Заменик претседателот на Владата задолжен за европски прашања, Никола Димитров, денеска одржа заедничка прес-конференција со шефот на Делегацијата на ЕУ во Северна Македонија, амбасадорот Дејвид Гир, на која беше презентиран Извештајот на Европската комисија за Северна Македонија за 2021 година, како и Пакетот за проширување.

Вицепремиерот Димитров истакна дека Извештајот на ЕК за Северна Македонија е јасна и недвосмислена потврда дека и во време на сериозни предизвици, со посветеност и упорност во однос на европското досие на земјата, задржано е високото ниво на подготвеност за членство и во континуитет се исполнети условите за отворање на пристапни преговори.

„Клучната политичка порака на годинешниов извештај на Европската комисија се однесува на тоа дека продолжуваме да ги исполнуваме условите за отворање на пристапни преговори, дека властите јавно ја демонстрираат својата цврста посветеност за напредокот на земјата на нејзиниот пат кон Европската Унија. Земјата одржа стабилно, постојано („steady“) и одлучно темпо во унапредување на ЕУ реформите и ги засили своите напори за постигнување на натамошни видливи односно опипливи резултати. Сакам да појаснам дека оваа вкупна подготвеност не се однесува за почеток на пристапните преговори туку подготвеност за членство – имаме високо ниво на вкупна подготвеност и солидно темпо на напредок во споредба со минатата година“, рече Димитров.

Тој се осврна и на политичките пораки на Комисијата дека е крајно време за почеток на пристапните преговори со Северна Македонија бидејќи застојот влијае многу негативно врз кредибилитетот на Унијата во регионот, а особено во Северна Македонија како предводник.

„Почетокот на пристапните преговори ќе потврди дека регионот е геостратешки приоритет на Унијата и ќе потврди дека пристапниот процес е процес кој подразбира исполнување на критериумите на членство. Согласно првичната анализа на наодите, Северна Македонија има најголема подготвеност со средна оценка од 3,02 во областите и поглавјата од Кластерот 1 „Темели“ дури и во однос на земјите кои веќе преговараат за членство – Србија со средна оценка 2,68 и Црна Гора со средна оценка 2,83. Споредливоста на напредокот и вкупната подготвеност се воведени токму за да обезбедат еден реформски натпревар во нашиот регион. Формалниот почеток на пристапните преговори ќе биде огромен политички поттик за спроведување на подлабински реформи со забрзана динамика, не само во усогласување со правото на ЕУ, туку и во суштинска имплементација на усвоената легислатива“, нагласи тој.

На прашањето за обидите за надминување на блокадата од Бугарија и адресирањето на овие прашања во пакетот за проширување, Димитров посочи:

„За време на дебатата во една друга организација каде што сме членка – Советот на Европа, во Парламентарно Собрание, имав прилика да одговорам обвинувањата од Бугарија коишто беа споменати и вчера во однос на кршењето на човековите права, кои што мислам дека не се продуктивни. Прво, затоа што се многу далеку од реалноста. Не е мудро и не е коректно и во крајна линија, и членките треба да бидат добри соседи, не само кандидатите за членство. Мене ми се допаѓа што во Извештајот се вели дека договорите и со Грција и со Бугарија треба да продолжат да бидат почитувани и имплементирани од сите вклучени страни. Мислам дека е важно е што Европската комисија нашла за сходно да го потенцира. Ние сме во еден процес – и ние внатре и политиките на ЕУ кон регионот се класичен заложник на историски прашања. А во новата методологија се вели – еден од моите омилени параграфи: нерешените билатерални прашања не треба да го држат пристапниот процес во заложништво“, потенцира Димитров.

Во однос на коментарот на Вархеји дека соработува со Ковачев, Димитров потенцираше дека за нас е многу е важно што во оваа фаза голем интерес и ангажман покажуваат Претседателката на Комисијата фон дер Лаен и Претседателот на Советот Шарл Мишел, што укажува дека вклучувањето на ЕУ претставници од највисоко ниво го сметаат македонскиот случај за исклучително важно прашање, а влогот исклучително голем.

