Култура
Во спомен-домот на Блаже Конески во Небрегово промовирана книгата „Погледи во минатото“ од Људмил Спасов
Делегација од Општина Прилеп и Советот, предводена од градоначалникот Илија Јованоски, од основното училиште „Блаже Конески“, денеска положија свежо свеќе и се поклонија пред спомен-плочата во домот на основоположникот на современиот македонски јазик – Блаже Конески . Целта на дешешната посета на спомен-домот на Блаже Конески во Небрегово беше промоција на книгата „Погледи во минатото/ Избарни теми од македонскиот писмен јазик“ од проф. д-р Људмил Спасов. Промоцијата на овој научен труд, во кој се собрани дела од великанот Конески, е во рамките на одбележувањето на 5 Мај, Денот на македонскиот јазик.
„Институтот за македонки јазик со особена чест, денеска, доаѓа во посета на спомен-куќата на великанот Блаже Конески, сето ова е во чест на 5 Мај, Денот на македонскиот јазик, утврден оваа година и првпат чествуван оваа година. Чест ни што заедно со колегите од Филолошкиот факултет во Скопје, со градоначалникот на општина Прилеп и Советот за македонки јазик при Владата имаме можност да му одаддеме почит на Блаже Конески и да присуствуваме на промоцијата на последното дело на професорот Људмил Спасов. Од ова што го видовме можеме ние и целата македонска јавност да се гордееме за тоа колку Прилеп се грижи за куќата на Блаже Конески. Институтот секоја година на сите собири има постојана тема за придонесот на Блаже Конески во лингвистиката. Темата за Конески ни е перманентна, постојана и секогаш имаме гости надвор од нашата држава кои сакаат да се навратат на неговото дело. Да не беше Конески и неговиот влог, прашање е за каков јазик ќе зборувавме денеска, всушност, тој е стожерот на современата азбука, правописот на речникот на македонскиот јазик. Еден од главните што помогнаа да се формира Институтот за македонски јазик пред 66 години“, истакна проф. д-р Елена Јованова-Груевска, директор на Институтот за македонски јазик.
Во книгата „Погледи во минатото/ Избарни теми од македонскиот писмен јазик“ станува збор за историјата на македонскиот писмен јазик и она што е многу важно, станува збор за дел од предавањата што Блаже Конески ги има држено пред своите студенти на Филозофскиот факултет во Скопје.
„Јас како наследник на неговите предмети, овде во неговата куќа, на духот на Конески сакам да му покажам дека има книга од неговите предавања, дека го одржуваме неговиот предмет. Како претседател на Советот за македонски јазик се надевам дека не само што ќе го поддржиме споменот на Конески туку и ќе го развиеме, ќе го афирмираме, бидејќи Конески е еден од столбовите вградени во македонската култура. Сакам да порачам дека нам ни останува да го чуваме и чествуваме македонскиот јазик, 5 мај да го користиме како ден кога ќе оддадеме почит, особено во основните и средните училишта и на факултетите и да се потсетиме дека сме Македонци и дека со македонскиот јазик не се служат само оние што се Македонци, туку и сите државјани на Република Северна Македонија и пошироко надвор од нејзините градници“, истакна проф. д-р Људмил Спасов, автор на книгата „Погледи во минатото/ Избарни теми од македонскиот писмен јазик“.
Промотор на делото „Погледи во минатото“ од проф. д-р Људмил Спасов беше професор Лидија Аризанкоска од Филолошкиот факултет во Скопје.
„Се работи за избрани поглавја од историјата на македонскиот писмен јазик, многу е важна оваа монографија. Како што рече професорот Спасов, составена е од неколку дела, добар дел авторски трудови, но исто така на добар дел од трудовите автор е и самиот Блаже Конески“, истакна професор Лидија Аризанкоска од Филолошкиот факултет во Скопје.
Градоначалникот на општина Прилеп, Илија Јованоски, упати благодарност до сите институции што се грижат за зачувување на спомен-домот и делото на великанот Конески.
