Наука
Откриена првата комета без опашка
Астрономите открија комета без опашка, прва од ваков вид, чиј систем би можел да даде увид во проблематиката за формирањето и еволуцијата на Сончевиот систем, се наведува во истражувањето објавено во петокот во научното списание Science Advances.
Кометата C/2014 S3 е наречена „Манкс“, според видот мачки кои немаат опаш од островот Ман, составена е од карпест материјал кој може да се најде недалеку од Земјата. Повеќето други комети се состојат од мраз и други смрзнати споеви и формирани се во најоддалечените предели на Сончевиот систем.
„Ја откривме првата ‘каменеста комета’ во историјата на науката, и се обидуваме да ја пронајдеме нејзината сестра C/2014 S3, која ѝ е слична според составот и обликот. Бројот вакви комети ќе ни каже дали џиновските планети се движеле во насока на Сонцето за време на раѓањето на Сончевиот систем, или тие уште постојат во оние предели каде и што настанале“, вели еден од авторите на истражувањето Оливие Хајнаут, од Европската јужна опсерваторија во германски Гархинг.
Научниците веруваат дека откриената комета е формирана во истата област како и Земјата, а потоа исфрлена на периферијата од Сончевиот систем поради гравитациската интеракција на планетите. Сега се обидуваат да дознаат колку има уште такви комети, тоа би им помогнало во наоѓањето на одговорот на прашањето како и кога точно Сончевиот систем ја заземал својата сегашна конфигурација.
„Зависно од тоа колку ќе ги пронајдеме, ќе осознаеме дали огромните планети се движеле низ Сончевиот систем кога биле млади или тивко растеле без премногу придвижувања“, додава Хајнаут.
Новата комета е откриена со помош на автоматскиот телескопски систем Pan-STARRS, додека Хајнаут и неговите колеги набљудувале различни комети, преку овој систем кој го следи ноќното небо на северната хемисфера во потрага по нови астероиди, комети и други мали небесни тела.
Пред две години овој систем открил, како што изгледало тогаш, сосема обична комета од Ортовиот облак, која направила еден круг околу просторот за 860 години, ретко престојувајќи во оние пространства од Сончевиот систем кои доволно силно се осветлени од Сонцето, за кај неа да се појави светлата опашка. Таа била означена со името C/2014 S3.
Кометите коишто доаѓаат од истиот регион од кој доаѓа и Манкс обични имаат сјајни опашки додека се приближуваат кон Сонцето, што е резултат на топењето на мразот од кој се изградени.
Меѓутоа, извонредно тапиот облик на оваа комета ги изненадил авторите на студијата, и започнале да ја следат C/2014 S3 фактички од самото нејзино откривање. Манск била темна и без опашка кога е забележана. Подоцнежните анализи покажале дека наместо мраз и замрзнати гасови, содржи космичка прашина и материјал сличен на карпестите астероиди кои се наоѓаа во појасот меѓу Марс и Јупитер.
Сега научниците предлагаат сличните објекти да се класифицираат во посебна група небесни тела, таканаречени „комети Манкс“.
Кога истражувачите го испитувале хемискиот состав, набљудувајќи како светлината се одразува од површината на кометата, ги очекувало уште едно изненадување – се покажало дека таа се состои од приближно исти карпи и соединенија како и астероидите од S класата, кои се изградени во најголем дел од карпи со висок процент на железо и магнезиум. Таквите астероиди, како што во моментов сметаат планетолозите, се составен од приближно ист вид како и Земјата.
А малото количество вода и гасови на површината на C/2014 S3 и нејзината хемиска сличност со Земјата и астероидите, од своја страна, упатува на тоа дека таа, најверојатно, е родена во внатрешниот дел од Сончевиот систем истовремено со планетите. По извесен период таа била исфрлена во Ортовиот облак под влијание на гравитацијата на гигантските планети, кои во тоа време мигрирале кон светлата страна на системот, каде што се задржала следните 4,3 милиони години како во еден џиновски „фрижидер“.
Затоа, нејзиното проучување може да помогне во разбирањето од што се состоела првичната материја до која била „слепена“ Земјата и трите други планети од внатрешниот дел на Сончевиот систем, како и да ги расветли другите тајни на нејзиното раѓање./крај/мф/сн
Извор: Science Advances
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Наука
Кометата која милиони години патувала до Земјата ќе биде видлива со голо око во октомври
Kометата Ц/2023 А3, позната како Цушиншан-АТЛАС, ќе се појави на небото следниот месец. Новооткриената комета поминува покрај Земјата и луѓето во јужната хемисфера веќе имаат можност да видат комета која патувала милиони години за да стигне до нас.
Таа би можела да биде светла како Венера, со што би била една од најсветлите комети во северната полутопка во последните 100 години.
„Изгледите се одлични дека ќе имаме визуелно импресивен вечерен приказ во средината на октомври. Доколку времето дозволува, кометата ќе биде видлива во целата северна полутопка. Дури и градските светла нема да ја придушат“, изјави Шјиченг Џанг од опсерваторијата „Лоуел“ во Аризона.
