Владата предводена ВМРО-ДПМНЕ скрои буџет од 6,5 милијарди евра во состојба во која ги саниравме разорувачките последици од пандемиската криза, на којашто се надоврза и економската криза, војната во Уркаина, енергетската неизвесност, ценовни шокови, неминовна инфлација, којашто не беше параметар само за Република Северна Македонија, туку финансиска состојба и во сите други држави, но овде беше претставено како само ние да сме опфатени со тоа, истакна пратеничката на СДСМ, Сања Лукаревска во своето обраќање на пленарната собраниска седница посветена на буџетот за 2025 година.

Лукаревска потсети дека ВМРО-ДПМНЕ во 2022 година буџетот од 4,4 милијарди евра го оспоруваше како нереално проектиран, во време на корона вирус, буџетот во 2023 година од 5,3 милијарди евра, како инфлаторен и неразвоен, во време на енергетска криза, а за 2024 година, од 5,5 милијарди евра, година кога се опоравуваме од кризите, со епитет напумпан.
А сега во 2025, најголемиот, гломазен, 6,6 милијарди евра без било каква кризна состојба. Ако предложениот буџет од 2024 за тогашната опозиција, а сегашна власт беше мегаломански, напумпан, распинички, тогаш со какви зборови да го опишеме овој, кој е за една милијарда поголем, рече Лукаревска, додавајќи дека низ целиот текст на буџетот провејува оптимистичка проекција, но истата доклку се оствари ќе има соодветно влошување на финансиската консолидација.
На пример раст од 13,1% на приходи од данок на личен доход во 2025, во однос на планирните во 2024 е тешко да се оствари затоа што имаме отсуство на даночна реформа, која слушнавме дека ќе биде во 2026, во услови на ниска инфлација и забавен раст на платите. Покрај ова има даночни приходи, кои се проектирани да растат уште посериозно и од 19 или 20%, како што се акцизите и царинските давачки, истакна Лукаревска.

Лукаревска посочи дека кај тековните расходи најголем е растот на плати и социјални трансфери, капиталните расходи се зголемуваат повеќе од тековните расходи, што на прв поглед излега дека е во ред, но треба да се праша колкав дел од тие плаќања ќе останат во македонската економија.

Вкупните расходи имаат зголемување за 37 милијарди денари, приближно 10,5 проценти. Ова значи дека очекуваме да имаме повисока инфлација, нагласи Лукаревска.

Таа истакна дека во буџетот нема средства за унапредување на здравствена заштита преку фондот за здравство, поддршката за земјоделството, преку соодветната агенцијата за финансиска помош, се намалува од 128 милиони евра на 117, а нема конкретни програми за зголемување на поризводството и конкурентност на земјоделците.
Се намалуваат средствата за поддршка на мали и средни претпријатија од 80 милиони денари на 18,5 милиони денари Од друга страна за поддршка на странските инвестиции се планирани 36,6 милиони евра, нагласи Лукаревска и констатираше дека оваа влада ги продолжува проектите, кои се осмислени, преговарани и договарани од претходната владата, на пример коридорите Бехтел и Енка, како и изградба на гасни когенеративни централи.

Во новиот буџет има помалку пари за реалниот живот многу повеќе за реклами и пропаганда, нагласи Лукаревска, додавајќи дека оваа влада планира зголемување на приходи од глоби и таски од 54 милиони евра.
Предлог буџетот за 2025 година точно ја дефинира политиката која има намера да ја тера оваа влада за своја корист, минимална грижа за граѓаните, максимална за себе, а со тоа минимлана реална посветеност, максимална пропаганда, порача пратеничката на СДСМ Сања Лукаревска од собраниската говорница.

Предлог буџетот за 2025 година покажа дека имаме власт, која е суетна, манипулативна, нема демократски сенс, која покажува невидена ароганција, и власт која смета дека е најдобра и со лажен ПР во изминатите 6 месеци сака да ги увери граѓаните дека е најдобра, власт која секогаш дефокусира, кога во јавноста излегува афера, поврзана со неа, која по 6 месеци не може да сфати дека повеќе не е опозиција и се однесува како да не е на власт, истакна пратеничката на СДСМ Јована Тренчевска, во своето обраќање на пленарната седница.

Тренчевска нагласи дека за најголемиот буџет досега од 6,5 милијарди евра, за прв пат во историјата власта не прифати ниту еден амандман од опозицијата, кои беа релани и со чие прифаќање ќе се обезбедеше подобрување на состојбите во одредени области, подобрување на животот на граѓаните, особено на социјално најранливите граѓани.

„Во предлог-буџетот за 2025 година, прв на оваа власт, требаше да ги видиме политиките и мерките ветувани во плафтормата 1198, кои би требало да донесат подобар живот за граѓаните и економски развој за државата, но во буџетот од тоа што е ветувано во платформата нема да има ништо, ниту подобар животен стандард за граѓаните, ниту економски развој на државата, рече Тренчевска, додавајќи дека наместо тоа пред пратениците е буџет, кој што нереален, нималку развоен, туку трошковен, недомаќински, предизборен и најважно од се невизонерски, неинвентирен и буџет на нови долгови и нова изгубена година за граѓаните и економијата, буџет со кој се предвидува нереален раст на БДП од 3,7% наспроти прогнозите на СБ од 2,5% и на НБ од 3,3%“.

