Култура
Русјаков за поетот Марко: Ми недостига уште еден разговор со тебе за Вуди Ален и за шериф Меклауд
Актерот и поет, филмски творец, критичар, есеист, радиоводител и преведувач Марко Петрушевски почина пред неколку дена во Скопје на 47 години.
По објавувањето на веста за неговата смрт, писателот Александар Русјаков вчера со емотивни стихови се прости од Петрушевски:
ПЕТ МИНУТИ
– на Марко
Сношти, кога ми јавија
Дека си дал неотповиклива оставка
Од животната функција
Посакав да измолам од Бога
Да ни подари пет минути
За да испушиме една цигара
Онаа иста цигара…
Што животот го скратува за пет минути
Ама ако ги заштедиш
(непалејќи ја цигарата)
Сигурно ќе ти врне на главата
Како што знаеше да каже
Оној луд Евреин кој ги имаше
Сите одговори за сексот
На прашањата што не смее да се постават
Сега, кога си појден на пат
За кој сите ние барем еднаш сме фантазирале
По толку години во кои
Ниту еднаш чекорите не ни се разминаа
Ми недостасува уште еден разговор со тебе
За Вуди Ален и Шериф Меклауд
За Чарлс Буковски и солзите на неостварената љубов
За клубот на Фројд и Гручо Маркс
Каде не би влегле ако примаат членови како нас
Не знам дали
Во куферот за пакување сеќавања
Во папката за неостварени љубовни мечтаења
Ја понесе и онаа наша
До солзи смешна
Од тажни насмевки исткаена приказна
Во која јас и ти љубиме иста девојка
А таа не мисли на ниту еден од нас двајцата
Па во оние бескрајни прошетки
Низ кои ја меревме душата на градот
Собирајќи ги туѓите воздишки
Измешани со отпадоците на светот
Водевме двобој
Пукавме болни стихови еден во друг
Згрчени зборови што отвараат рани на душата
Љубивни песни за неа
Мислевме дека во нас
Никогаш нема да се вљуби убавината
Не онаа на Достоевски што требаше
Светот да го спасува
Туку убавината околу женска душа спакувана
Дотерана, нашминкана, фризирана
Извадена на ачик пред машката похота
Безобразно расприкажана
Додека во совршен ритам ни го врти грбот
За да видиме како тие гради и колкови
Пет сантиметри одлепени од земјата
Заминуваат во потрага по убавина слична на својата
Ние… се сеќаваш ли… ?
Моравме да зборуваме, гласно да сонуваме,
Да малтретираме со мечти и стихови
Душевен стриптиз што предизвикува
Емотивни оргазми во женската утроба
Биди поет, така си велевме
За нив ѕвездите претвори ги во зборови
Направи им го срцето книга
Во која ќе ја запишеш својата поезија
Каде таа е муза одовде, па до вечноста
Укради им ја душата,
Всели им се под кожата
За да ја добиеш… во еден миг
Телесната убавина што ќе го спаси светот
На твојата самотија
А потоа, секој од нас
Тргна да го бара својот ќор-сокак
Јас се најдов во битка со демоните
И битката секако ја загубив
За тебе…
Одвреме навреме слушав зборови
Избегнував да ги сместам
Среде стварноста, моите чекори
Пијани и надувани соништа
Оргии со страсти и недопишани романи
Жени на кои им ја изневерував љубовта
Ниски удари, високи очекувања
Очекувања, исчекувања
Кои секако не се случија
И некако како да заборавив
На сето она што сме го пееле заедно
Под ѕвездите на налудничавата вселена
И така сè до сношти
Кога ми јавија дека си дал
Неотповиклива оставка од животната функција
Еден ден и јас ќе мора да си поднесам оставка
Можеби веќе утре
Но, којзнае што ми спремила иднината
Ама кога ќе дојде тој ден
Ноќ кога ќе се збогувам со приказнава
Се надевам ќе те најдам
На некоја клупа каде може да се избега
Од времето, просторот и вечноста
За да седнеме, барем пет минути
На една цигара, па да ми раскажеш
Дали и во пеколот не пуштаат на врата
Ако крај тебе не врви згодна девојка
Има ли во чистилиштето барем еден
Чистач на чевли
Што знае шеги за Данте и осаменоста
Најде ли во рајот муза
На која стихот може да и ја возбуди утробата
Веста за смртта на Петрушевски ја објави порталот „Окно“, од каде што напишаа: Марко беше длабок и аналитичен (и кога се зборува за него, ова навистина не се флоскули), но на непретенциозен, духовит начин. Беше од оние луѓе што секогаш ќе се одлучат и најсериозните работи да ги раскажат со голема доза хумор и смеа. Неговиот хумор беше луциден, пробиваше и истовремено просветлуваше. Секако, тоа се однесуваше и на самиот него, па себеси никогаш не се поштедуваше и со задоволство се прикажуваше во истото комично светло.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Почнува 19. издание на фестивалот за современи уметности АКТО
Месецов почнува 19-тото издание на фестивалот за современи уметности АКТО и ќе се одвива во текот на целата година. Новото 19-то издание на АКТО продолжува на линија на минатогодишното издание АКТО 18 „Јавни простори во движење (кон) II“ и се отвора со низа мурали, на кои работат тројца млади уметници/чки, а е предвидено да се изработат во разни градови во државата опфаќајќи тематики во духот на солидарноста на заедницата. Првиот мурал, кој е веќе завршен, се наоѓа во Скопје на зградата број 33 на булеварот Митрополит Теодосиј Гологанов наспроти студентскиот дом „Кузман Јосифовски-Питу“ и ќе биде отворен в четврток на 28 март. На него работеа уметниците Ивана Самандова, Ана Трајковска и Доротеј Нешовски.
