Култура
Законот за остварување на јавниот интерес во културата ќе се донесе до крајот на годинава

Вториот најважен документ по усвојувањето на Националната стратегија за развој на култуата 2018-2022, законот за остварување на јавниот интерес во културата кој, би требало да се донесе до крајот на годинава.
„Стариот Закон за културата наполни дваесет години и досега беше менуван 16 пати. Културната јавност многупати констатираше дека тој е веќе анахрон и не ги одразува новите барања во нормирањето на културата во Република Македонија. Дури, во извесна мера, тој закон се покажа ретрограден во однос на некои решенија и спротивен на заложбите и барањата на културната јавност, рече министерот за култура Асаф Адеми на отворањето на првата јавна дебата за Предлог-законот на која присуствуваа претставници на установи од културата.
Адеми акцентираше дека во предлогот се вградени некои сугестии што ги добиле додека текстот на предложениот закон беше поставен на веб-страницата на Министерството за култура. Тој ги повика учесниците да му пристапат сериозно на предложениот закон со кој се поврзани и планираните реформи што произлегуваат од усвоената Стратегија.
Златко Теодосиевски, координатор за законот и посебен советник на министерот за култура, ги соопшти најважните новини. Меѓу нив е укинување на функцијата уметнички директор, наместо кој се предлага програмски совет како управувачко тело во националните установи од културата.
„Уметнички директор е нешто што не профункционира во изминативе години, за што имаше многу забелешки од институциите и од директорите. Така што, мислевме дека ова ќе биде некоја замена или учество во конципирањето на програмата од советодавно тело на директорот“, изјави Теодосиевски.
Исто така, рече тој, се предлага и проширување на опфатот на категоријата самостоен уметник со вклучување на сите културни работници кои ќе добијат можност самите да се регистрираат како самостојни уметници или самостојни културни работници. Бидејќи заработуваат од својот труд и тие, како и самостојните уметници, ќе имаат право на привилегиите од Министерството за култура за плаќање пензиско и здравствено осигурување. Со законот се предвидуваат реформи во финансирањето, пред се во самото Министерство за култура, преку новини во начинот на организирање на годишните конкурси, во одлучувањето и во сите други сегменти кои се битни за финансирање на културата. Новини има и во работата на националните установи, во определување на надлежностите на управните одбори итн. Денешната беше прва јавна дебата, а ќе ги има толку колку што ќе има интерес и потреба, велат од Министерството за култура.
Министерот Адеми очекува законот да биде изгласан во Собранието најдоцна до крајот на годината.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Сараево во исчекување: „Народен пратеник“ и „12“ на сцената на Народното позориште

По големиот успех на МНТ во Р Црна Гора, сараевската публика е во исчекување вечерва на 11 април на сцената на Народно позориште, Сараево, со почеток во 19:30 часот, да ја погледне урнебесната комедија која одлично ги прикажува политичките амбиции и ситните страсти во драмата „Народен пратеник“, едно од најважните дела на Нушиќ, а во адаптација и режија на Егон Савин.
Во срцето на оваа комедија е семејната драма – амбицијата на таткото Јеврем Прокиќ и адвокатот Ивковиќ, кои истовремено се натпреваруваат за функцијата пратеник. Семејниот конфликт, политичките игри и смешните ситуации ја прават ова претстава незаборавна.
Играат: Александар Микиќ, Дарја Ризова, Тони Михајловски, Јордан Симонов, Тања Кочовска, Александар Михајловски (глас снимен), Дејан Стамчевски, Синан Ракип, Скендер Бериша, Зекирија Алим, Мирослав Атанасовски, Мартин Китановски и Хусеин Халил.
Моќната „12“ во Сараево: Театарска елита на големата сцена на Народно позориште
Утревечер, на 12 април со почеток во 19:30 часот, на големата сцена на Народно позориште, Сараево ќе биде изведена моќната претстава „12“, адаптација на култното дело на Реџиналд Роуз, во режија на Синиша Евтимов.
Сараевската публика ќе има ретка можност да ја проследи оваа интензивна драма, изведена од врвна актерска екипа: Ѓорѓи Јолевски, Гораст Цветковски, Тони Михајловски, Никола Ристановски, Благој Веселинов, Александар Микиќ, Игор Џамбазов, Јордан Симонов, Нино Леви, Оливер Митковски, Владо Јовановски и Сашко Коцев.
„12“ е претстава што не остава никого рамнодушен – психолошка длабочина, социјална критика и актери во врвна форма. Сараево не пропуштајте ја!
Култура
Јубилејна изложба „90 години од раѓањето на Стефан Маневски (1934 – 1997)“

