Свет
Производството на банани загрозено од болест
Шест децении откако плантажи банани изумреа откако беа нападнати од габа во Латинска Америка, нова болест му се заканува на ова овошје, што би можело да ги уништи светските насади.
Шест децении откако плантажи банани изумреа откако беа нападнати од габа во Латинска Америка, нова болест му се заканува на ова овошје, што би можело да ги уништи светските насади.
Оваа година во Австралија, во држвата која е главна во производство на банани се појави Fusarium wilt, откако се прошири претходно во Азија и Африка. Габата е присутна од 1990 тите години на минатиот век, најголемиот извозник од Еквадор, Fresh Del Monte Produce Inc., ја нарече ноќна мора.
Обединетите нации предупредуваат дека болеста се заканува на целокупното производство, а Латинска Америка презема чекори за да го намали ризикот.
Во 1950 тите години, индустријата преживеа на тој начин што од најпродаваниот тип на Gros Michel банана, се премина на поотпорниот вид Cavendish. Но, овојпат, нема подготвена замена. Американците сега јадат банани колку што јадат јаболка и портокали заедно, а пазарот се проценува на седум милијарди долари.
„Немаме ништо што ќе ја замени Cavendish бананата“, вели Герт Кена, истражувач од Универзитетот Вагенинген од Холандија, кој ги проучува болестите на бананите.
Дел од проблемот е и тоа што пазарот еволуирал од пред еден век и сега се заснова на само еден вид, место на повеќе.
Има повеќе од 1.000 типови банани, но многу од нив се јадат само во местото каде растат, а доста и не се зајадење. За да заработат, одгледувачите на банани се свртеле кон еден вид, заради униформност, но и за да ја држат цената на ниско ниво. До 1960 година, беше само Gros Michel, која потполно исчезна во една деценија, поради болеста позната како Панамска болест.
Тогашниот премин од Gros Michel на Cavendish, барал огромни промени. Кавендиш бананата била помала и помалку вкусна, па при транспорт биле потребни помали кутии, место до тогаш користените контејнери. Повторна замена со друг ви, исто така, би била прескапа.
САД и Европската Унија се најголеми увозници на банана, додека Еквадор и Филипини се најголеми извозници. Според проценките, бананата е извор на приход или храна за 400 милиони луѓе во светот.
Во последните две децении нов вид Fusarium wilt, наречен Панама болест му се заканува на Кавендиш видот на банани, вклучувајќи ги и оние во Кина и на Филипините, но и во делови од Африка. Годинава ги нападна и бананите во Квинсленд, Австралија која произведува повеќе од 90 отсто од вкупното австралиско производство на банани, вредно 467 милиони долари.
TR4 влегува во растението и се шири, а прв симптом е пожолтување на лисјата, кои потоа добиваат кафеава боја и отпаѓаат. Болеста не претставува закана за луѓето.
Производителите од Латинска Америка се сретнаа во март за да разговараат за мерки за одбрана од болеста, а ќе се сретнат повторно во септември или октомври, вели Едуардо Ледесма, директор на Асоцијацијата на извозници на банани.
Болеста лесно ја шират и луѓето. Спорите ги има во валканите чевсли, ана тркалата од тракторите и камионите, контејнерите за превоз и друга инфицирана опрема. Се пренесува и преку дожд, поплави и проточна вода. Бидејќи повеќето Кавендиш банани во светот се клонови, болсета ги напаѓа сите.
Болеста се уште не стигнала до американските и западноафриканските банани, од каде доаѓа целокупната сегашна залиха, а се бара и начин да се развие вид отпорен на болеста.
Од Fresh Del Monte изјавија дека нивните банани ширум Јужна Америка не се нападнати и не очекуваат тоа скоро да се случи.
Фармите во Квинсленд, Австралија, од друга страна се ставени во карантин, а се уништуваат насадите кои се заболни.
Истражувачите од Вагенинген велат дека болеста ќе се шири покрај напорите за нејзино сузбивање, се додека постојат исти видови банани.
„Историјата се повторува. Ако ја погледнете мапата ќе видите дека болеста маршира“, вели Кепел./крај/ап/бб
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
РЕ-Ново
Жена лажирала дури 17 бремености во текот на 24 години, добила 100.000 евра
Италијанка завршила во затвор бидејќи лажирала дури 17 бремености во текот на 24 години за да добие речиси 100.000 евра породилни надоместоци.
Барбара Џоел (50) излажала дека родила пет деца и направила уште 12 спонтани абортуси, а за да успее измамата, носела перници под кошулата за да изгледа како да има труднички стомак, пренесува „Јутарњи лист“.
Го лажирала и начинот на кој оди за да изгледа како да носи дете, а со тоа акумулирала значителен број слободни денови од работа. Џоел ги отфрли сите обвинувања и продолжува да тврди дека нејзините пет деца навистина постојат и дека сите нејзини бремености, вклучително и спонтани абортуси, биле реални.