Во центарот на Скопје, на зградата број 33 на булеварот Митрополит Теодосиј Гологанов, наспроти студентскиот дом „Кузман Јосифовски-Питу“ пред 30-ина години беше ставен голем рекламен материјал, кој заедно со фасадата веќе одамна беше во разрушена состојба. Затоа, поткрепени со оптимистичката поддршка и ентузијазам на станарите во зградата, организацијата „Факултет за работи што не се учат“ – ФРУ заедно со уметниците Ивана Самандова, Ана Трајковска и Доротеј Нешовски иницираа акција за обновување на заборавениот ѕид, со цел да остане визуелна игра, но и значаен потсетник во строгиот центар на градот.
Идејата зад овој мурал не беше само да се обнови фасадата на зградата ниту, пак, во фокусот беше да се претстави само визуелно решение, туку да се создаде потсетник за важноста на солидарноста во општеството. Играта со архитектурата е замислена да оствари директна комуникација со самите случајни минувачи во секојдневието – оние што се упатени кон (или заминуваат од) работа, училиште, факултет, пазарување, прошетки. Mинувачи пронајдени во самиот визуелен изглед на муралот што ја носи главната порака, која гласи: „Големината на заедницата најпрецизно се мери преку солидарните постапки на нејзините членови“.
Оваа порака од Корета Скот Кинг (авторка, активистка и лидерка на граѓански права) се упатува кон многуте заедници што го оформуваат разновидниот карактер на општеството, а за да опстанат, тие зависат во голема мера од солидарните и добронамерни постапки токму од нејзините членови. Затоа, неслучајно оваа мисла е носечката порака на првиот мурал, таа служи како потсетник дека токму членовите се одговорни за градењето на меѓусебно разбирање, толеранција и заеднички борби за создавање подобри и поздрави услови на живеење овозможувајќи поддршка и слободно заедничко творештво – не само во културата и уметноста туку и пошироко во рамките на општеството во кое живееме.
АКТО 19 претставува продолжение на тематиката – „Јавните простори во движење (кон)“, преку која минатата година фестивалот презентира неколку практики, кои замислуваа ослободен простор, дури и привремено, за гласот на игнорираните, запоставените, замолчените, испуштените и маргинализираните во рамките на постојната хегемонија. АКТО смета дека овие уметнички практики може повторно да создадат јавен простор преку борбите за правата и во блиска врска со општествените движења или дури и да ги стимулира во моменти кога се чини дека се слаби.
Фестивалот АКТО е во организација на здружението „Факултет за работи што не се учат“ – ФРУ и во текот на годината во своите рамки ќе продуцира повеќе настани во земјава и странство.
Култура
„Госпоѓиците од Авињон“ на сцената на Националната опера и Балет
На сцената на Националната опера и Балет, на 11 април, со почеток во 20 часот, ќе се изведе атрактивната балетска претстава во 9 слики, „Госпоѓиците од Авињон“. Со оваа претстава почнува jубилејното 20. издание на интернационалниот фестивал „Танц фест Скопје 2024“, кое ќе има нов концепт и повеќе разни програми, меѓу кои и програмата со наслов „Паралели“, во која ќе се прикажат три претстави од репертоарот на Националната опера и Балет, со цел да се прикажат современите текови на Националниот балет и да се претстават повеќе домашни кореографи.
Балетската претстава „Госпоѓиците од Авињон“ е инспирирана од истоимената слика на уметникот Пабло Пикасо, зборува за пет жени и нивниот живот, нивната потрага по љубовта, смртта и слободата.
Музиката во претставата е на Калиопи Букле, за кореографијата и режијата задолжена е Олга Панго. Либретото и драматургијата се на Сашо Димоски, костимограф е Раде Василев, а на мултимедија и дизајн работеше Емил Петров, дизајн на светло – Милчо Александров, а дизајн на шминкa – Златица Поповска. Асистенти на кореографот се Горан Божинов и Саша Евтимова. Користени се сценографски елементи од операта „Змејовата невеста“ – сценограф Валентин Светозарев.
Настапуваат: Александра Мијалкова, Мими Поп-Алексова Атанасовска, Ивана Коцевска, Саша Евтимова, Христина Наќевска, Мирослав Митрашиновиќ, Балаж Лочеи, Агим Бафтии, Ендру Кук.
Култура
Бесплатен влез за две претстави во МНТ за Светскиот ден на театарот
Македонскиот народен театар, по повод 27 Март, Светскиот ден на театарот, за љубителите на театарската сцена организира две бесплатни претстави.
Станува збор за детско-младинската претстава „Силјан Штркот шанца“ во режија на Срѓан Јаниќијевиќ, која ќе се одигра на малата сцена на 30 март во 12 часот, и изведбата на претставата „Бесачи“, во режија на Јавор Грдев, која ќе биде со вечерна изведба на 6 април со почеток во 20 часот.
Гратис билетите ќе се подигнуваат пред почетокот на изведбите.
ПР-текст