Националната галерија на Македонија ја подготвува јубилејната изложба „90 години од раѓањето на Стефан Маневски (1934 – 1997)“.
Одбележувањето на 90-годишнината од раѓањето на Стефан Маневски (1934 – 1997), еден од најинвентивните македонски скулптори, чие творештво е особено важно за еволуцијата на македонската скулптура, е во сообразност со задачата на Националната галерија да ги чува и презентира најсеопфатно можно достигнувањата на најзначајните македонски уметници земајќи ја предвид улогата што ја имале во создавањето и трасирањето на тековите на македонската модерна и современа уметност.
Изложбата ќе биде отворена на ден 23.4.2025 година (среда), во 20 часот, во објектот Даут пашин амам.
Култура
Љутков: Остануваме доследни за максимална грижа и вложување во заштитата на македонското културно наследство

Министерот за култура и туризам Зоран Љутков и државниот секретар Марија С. Ѓоргова денеска го посетија манастирскиот комплекс „Трескавец“ во Прилеп каде што треба да започне реализацијата на проектот за конзервација и реставрација на архитектурата и живописот на црквата „Успение на Пресвета Богородица“. Во изминатиот период овде беа реконструирани и опожарените конаци, а со тоа по повеќе од десет години се овозможи враќање на монашкото братство во овој комплекс.
– Во македонскиот духовен центар, манастирскиот комплекс „Трескавец“, наскоро треба да започне реализацијата на капиталниот проект на Владата и на Министерството за култура и туризам за конзервација и реставрација на црквата „Успение на Пресвета Богородица“. Основниот проект за санација и конструктивна консолидација на црквата, отстранување на влагата и реконструкција на подот е во завршна фаза. Очекувам во периодот што следува да се обезбедат сите дозволи за да можеме да почнеме со реализација на овој капитален проект, за кој за почеток обезбедивме 4 милиони денари. Во текот на 2026, пак, ќе се работи и на проектот за конзервација на живописот во црквата – рече Љутков.
Тој додаде дека овој комплексен проект ќе биде реализиран од мешани тимови од стручни лица од Заводот за заштита на спомениците на културата и музеј – Прилеп, Европскиот центар за византиски и поствизантиски споменици од Солун, Република Грција, Заводот и музеј – Битола, Националниот конзерваторски центар, ИЗИС и од Градежен факултет – Скопје.
– Сакам да им се заблагодарам на сите учесници во проектот, како и на докажаните експерти во областа на заштитата од Република Грција кои денеска и лично допатуваа овде, во Трескавец, за да се запознаат со состојбата и да направат увид во досегашната изведба на проектот – рече Љутков.
Претходно, Љутков ги посети и црквата „Св. Благовештение“ и археолошкиот локалитет „Стибера“.
– Работите на капиталниот проект за конзервација и реставрација на црквата „Св. Благовештение“ треба да завршат до крајот на годинава. Треба да се изврши уште конструктивно зацврстување на носечката конструкција на иконостасот и конзервација и реставрација на резбата, за што се обезбедени 2,1 милиони денари, додека за соодветна туристичка презентација и промоција на археолошкиот локалитет „Стибера“, во тек се активности за тековно одржување. Археолошките истражувања на ова наше културно добро од највисок ранг ќе продолжат кон крајот на август.
Во врска со Центарот за култура „Марко Цепенков“, министерот информираше дека во најкраток рок ќе биде постапено по забелешките од Државниот завод за заштита и спасување и објектот повторно ќе биде ставен во функција.