камен темелник за раст и работни места“.
„Република Македонија, уште од април 2000 година, со потпишувањето на Мариборската декларација и со пристапувањето кон Повелбата за мали претпријатија на самитот во Солун 2003 година, ги прифати принципите на Повелбата, како фундамент за идни мерки и активности за поддршка на развојот на секторот на мали и средни претпријатија“, истакна министерот Сараќини, додавајќи дека Македонија искажа интерес да учествува во процесот на следење и известување за имплементацијата на Повелбата, како и за обединување на своите напори со оние на земјите од Југоисточна Европа за промовирање и унапредување на деловното опкружување, со цел обезбедување поквалитетна целокупна слика за регионот.
Малите и средните претпријатија се клучни за економскиот развој на Република Македонија, со учество над 99 отсто во вкупниот број претпријатија, со што се докажуваат како важни креатори на општествениот производ во целина, незанемарувајќи го и фактот дека 78 проценти од вработените се ангажирани во секторот на мали и средни претпријатија.
„Со усвојувањето на Повелбата, односно Актот за мали бизниси од 2008 година, Република Македонија се обврза кон постојан прогрес во сите области кои ја сочинуваат Повелбата. Самиот процес, претпоставуваше целосна координираност со останатите министерства и институции, чиј делокруг на активности е во релација со Повелбата, при што Република Македонија беше апсолутно ориентирана кон инкорпорирање на мерките и активностите од Повелбата во своите програмски документи и политики“, рече министерот Сараќини.
Потврда на реализираниот прогрес, како што спомена Сараќини, е делот од заклучокот од Извештајот на ЕК за 2012 година за напредокот на Македонија, во делот Економски критериуми, во кој се истакнува: „Република Македонија продолжува добро да напредува. Во некои области има постигнато понатамошен прогрес кон постигнување функционална пазарна економија. Земјата треба да е веќе способна да се справи со конкурентските притисоци и пазарните сили во рамки на Унијата на среден рок, доколку ја имплементира својата реформска програма со цел да ги намали структурните слабости“.
Поттикнувањето на претприемништвото е повеќе од потребно, посебно кога светот се соочува со последиците од економската рецесија. Притисокот за вработување, особено зголемувањето на бројот на млади невработени, би можел во голема мерка да биде олеснет доколку бизнисот и образовниот систем работат заеднички во подготвувањето на граѓаните и општеството за работните предизвици кои ги носи иднината. Оваа соработка подразбира стратешко партнерство помеѓу компаниите и образовниот систем, преку идентификувањето на потенцијалните претприемачи уште додека се во образовниот систем, нивно насочување, поддршка и доусовршување, согласно барањата на пазарот, со што ќе се одговори на потребите на пазарот на работна сила многу побрзо одошто ако секоја од наведените компоненти би функционирала независно, потенцираше министерот за економија во своето излагање во Загреб.
Тој ги спомена мерките и активностите кои се преземаат за поддршка на малите и средни претпријатија и развој на претприемништво, преку подигање на свеста за претприемништвото, обезбедување на помош за развивање на нивни деловни активности преку постојната регионална структура со поддршка на активностите на бизнис центрите и инкубаторите, поддршка и развој на Кластерското здружување.
„Согласно Програмата на Владата на Република Македонија би сакал да ги издвојам планираните владини проекти во периодот 2011-2015, и тоа проектот Грантови за поттикнување на трансфер на технологии – со цел зголемување на капацитетите на македонските компании за користење на европските фондови за иновации, истражувања и развој, универзитетски spin-off компании – преку доделување грантови за кофинансирање на вакви компании, основање Фонд за иновации – за институционална поддршка и кофинансирање на истражувачки проекти, формирање Центри за кариера – за професионално советување на учениците и студентите за изработка на план за кариера, аплицирање за работа и сл.“, рече Сараќини./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Ангеловска-Бежоска на Пролетните средби на ММФ и СБ: Носителите на политики ќе дискутираат за состојбите и перспективите во економијата
Гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска, и заменик-министерот за финансии, Филип Николоски, ја предводат нашата делегација, која учествува на Пролетните средби на групацијата на Светскатa банка (СБ) и Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) во Вашингтон, САД. Во делегацијата на Народната банка на овие средби ќе земе учество и вицегувернерот Фадил Бајрами.
