Во овие изминати осум дена, Кинотеката беше свртилиште на вистинските филмољупци, а фестивалот зад себе остави возбудлива енергија и поттик за филозофско естетки размислувања, и нови филмски соништа.

Со соопштување на наградите од интернационалното жири и последната проекција од програмата, синоќа во Кинотеката на С. Македонија, во одлична атмосфера, беше затворен годинешниот Филозофски филмски фестивал.

Јапонскиот филм „План 75“ (2022) во режија на Чие Хајакава ја доби наградата „Златен був“ во Официјалната селекција на долгометражен филм на 13. издание на Филозофскиот филмски фестивал. Освен жирито, овој филм ги освои и гласовите на публиката.

„’План 75’, исполнува три услови што го прават многу избалансиран и солиден филм: неговиот кинематографски стил е во дослух со најдобриот јапонски филм, од Јасуџиро Озу до Хироказу Кореда; филозофските проблеми од морална природа што ги поттикнува на соодветен начин, и, нешто многу важно, капацитет да се движи и го оддржува љубопитството; да допре до гледачите, а тоа е крајната цел на филмот, да биде виден и вреднуван од јавноста“, стои во одлуката на жирито во состав: д-р Елизабета Шелева (професор на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ при УКИМ), д-р Луис Мартин Ариас (професор на Универзитетот во Ваљадолид, Шпанија) и д-р Нил Кенеди (професор на Тринити колеџот во Даблин, Ирска).

Меѓународното жири, пак, во Официјалната селекција на краткометражни филмови, составено од режисерката Ана Јакимска, визуелниот уметник и истражувач Наташа Неделкова и филмскиот критичар од Луксембург, Том Докал, одлучи наградата „Златен Був“ да ја додели на филмот Гробишта на коњи (2022) од Џјанг ‘Шјао’шјуен. Специјалната наградата „Стефан Сидовски – Сидо“ жирито ја додели на филмот „Те молам, потруди се“ (2022) од Даниел Соариш.

„По визионирањето на извонредниот избор од 15 кратки филмови на ова 13.то издание, нашето жири одлучи особено да ги издвои овие два филма, во однос на нивниот филозофски јазик развиен според нивните соодветни филмски форми и естетика. Филмот „Гробиштата на коњите“на Џјанг ‘Шјао’шјуен на многу разумен и трогателен начин, предизвикува силно филозофско размислување за мајчинството, духовноста и поврзаноста на луѓето со постоечките биолошки, еколошки и метеоролошки системи што ги опкружуваат. Филмот пак „Те молам, потруди се“ е извонредно достигнување на филозофски филм во однос на неговиот социјален аспект, со многу оригинален мизансцен. Тој е силен коментар на современите менаџерски капиталистички логики, каде што работничката е и предмет на експлоатација и непочитување, од страна на нејзиниот шеф тиранин кој не го зема предвид нејзиниот приватен и семеен живот“, стои во одлуката на жирито.

Наградата „Златен Буф“од страна на публиката во оваа конкуренција отиде во рацете на Тепо Ајраксинен и филмот „Ќебенцето“ (2022).

Инаку, Филозофскиот филмски фестивал кој ја негува и промовира мисловната, филозофско-eстетичка димензија на седмата уметност, годинава по 13. пат се одржа од 2-9 јуни во Кинотеката на С. Македонија. Во рамките на ова фестивалско издание беа прикажани 40-тина филмови, се одржаа 50-настани, имаше петнаесеттина годти и 24 учесници на Втората интернационална конференција „Филозофија и филм“.

Во овие изминати седум дена, Кинотеката беше свртилиште на вистинските филмољупци, а фестивалот зад себе остави возбудлива енергија и поттик за филозофско естетки размислувања, и нови филмски соништа. Програмата на фестивалот беше следена со голема возбуда од страна на посетителите, а проекциите беа исполнети како никогаш претходно. Со особена будност и интензивни и долги разговори беа проследени сите Q&A сесии. Незаборавни ќе останат споделувањата на размислувањата на ексклузивните гости режисерот Иво Трајков и Кшиштоф Зануси, чии најнови оставрувања беа прикажани на фестивалот.

