Контакт

Наука

Нобеловата награда за хемија за спознавањето на животот на молекуларно ниво

Објавено пред

Еден Германец и двајца американски научници ја добија во средата Нобеловата награда за хемија, бидејќи со нивните истражувања овозможија да се видат поединечните молекули во жива клетка, односно да се проучи структурата на различни објекти во мали димензии со рекордно висока резолуција.
 

dobivaj vesti na viber

Еден Германец и двајца американски научници ја добија во средата Нобеловата награда за хемија, бидејќи со нивните истражувања овозможија да се видат поединечните молекули во жива клетка, односно да се проучи структурата на различни објекти во мали димензии со рекордно висока резолуција.

 

Американците Вилијам Морнер, кој инаку последните неколку години беше споменуван како еден од можните лауреати, од универзитетот Стенфорд, и Ерик Бетциг од Медицинскиот институт „Хауард Хјуз“ во Ешбурн, и Германецот Стефан Хел од Институтот за биофизичка хемија „Макс Планк“ со употреба на флуоросценција го подигнаа микроскопските уреди на нови ниво, премостувајќи ги пречките кои за оптичкиот микроскоп ги претставуваше минијатурноста на молекулот. Предноста на нивните методи е што тие овозможуваат разгледување објекти чијашто големина е многу помала од ограничувањата на резолуцијата на конвенционален светлосен микроскоп, се истакнува во соопштението на стокхолмскиот Нобелов комитет при Кралската шведска академија на науките.

Научниците сега можат во реално време да ги проучуваат создавањето на синапсите меѓу мозочните клетки, на пример. Особено нивното откритие овозможува проучување на структурата на одделните живи клетки и молекулите во нив, што е посебно важно од аспект на создавање нови лекови. „Новината на научниците се состои во тоа што на светлинската микроскопија тие ја издигнаа на нивно на нанодимензии“, се додава во соопштението.

Во далечната 1873 година научниците мислеле дека постојат ограничувања на она што може да се види, бидејќи тогаш Ернст Ејби востановил дека резолуцијата на оптичкиот микроскоп не може да биде подобра од 0,2 микрометри, што е 500 пати помалку од пречникот на човечко влакно.

Меѓутоа, тројцата годинешни носители на наградата на Нобел за хемија ја пробиле таа бариера со скенирање на флуоросцентните молекули и создавање попрецизна слика. Тие ја осмислија „наноскопијата“ со која научниците сега доста се служат во одредување на молекуларниот состав на клетката. Модерните микроскопи можат да следат конкретна белковина поради подоброто разбирање на болести, како што се Алџхајмер или Паркинсон, а можат и да го следата делењето на оплодена јајце-клетка и настанувањето на ембрионот.

„Тоа е многу важно за разбирање на работата на клетките и она што се случува доколку се разболи клетката“, изјави Хел во телефонската прес-конференција откако му соопштија дека е еден од добитниците на најпрестижната награда во сферата на науките. За него ова признание е „потполно изненадување“, рече.

Вториот добитник, Бетциг, изјави дека е шокиран (од наградата). „Последниот час време одам наоколу како низ магла, а во Минхен е сончев ден и се плашам дека животот ми се промени“, изјави телефонски за Reuters од Минхен каде во средата одржа предавање.

Бетциг и Морнер независно еден од друг сфатиле дека како може да се гледа преку микроскоп посебна молекула со „вклучување“ или „исклучување“ на флуоросценцијата на одредена површина под дејство на светлина. Правејќи ги голем број снимки и „наметнувајќи“ ги едни врз други, се покажало дека може да се добие многу појасна слика за секоја индивидуална молекула. Хел, пак, дошол до можноста како да се „засили“ молекулот да флуоросцира под влијание на ласерски зрак, а потоа со помош на друг зрак да се „засече“ само областа којашто е од интерес за експерименталното набљудување која е со многу мали димензии.

Според научниците, доделувањето на признанието за флуоросцентната микроскопија, всушност, претставува признание за новите технологии, а не за некое фундаментално откритие.

