Македонија
Димитров: Крајно време за почеток на пристапните преговори со Северна Македонија
Заменик претседателот на Владата задолжен за европски прашања, Никола Димитров, денеска одржа заедничка прес-конференција со шефот на Делегацијата на ЕУ во Северна Македонија, амбасадорот Дејвид Гир, на која беше презентиран Извештајот на Европската комисија за Северна Македонија за 2021 година, како и Пакетот за проширување.
Вицепремиерот Димитров истакна дека Извештајот на ЕК за Северна Македонија е јасна и недвосмислена потврда дека и во време на сериозни предизвици, со посветеност и упорност во однос на европското досие на земјата, задржано е високото ниво на подготвеност за членство и во континуитет се исполнети условите за отворање на пристапни преговори.
„Клучната политичка порака на годинешниов извештај на Европската комисија се однесува на тоа дека продолжуваме да ги исполнуваме условите за отворање на пристапни преговори, дека властите јавно ја демонстрираат својата цврста посветеност за напредокот на земјата на нејзиниот пат кон Европската Унија. Земјата одржа стабилно, постојано („steady“) и одлучно темпо во унапредување на ЕУ реформите и ги засили своите напори за постигнување на натамошни видливи односно опипливи резултати. Сакам да појаснам дека оваа вкупна подготвеност не се однесува за почеток на пристапните преговори туку подготвеност за членство – имаме високо ниво на вкупна подготвеност и солидно темпо на напредок во споредба со минатата година“, рече Димитров.
Тој се осврна и на политичките пораки на Комисијата дека е крајно време за почеток на пристапните преговори со Северна Македонија бидејќи застојот влијае многу негативно врз кредибилитетот на Унијата во регионот, а особено во Северна Македонија како предводник.
„Почетокот на пристапните преговори ќе потврди дека регионот е геостратешки приоритет на Унијата и ќе потврди дека пристапниот процес е процес кој подразбира исполнување на критериумите на членство. Согласно првичната анализа на наодите, Северна Македонија има најголема подготвеност со средна оценка од 3,02 во областите и поглавјата од Кластерот 1 „Темели“ дури и во однос на земјите кои веќе преговараат за членство – Србија со средна оценка 2,68 и Црна Гора со средна оценка 2,83. Споредливоста на напредокот и вкупната подготвеност се воведени токму за да обезбедат еден реформски натпревар во нашиот регион. Формалниот почеток на пристапните преговори ќе биде огромен политички поттик за спроведување на подлабински реформи со забрзана динамика, не само во усогласување со правото на ЕУ, туку и во суштинска имплементација на усвоената легислатива“, нагласи тој.
На прашањето за обидите за надминување на блокадата од Бугарија и адресирањето на овие прашања во пакетот за проширување, Димитров посочи:
„За време на дебатата во една друга организација каде што сме членка – Советот на Европа, во Парламентарно Собрание, имав прилика да одговорам обвинувањата од Бугарија коишто беа споменати и вчера во однос на кршењето на човековите права, кои што мислам дека не се продуктивни. Прво, затоа што се многу далеку од реалноста. Не е мудро и не е коректно и во крајна линија, и членките треба да бидат добри соседи, не само кандидатите за членство. Мене ми се допаѓа што во Извештајот се вели дека договорите и со Грција и со Бугарија треба да продолжат да бидат почитувани и имплементирани од сите вклучени страни. Мислам дека е важно е што Европската комисија нашла за сходно да го потенцира. Ние сме во еден процес – и ние внатре и политиките на ЕУ кон регионот се класичен заложник на историски прашања. А во новата методологија се вели – еден од моите омилени параграфи: нерешените билатерални прашања не треба да го држат пристапниот процес во заложништво“, потенцира Димитров.
Во однос на коментарот на Вархеји дека соработува со Ковачев, Димитров потенцираше дека за нас е многу е важно што во оваа фаза голем интерес и ангажман покажуваат Претседателката на Комисијата фон дер Лаен и Претседателот на Советот Шарл Мишел, што укажува дека вклучувањето на ЕУ претставници од највисоко ниво го сметаат македонскиот случај за исклучително важно прашање, а влогот исклучително голем.