Не помалку интерес предизвикаа и проекциите на антологиски остварувања во рамките на ревијалната програма, кои, исто така, беа поттик за претолкување на филмовите од филозофска, естетичка, филмолошка итн., визура.

Фестивалот годинава се одржа под мотото „Сè е филм, во множина“, инспирирано од големиот француски филмски великан од новиот бран Жан-Лик Годар (1930-2022) за кого фестивалот подготви специјален сегмент „Фокус Годар“ и по прв пат на големиот екран беа прикажани епизоди од неговите „(И)стории на филмот“.

Традиционално на главниот дел од програмата му претходеше и едукативната програма, поделена во три сегменти: Средношколска видео лектира, Работилници за млади и Фил(м)ософија со деца.

Фестивалот е во организација на Филозофското друштво на Македонија, и се одржи со институционална поддршка на Агенцијата за филм и Министерството за култура, во соработка со Филозофскиот факултет при УКИМ во Скопје, Кинотеката на С. Македонија, Амбасадата на Шпанија во Скопје, Амбасадата на Полска во Скопје, Музејот на современата уметност, како и бројни други долгогодишни соработници и пријатели на Фестивалот.

Филозофскиот Филмски Фестивал е единствениот филмски фестивал во Македонија и регионот што се одвива на крстопатот помеѓу

филозофијата и филмот, и еден од ретките во светот коишто работат во областа на филм-философијата.

Прашкото квадриенале свечено се отвори со специјално направен перформанс во јавен простор и во присуство на градоначалникот на Прага, претставник на Министерство за култура и меѓу илјадници луѓе дојдени специјално за оваа најголема меѓународна културна манифестација посветена на дизајнот на перформансот и просторот. Тогаш премиерно се отворија изложбите на сите павилјони, се изведе перформансот „Градот како сцена “ на националниот павилјон и се претстави Студентскиот павилјон.

– Особено ми е драго дека успеавме да одржиме континуитет со наше присуство на овој мултижанровски интернационален настан и да го претставиме тоа што го работиме меѓу 59 павилјони а згора на тоа и за прв пат од основањето на Прашкото квадриенале со студентско присуство. Перформансите се одигруваат два пати на ден и за сега се многу забележани и со голем интерес. Редовно си доаѓа публиката на двата закажани термини, во 12ч и 14ч и останува потоа да поразговара со нас. Навистина не куражи таквиот прием и поддршка на нашиот шестмесечен работен процес и ни е дополнителен мотив за истражување на потенцијалите на градот и неговите ресурси не само во перформативни содржини кои го одржуваат она што намерно се заборава туку и во ангажирани заложби за подобрување на оваа ситуација – кажа Ивана Васева, кокураторка на националниот павилјон заедно со Филип Јовановски.

Огнен Марина, професор и декан на Архитектонски факултет заедно со своите парнери е дел од изложбата „Градот како сцена“ на Националниот павилјон на Република Северна Македонија на квадриеналето, кое се одржува од 8 до18 јуни 2023 во Прага, Чешка.

„Основната педагошка и научна парадигма на Архитектонскиот факултет во Скопје и пристап во изучувањето на изградената средина, архитектурата и урбанизмот е низ архитектонскиот проект. Поради тоа, Факултетот во континуитет инвестира и ги развива своите педагошки, научни и истражувачки активности кои им овозможуваат на студентите и на младите истражувачи подобро разбирање на градовите како главен медиум низ кој се изучува архитектурата. Комплексноста на градовите наметнува иновативни и алтернативни педагошки и научни пристапи во истражувањето и разбирањето на феноменот на урбаната форма и урбаниот развој. Во тој контекст, Архитетонски факултет, во соработка со своите партнери од УКИМ и партнерски универзитети од странство во наредниот период планира да основа и развива Лабораторија за истражувања на просторните практики во градовите низ мултидисциплинарен пристап кој би ги обединил класичните и перформативните уметности, архитектурата и урбанизмот, со цел подобро разбирање на просторните искуства и практики на користење и создавање на нашите градови.“- го објасни концептот, деканот Марина.

