На маргините на 78-то Генерално собрание на ОН, во својство на Претседавач со ОБСЕ, министерот Бујар Османи предводеше средба на ОБСЕ Тројката, во која покрај Северна Македонија, влегуваат и Финска и Полска, и Генералната секретарка на ОБСЕ.

Со министерката за надворешни работи на Финска, Елина Валтонен, министерот за надворешни работи на Полска, Збигњев Рау и Генералната секретарка на ОБСЕ Хелга Шмид, Османи разговараше за актуелните состојби во Организацијата, претстојното Претседателство во 2024, но и за горливите предизвици на теренот во регионот на ОБСЕ.

Во контекст на ризиците предизвикани од руската воена агресија врз Украина, Османи посочи дека моменталната ситуација сериозно влијае на сите иницијативи во Организацијата, но и на севкупната функционалност на ОБСЕ. „Влегувајќи во последните неколку, исклучително клучни месеци од нашето Претседателство, имаме неколку отворени прашања што треба да ги решиме“, подвлече на средбата Османи.

Тој рече дека со назначување на новиот Специјален претставник за Украина, амбасадорот Марсел Пешко, се истражуваат и дополнителни опции за ангажирање на ОБСЕ во Украина, со цел да се одговори на потребите на луѓето на терен, а ја најави и својата втора посета на Украина како Претседавач со ОБСЕ.

„Треба да покажеме единство кон Руската Федерација дека оваа Организација треба да опстојува. Мора да зборуваме обединето и да настапиме со координиран пристап и заедничка стратегија за следните чекори во обидот за решавање на некои од овие отворени прашања“, истакна Османи.

На состанокот се дискутираше и за останатите предизвици во поширокиот регион на ОБСЕ, како состојбите во Молдавија, Ерменија и Азербејџан, како и Централна Азија.

Тој најави втора посета и на Молдавија, со цел да се сретне со Владата на Молдавија и авторитетите на Транснистрија, како и втора посета на Централна Азија во октомври, односно Киргистан, Таџикистан и Туркменистан, по неговата посета на Узбекистан и Казахстан како Претседавач со ОБСЕ во август.

Во однос на ситуацијата во Ерменија и Азербејџан, Османи повтори дека имаше продуктивни средби со министрите за надворешни работи на овие земји и истакна дека ОБСЕ треба да игра активна улога во намалувањето на тензиите и животите на засегнатите луѓе.

Со цел решавање на сите отворени и горливи прашања со кои се соочува ОБСЕ, Османи најави и засилен Постојан совет кон крајот на месецов, бидејќи, како што рече „сложената ситуација бара итно внимание и решавање“.

На крајот на средбата со ОБСЕ Тројката, Претседавачот Османи упати порака и дека до крајот на мандатот на Претседателство на Северна Македонија со ОБСЕ, фокусот ќе остане на теренските мисии, граѓанските организации и пред сè на луѓето, кои се крајните корисници од „производите“ на ОБСЕ.

Уставниот суд одлучи да не поведе постапка за преспанскиот договор, со кој се стави крај на долгогодишниот спор за уставното име на државата меѓу Македонија и Грција.

Уставниот суд оцени дека Законот за ратификација на Договорот е во согласност со Уставот, што значи останува дел од правниот поредок на државата.

По завршувањето на седницата претседателката на Уставниот суд, Добрила Кацарска одржа прес конференција на која изнесе дел од аргументите на Судот во оценувањето на оспорените акти, но и одговори на прашања кои беа поставувани во јавноста изминатите години во врска со процедурата и формата на т.н Закон за ратификација на Преспанскиот договор.

Со оглед на тоа што указот беше објавен во „Службен весник“ без потписот на тогашниот претседател Ѓорге Иванов, Кацарска образложи дека во поширок контекст, во духот на Уставот и неговата примена, волјата на пратениците се персонифицира со волјата на граѓаните, наспроти волјата на само еден човек.

„Бидејќи системот на владението на власта во нашата држава е парламентарна демократија, а не монархија, суверенитетот произлегува од граѓаните и им припаѓа на граѓаните и Уставот и законите важат подеднакво за сите па дури и за претседателот кој според членот 51 став 2 е должен да ги почитува. Уставот е многу јасен и не остава простор за манипулации“, рече Кацарска.

Како пример во таа насока, посочи на уставно-судската пракса на овој Суд, од 1996 година кога не се поведе постапка за оценување на уставност на член 1 од Законот за ратификација на Привремената спогодба помеѓу Република Македонија и Република Грција, склучена во Њујорк 1995 година.

Следен аспект кој подлежи на анализа во овој предмет е рокот на потпишување на Указот.

„Можеби некој ќе рече дека во Уставот не е предвиден рок во кој тој требал да го потпише Указот на повторно доставениот закон, но сметам дека тука нема ништо проблематично. Имено, неспорно е дека претседателот на Републиката треба да го потпише Указот во рок од 7 дена, кога прв пат му се доставува законот чијшто рок е предвиден во членот 38 од Законот за Собранието на Република Северна Македонија, а потоа е должен да го потпише. Меѓутоа, тој ја злоупотребил уставната недореченост каде не е пропишан рокот, а од друга страна Републиката презела меѓународни обврски согласно Договорот. Иако му бил оставен подолг период, тој сепак не потпишал, а Указот е објавен без негов потпис. Треба да се цени и фактот дека овој Договор се доставува и до Организацијата на Обединети Нации и потпишан од посредникот, во својство на сведок, Метју Нимиц“, рече Кацарска.

Заклучи дека закон може еднаш да се прогласи, а во конкретниот случај истиот е прогласен. Уставот ја остварил целта, законот е прогласен, рече претседателката на судот.

Следен аспект по којшто Уставниот суд се произнесува е членот 110 од Уставот, а тоа е нашата надлежност за меѓународните договори. Имено, како што образложи Кацарска, Уставниот суд нема надлежност да одлучува за согласноста на меѓународните договори со Уставот, што значи дека нема услови во впуштање во анализа на основаноста на наводите од иницијативите кои се однесуваат на содржината на Спогодбата.

Градоначалникот на општината Гази Баба, Бобан Стефковски во МВР пријавил дека лице со автомобил „ауди“ се обидело да удри во возилото со кое се превезувал.

Од МВР објавија дека за случајот е приведено лице со иницијали Б.Б. од Скопје, а инцидентот се случил на улицата Архимедова, зад општината.

По преземени мерки и активности лицето е пронајдено и приведено, а во координација со Јавен обвинител против него ќе биде поднесен соодветен поднесок, велат од МВР.