„Тоа ни дава надеж дека со ангажман на тоа ниво сепак ќе се успее да се направи пробив, иако мислам дека треба да бидеме многу внимателни со очекувањата, со надежта, итн. Јас претпочитам да сме изненадени од добра вест, бидејќи имаме искуство со големи разочарувања“, рече Димитров.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Поништена одредба од Законот за поддршка на социјално ранливи категории која ги ограничуваше повозрасните од 65 години да добијат надоместок
Уставниот суд го поништи член 3 став 1 точка 2) во делот „најмногу до 65 годишна возраст” од Законот за финансиска поддршка на социјално ранливи категории на граѓани.
Според член 3 став 1 точка 2) од Законот „корисници на правото на надоместок заради попреченост” се лица со навршена 26 годишна возраст, а најмногу до 65 годишна возраст, со тешка или длабока интелектуална попреченост, со најтешка телесна попреченост, потполно слепо лице и потполно глуво лице, согласно со податоците од евиденцијата на центрите за социјална работа.
Од содржината на погоре наведениот член од Законот произлегува дека во групата корисници на правото на надоместок заради попреченост, не спаѓаат лицата над 65-годишна возраст, а со тоа овие лица се исклучени од финансиската поддршка согласно со Законот за финансиска поддршка на социјално ранливи категории на граѓани.
Судот оцени дека со таа одредба e нарушенa темелната вредност на владеење на правото од член 8 став 1 алинеја 3 од Уставот и принципот на правната сигурност на граѓаните во остварувањето на правата од социјалната сфера.
Со исклучувањето на овие лица од единствената категорија корисници на правото на надоместок заради попреченост, според Судот, создава и нееднаков третман помеѓу лицата кои се наоѓаат во иста правна положба (сите се корисници на правото на надоместок заради попреченост), но едни можат да остварат право на финансиска поддршка, а други не можат, исклучиво заради возраста.
Со оглед дека одлуката на Уставниот суд е поништувачка, се отвора правна можност за граѓаните со попреченост над 65 години кои не добиле надоместок, сега да побараат да им се исплати надоместокот во изминатиот период, од кога Законот е влезен во правна сила.
Во декември 2022 година Уставниот суд го укина став 2 од членот 44 од Законот за социјална заштита, кој оневозможуваше лицата со попреченост над 65 години да остварат право на надоместок поради попреченост.
Македонија
Комисијата за спречување и заштита од дискриминација: Трансродовите лица се системски дискриминирана заедница, секојдневно се соочуваат со насилство
По повод 31 март, Меѓународниот ден за видливост на трансродовите лица, Комисијата за спречување и заштита од дискриминација изразува поддршка на заедницата на трансродовите лица и нивните здруженија во борбата за еднаквост, недискриминација и почитување на човековото достоинство.
Според комисијата, трансродовите лица се системски дискриминирана и дехуманизирана заедница, која секојдневно се соочува со прекршувања на права, но и насилство.
Системската дискриминација кон трансродовите лица најнапред е видлива, како што велат, преку отсуството на законско решение за правно признавање на родот – постапка за промена на личното име, матичниот број и ознаката за пол во личните документи. Оваа постапка, согласно потребите на заедницата и меѓународните стандарди, мора да биде транспарентна, достапна и заснована на самоопределување, односно не смеат да се наметнуваат медицински критериуми за да се овозможи промена на документите. За правната рамка да соодветствува на потребите и да се прилагоди на различните реалности, неопходно е додавање на трета категорија на родово-небинарни лица во личните документи, со цел, луѓето кои не се идентификуваат со категориите маж/жена да добијат соодветно правно признавање на нивниот род и родов идентитет. Апелираме до Владата и Собранието, во најкус можен рок, да ги донесат предложените измени на Законот за матична евиденција, со што ќе ја спроведат и пресудата на Европскиот суд за човекови права ИКС против Македонија.
„Недостатокот на правна рамка за правно признавање на родот за трансродовите лица значи исклучување од пазарот на труд, дискриминација во пристапот до добра и услуги, неможност да се дојде до домување и здравствена услуга под исти услови како останатите и ред други ризици за повреди на права. Социјалното исклучување ги изложува транродовите лица на невработеност, сиромаштија, насилство од омраза и семејно насилство, нарушување на здравјето и добросостојбата. За ова сведочат и три предмети на утврдена дискриминација кон трансродови лица во вработувањето и пристапот до добра и услуги.
