Министерот за економија, Крешник Бектеши, учествуваше на самитот за Западен Балкан, кој во организација на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), денеска се одржа во Лондон. Министерот Бектеши имаше свое излагање на панел-дискусијата, која се одржа во рамките на самитот на тема: „Транзиција на зелена енергија“, каде што го презентира напредокот на Северна Македонија во делот на инвестиции и производство на електрична енергија од обновливи извори. Република Северна Македонија во изминатите две и пол години направи големи реформи во енергетскиот сектор, пред сè, со донесување на новиот Закон за енергетиката и на Законот за енергетската ефикасност, со што се отвори простор за зголемени инвестиции во зелена енергија. Министерот изјави дека инвестициите за енергетско поврзување и диверзификација на изворите на енергенси многу се важни не само за Северна Македонија туку и за граѓаните на земјите од Западен Балкан.

„Разговаравме за сите реформи што беа преземени во нашата земја во областа енергетика, за Законот за енергетиката, за Законот за енергетската ефиканскот и можностите што произлегуваат од овие законски решенија. Имав можност да ги повикам сите заинтересирани инвеститори да ги искористат можностите што ги нудиме, да дојдат да инвестираат во областа енергетика, особено во областа на обновливите извори. Друга тема важна што ја дискутиравме со директорот на ЕБРД е можноста за изградба на интерконекторот за природен гас со Косово, што ќе ѝ даде дополнителна можност на Северна Македонија да стане транзитна земја за природен гас за Западен Балкан. Од тоа придобивки ќе имаат и граѓаните и државата, освен што ќе го диверзифицираме снабдувањето со енергенти, ние исто така ќе добиеме поевтин енергент, а истовремено нашите граѓани ќе имаат подобра животна средина, што преку гасификацијата може да се влијае позитивно“, изјави министерот Бектеши.

Министерот пред присутните претставници од Европската Унија, Светската трговска организација, Светскиот економски форум, како и инвеститори од целиот свет, кои беа присутни на панелот, ја презентира Стратегијата за енергетика на Северна Македонија до 2040 година, со која се дефинираат долгорочните цели за развој на одделни енергетски дејности за да се обезбеди сигурност во снабдувањето со разни видови енергија, притоа обезбедувајќи услови и начин за заштита на животната средина и мерки за реализација на заштитата.

„Стратегијата обезбедува платформа за целокупната модернизација и трансформација на енергетскиот сектор во согласност со енергетските трендови на ЕУ придонесувајќи за зголемен пристап, интеграција и достапност на енергетските услуги, намалување на локалното и на глобалното загадување и зголемено учество на приватниот сектор земајќи ги предвид развојниот потенцијал на Македонија и домашните специфики. Со тоа Стратегијата ги интегрира климатските и околинските аспекти на енергетскиот сектор, истовремено предлагајќи достапна, сигурна и одржлива енергија за иднината. Паралелно, развиена е стратешка оцена на влијанијата врз животната средина како посебен документ за процена на околински остварливите и одржливите опции за постигнување на целитe. Значајно е да се напомене дека изработивме прва Стратегија за развој на енергетиката до 2040 година меѓу земјите членки на Енергетската заедница. Стратегијата се потпира на зелениот раст и нуди решенија за справување со климатските промени, особено во зеленото сценарио. Зеленото сценарио предвидува да постигне учеството на обновливи извори на енергија до 44 отсто во 2040 година во вкупната потрошувачка на финална енергија“, потенцира министерот Бектеши пред присутните на панелот.

Министерот ги повика инвеститорите да ги разгледаат можностите за инвестиции во обновливи извори.

„Во Стратегијата се предвидени инвестиции во фотоволтаични централи, кои е предвидено да имаат вкупен инсталиран капацитет од 1.357 MW, односно 41,8 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија, за инвестиции во електроцентрали на биогас и биомаса се планира да имаат вкупен инсталиран капацитет од 38 MW, односно 1,2 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија, потоа во новите големи хидроцентрали („Чебрен“, „Градец“, „Велес“, „КВ Козјак“, „Глобочица“) за кои се планира да имаат вкупен инсталиран капацитет од 775 MW, односно 23,9 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија, а во новите мали хидроцентрали планирано е да имаат вкупен инсталиран капацитет од 223 MW, односно 6,9 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија. Предвидени се и инвестиции во термоцентрали на гас за кои се планира да има вкупен инсталиран капацитет од 141 MW, односно 4,3 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија“, презентира министерот Бектеши.

Министерот информира за двата огласа за производство на електрична енергија од фотоволтаични централи на приватно и државно земјиште по премиум-тарифа, кои првпат беа објавени во земјата и имаа голем успех гледано според интересот на инвеститорите.
На крајот ги презентира новините во Законот за енергетската ефикасност, кој стапи во сила на почетокот на февруари, со кој нашата држава во целост ги имплементира соодветните прописи за енергетска ефикасност на Европската Унија и со кој се овозможува реализација на потребните инвестиции и мерки во областа на енергетска ефикасност следејќи ги позитивните примери од земјите на ЕУ и регионот, каде што енергетската ефикасност донесува корист на повеќе нивоа како за граѓаните така и за економијата воопшто.