„Ни преставува чест да бидеме во куќата на великанот Блаже Конески и да го одбележиме Денот на македонската азбука 5 Мај. Ова е прва година на овој начин да се одбележи овој празник и се надевам дека во иднина одбележувањето на 5 Мај ќе биде посодржајно и тематски побогато“, рече градоначалникот на општина Прилеп, Илија Јованоски.
На промоцијата од страна на НУ Завод за заштита на спомениците на културата и музеј Прилеп беа доделени пофалници на сите заслужни иституции и поединци кои со својата работа придонесоа во одржувањето и зачувувањето на родната куќа на Блаже Конески како културен споменик.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Костадиновска-Стојчевска: Ги исполнуваме препораките на УНЕСКО и заеднички овозможуваме трајна заштита на Охридскиот Регион
Министерката за култура и претседателка на Националната комисија за УНЕСКО, Бисера Костадиновска-Стојчевска, денеска во Охрид оствари работна средба со претставниците на реактивната мониторинг-мисија на УНЕСКО, која е составена од членови на Центарот за светско наследство, Меѓународниот совет за споменици и локалитети и Меѓународната унија за заштита на природата. Средбатата се одржа во Завод и Музеј – Охрид, а учество зедоа и членовите на Националниот координативен тим од нашата држава и директорката Ирена Шајн.
„Министерството за култура и Националниот координативен тим посветено работат на спроведување на препораките од УНЕСКО во делот на заштита на културното наследство. Не отстапуваме од грижата за Охридскиот Регион и зачувување на статусот на престижната листа на УНЕСКО. Уверена сум дека обединети, сите заедно, централната, локалната власт и невладиниот сектор во заедничка координација со забрзана динамика ќе продолжиме да ги исполнуваме насоките на УНЕСКО во подобрување на состојбите со реткото природно и културно наследство на нашиот регион“, потенцира Костадиновска- Стојчевска.
На средбата стана збор за актуелните состојби поврзани со заштитата на културното наследство во Охридскиот Регион, начините за надминување на предизвиците и напредокот што го има остварено државата во однос на последните препораки на УНЕСКО.
Министерката со македонските експерти ги информира членовите на реактивната мисија за сите реализирани, како и за тековните активности поврзани со препораките, како што е донесувањето на стратегискиот план за рехабилитација на природното и културното наследство на Охридскиот Регион, изработката на правни документи, меѓу кои предлог-закон за управување со светското природно и културно наследство и предлог-закон за изменување и дополнување на Законот за прогласување на старото градско јадро на Охрид за културно наследство од особено значење.
Беше дискутирано и за завршените активности за заштита на дрвената платформа во Заливот на коските, пристапот до заштитените културни добра, изработката на „упатство за иматели на недвижни културни добра во Охридскиот Регион – светско наследство на УНЕСКО“, со цел да им се помогне на имателите на недвижни културни добра во Охридскиот Регион да ги исполнат своите права и обврски.
Средбата беше дел од агендата на тридневната заедничка реактивна мониторинг-мисија на членовите од Центарот за светско наследство на УНЕСКО, Меѓународниот совет за споменици и локалитети (ИКОМОС) и Меѓународната унија за заштита на природата во прекуграничното светско наследство „Природно и културно наследство на Охридскиот регион“ во Република Албанија и во Северна Македонија.
Култура
Почнува 19. издание на фестивалот за современи уметности АКТО
Месецов почнува 19-тото издание на фестивалот за современи уметности АКТО и ќе се одвива во текот на целата година. Новото 19-то издание на АКТО продолжува на линија на минатогодишното издание АКТО 18 „Јавни простори во движење (кон) II“ и се отвора со низа мурали, на кои работат тројца млади уметници/чки, а е предвидено да се изработат во разни градови во државата опфаќајќи тематики во духот на солидарноста на заедницата. Првиот мурал, кој е веќе завршен, се наоѓа во Скопје на зградата број 33 на булеварот Митрополит Теодосиј Гологанов наспроти студентскиот дом „Кузман Јосифовски-Питу“ и ќе биде отворен в четврток на 28 март. На него работеа уметниците Ивана Самандова, Ана Трајковска и Доротеј Нешовски.