Неприфаќањето, булирањето и насилството во образованието е клучен проблем кој остава трајни последици кон менталното здравје, самодовербата и можноста за реализација на сопствениот потенцијал. Тоа е воедно и причина за прерано напуштање на образовниот процес, пречка за еднакво учество во образованието и за искористување на можностите кои тоа ги нуди. Дискриминација во областа на образованието врз основа на родов идентитет е утврдена во три случаи пред Комисијата“, велат од таму.
Апелираат до Министерството за образование и наука да ја зајакне законската рамка и капацитетите на образованите институции за спроведување на програми за превенција и заштита на учениците од насилство, да ги отстрани дискриминаторските содржини и да воведе афирмативни содржини со кои се промовира еднаквост врз основа на род и родов идентитет.
„Од областа на предметното работење на Комисијата за спречување и заштита од дискриминација, го согледуваме трендот на се почесто користење на говор на омраза, вознемирувачки говор, повикување и поттикнување дискриминација врз основа на родов идентитет. Комисијата утврдила дискриминација врз основа на родов идентитет во областа на јавното информирање и медиумите во 37 случаи, односно 86% од случаите на утврдена дискриминација врз основа на родов идентитет. Изворите на овој говор се најчесто страници на социјалните мрежи и здруженија кои ја злоупотребуваат слободата на изразување и здружување за ширење невистини, говор на омраза и дехуманизирање на трансродовите луѓе. Воедно, загрижува трендот на мобилизирање на верските заедници против остварување на основните човекови права на транс луѓето“, се истакнува во информацијата.
Потсетуваат дека ваквиот говор спаѓа во категоријата на незаштитен говор од слободата на изразување и истиот треба да биде предмет на сразмерна санкција.
Скопје
Герасимовски: Центар со стратешки план ќе ги дефинира приоритетите за енергетска транзиција
Потребна е стратегија и патоказ за да имаме одржлив процес за енергетска транзиција во Општина Центар, ова е заклучокот од денешната работилница што се одржа во Енергетската канцеларија во локалната самоуправа. На работилницата на која учествуваа експерти, претставници на невладини организации, преставници на Општината и општинското претпријатие Енергија центар, соговорниците дискутираа за актуелните проекти во доменот на енергетиката, зелената агенда, животна средина и др.
Градоначалникот Герасимовски презентираше до каде е Општината во процесот на енергетска трансформација и транзиција. Тој потенцираше дека фотоволтаичната централа поставена на градинката Пепелашка минатото лето дава одлични резултати во намалување на трошоците за електрична енергија, а следно е поставување на централа врз покривот на ООУ ,,Киро Глигоров”. Наша цел е да поставиме фотоволтаични системи на сите основни училишта, но засега почнуваме прво со ООУ „Киро Глигоров“. Мораме да бидеме претпазливи и внимаваме на секој детаљ. Засега сме во процес на јавен тендер и фирмите учесници треба да ги исполнат критериумите.
Вангел Андрески, директор на Енергија Центар ја потенцираше улогата на првото вакво претпријатие во државата за производство и продажба на електрична енергија од обновливи извори.
„Со поддршка на Фондацијата „Фридрих Еберт“ успеавме да формираме вакво претпријатие, а процесот беше макотрпен и понекогаш фрустрирачки, со многу докуменатција, барања за куп дозволи по разни институции. Сега кога веќе започнавме со работа се соочивме со нов проблем, а тоа е потреба од едукација и подигање на свеста на граѓаните за придобивките на фотоволтаиците и нивната безбедност за корисниците, истакна Андрески, зборувајки за проектот кој се планира за ООУ ,,Киро Глигоров”.
Експерите се согласија дека иднината е токму во енергетската транзиција и трансформација која треба да почне од локално за да се прошири на национално ниво. Заштедите, но и бенефитите за животната средина се од непроценлива важност за воведување на вакви „зелени“ енергетски системи, но за разлика од другите држави во ЕУ и регионот, ние сме се уште во пионерска фаза.
Сите заштедени средства, велат експерите, по теркот на европските држави, понатаму треба да се влеваат во проектите од доменот на животната средина, преку субвенции за здрав и еколошки начин на живот на граѓаните.
Денешната работилница ,,Патоказ за енергетска транзиција – дефинирање на стратешки пристап кон одржлива иднина на Општина Центар” се организираше под покровителство и соработка со Фондација Фридрих Еберт, невладината Гринер и Општина Центар.