Кометата првпат била забележана од кинеските астрономи во јануари лани и ова ќе биде првпат луѓето да ја видат.
„Кометите како Ц/2023 А3 се големи правливи ледени топки и кога ќе почнат да се приближуваат до сонцето, тие се загреваат и испуштаат гасови и прашина и така се создава она што изгледа како опашка на кометата“, кажа Пол Дилејни, почесен професор по физика и астрономија на универзитетот Јорк во Торонто.
Наука
Здравиот начин на живот го неутрализира влијанието на генетиката за повеќе од 60 проценти, покажува истражување
Здравиот начин на живот може да го компензира влијанието на генетиката за повеќе од 60 проценти и да додаде уште пет години на животот, според првата студија спроведена на оваа тема.
Добро е познато дека некои луѓе се генетски предиспонирани за пократок животен век, објави Гардијан.
Исто така, добро е познато дека факторите на животниот стил, особено пушењето, консумирањето алкохол, исхраната и физичката активност, можат да влијаат на долговечноста.
Сепак, досега не е направено истражување за степенот до кој здравиот начин на живот може да се спротивстави на генетиката.
Наодите од неколку долгорочни студии сугерираат дека здравиот начин на живот може да ги ублажи ефектите од гените што го скратуваат животот за 62 проценти и да додаде дури пет години на животот.
Резултатите беа објавени во списанието BMJ Evidence-Based Medicine.
Оваа студија ја појаснува клучната улога на здравиот начин на живот во ублажувањето на влијанието на генетските фактори врз скратувањето на животниот век, заклучија истражувачите.
Студијата опфатила 353.742 луѓе од Обединетото Кралство Биобанка и открила дека оние со висок генетски ризик за пократок живот имаат 21 отсто зголемен ризик од рана смрт во споредба со оние со низок генетски ризик, без оглед на нивниот животен стил.
Наука
Балканот ќе биде еден од најтешко погодените региони во Европа, ниту на Mакедонија не ѝ се пишува добро
Иако научниците имаат алатки и методи за мерење на влијанието на климатските промени – како може тоа да се направи така што поединецот, во својот живот, има одредена вредност со која може да измери како, под влијание на климатските промени, неговиот живот е исто така се менува?
Не е лесно да се замисли што точно е „просечно глобално затоплување од 1,5 °C или 2 °C“ и како тоа ќе го промени нашето секојдневие, пишува Слободна Далмација.
На ова се обратија истражувачите од Технолошкиот институт во Масачусетс (МИТ)”; тие развија нов начин за мерење на влијанието на глобалното затоплување во реалниот живот и предвидување на долгорочните ефекти. Излегува дека и луѓето на Балканот ќе ја чувствуваат значајната промена.
Мерката на научниците од МИТ, создадена со помош на податоци од 50 различни климатски модели, е одредена од тоа колку ќе се зголеми или опадне бројот на „надворешни денови“ на различни дестинации низ светот до 2100 година, односно 24-часовни периоди кога температурите се доволно удобни за повеќето луѓе да се вклучат во активности на отворено, без разлика дали се за работа или за одмор. Ова се денови кога не е ниту премногу топло, ниту премногу студено, што научниците го сместуваат во температурен опсег од приближно помеѓу 10 °C и 25 °C, без екстремни временски појави.
Студијата на МИТ покажа дека тропските дестинации ќе доживеат најголеми промени во деновите на отворено. Најголемиот удар ќе го претрпи Доминиканската Република која до крајот на векот ќе губи дури 124 дена пријатно време годишно. Мексико, Индија, Тајланд и Египет ќе изгубат половина од тие денови.
Во Европа, на север ќе има повеќе денови со пријатно време бидејќи зимите ќе станат потопли, но на југ екстремните горештини во летните месеци ќе предизвикаат намалување на деновите на отворено.
Според податоците на МИТ, Балканот најверојатно ќе биде еден од најтешко погодените региони во Европа. Така Албанија ќе загуби 30 дена, Србија 26, Македонија 21, Бугарија 17, а Романија 12 дена. На југ, Грција би можела да изгуби 37 денови на отворено до 2100 година поради екстремните горештини помеѓу мај и јуни, според студијата на МИТ.
Промени ќе доживее и Пиринејскиот Полуостров: Португалија ќе има 33, а Шпанија 13 помалку денови на отворено.
Истражувачите велат дека разликата веќе се чувствува во Европа, при што луѓето избираат каде да патуваат врз основа на сè поекстремните жештини на претходно популарните дестинации.
Северна Европа ќе доживее попријатни денови, но причините за тоа не се добри вести. Франција, Германија и Австрија ќе добијат меѓу 18 и 52 дена пријатно време до 2100 година, главно поради потоплите зими, но ова би можело да биде фатален удар за и онака борбената скијачка индустрија во Европа. Поради недостигот на снег, се размислува за замена со вештачки снег, но многумина мислат дека тоа ни оддалеку не би помогнало да се одржи скијачката индустрија, за која „пријатни“ и целосно профитабилни „денови на отворено“ се само оние со многу реални снег.