Гувернерката Ангеловска-Бежоска и вицегувернерот Бајрами на претстојните Пролетни средби ќе одржат состаноци со заменик-директор на Меѓународниот монетарен фонд, Бо Ли, со директорот на ММФ за Европа, Алфред Камер, како и со извршниот директор на ММФ и алтернативниот извршен директор, Пол Хиберс и Лук Дресе. На состаноците со високите претставници на ММФ ќе стане збор за економските состојби во нашата земја и поставеноста на монетарната политика, којашто придонесе за стабилизирање на инфлацијата. Делегацијата на Народната банка, предводена од гувернерката, ќе оствари средба и со претставниците на одделите за статистика и за монетарни и капитални пазари при Меѓународниот монетарен фонд, на која ќе се споделат досегашните достигнувања и резултати од заемната успешна соработка.
Во рамките на Пролетните средби, Ангеловска-Бежоска ќе одржи состаноци и со високи претставници на Светската банка, заменик-претседателката на СБ, Антонела Басани и со извршниот директор на СБ за Конституенцата во која членува нашава земја, Јуџин Ругенаат. Исто така, делегацијата на Народната банка ќе учествува и на редовниот состанок на земјите членки на Конституенцата.
Одржувањето на Пролетните средби секоја година на едно место ги собира носителите на политиките, односно првите луѓе на централните банки и министрите за финансии од земјите членки, кои ќе разговараат за политиките и финансиските реформи во насока на остварување на целите за одржлив раст (SDG), особено поврзани со климатските промени и родовата еднаквост.
Економија
Трипуновски: Ги потпишав првите 16 договори за закуп на земјоделско земјиште во државна сопственост
Дополнителниот замени министер за земјоделство, шумарство и водостопанство Цветан Трипуновски на својата фејсбук страна објави дека ги потпишал првите 16 договори за закуп на земјоделско земјиште во државна сопственост.
Во својата објава Трипуновски вели: „Почитувани земјоделци, штотуку ги потпишав првите 16 договори за закуп на земјоделско земјиште во државна сопственост, нека е аирлија!“
Трипуновски во неколку наврати ја алармираше јавноста дека во Република Македонија постојат договори за закуп на земјоделско земјиште во државна сопственост кои истекуваат оваа година, но на истите не им е овозможено продолжување и дека Николовски го кочи продолжување со образложение дека се потребни законски измени на законот за земјоделско земјиште.
„Сепак на крајот успеавме да го реализираме нашиот предлог за разрешница на овој проблем по многу побрза и поедноставна постапка, наспроти тврдењата на министерот Николовски кој постојано, од непознати причини, тврдеше дека се потребни измени на законот за земјоделско земјиште и дека со анексирање на договорите не се решава овој проблем. Со ова само се докажа дека Николовски повторно ве лаже како што тоа го прави изминативе 7 години“, дополни Трипуновски.
Позитивно е тоа што овој голем проблем доби решение и засегнатите земјоделци конечно ќе можат да ги продолжат своите договори согласно законските регулативи. Со ова Трипуновски покажа дека ќе биде предводник во промените и решавањето на проблемите во македонското земјоделство.
„ВМРО-ДПМНЕ секогаш било и ќе биде на страната на македонските земјоделци, доколку ние не го изнесовме овој проблем во јавноста, СДС и Николовски никогаш немаше да ги продолжат овие договори на вредните македонски земјоделци или пак тоа ќе го правеа селективно и повторно земјоделското земјиште ќе завршеше кај луѓе што не се земјоделци или истото ќе го трансформираа за плантажи со фотоволтаици. ВМРО-ДПМНЕ секогаш ќе може гордо и со крената глава да биде помеѓу светиниколчани и сите земјоделци во Република Македонија“, заврши Трипуновски во својата објава.
Економија
Народна банка: Основната каматна стапка се задржува на нивото од 6,30 отсто
На 16 април 2024 година се одржа редовна седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на Народната банка, на која беа разгледани најновите податоци и информации за глобалната и за домашната економија и најновите случувања на меѓународните и на домашните финансиски пазари во контекст на поставеноста на монетарната политика.
На седницата на Комитетот беше оценето дека тековнaта поставеност на монетарната политика е соодветна на условите во економијата. Така, каматната стапка на благајничките записи останува на нивото од 6,30%, а каматните стапки на депозитите преку ноќ и на 7 дена на нивоата од 4,20% и 4,25%, соодветно. Понудата на благајнички записи на редовната аукција е исто така непроменета и изнесува 10 милијарди денари. И натаму се очекува дека тековното ниво на каматните стапки, заедно со досегашните промени кај задолжителната резерва и преземените макропрудентни мерки ќе придонесат за натамошно забавување на инфлацијата и за задржување на стабилноста на девизниот курс. Притоа, последните промени кај инструментот задолжителна резерва, чијашто примена започнува од јуни 2024 година, значат и дополнителна поддршка на прудентниот карактер на монетарната политика, извести Народната банка.