Во центарот на Скопје, на зградата број 33 на булеварот Митрополит Теодосиј Гологанов, наспроти студентскиот дом „Кузман Јосифовски-Питу“ пред 30-ина години беше ставен голем рекламен материјал, кој заедно со фасадата веќе одамна беше во разрушена состојба. Затоа, поткрепени со оптимистичката поддршка и ентузијазам на станарите во зградата, организацијата „Факултет за работи што не се учат“ – ФРУ заедно со уметниците Ивана Самандова, Ана Трајковска и Доротеј Нешовски иницираа акција за обновување на заборавениот ѕид, со цел да остане визуелна игра, но и значаен потсетник во строгиот центар на градот.
Идејата зад овој мурал не беше само да се обнови фасадата на зградата ниту, пак, во фокусот беше да се претстави само визуелно решение, туку да се создаде потсетник за важноста на солидарноста во општеството. Играта со архитектурата е замислена да оствари директна комуникација со самите случајни минувачи во секојдневието – оние што се упатени кон (или заминуваат од) работа, училиште, факултет, пазарување, прошетки. Mинувачи пронајдени во самиот визуелен изглед на муралот што ја носи главната порака, која гласи: „Големината на заедницата најпрецизно се мери преку солидарните постапки на нејзините членови“.
Оваа порака од Корета Скот Кинг (авторка, активистка и лидерка на граѓански права) се упатува кон многуте заедници што го оформуваат разновидниот карактер на општеството, а за да опстанат, тие зависат во голема мера од солидарните и добронамерни постапки токму од нејзините членови. Затоа, неслучајно оваа мисла е носечката порака на првиот мурал, таа служи како потсетник дека токму членовите се одговорни за градењето на меѓусебно разбирање, толеранција и заеднички борби за создавање подобри и поздрави услови на живеење овозможувајќи поддршка и слободно заедничко творештво – не само во културата и уметноста туку и пошироко во рамките на општеството во кое живееме.
АКТО 19 претставува продолжение на тематиката – „Јавните простори во движење (кон)“, преку која минатата година фестивалот презентира неколку практики, кои замислуваа ослободен простор, дури и привремено, за гласот на игнорираните, запоставените, замолчените, испуштените и маргинализираните во рамките на постојната хегемонија. АКТО смета дека овие уметнички практики може повторно да создадат јавен простор преку борбите за правата и во блиска врска со општествените движења или дури и да ги стимулира во моменти кога се чини дека се слаби.
Фестивалот АКТО е во организација на здружението „Факултет за работи што не се учат“ – ФРУ и во текот на годината во своите рамки ќе продуцира повеќе настани во земјава и странство.
Култура
„Госпоѓиците од Авињон“ на сцената на Националната опера и Балет
На сцената на Националната опера и Балет, на 11 април, со почеток во 20 часот, ќе се изведе атрактивната балетска претстава во 9 слики, „Госпоѓиците од Авињон“. Со оваа претстава почнува jубилејното 20. издание на интернационалниот фестивал „Танц фест Скопје 2024“, кое ќе има нов концепт и повеќе разни програми, меѓу кои и програмата со наслов „Паралели“, во која ќе се прикажат три претстави од репертоарот на Националната опера и Балет, со цел да се прикажат современите текови на Националниот балет и да се претстават повеќе домашни кореографи.
Балетската претстава „Госпоѓиците од Авињон“ е инспирирана од истоимената слика на уметникот Пабло Пикасо, зборува за пет жени и нивниот живот, нивната потрага по љубовта, смртта и слободата.
Музиката во претставата е на Калиопи Букле, за кореографијата и режијата задолжена е Олга Панго. Либретото и драматургијата се на Сашо Димоски, костимограф е Раде Василев, а на мултимедија и дизајн работеше Емил Петров, дизајн на светло – Милчо Александров, а дизајн на шминкa – Златица Поповска. Асистенти на кореографот се Горан Божинов и Саша Евтимова. Користени се сценографски елементи од операта „Змејовата невеста“ – сценограф Валентин Светозарев.
Настапуваат: Александра Мијалкова, Мими Поп-Алексова Атанасовска, Ивана Коцевска, Саша Евтимова, Христина Наќевска, Мирослав Митрашиновиќ, Балаж Лочеи, Агим Бафтии, Ендру Кук.