Во историјата на Нобеловите награди има многу случаи кога оваа награда се доделува за методи на истражувањето на различни супстанции и објекти. Што се однесува до истражувањата со микроскопите, ова е петти пат во историјата тие да го добиваат највисокото научно признание. Во 1925 година Нобеловата награда за хемија ја добил тогаш австроунгарскиот научник Рихард Жигмонди за методот за развој на ултрамикроскопијата, со чијашто помош го проучувал Брауновите движења на мали честички. Во 1953 година, Германецот Фирц Цернике ја добил наградата за создавање на фазо-контрастнито микроскоп, а во 1982 година Британецот Аарон Клуг беше награден за развој на кристалографската електронска микроскопија., во 1986 година беа наградени германските научници, Ернс Руска за изумување на електронскиот микроскоп, а Герд Биниг ио Хенрих Рорер за методот за скенирање во тунелната микроскопија.

Церемонијата на доделувањето на наградите ќе се одржи на 10-ти декември, според традицијата во Стокхолм и на денот на смртта на основачот на Нобелова награда, шведскиот претприемач и пронаоѓач Алфред Нобел (1833-1896). Износот на секоја на Нобеловата награда во 2014 година изнесува осум милиони шведски круни или 1,2 милиони американски долари.

Четирите од пет премии се вклучени во тестаментот на Нобел, за физиологија или медицина, физика, хемија и литература, додека признанието за економија, воспоставено во 1968 година во знак на сеќавање на основачот ја доделува Шведската централна банка. Тие се врачуваат во Стокхолм, додека Нобеловата награда за мир, според волјата на основачот, се врачува во Осло./крај/мф/сн

Извор: Макфакс

Наука

Еден Американец и двајца Руси со руско летало заминаа на МВС во вселената

Објавено пред

Еден Американец и двајца Руси полетаа со руско летало од космодромот Бајконур во Казахстан до Меѓународната вселенска станица. Станува збор за астронаутот на НАСА Лорал О’Хара и космонаутите на Рокосмос Олег Кононенко и Николај Чуб.

dobivaj vesti na viber

О’Хара ќе помине шест месеци на станицата, а Кононенко и Чуб ќе останат таму една година.

Тројцата космонаути требаше да заминат во вселенската станица минатата пролет, но нивната првична капсула послужи како придружба за друг екипаж. Вториот екипаж – исто така двајца Руси и еден Американец – се враќа дома на Земјата кон крајот на овој месец.

Нивниот престој беше продолжен од шест месеци на една година бидејќи нивната капсула Сојуз испушти течност за ладење додека беа на станицата.

Според НАСА, кога командантот на мисијата Кононенко ќе го заврши својот престој во вселената, тој ќе постави рекорд како човек кој поминал најмногу време – повеќе од илјада дена – во вселената.

Прикажи повеќе...

Наука

Како откритието на „хобитот“ во Индонезија го промени нашето разбирање за човечката еволуција

Објавено пред

Индонезискиот археолог Томас Сутикна лежел со треска во својата хотелска соба на 2 септември 2003 година, кога еден колега му рекол дека тој ден во Лианг Буа, голема пештера на индонезискиот остров Флорес, пронашол мал череп налик на човечки во наслаги длабоки шест метри. Сутикна веднаш се опоравил и следниот ден се упатил на местото заедно со колегата.

dobivaj vesti na viber

На нивна радост, на истото место нашле повеќе коски, некои сè уште прицврстени една за друга. „Имаше групирани коски на нозе, раце, тибија, бедрена коска. Со оглед на многу кревката состојба на коските, не беше можно веднаш да се отстранат од земјата“, се сеќава Сутикна, кој сега работи во Индонезискиот центар за археометриски истражувања на Државната агенција за истражување и иновации.

Отпрвин мислеле дека се работи за коски на дете

Отпрвин, тимот претпоставуваше дека малиот череп и другите коски му припаѓаат на дете, но додека Сутикна го чистеше фосилот во хотелот, виде дека има катници на возрасен човек. Изгледаше како да наишле на сосема нов вид човек – женски примерок со збунувачка комбинација на карактеристики, кој беше висок нешто повеќе од еден метар и тежок околу 30 килограми.