Тренчевска нагласи дека со проектираниот дефицит од 4%, власта порачува дека законите важат за сите, но не и за неа, бидејќи овој дефиците е спротивен на законите и на маастришкиот критериум од најмногу 3% БДП и покажува дека во фискланата политика нема компас, не прави фискална консолидидација, како другите земји од Западен Балкан.

„Имаме буџет кој ги задоволува потребите на 24 министри и нивните кабиенти, меѓутоа не и на граѓаните, не се приритет на граѓаните, особено ранливата категорија, истакна Тренчевска, најгласувајќи дека во буџетот најмногу се крати од буџетот на Министерството за социјална политика, демографија и млади, крати од најранливите, се крати од социјалните услуги, се крати кај трансферот до националните сојузи на инвалидски организации, се крати кај лицата со попреченост, и услугите кон нив.

За да дознаат граѓаните каков буџет имаме и колку ги пресретнува нивните потреби, ќе бидам конкретна преку бројки од предлог-буџетот. Трансферот кон инвалидските организации, сојузот на Црвен крст, граѓанските организации кои работат на борбата против семејно насилство и насилство врз жените, нашата социјално емпатична влада средствата ги намалила за дури 25%. Од 80 милиони на 60 милиони, рече Тренчевска, додавајќи дека се намалуваат средствата и за здруженијата на слепи, глуви и наглуви, со телесен инвалидитет, за трудови инвалиди, лица со интелектуална попреченост.

Да дојде до поголем израз емпатичноста, секако иронично, на владата, со буџетот се крати и кај социалните услуги, кои се вопставени во околу 40 единици на локланата самоуправа, услугите за помош и нега во домот за стари лица и помош и нега во домот за лица со попреченост, по личната асистенција за лицата и децата со попреченост“, рече Тренчевска.

Таа нагласи дека владата си го покажа вистинското лице за грижа за најранливите, за лицата со пореченост и со намалување на буџетот за заштитните друштва за 3 пати во однос на 2024 година.

„Социјална држава и подобрување на квалитетот на животот не се постигнува со кратење средства за најранливите. Погледенте си ја колеги од ВМРО платформата 1198, делот за социјална грижа за најранливите и засрамете се. Многу ветувања, и никава реазлиација, дури и укинување на можности кои веќе постојат за најранливите категории на граѓани. Исто е и кај социјалните надоместоци и права од социјална заштита, нагласи Тренчевска додавајќи дека во платформата 1198 им стои покачување од 10% на годишно ниво, воведување на нови права и зголемување на дел од постоечките права за 20-30%, со што ВМРО-ДПМНЕ потворно ги излажа граѓаните“.

Тренчевска посочи дека кај капиталните инвестииции во социјалната заштита, за изградба на дневни центри за деца и лица со попречност, домови за стари лица се предвидени само 9 милиони денари, со кои нема да може ни да се сервисираат обврските за започнатите домови во Кавадарци, Македонски брод, Чешиново Облешево, Берово, Пробиштип, проекти на СДСМ во финална фаза, да се пуштат во употреба во 2025 година.

„Нема пари во буџетот за покачување на минимална плата, нема за спроведување на обврските од општиот колективен договор за јавниот сектор, нема слух за синдикатите, нема намера да ја реализира новата методологија за пресметка на платите во јавниот сектор. За вашата негрижа може да се зборува многу, но само ќе кажам владата ги разочара најранливите, ги разочара работниците, ги разочара граѓаните во единиците на локланата самоуправа каде се воспоставени социјални услуги, ги разочара лицата со попреченост. Со предлог-буџетот за 2025 ги разочара со својата безидејност, лошто и нерелано планирање. Затоа нема да гласаме за ваков буџет, бидејќи нема да донесе економски раст, ниту подобар животен стандард за граѓаните, овој буџет есамо едно предизборно манипулурање со граѓаните. Буџетот што го испланира власта е од даноците на граѓаните за џебовите на ДПМНЕ“, порача пратеничката на СДСМ Јована Тренчевска, во своето обраќање на пленарната седница.

Со протестен марш, кој започна пред Министерството за животна средина, попладнево иницијативата „Зелен хуман град“ заедно со други граѓански организации го изразија своето незадоволство од високото ниво на аерозагадување во земјата.

„Што ви дишат децата“, „Сакаме воздух“, „Уа“, извикуваа присутните вечерва.

„Имаме работа со комплетно неразумни политичари кои не тешат дека загадувањето не се решава преку ноќ. Колку ноќи им требаат на овие луѓе. Тоа не е ноќ, тоа е мрак повеќе од една деценија, во кој многу луѓе испуштија здив“, беше истакнато од говорниците на протестот пред парламентот.

Реагираа на проектираниот буџет за следната година, каде како што оценија, пари за загадувањето нема.

„Секоја година трошат се повеќе милијарди, а за воздухот пак нула, нема ништо. Тие што треба да не штитат и да ни го овозможат уставното право за чиста животна средина, тие не трујат со наши пари“, беше посочено на протестот.

„Следен пат треба да маршираме пред амбасадите затоа што тие повеќе се грижат од нашите избраници кои ние ги плаќаме. Се што е направено досега за загадувањето е направено со странски пари и од надвор, овие парите ги чуваат за тендери“, потенцираа говорниците на протесниот марш.

Маршот почна пред Министерството за животна средина и просторно планирање, продолжи пред Собранието, а Владата беше последна пред која се упатија насобраните граѓани.