На панелот „Транзиција на зелена енергија“, освен министерот Бектеши, свое излагање имаа Геновева Руиз Калавера, директорка за Западен Балкан во Европската Унија, Љубо Кнежевиќ, државен советник за енергетика на премиерот на Црна Гора, Мартина Ларкин, директорка за Европа во Светскиот економски форум, и Џенифер Вишони од „Индиа пауер корпорејшн“.
Во рамките на самитот за Западен Балкан министерот Бектеши заедно со премиерот Оливер Спасовски и министерката за финансии, Нина Ангеловска, оствари средба со претседателот на Европската банка за обнова и развој, Сума Чкарабарти, со која беше дискутирано за идните потенцијални проекти, како и со Мартина Ларкин, директорка за Европа во Светскиот економски форум, со која беше разговарано за развојот на претприемаштвото и иницијативата за регионален акцелератор за земјите од Западен Балкан.

Техничкиот премиер, Оливер Спасовски, во придружба на министерката за финансии, Нина Ангеловска, и министерот за економија, Крешник Бектеши, како дел од агендата од еднодневната работна посета на Лондон по повод самитот за Западен Балкан на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), оствари средба со Мартина Ларкин, извршна директорка на Светскиот економски форум (СЕФ) во Давос, Швајцарија.

На средбата беше споделено заедничкото задоволство од соработката на Владата на Република Северна Македонија со СЕФ како глобален форум за презентација и за привлекување на интересот на странските влади и компании за економска соработка со нашата земја.

Спасовски на средбата истакна дека Светскиот економски форум во Давос е место на кое Северна Македонија ги презентира сопствените искуства во областите што се во фокусот на светската економија, како што се енергетиката и енергетските реформи со доминантна улога на транзицијата кон обновливи извори на енергија, потоа определбата да се следат трендовите на зелената економија, односно давањето предност на незагадувачките и енергетски ефикасните индустрии, како и придобивките од четвртата индустриска револуција, односно дигитализацијата на услугите и на економските процеси.

Во насока на поддршка на проекти од зелена економија и енергетска ефикасност, денеска, во Лондон, во седиштето на ЕБОР, договор за менаџирање на кредитните линии за оваа намена за мали и средни претпријатија, како и за граѓаните, потпишаа членови на Управниот одбор на ЕБОР и д-р Глигор Бишев, претседател на Управниот одбор и генерален извршен директор на Шпаркасе банка Македонија АД Скопје.

Потенцијалите за заемна поддршка на полето на обновливите извори на енергија беше тема и на средбата на претседателот на Владата на Северна Македонија, Оливер Спасовски, со менаџерскиот тим на една од водечките француски компании во ова поле – „Акуо енерџи“.

Техничкиот премиер, Оливер Спасовски, и членовите на владината делегација, министерката за финансии, Нина Ангеловска, и министерот за економија, Крешник Бектеши, во рамките на работната агенда на еднодневната работна посета на Лондон, по повод учеството на самитот за Западен Балкан на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), оствари средба со претседателот на ЕБОР, Сума Чакрабарти, на која присуствуваше и директорката на ЕБОР за Југоисточна Европа, Шарлот Руе.

На средбата заеднички беше констатирано големото задоволство од досегашната соработка, а од страна на ЕБОР беше најавена нивната намера да иницираат потпишување меморандум за соработка за поддршка на ЕБОР на преговорите за членство на Северна Македонија во ЕУ.

„Го поздравуваме ангажманот на ЕБОР во поддржување со финансиски средства на нашите напори за успешно исполнување на потребните критериуми и приближување кон ЕУ. Очекуваме дека оваа поддршка ќе продолжи“, истакна Спасовски и додаде дека главниот приоритет на владите од регионот е да го забрзаат економскиот раст на земјите од регионот, како и на регионот во целина.

Спасовски изрази благодарност за поканата за учество на инвестицискиот самит на ЕБОР, што претставува чин на континуираната и силна поддршка на Банката за подигање на стандардот и за унапредување на квалитетот на животот на граѓаните на Северна Македонија.

Како придобивка од соработката со ЕБОР се економскиот напредок на земјата и создадената позитивна клима за странски инвестиции, што беше потврдено и со највисокото ниво на инвестиции во 2018 и 2019 година кога достигнаа вредност од 740 милиони евра.

„Поддршката на ЕБОР, во координација со владините економски политики за раст, го поттикна и растот на индустриското производство во земјата 8 отсто од формирањето на оваа Влада, што поттикна раст на компаниите и отворање нови работни места, со што стапката на невработеност се намали 9 отсто, што е историски рекорд за земјата“, рече премиерот Спасовски на средбата со највисоките функционери на ЕБОР во Лондон.

На средбата на владината делегација на Северна Македонија во ЕБОР во Лондон беше потенцирано дека главни области во кои се очекува поддршката од Банката во насока на зајакнување на економските реформи се јакнење на капацитетите на човечкиот капитал со мерки за зголемување на родуктивноста и инвестициите во образованието, како и поддршка на конкурентноста на компаниите за рамноправно учество на глобалните пазари.

Како приоритетни области за заедничка соработка и поддршка остануваат финансирањето на големите инфраструктурни проекти, инвестиции во обновливи извори на енергија и гасификацијата, како и поддршката на зелената економија, односно давањето предност на незагадувачките и енергетски ефикасните индустрии, како и придобивките од четвртата индустриска револуција, односно дигитализацијата на услугите за зголемена ефикасност на ресурсите.