Култура
Панел-дискусија „Улогата на филмот во деинституционализацијата“
Панел-дискусијата „Улогата на филмот во деинституционализацијата“ заедно со Вито Флакер (професор по социјална работа од Словенија), Дамијан Ненадиќ (режисер на филмот „Денови на лудило“), Ана Замецка (режисерка на филмот „Причест“) и авторките на кратките документарни филмови на првата генерација „Докуникулци“ на „Македокс“, ќе се одржи од 14 до 16 часот во Музејот на современата уметност.
Со многу возбуда и емоции, радост и солзи, и со силни овации претходните две вечери беа проследени трите документарци на првата генерација „Докуникулци“, која произлезе од минатогодишната летна филмска школа на „Македокс“.
Краткиот документарен филм „Адолесцензура“ (Македонија, 2018, 14 мин.) на Леа Димитрова ги откри главните проблеми со кои се соочуваат младите во државата. Погледнати низ призмата на три другарки кои немаат забранети теми меѓу себе, филмот ги открива темите за кои не смеат да зборуваат пред другите и се принудени да воспостават сопствен режим на автоцензура. Филмот ги руши тие бариери.
Младата Јоана Арсовска во филмот „Поглед во очите“ (Македонија, 2018, 24 мин.) храбро зборува за својот живот пред и по ужасот наречен сексуално насилство. Во филмот се појавува уште еден анонимен протагонист, но пораката што Јоана ја испраќа по сѐ што доживеала е дека не треба да се гледа кон минатото, туку погледот на очите треба да се упати само напред, кон иднината. Премиерата на филмот беше емотивно доживеана и од авторката и од сите докуникулци кои се дел од школата на „Македокс“.
Премиерата на документарниот филм „Поинакви“ (Македонија, 2018, 24 мин.) на Розе Симоновска се одржа на 22 август во Куршумли-ан. Филмот открива дел од секојдневието на Јордан од Велес. Тој е лице со посебни потреби, но режисерката низ комуникацијата со него на гледачите им открива дела Јордан е лице со сосема вообичаени потреби – сака да рецитира поезија, да слуша музика, да игра кошарка. Но, проблемот е што не успева да најде друштво во блиската околина и осуден е по цел ден сам да седи на компјутер. Филмот „Поинакви“ отворено зборува за проблемите при социјализацијата на лицата со аутизам.
„Како што го запознавав Јордан, така се спознавав и себеси. Тоа е убава конекција која сакам сите да ја доживеете“, рече режисерката на филмот Розе Симоновска.
На премиерата на филмот беше присутен и Јордан, и беше поздравен со силни овации. Во подготовката на филмовите учествуваше целата прва генерација „Докуникулци“ на „Македокс“, која, исто така, се поклони пред публиката во Куршумли-ан.
Во Музејот на современата уметност на 22 август заврши втората работилница на темата „Режирање реалност“ со полскиот автор Војцех Старон. Во текот на трите дена беа прикажани документарните филмови „Сибирска лекција“, „Аргентинска лекција“, „Дон Жуан“ и „Браќа“. Зборувајќи за филмот „Браќа“, Старон објасни дека секогаш се обидува да направи сопствени композиција и интерпретација на приказните во своите филмови, а дека не се држи до хронологијата на настаните, туку минатото на протагонистите секогаш го става во втор или трет план. Во прикажувањето на внатрешната состојба на протагонистите често користи пејсажи од природата. Работилницата се случи со поддршка на Филмската фондација на Краков, Полска.
Со средба „Под смоквата“ со полските автори присутни на „Македокс 9“ ќе биде означен крајот на програмата – Земја во фокус, која беше најавена со „Полскиот пикник“ пред фестивалот, а во рамките на програмата беа прикажани 12 современи документарни остварувања. Средбата со Ана Гавлита, Томаж Волски, Ана Замецка и Војцех Старон ќе се случи во 18 часот.
Наградите на „Македокс 9“ ќе бидат доделени во 20 часот, во Куршумли-ан. Статуетките на сите пет награди се дело на словенечкиот академски скулптор Примож Селишкар.
По церемонијата на доделување на наградите ќе бидат прикажани филмовите „Елегии за кодахромот“ (САД, 2017, 11 мин.) на Џеј Розенблат, „Рагу Раи – Неврамен портрет“ (Финска, Индија, Норвешка, 2017, 55 мин.) на Авани Раи во терминот од 21 часот, како и филмот „Лица, места“ (Франција, 2017, 89 мин.) на шармантната 89-годишна филмаџијка Агнес Варда во терминот од 23 часот. На платото пред Куршумли-ан, во 20.30 часот, ќе биде прикажан документарниот филм „Барут и сјај“ (САД, 2017, 67 мин.) на Виктор Јаковлески.
Деветтото издание на „Македокс“ е поддржано од Агенцијата за филм на РМ, Програмата МЕДИА на Креативна Европа, Фондацијата за развој на демократијата од Вашингтон (National Endowment for Democracy) и Град Скопје. Партнери на „Македокс“ се „Петра Пан“, „Кино Култура“, Младинскиот културен центар и Кинотеката на Македонија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.
Култура
Концерт на Драган Ѓорѓевиќ-Сузуки и Дино Имери во Музејот на македонската борба
На 17 декември (среда), со почеток во 20 часот, во амбиентот на Музејот на македонската борба, ќе се одржи концерт на двајцата истакнати уметници од регионалната и меѓународната сцена – виолончелистот Драган Ѓорѓевиќ Сузуки, еден од најценетите и највлијателни виолончелисти во регионот, и пијанистот Дино Имери, волшебникот на пијаното.
Сузуки е препознатлив по својата извонредна техничка виртуозност, длабока музикалност и силно сценско присуство, а критиката и публиката го вбројуваат меѓу најдобрите виолончелисти на Балканот. Заедно со Дино Имери, еден од најреномираните македонски пијанисти, тие носат концертна вечер од врвен уметнички ранг.
Публиката ќе има можност да ужива во внимателно избрана програма со дела од: Бетовен, Шнитке, Шуман, Дебиси, како и композиции од Имери Илкоска, носејќи свеж и современ израз во концертната вечер.
Концертот е со слободен влез, претставувајќи ретка можност за љубителите на класичната музика да доживеат висок уметнички квалитет и инспиративна интерпретација.
Култура
(Фото) Одржан традиционален предновогодишен концерт на Воениот оркестар
Под мотото „Заедно посилни во хармонија на звуците“, вчеравечер во Македонската филхармонија во Скопје се одржа традиционалниот предновогодишен концерт на Воениот оркестар на Армијата, овој пат збогатен со настап на музичари од Централниот оркестар на Вооружените сили на Романија.

