Европа
Грузиски избори: дуел меѓу автократот Саакашвили и милијардерот Иванишвили
Грузијците во понеделник избираат пратеници за 150-члениот парламент, десет дена по избувнувањето на аферата со злоставување на затворениците што предизвика протести и може да влијае врз можностите на партијата на претседателот Саакашвили наспроти опозицијата што ја води милијардерот Иванишвили
Од 150-те пратеници, 77 ќе бидат избрани според пропорционален модел, односно од партиските листи. За „партиските“ места се борат двата коалициски блока и 14 партии, коишто може да освојат мандат во парламентот доколку освојат најмалку 5 отсто од гласовите на избирачите коишто излегле на изборите. Другите 73 пратеници ќе бидат избрани во неоспредно гласање во изборните единици.
Вкупно се пријавени 2.805 кандидати. Според мнозинските избори има исто толку кандидати од партии и еден независен кандидат. За добивање на овие „мнозински“ пратенички мандати, потребно е да се освои 50 отсто плус еден глас од вкупниот број излезени избирачи.
Во Грузија во единствениот избирачки список има 3.613.851 избирач, а изборите ќе бидат валидни доколку излезе најмалку една третина од нив. Ќе се гласа од 8 до 20 часот по локално време, на 3.719 избирачки места во 84 избирачки окрузи, од кои 11 се во отцепните автономни покраини Абхазија и Јужна Осетија.
Во странство ќе бидат отворени 47 избирачки места во 44 градови во 37 дражви во светот. Меѓутоа, на територијата на Русија нема да има отворено избирачко место што значи дека Грузијците коишто живеат на руска територија нема да можат да гласаат на изборите. Ова претседателот на државната изборна комисија Зураб Харатапвили го оправда со „технички проблеми“. Според претходните податоци на грузиското министерство за надворешни работи, во Русија престојуваат 400 илјади грузиски државјани, или повеќе од 10 отсто од вкупното гласачко тело.
Најмногу избирачки места во странство се отворени во Грција – 4, по три во Турција и Украина и по две во САД и во Шпанија. Исто така две избирачки места ќе бидат отворени и во Авганистан за грузиските војници кои се таму во мисијата на ИСАФ.
Видеоснимките од тортурата врз затворениците во затворот во главниот град Тблиси поттикнаа протести и осуда од меѓународната заедница, а владејачката партија ја доведоа во многу чувствителна позиција.
Кампањата на владејачката партија на 44-годишниот грузиски претседател Михаил Саакашвили и неговиот 58-годишен противкандидат Бидзин Иванишвили, беше полна со провокации и агресивност, според оценките на Организацијата за европска безбедност и соработка (ОБСЕ), којашто ќе ги надлгедува изборите во Грузија.
Двете силни личности се „две големи ега кои сакаат да се победат меѓусебно одбивајќи каков и да е компромис“, оценува Томас де Вол, експерт за Кавказ во американскиот институт Карнеги.
Саакашвили беше миленик на Западот кој дојде на власт со популистичката ткн Револуција на розите во 2004 година, а повторно беше избран во 2008 година, кога неговата партија Национално обединето движење освои 119 од 150 парламентарни места. Меѓутоа, неговиот углед почна да опаѓа со зголемувањето на обвиненијата за авторитарност.
Коалицијата Грузискиот сон што ја предводи Иванишвили го обвинува претседателот за автократија, а Саакашвили ги уверува избирачите дека Иванишвили ќе ја запре модернизацијата на оваа поранешна советска република и ќе ја врати во периодот на корупцијата и анархијата.
Интерсно е што листата на владејачката партија Национално обединето движење ќе ја предводи спикерот на грузискиот парламент Давид Бакардѕе, додека листата на „сонувачите“ ја предводи поранешната фудбалска ѕвезда од италијанскиот Милан, Каха Каладѕе.
Меѓутоа, исто така, интересно е и што самиот Иванишвили не само што самиот не се кандидараше, туку и нема да може да гласа. Имено, веднаш по неговото објавување дека има намера активно да учествува во политичкиот на земјата, нему му беше одземено државјанството на Грузија, со образложение дека тој е истоврмено и државјанин на Франција.