Иако денес, 20 години подоцна, научниците се уште се мачат со тоа каде да го постават ова загадочно парче од еволутивната сложувалка, откривањето на овој мал човечки примерок поттикна низа други откритија кои го доведоа во прашање она што го знаевме за човечкото семејно стебло дотогаш, пишува тој.

„Хобитот“ имаше кратки нозе со непропорционално големи стопала

Сутикна и неговите меѓународни соработници уште од почетокот знаеле дека имаат револуционерно откритие и го чувале во тајност повеќе од една година за да можат детално да ги проучат пронајдените остатоци. Кога ги објавија резултатите од нивното истражување, нешто повеќе од една година подоцна, откритието го потресе полето на палеоантропологијата и дојде на насловните страници низ светот.

Имено, примерокот од Лианг Буа наликуваше на хобитот од филмот „Господарот на прстените“ кој се појави во кината на крајот на 2001 година, а набрзо го доби тој прекар во медиумите. Волуменот на неговиот неврокраниум (коските на грбот и горниот дел од черепот што го затвораат мозокот во черепната празнина) беше околу 400 милилитри, слично на оној на шимпанзото.

Волуменот на неврокраниумот на современиот човек е 1500 милилитри. „Хобитот“ имаше кратки нозе, со непропорционално големи стапала и долги раце слични на приматите. Првичното датирање покажало дека посмртните останки се стари 18.000 години, но подоцнежната анализа утврдила дека хобитот бил стар 50.000 до 60.000 години. Тимот научници го нарече овој нов вид Homo floresiensis по островот каде што беа откриени фосилите.

Некои од нашите сфаќања за човечката еволуција се доведени во прашање

Ова откритие ја предизвика идејата дека луѓето еволуирале по уредна линија од примитивни до сложени и покажа колку сè уште не знаеме.

Последователното откритие на два други релативно неодамнешни хоминини со мало тело и мал мозок – Homo naledi во Јужна Африка и Homo luzonensis на Филипините – ја натера научната заедница да ја прифати идејата дека имало многу различни типови на луѓе во далечното минато. вклучувајќи неколку кои коегзистирале со нашиот вид, хомо сапиенс.

Пред откривањето на хобитот, многу експерти за човековата еволуција верувале дека само еден вид човек еволуирал со текот на времето, со регионални варијации.

Што се однесува до животот на самите хобити, археолозите и палеонтолозите откриле дека со нив живеат џуџести слонови, таканаречените стегодони, високи 1,2 метри, огромни штркови високи два метри и џиновски стаорци. Сè уште не е точно познато зошто хобитите исчезнале од лицето на Земјата. Сутикна наведува дека на врвот на слојот каде што е пронајден Homo floresiensis, имало дебел слој од вулканска пепел.

“Проценуваме дека имало најмалку осум вулкански ерупции. Со фактот дека не најдовме фосили од Homo floresiensis или други древни животни над слојот од вулканска пепел. Сепак, не можеме со сигурност да тврдиме дека оваа природна катастрофа го уништила Homo floresiensis ,” вели тој.

Антропологот Мет Токери од Универзитетот Лејхед во Канада се сомнева дека токму вулканската ерупција им пресудила на хобитите. Островот Флорес отсекогаш бил вулкански активен, а хобитот живеел таму речиси милион години. Според тоа, Токери верува дека станува збор за комбинација од неколку фактори, како што се гореспоменатите ерупции, климатските промени и доаѓањето на хомо сапиенсот во регионот.

Прикажи повеќе...

Наука

(Видео) По слетувањето на Месечината, Индија лансираше ракета за проучување на Сонцето

Објавено пред

По успешното слетување на Месечината, индиската вселенска агенција денеска лансираше ракета за проучување на Сонцето како дел од својата прва соларна мисија.

dobivaj vesti na viber

Ракетата остави трага од чад и оган додека научниците аплаудираа, покажа преносот во живо на веб-страницата на Индиската организација за вселенски истражувања (ISRO).

Речиси 500.000 луѓе го следеа преносот, а илјадници се собраа во близина на местото за лансирање за да го гледаат полетувањето на вселенското летало за проучување на сончевите ветрови, кои можат да предизвикаат поларни светлина на Земјата.

