Свет
Во светот има 774 млн неписмени или 16,1 отсто од населението постаро од 15 години
Меѓународниот ден на писменоста кој се одбележува на 8-ми септември е уште една можност да се предупреди на сé уште големиот проблем со неписменоста во поголем дел од светот во кој според податоците на УНЕСКО има околу 774 милиони неписмени лица, односно околу 16,1 отсто од населението повозрасно од 15 години.
Целта на УНЕСКО е со подобар пристап кон образованието од година во година да се намалува бројот возрасни лица кои не знаат да читаат и да пишуваат, како и под мотото „Мораме да го одржиме ветувањето – образование за сите“ да се овозможи посетување на училиштата сé уште за милиони деца меѓу кои повеќето се девојчиња.
Генералната директорка на УНЕСКО, Ирина Бокова по повод Меѓународниот ден на писменоста порача дека писменоста претставува повеќе од образовен приоритет. „Писменоста е вложување во иднината и прв чекор кон сите нови облици на писменост во 21-от век. Сакаме да доживееме век во кој секое дете ќе знае да чита и да се служи со таа вештина за да стекне целосна самостојност“, порача Бокова.
Од 774-те милиони неписмени, две третини или речиси 500 милиони се жени, а 123 милиони се млади на возраст меѓу 15 и 24 години.
Интересен е податокот дека се намалува бројот неписмени млади лица, но пропорционално не се намалува и бројот неписмени млади жени. Дури 54 милиони од вкупно 76-те милиони живеат само во девет земји во светот. Најмногу ги има во Индија, околу 28 милиони, во Пакистан 7 милиони, а помалку од 5 милиони млади неписмени жени во вкупното население има во Етиопија, Бангладеш. ДР Конго, Танзанија, Египет и Буркина Фасо. Од споменатите земји, единствено во Бангладеш има повеќе неписмени мажи отколку жени.
Во Македонија, истражувањето спроведено од страна на УНИЦЕФ покажа повисоки нивоа на неписменост во руралните населби и семејствата со понизок економски и социјален статус. Затоа во 2008 година, владата на Република Македонија го формира Центарот за образование на возрасни, кој има за цел да ја намали неписменоста кај оваа категорија на граѓани.
Според последните расположливи официјални до коишто може да се дојде, меѓутоа кои датираат уште од пописот во 2002 година, само 3,85 отсто од населението во Македонија немало никакво образование. Таа учебна 2001/2002 година 92,5 отсто од децата на возраст за основно образование биле вклучени во основното образование, меѓутоа анализата на вертикалното напредување на учениците покажува дека само 88,5 отсто од учениците кои пред осум години се запишале во основно училиште успеале да завршат осмо одделение во 2002/03 учебна година со својата генeрација – повеќето од оние 11,5 отсто кои , сосема го напуштиле образованието, покажува една студија од 2007 година под наслов „Училиште по мерка на детето – анализа на ситуацијата“, изработена за УНИЦЕФ од национален експертски тим од Македонија,.
Според споменатата студија за потребите на УНИЦЕФ констатирано е дека „проблемот на опфатот и намалувањето на бројот на учениците во основното образование е најсилно изразен во селските планински средини, како и кај ромската етничка заедница, без оглед на местото на живеење. Статистичките податоци говорат дека нема разлика меѓу момчињата и девојчињата во нивната вклученост во основното образование на национално ниво. Меѓутоа, девојчињата што живеат во рурални средини, кои можеби доаѓаат од семејства со понизок социоекономски статус и/или потекнуваат од определени етнички групи, се изложени на поголема опасност од исклучување од образовниот систем уште во текот на основното образование.
И Европската комисија изразува загриженост со ниското ниво на писменоста во земјите членки во Европската унија. Во државите членки на ЕУ неписменоста е помала од еден отсто, но според податоците на Европската комисија, загрижува податокот дека 20 отсто од населението има ниско ниво на писменост. Според ова истражување, секој петти Европеец помлад од 15 години, а слична е и ситуацијата меѓу возрасните, има тешкотии во текот на читањето и пишувањето, поради што и потешко наоѓаат работа. Оттаму, Европската комисија во 12011 година формираше експертска група којашто започна кампања за искоренување на причините за ниското ниво на писменост. ЕУ постави цел до 2020 година да се намали процентот на ученици со тешкотии во читањето, математиката и науката на помалку од 15 отсто.