Земјоделието е основната економска активност на оваа кавкаска држава со површина од 69.700 квадратни километри и 4,5 милиони жители, од коишто најголемито дел се Грузијци со рпавославна вероисповед, со малцински Ерменци, Руси, Азери, Грци, Осетијци и Абхазијци.
Невработеноста, којашто изнесува 16 отсто, и сиромаштијата, којашто ја чувствува 10 отсто од населението коешто живеее под границата на сиромаштијата според годишниот извештај на американската разунавачка агенција CIA, беа централни теми на предизборната кампања.
Партијата на Саакашвили водеше во анкетите до избувнивањето на затворскиот скандал, за којашто аналитичарите велат дека не може да се претпостави во која мерка ќе влијае врз изборните резултати.
Така според истражувањето на американскиот Национеле демократски институт (NDI), рејтингот на владејачката партија е речиси пет пати поголем отколку на опозициската коалициај на Иванишвили. За Националното обединето движење според оваа анкета ќе гласаат 47 отсто, додека за Грузиски сон – 10 посто од испитаниците. Опозицискиот телевизиски канал Мaestrо, јави дека во неговата анкета води Грузискиот сон со 48 отсто, додека партијата на Саакашвили има поддршка од 14 отсто од гласачите.
На два дена пред изборите двата големи блока ги одржаа завршните митинзи. Партијата на Саакашвили на централниот стадион во Тбилиси собрала според медиумските извештаи 60 до 70 илјади приврзаници, додека блокто на Иванишвили кој го одржа митингот следниот дена на плоштадот Слобода привлекла меѓу 100 и 150 илјади луѓе.
САД и Европската унија повикаа на одржување слободни и справедливи избори во државата којашто тежнее да стане членка на НАТО и која за таа цел испрати 800 свои војници во составот на меѓународните коалициски сили во Авганистан.
Саакашвили го обвинува Иванишвили дека е „тројански коњ“ и миленик на Русија. Меѓутоа, за мултимилиајрдерот Иванишвили кој е познат како голем љубител на уметнсота и својата куќа ја украсува со дела на најславните светски уметници а палти 95 милиони евра за сликата „Дора Маар со мачка“ на славниот Пабло Пикасо, го сметаат за прозападно ориентиран. Според листата на најбогатите во светот на американскиот магазин Forbes, Иванишвили е 153-ти со имот проценет на пет милијарди доалри. Иванишвили тврди дека со Русија сака да ги поправи прекинатите врски со кусата војна од 2008 година, околу грузиската автономна покраина Јужна Осетија којашто прогласи независност од властите во Тбилиси, инаку населена со проруски ориентираните Осетијци.
Кампањата со остро изразено непријателство ја покажува фрагилноста на гризуската демократија и високиот степен на нетолеранција кон поинаквото мислење, сметаат аналитичарите. Истакнуваат дека изборите се многу важни бидејќи треба да се направи нов Устав на земјата кој ќе ја зајакне улогата на парламентот и на премиерот, а ќе ги намали овластувањата на претседателот кому мандатот му истекува во 2013 година.
Саакашвили дојде на власта откако со Револуцијата на розите го урна од власта поранешнито претседател Едуард Шеварнадѕе, поранешен министер за надворешни работи на Советскиот сојуз./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Голем руски напад врз Украина, Полска ги подигна борбените авиони
Руските сили рано утринава ја напаѓаа инфраструктурата во областа Камјанск во близина на украинскиот град Днипро, при што е повредено најмалку едно лице, изјави регионалниот гувернер, додека медиумите во Суспилна објавија дека има експлозии и во регионите Ивано-Франковск и Хмелницки.
„Непријателот ја нападна критичната инфраструктура во регионот. Главна цел на непријателот е нашиот народ и виталните места за населението“, напиша на Телеграм гувернерот на регионот Дњепропетровск, Серхиј Лисак.
Лисак не објасни за каков напад станува збор, но коментаторите на Телеграм известија за употребените проектили и експлозиите во областа. Исто така, наводно имало и прекин во снабдувањето со електрична енергија и вода.