„Тоа ни дава надеж дека со ангажман на тоа ниво сепак ќе се успее да се направи пробив, иако мислам дека треба да бидеме многу внимателни со очекувањата, со надежта, итн. Јас претпочитам да сме изненадени од добра вест, бидејќи имаме искуство со големи разочарувања“, рече Димитров.

Во заедничката изјава за Западен Балкан, европскиот министер за надворешни работи, Жозеп Борел, и американскиот државен секретар, Ентони Блинкен, повикаа на деескалација на Косово, продолжување на дијалогот меѓу Белград и Приштина и го поддржаа пристапувањето на сите земји во ЕУ.

„Ја нагласуваме нашата целосна поддршка за процесот на проширување на ЕУ. Приемот во ЕУ, кој е приоритет за целиот Западен Балкан, помага во консолидација на демократските институции и промовирање владеење на правото, рекоа Блинкен и Борел, нагласувајќи дека пристапните преговори со Северна Македонија и Албанија треба да започнат без одлагање.

Во изјавата, Бликен и Борел го поддржаа територијалниот интегритет на Босна и Херцеговина и ги повикаа политичките сили во Црна Гора да одржат стратешка ориентација што води кон ЕУ.

Шефовите на американската и европската дипломатија ја истакнаа важноста на дијалогот меѓу Белград и Приштина со посредство на ЕУ, како клучен механизам за постигнување сеопфатна нормализација.

„По последните недели на тензии во северно Косово, ги охрабруваме двете страни да се вклучат во континуирана и одржлива деескалација и да избегнуваат дејствија што ја загрозуваат стабилноста. Исто така, го поздравуваме ангажманот на Косово во борбата против корупцијата и организираниот криминал“, наведуваат Борел и Блинкен.

Во заедничка изјава, Европската Унија и САД велат дека се обединети во нивната силна поддршка за територијалниот интегритет на Босна и Херцеговина, како и во заедничката работа на изборните и уставните реформи и одржувањето на функционирањето на нејзините државни институции.

„Ние сме сериозно загрижени за зголемената реторика на поделби во Босна и Херцеговина. Ги повикуваме сите страни да ги почитуваат и заштитат државните институции, да продолжат со конструктивен дијалог и да преземат чекори за напредок на патот кон интеграцијата во ЕУ”, рекоа Борел и Блинкен.

Извештајот доаѓа во контекст на неодамнешниот Самит на Европската Унија за Западен Балкан, каде се даде недвосмислена поддршка за европерспективата на регионот, кажа евроамбасадорот во земјава, Дејвид Гир.

Според Извештајот, како што рече, земјата продолжува да ги исполнува условите за почеток на преговори и е важно што државата одржува постојан чекор за реформите.

„Важен е е еланот во овие реформи, особено во делот на борбата против корупцијата. Извештајот покажува до 96% усогласеност со надворешно-безбедносната политика на Унијата“, изјави Гир.

Според него, во однос на почетокот на преговорите, било потврдено дека одложувањето на преговорите има негативно влијание за кредибилитетот на ЕУ.

„Прашањата меѓу Северна Македонија и Бугарија треба да се решат и се нагласува продолжувањето на имплементациите на договорите со Бугарија и Грција. Комисијата исто така вели дека во согласност со заклучоците ЕК ја чека првата меѓувладина конференција пред крајот на годината“, додаде Гир.

Презентирајќи ги заклучоците од Извештајот потенцира дека иако е постигнат умерен напредок треба да се донесат клучни закони од областа на правосудството, да продолжат напорите за јакнење на Државната комисија за спречување корупција, но и да се имплементираат препораките на ОБСЕ/ОДИХР во областа на изборното законодавство.