Именуван по хиндискиот збор за сонце, вселенското летало Aditya-L1 беше лансирано откако Индија ја победи Русија кон крајот на минатиот месец во трката да стане првата земја што слета на јужниот пол на Месечината. Иако Русија имаше помоќна ракета, индиското вселенско летало Чандрајаан-3 ја надмина руската Луна-25 и успешно слета на површината на Месечината.

Вселенското летало Aditya-L1 е дизајнирано да патува околу 1,5 милиони километри во текот на четири месеци до еден вид паркинг во вселената, каде што објектите главно остануваат на своето место поради балансирањето на гравитационите сили, што ја намалува потрошувачката на гориво на вселенското летало.

Овие места се нарекуваат точки Лагранж, именувани по италијанско-францускиот математичар Жозеф-Луј Лагранж.

Мисијата има капацитет да направи „големо поместување во науката“, рече Сомак Рејчаудхури, кој беше вклучен во развојот на некои од компонентите на опсерваторијата, додавајќи дека енергетските честички емитирани од Сонцето би можеле да погодат сателити кои управуваат со комуникациите на Земјата.

„Имаше ситуации кога главната комуникација (канали) беа затворени бидејќи сателитот беше погоден од висока радијација. Сателитите во ниската орбита на Земјата се главниот фокус на приватните играчи во светот, што ја прави мисијата Aditya-L1 многу важен проект,” рече тој.

Научниците се надеваат дека ќе дознаат повеќе за ефектот на сончевото зрачење на илјадниците сателити во орбитата, чиј број расте паралелно со успехот на потфатите како што е комуникациската мрежа Starlink на SpaceX на Илон Маск.

„Денешната ниска орбита на Земјата е многу загадена поради приватно учество, така што разбирањето како да се заштитат сателитите таму ќе биде особено важно во денешната вселенска средина“, рече Рама Рао Нидаманури, раководител на Одделот за Земјата и вселенските науки во Индискиот институт за вселена. Наука и технологија.

На долг рок, податоците што ги собира мисијата ќе помогнат подобро да се разбере ефектот на Сонцето врз климатските модели на Земјата и причината за сончевиот ветер, серија честички кои патуваат од Сонцето низ Сончевиот систем, велат научниците од ИСРО.

Индија ги приватизираше вселенските лансирања, потег за кој се залагаше премиерот Нарендра Моди, и сака да го отвори секторот за странски инвестиции бидејќи се обидува да го зголеми петкратниот удел на светскиот пазар за лансирање во следната деценија.

Како што вселената се претвора во глобален бизнис, земјата се потпира на успехот на ISRO за да ја покаже својата моќ во овој сектор.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија4 часа

Димитриевски до Пендаровски: Разликата е огромна, откажете се од оваа битка и оставете нè да победиме во вториот круг

Денеска ЗНАМ заедно со сите свои пддржувачи ја испишува новата политичка историја на македонската политичка сцена, рече вечерва претседателскиот кандидат...

Македонија5 часа

Нема да се откажеме и нема да ги наведнеме главите, порача Ковачевски

Денеска е тежок удар за европската перспектива на Македонија, но не е доцна да се смени правецот, откажувањето не е...

Македонија5 часа

(Видео) Мицкоски: Цунамито се крена, на 8 мај ќе ги потопи целосно, победуваме со над 170.000 разлика

Денеска народот во Македонија покажа дека си ја сака Македонија и дека секој оној кој го потценува народот прваи голема...

Македонија5 часа

Пендаровски: Резултатите не се такви какви што ги очекувавме, но нема предавање, утре е нов ден

Резултатите не се такви какви што ги очекувавме истакна вечерва на прес-конференција кандидатот за претседател поддржан од СДСМ, Стево Пендаровски....

Македонија5 часа

Силјановска за убедливото водство: Напати се срамам, зарем е можно толку многу луѓе вака да реагираат

Претседателскиот кандидат Гордана Силјановска Давкова по завршување на првиот круг гласање од изборот за претседател на државата рече дека денешниот...