Ројтерс не можеше независно да ги потврди извештаите од областа. Украинските медиуми јавуваат дека експлозии се слушнале и во Лавов, град на крајниот запад на Украина.
Медиумската куќа Суспилна објави за руски крстосувачки ракети во украинскиот воздушен простор и експлозии во регионите Ивано-Франковск и Хмелницки и градот Днипро, додавајќи дека не е познато дали проектилите погодиле некоја цел.
Руските сили извршија големи напади врз објектите на енергетската инфраструктура во последните неколку недели, вклучувајќи го и масовниот напад на 22 март, кој Киев го опиша како најголем таков напад од инвазијата на московските сили во февруари 2022 година.
Оперативната команда на полските вооружени сили соопшти дека полските и сојузничките авиони биле активирани рано утринава откако Русија извршила ракетни напади врз Украина.
„Полските и сојузничките авиони летаат во полскиот воздушен простор, што може да резултира со зголемени нивоа на бучава, особено во југоисточниот дел на земјата“, објави командата на социјалната платформа „Икс“.
Југоисточниот дел на Полска се граничи со Украина, додаде Ројтерс.
Европа
Автобус повторно се преврте на автопат во Германија, патниците биле средношколци
Автобус со околу 60 патници се преврте вчера на автопатот А44 во западната германска покраина Северна Рајна Вестфалија, јавува дпа. Во сообраќајката се повредени над 20 лица, извести полицијата синоќа.
Да потсетиме, ден претходно слична несреќа се случи во Германија кога автобус на „Фликсбас“ се преврте на автопатот во близина на градот Лајпциг на истокот од земјата. Во таа несреќа загинаа четири лица, а над 20 се повредени.
Автобусот излетал од патот и се превртел на страна во близина на градот Верл, 100 километри источно од Дизелдорф. Целосно е затворен делот од 20 километри од автопатот А44 од излезот Уна Ост до Верл во правец на Касел. На местото на несреќата пристигнале полицајци, пожарникари и спасувачки хеликоптер.
Полицијата првично соопшти дека 21 лице е полесно повредено, а едно е тешко. Подоцна, тие ја ревидираат бројката на 20 полесно повредени и еден тешко повреден. Портпаролот на полицијата изјави дека автобусот превезувал ученици од стручно училиште во Варбург кои се враќале од патување во Англија.
Се уште не е јасна причината за несреќата. Полицијата соопшти дека никој не е во животна опасност и дека во несреќата не учествувале други возила. Несреќата се случи само еден ден откако четири лица загинаа во автобуска несреќа во близина на Лајпциг во источна Германија.
Европа
Украина се обидува да ја убеди Индија да застане на страната на Киев, а не на Москва
Украинскиот министер за надворешни работи Дмитро Кулеба ја повика Индија да застане со Киев, велејќи дека блиските врски на Индија со Русија се засноваат на избледеното советско наследство, објави денеска Фајненшл тајмс.
Кулеба вчера пристигна во Њу Делхи со цел да ги зајакне врските со Индија, како и да ја промовира визијата на Киев за пат кон мирот во Украина.
Според Ројтерс, Индија традиционално има блиски економски и одбранбени врски со Москва и се воздржува да ја критикува Русија поради нејзината инвазија на Украина. Згора на тоа, купувањето на руска нафта од Индија е на рекордно ниво во последно време.
Кулеба рече дека Индија има многу да добие од проширувањето на трговските и технолошките врски со Украина, поставувајќи го прашањето за улогата на индиските компании во повоената обнова на Украина.
Украина сака да ја „врати трговијата“ со Индија, во форма на извоз на земјоделски производи како што е сончогледовото масло, а самата сака да купи повеќе индиски стоки. „Ние сме заинтересирани да увеземе дел од тешката машинерија што ја произведува Индија“, рече Кулеба.
Украина се надева дека во наредните месеци ќе одржи самит на светските лидери без учество на Русија, со цел да го промовира и зајакне својот план за мир, кој меѓу другото повикува на повлекување на руските трупи од нејзината територија.
Русија ја отфрли таа украинска дипломатска иницијатива.