По пречекот на претседателката и врховен командант на Вооружените сили Гордана Сиљановска-Давкова и интонирањето на химната на Романија и македонската химна, здружениот оркестар, под диригентската палка на мајор Каталин Ион од Вооружените сили на Романија, концертот го започна со свечена фанфара, a продолжи со позната љубовна тема од Романија. Првиот дел беше заокружен со популарен сплет на светски хитови аранжирани за дувачки оркестар и композицијата „Концертна прослава”, со мотиви од романското поднебје.

По него, под раководство на диригентот на Воениот оркестар на Армијата, потполковник Горан Илијевски, следеа блок на нумери од македонското поднебје, во кој беа опфатени фолклорни теми, народни песни, но и незаборавни забавни македонски евергрини.

Во третиот и последен блок, кој беше посветен на армиските припадници кои се секогаш подготвени да ја одбранат татковнината и да им помогнат на нашите сограѓани, покрај светски познати нумери со новогодишна тематика, беше изведена и македонската композицијата „Нашата Армија“, која претставува силен музички омаж на посветеноста и службата кон татковината.

Овој традиционален музички спектакл, покрај претседателката и врховен командант на Вооружените сили Гордана Сиљановска-Давкова, го проследија и министерот за одбрана Владо Мисајловски, началникот на Генералштабот на Армијата генерал-мајор Сашко Лафчиски, министри во Владата, пратеници во Собранието на Република Северна Македонија, претставници на дипломатскиот и воено-дипломатскиот кор акредитирани во Република Северна Македонија, активни и пензионирани генерали на Армијата, припадници на Министерството за одбрана, Генералштабот и командите на Армијата и други гости.

Мотото на традиционалниот предновогодишен концерт е уште еден доказ за сплотеност со сојузниците. Вчерашниот настан, преку хармонијата на звуците и универзалниот јазик на музиката, потенцира дека музиката продолжува да нè обединува и сплотува, ги поврзува луѓето кон заеднички вредности и стремежи и претставува мост помеѓу различни култури и традиции.