Џоел тврдеше дека го родила своето последно дете во декември, но полицајците рекоа дека ја набљудувале претходните девет месеци и дека целата бременост била лажна. Таа е обвинета и за кражба на изводи од матичната книга на родените и други документи од клиника во Рим, пренесува италијанскиот весник „Ил Матино“.
Со ваков вид измама се занимава од 2000 година и на тој начин обезбедила бенефиции од над 94.000 евра. Дејвид Пичинато, 55-годишниот партнер на Џоел, наводно ѝ кажал на полицијата сè, а за време на испрашувањето рекол дека „добро знаел“ дека таа никогаш не била бремена.
Се верува дека сведочел против Барбара за да добие помала казна, иако и самиот бил обвинет за помагање во нејзината измама.
„Направила лажни сертификати и ги донела“, наводно им рекол Пичинато на истражителите. „Тоа го знам од 2012 година, односно од почетокот на нашата врска. Џоел беше осудена на една година и шест месеци затвор, но не се појави на изрекувањето на пресудата. Нејзиниот адвокат наводно покажал две потврди, кои потврдуваат дека е болна.
Економија
Еврото го слави својот 25-ти роденден: Треба да се воведе во дигиталната ера
Неопходно е еврото да се внесе во дигиталната ера и да се изгради унија на пазарот на капитал и посилна банкарска унија, најавија европските лидери во пресрет на 25-годишнината на европската валута.
Еврото стапи на сила пред 25 години, на 1 јануари 1999 година, а денес е валута на дваесет земји со 350 милиони жители, од кои Хрватска стана последна членка на почетокот на оваа година.
Претседателот на Еврогрупата Пашал Донохое, претседателката на Европската централна банка (ЕЦБ) Кристин Лагард, претседателката на Европскиот парламент Роберта Мецола, претседателот на Европскиот совет Шарл Мишел и претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен ја одбележаа таа годишнина со заедничка напис објавен на веб-страницата на ЕЦБ.
„Заедничката валута го олесни животот“
Во написот објавен вчера, тие пишуваат дека заедничката валута ѝ даде на Европската унија „едноставност, стабилност и суверенитет“ и го олесни животот на европските граѓани кои сега можат лесно да ги споредуваат цените, трговијата и патувањето.
Со текот на годините, еврото се соочуваше со големи предизвици, вклучително и прашања за неговото опстанок, пишуваат европските лидери, нагласувајќи дека „секогаш ќе се најдат вистинските одговори“, како што е усогласениот систем на супервизија на банките по големата криза во 2008 година.
„Денес поддршката за заедничката валута меѓу граѓаните на еврозоната се приближува до рекордни нивоа“, посочија тие, предупредувајќи дека работата „не е завршена“ бидејќи Европа се соочува со нови предизвици со кои поединечни држави не можат да се справат сами.
Унијата се соочува со растечки геополитички тензии, првенствено руската „илегална војна“ против Украина, забрзана климатска криза и невидени предизвици за европската конкурентност од другите делови на светот.
Затоа, прашањата како одбраната, зелената и дигиталната транзиција ќе бидат клучни во иднина. Само за декарбонизација на економиите ќе бидат потребни 620 милијарди евра годишно до 2030 година, предупредија тие.
ЕУ мора да изгради вистинска унија на пазарите на капитал за да ги „мобилизира приватните финансии“, да ја зајакне банкарската унија и да ги реформира фискалните правила. Еврото треба да влезе во „дигиталната ера“ и мора да се подготват темелите за потенцијално „дигитално евро“ кое ќе биде комплементарно на готовината.
Лидерите предупредуваат дека „со неколку земји кои моментално се во процес на пристапување во ЕУ“, алијансата мора да го задржи капацитетот да „дејствува решително“.
„Проширувањето и продлабочувањето меѓусебно не се исклучуваат. Но, проширувањето може да бара промени во организацијата на ЕУ“, се заклучува во написот.
Свет
Убиени 41 член од исто семејство во Газа
Министерството за здравство во Појасот Газа соопшти дека 41 член на исто семејство загинале во израелското бомбардирање на нивната куќа во централниот дел на градот Газа.
Министерството објави список со имињата на 41 член на семејството Малка, од кои сите загинаа во нападот што се случи во зори во населбата Зајтун во Појасот Газа, пренесува AFP.
На ова следуваа реакциите на корисниците на социјалните мрежи на веста за смртта на толку голем број членови на исто семејство, кои споделија список со имињата на загинатите, како што наведоа.
Тие ги осудија злосторствата на окупацијата со која беа истребени цели семејства и избришани од матичната евиденција, наведуваат некои од нив во своите објави.