Што се однесува до возрасните Европејци, речиси 80 милиони, што претставува третина од вкупно вработените, има многу ниско ниво на способноста за читање и пишување.
Идејата за одбележување на денот на писменоста се јави во септември 1965 година во Техеран, на светската конференција на темата за искоренување на неписменоста во светот, а тогаш е претставена и иницијативата за прогласување еден ден во годината за Меѓународен ден на писменоста.
Писменоста е човеково право, имплицитно содржано во правото на образование. Тоа е препознаено како право во низата меѓународни конвенции и декларации. Со општата декларација за човековите права од 1948 година признаено е правото на образование, а со тоа и правото на писменост. Двете, меѓутоа, декларации одеа и потаму, па така во Декларацијата до Персеполис од 1975 година е содржено дека писменоста е темелно човеково право, а со Декларацијата од Хамбург од 1997 година се нагласува дека писменоста, којашто во поширока смисла опфаќа знаење и вештини кои се потребни на сите во светот без измени, е основно човеково право.
Денес има четири основни сфаќања на писменоста, односно писменоста како автономен систем вештини, писменоста како применета практицирана и ситуирана, писменоста како процес на учење и писменоста како текст.
Меѓутоа, имајќи предвид дека меѓународните концепции за писменоста постојано се развиваат, посочените дефиниции не се и конечни. Во поново време институциите и научниците кои се занимаваат со ова прашање предводени од УНЕСКО, сé повеќе се наклонети на тоа дека постојат повеќе различни видови писменост. Една од таквите видови писменост е и информатичката писменост./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Дачиќ: Србија не е експериментално тело па на неа постојано да се крши меѓународното право
Министерот за надворешни работи и претседател на Социјалистичката партија на Србија, Ивица Дачиќ денеска изјави дека е срамно што Комитетот за политички прашања на Советот на Европа (СЕ) ја прифати препораката дека Косово ќе биде примено во Советот на Европа, и дека е спротивно на сите принципи на кои почива таа организација и посочи дека Србија не е „експериментално тело“ па на неа постојано да се крши меѓународното право.
„Првпат се препорачува членство на територија која не е меѓународно признаена, која не е членка на ОН. За да се постигне тоа се обидуваат да најдат оправдување и да кажат дека тоа не го прејудицира статусот, а потоа во втората реченица велат дека тогаш ставот на СЕ престанува да биде статусно неутрален“, рече Дачиќ.
Регион
Откриено кој го возел „пунтото“ во моментот на исчезнувањето на Данка
Кој го управувал автомобилот „пунто“ е откриено од видеото во случајот со исчезнувањето на девојчето Данка.
Преземено е видео од надзорната камера лоцирана во дворот на куќата на сосетката Јасмин Стојадиновиќ од Бањско Поле, која била прегледана од полицијата во текот на истрагата за исчезнувањето на Данка Илиќ (2) од Бор.
На видеото се гледа зелен автомобил „пунто“, кој во моментот на исчезнувањето на девојчето се движел по улицата со голема брзина. Возилото наводно било управувано од маж. Сепак, оваа информација не го олесни пребарувањето многу. Познато е дека бил сослушан во полиција.
Утврдено е дека се работи за сосед што живее недалеку од местото на кое исчезна Данка Илиќ. Според информациите, мажот бил во алкохолизирана состојба и возел со голема брзина.
Девојчето исчезна на 26 март во 13.45 часот.
Свет
„Њујорк тајмс“: Американските разузнавачки служби не ги споделиле со своите руски колеги сите информации што ги имале за заканата од терористички напад
Американските разузнавачки служби не ги споделиле со своите руски колеги сите информации што ги имале за заканата од терористички напад во градското собрание Крокус поради страв да не ги откријат нивните извори, пишува „Њујорк тајмс“ повикувајќи се на претставници на европската и американската безбедност, пренесува „РИА новости“.
„Непријателските односи меѓу Москва и Вашингтон ги спречија американските официјални лица да споделат повеќе информации за терористичкиот заговор поради страв дека руските власти би можеле да дознаат за нивните разузнавачки извори или методи“, се вели во написот.
Како што изјави директорот на ФСБ, Александар Бортников, Вашингтон на почетокот на март пренел информации за подготовка на терористички напад во Русија, но тој бил од општа природа. Тој истакна дека таквите податоци од САД не се секогаш конкретни.