Според него ова е извонредно искуство за студентите од Архитектонскиот факултет при УКИМ кои се дел од тимот и кои имаат уникатна можност да истражуваат, но и создаваат низ еден, за нив сосем нов инструмент на разбирање и креирање на градовите збогатувајќи го знаењето и разбирањето не само за нашите градови, туку и за нашето општество во целина.

Анастасија Пандиловска, една од учесничките во националниот павилјон, го објаснува перформансот и неговото значење врз публиката, но и за нашата држава, која таму ја преставуваат.

– „Градот како сцена“ е перформанс што се чувствува како дома на Прашкото Квадриенале токму поради тоа што не се чувствува вдомено меѓу големите структури што го опкружуваат нашиот павилјон. Просторот постепено се отвара со промената на секој чин, со секоја нова изведба, повикувајки на една друга хаптикалност која не се поврзува со публиката преку сетила, туку ја насетува наклонетоста за едни со и кон други битија, структури, материи. За времетраењето на перформансот секое тело кое влегува во параметарот на павилионот е ресурс со кој го созадаваме просторот. Ова е најважниот дел од нашиот павилјонот, ние не ја транспортираме публиката во различен свет, ние сме овде и сега заедно во споделен простор, читаме, се движиме, размислуваме и слушаме за (тектонските)поместувања и судири, одземеното, наметнатото, нестабилното.“- вели Пандиловска.

Целиот настан е големо искуство и за студентите од Архитектонскиот факултет, кои имаат уникатна прилика за истражување и отворање на можности за во иднина.

„Работењето на студентскиот павилјон за Прашкото Квадриенале е возбудливо и колаборативно патување. Како член на креативниот тим, процесот започнува со наплив на возбуда и љубопитност. Сесиите и дискусиите на идеи овозможуваат истражување на различни идеи и перспективи, поттикнувајќи чувство на инспирација и можност. Откако концептот ќе се обликува, се развива динамичен процес на дизајнирање. Внесени во доменот на имагинацијата, постои постојана интеракција помеѓу уметничката визија и практичните размислувања. Тимот работи заедно, користејќи ја својата експертиза во дизајнот, архитектурата, сценографијата, за да го усоврши и претвори концептот во нешто опипливо. Соработката станува срцето на проектот. Секој член ги носи своите уникатни вештини и видувања, придонесувајќи за хармонично преплетување на естетиката, функционалноста, раскажувањето приказни и искуствата. Како што започнува изградбата, павилјонот добива форма, издигнувајќи се како театарски сет. Физичката манифестација на колективната визија на тимот со себе носи чувство на исполнетост и достигнување.“ – изјави Тамара Џерков, една од учесничките на Студентскиот павилјон од Архитектонскиот факултет Скопје.

Вчера вечер во преполното фоаје на Центар за култура Трајко Прокопиев во Куманово се отвори изложбата „Самоуки“ која финансиски е поддржана од Министерството за култура и е дел од годишната програма на установата.

Како и секоја година и оваа година изложбата „Самоуки“ предизвикува голем интерес кај кумановчани и кај помладата и кај повозрасната публика подеднакво.

Оваа година имаше преку триесеттина пријавени учесници кои донесоа свои дела насликани во различни техники.

Тоа се неакадемски самоуки уметници од Куманово кои со својата дарба и креативност ги создаваат своите дела кои навистина заслужуваат почит.

Оваа изложба го живее своето триесет и прво отворање и се надеваме дека во годините кои следат истата ќе биде посетувана и успешна претставувајќи еден своевиден културен бренд на Куманово. Предвидено е изложбата да биде отворена следниве две недели во Центар за култура Куманово, а после тоа се планира истата да биде претставена и во другите градови во Македонија.