Македонија6 часа

Јакимовски призна пораз, ѝ честиташе водство на Сиљановска и ѝ посака среќа во вториот круг

Лидерот на ГРОМ и претседателски кандидат, Стевчо Јакимовски, вечерва призна пораз и ѝ честиташе водство на Гордана Сиљановска-Давкова.  Со оглед...

Македонија7 часа

Таравари: Земјотресот почна, се надевам дека на 8 мај ќе дојде промената ДУИ да биде опозиција

Масовниот одѕив на гласачите на овие претседателски избори за Арбен Таравари, претседателски кандидат на коалицијата ВЛЕН, е показател дека промените...

Македонија8 часа

Одѕивот до 18.30 часот е 48,44 отсто, во Новаци на гласање излегле рекордни 71,07 отсто од гласачите

Одѕивот до 18.30 часот на седмите претседателски избори е 48,44 отсто од гласачите, според податоци од 3174 гласачки места. Претседателот...

Македонија8 часа

Муцунски: Овој изборен ден е почеток на крајот на оваа власт

Народот уште еднаш покажа дека знае и умее да ја процени важноста на овие избори, како крстопат кога се одлучува...

Македонија8 часа

ОЈО: Сите сомненија за кривични дела кои би можеле да го нарушат изборниот процес ќе бидат испитани

Во текот на изборниот ден до затворањето на избирачките места, на електронската адреса на Јавното обвинителство на Република Северна Македонија...

Македонија9 часа

Левицата: Проблеми со фингерпринтот во Куманово, Ѓорче Петров, Аеродром, доцнење на гласачкиот процес и нерегуларности во избирачкиот список

Од Претседателскиот изборен штаб на кандидатот за претседател Билјана Ванковска информираат дека денешниот изборен ден поминal мирно во фер и...

Македонија9 часа

Силјановска: Дојде време, дојде час, да си замине оваа власт

Дојде време, дојде час, да си замине оваа власт, порача кандидатката за претседател, Гордана Силјановска Давкова по гласањето во првиот...

Македонија9 часа

„Нека победи подобриот“ – Таравари рече дека поседува видео снимки за купување на гласови

Кандидатот за претседател, Арбен Таравари, гласаше со своето семејство, пришто порача изборите да бидат фер и демократски. „Нека победи подобриот....

Македонија9 часа

Ванковска: Необично е да гласаш за себе, но со тоа ја изразив убеденоста во она што го говорам

Билјана Ванковска, претседателски кандидат на Левица го оствари своето право на глас на ИМ во ОУ „Јан Амос Коменски“ во...

Македонија9 часа

(Видео) Пендаровски: Држава што преговара со ЕУ не смее да си дозволи лош изборен процес

Кандидатот за претседател, Стево Пендаровски, денеска гласаше на првиот круг од претседателските избори. Во изјава за медиумите Пендаровски истакна дека...

Македонија10 часа

Во Куманово не се гласа на три избирачки места, на едното се изгубил печатот

Прекин на гласањето има на три места во Куманово, информираше претседателот на Државната изборна комисија (ДИК), Александар Даштевски. Како што...

Македонија10 часа

Одѕивот до 17 часот изнесува 44,18 отсто – за околу 9 проценти повеќе во споредба со претходните претседателски избори

До 17 часот во првиот круг од претседателските избори, своето право на глас го оствариле 397.612 избирачи, или 44,18 отсто....

Македонија12 часа

Петмина си ги фотографирале гласачките ливчиња, полицијата ги фати

Пет лица во периодот од 11 до 14 часот, биле фатени од страна на полицијата оти ги фотографирале своите гласачки...

Македонија14 часа

ОЈО Делчево истражува обид за изборен поткуп со бесплатно вградување водомери

Основното јавно обвинителство Делчево истражува предмет за изборен поткуп со бесплатно поставување водомери. Обвинителот Џељаљ Бајрами, претседател на комисијата на...

Македонија15 часа

Штипјанец и скопјанка фатени како ги фотографираат гласачките ливчиња, а жител на Бучим му го покажал ливчето на набљудувач

Од отворањето на гласачките места досега имаме регистрирано две фотографирања на гласачко ливче, едно во Скопје, а едно во Штип....