Во услови на стабилен девизен пазар, главниот акцент при носењето на одлуката за задржување на тековната поставеност на монетарната политика беше ставен на потребата од стабилизирање на инфлацијата на историски ниските нивоа и инфлациските очекувања на потрајна основа, имајќи ги предвид присутните ризици, коишто во голема мера се поврзани со геополитичките тензии. Имено, инфлацијата очекувано забрза во март 2024 година на 4% на годишно ниво (3% во февруари), со оглед на престанокот на важноста на мерките за гарантирани цени на дел од прехранбените производи и пијалаци и за укинување/намалување на дел од увозните давачки. Сепак, остварувањето е под проекцијата на Народната банка, при значително намален притисок од цените на храната и енергијата, но и пониски ценовни притисоци од помалку променливите категории во првиот квартал, во согласност и со преземените монетарни мерки. Цените на примарните производи на берзите и натаму надолно се приспособуваат, со исклучок на нафтата којашто има одредени флуктуации. Остварувањата кај инфлацијата од почетокот на годината се пониски од очекувањата, но нивото сѐ уште е над историскиот просек, а ризиците во однос на идната динамика на цените и натаму постојат. Оттука, беше оценето дека е потребна натамошна претпазливост при водењето на политиките, вклучително и на политиките што делуваат врз побарувачката во економијата. Во однос на политиката на Европската централна банка (ЕЦБ), на последната седница во април повторно беше донесена одлука за задржување на основните каматни стапки на истото ниво.
Состојбата на девизниот пазар е стабилна и движењата се поволни. Нивото на девизните резерви на крајот на март изнесува 4.287,1 милион евра, што е соодветно за задржување на стабилноста на курсот на домашната валута. Движењата на девизниот пазар се поволни и придонесуваат за интервенции со нето-откуп на девизи од страна на Народната банка, при умерено намалена нето-побарувачка од корпоративниот сектор и натамошен висок прилив на девизи на менувачкиот пазар. Во однос на последните расположливи податоци од надворешниот сектор, трговскиот дефицит во првите два месеца од 2024 година е малку повисок од очекувањата според октомврискиот циклус проекции. Остварувањата на менувачкиот пазар заклучно со март се малку пониски од проектираните нето-приливи од приватните трансфери.
Остварениот економски раст во последниот квартал на 2023 година, како и за целата година, е под проектираниот, што упатува на посилно забавување на економскиот раст од очекуваното. Имено, реалниот раст на домашната економија во 2023 година изнесува 1%, при раст на БДП во четвртиот квартал од годината од 0,9% на годишна основа. Високофреквентните податоци за првиот квартал од 2024 година со кои се располага упатуваат на годишен раст кај индустриското производство и угостителството, при мал реален годишен пад на прометот во вкупната трговија и кај градежништвото. Сепак, расположливоста на податоците е ограничена и не е доволна за попрецизна оцена. Во однос на ризиците за растот во следниот период, тие и натаму постојат и се поврзани пред сѐ со случувањата во надворешното окружување, но и со интензитетот на остварувањето на домашните инфраструктурни проекти.
Во монетарниот сектор, според првичните податоци за март 2024 година, депозитите растат со слична динамика како и претходниот месец, но малку посилно од очекувањата. Од друга страна, кредитната активност на банките умерено забавува, но годишниот раст е малку над проекциите за првиот квартал.
Сѐ на сѐ, амбиентот за водење на монетарната политика е умерено поповолен од очекувањата. Сепак, ризиците кај инфлацијата наметнуваат потреба од натамошно внимателно следење на динамиката и факторите на инфлацијата и претпазливост во однос на водењето на макроекономските политики коишто влијаат врз побарувачката во економијата, вклучително и преку пазарот на труд каде што има високи стапки на реален раст на платите. Народната банка и натаму е подготвена да ги употреби сите неопходни инструменти и да презема соодветни мерки со коишто ќе се придонесе за задржување на стабилноста на девизниот курс, стабилизирање на инфлациските очекувања и за ценовна стабилност на среден рок, соопшти НБ.