Култура
Славенка Дракулиќ на отворањето на четвртиот фестивал на европска литература BookStar 2018
Четвртото издание на фестивалот на европската литература BookStar 2018, ќе биде отворено на 13 ноември со промоција на збирката раскази „Невидлива жена и други раскази“, од една од највлијателните авторки во Европа во моментот, Славенка Дракулиќ, на која ќе ѝ биде доделена наградата BookStar за книга што ја одбележува 2018 година.
„Расказите во оваа книга ги осветлуваат темните слепи точки на нашето општество, со тоа што ја земаат невидливоста на повозрасните луѓе, смело прикажувајќи ги универзалните интимни мисли што секогаш ги одложуваме“, велат од организаторот, издавачката куќа „Антолог“ од Скопје.
Настанот ќе се одржи во Клуб-ресторанот МКЦ со почеток во 19.30 часот, промоторки на делото ќе бидат Ангелина Бановиќ-Марковска и Ана Мартиноска, а наградата на авторката ќе ѝ ја додели актерката Наташа Петровиќ.
Како што велат од „Антолог“, книгата „Невидливата жена и други раскази“ ја добива наградата бидејќи таа се занимава со една предолго време премолчувана, често табуизирана тема, тоа е процесот на стареење и што сè носи тој, обработена на мошне комплексен начин, час низ призмата на иронијата, час низ окуларот на суровата реалност, час низ болката, час низ шармот на книжевната епифанија.
„Секој расказ од оваа книга посебно му влегува на читателот под кожа терајќи го да застане, да размисли за себе и за другите, да биде шокиран, да заплаче, да им се препушти и на емоциите и на разумот. Менувањето на перспективите (прво и трето лице, машки и женски погледи, различни генерации) и прекрасно испреплетените автобиографски и фиктивни елементи во нарацијата прават читателот да се чувствува нурнат во текстот и истовремено дислоциран од него“, се наведува во соопштението.
Четвртото издание на фестивалот на европската литература BookStar, ќе се одржи од 13 до 21 ноември годинава.
Под слоганот TABOO OR NOT TABOO? фестивалот годинава претендира да излезе од, како што велат организаторите, класичната рамка на стерилно сфатениот академски третман на книжевноста, да се издигне над досегашните литерарни или книжевнички кулоарски муабети, да отвори прашања што ретко се поставуваат, да разработи општествени и социјално ангажирани теми.
Таквите теми се лоцирани во делата на авторите гости, кои годинава се во најголем број досега. Како секоја така и оваа година, целта е преку уметноста на зборот и книжевното изразување да се продлабочат соработката и двонасочната културна размена меѓу Македонија и Европа.
Пред македонската публика оваа година, покрај Славенка Дракулиќ (Хрватска/Шведска), ќе бидат претставени уште шестмина докажани и признати писатели од самиот книжевен врв на Европа, и тоа: Џамал Уаријачи (Холандија), Офејгур Сигурдсон (Исланд), Михал Ајваз (Чешка), Антон Баев (Бугарија), Рику Корхонен (Финска), Енес Халиловиќ (Србија), како и домашните Живко Грозданоски и Јосип Коцев.
Славенка Дракулиќ ќе биде специјална гостинка и на следниот фестивалски настан, кој ќе се одржи на 14 ноември, со почеток во 20 часот, во Клуб-ресторанот МКЦ. Со наслов „Жива литература“, настанот е замислен како раскажувачки слем на однапред зададена тема, при што со надоврзување на неколку раскажувачи треба да се создаде една приказна. Темата за овој прв слем е „Мојата бивша“. Поканети учесници, покрај гостинката Славенка Дракулиќ, се и: Елизабета Баковска, Петар Андоновски, Калина Малеска, Александар Прокопиев, Јагода Михајловска-Георгиева и Ѕвездан Георгиевски. Модераторка ќе биде Маријана Јанческа. Настанот е по идеја и концепт на Ана Василева.
Читателите ќе имаат можност за поблиска средба со Дракулиќ и дента на 14 октомври, во 11 часот, кога таа ќе гостува во книжарницата „Антолог“ во центар (улица Димитрие Чуповски бр. 31) и ќе потпишува книги.
По овие неколку настани, фестивалот BookStar продолжува со програмата „Македонска поддршка“, во чии рамки ќе бидат претставени и промовирани двајца македонски автори со своите најнови дела.
На 15 ноември во 20 часот, во кафулето „Винил“ ќе се одржи поетско читање со наслов: „Сега е најдолгото никогаш“ на истоимената книга од Јосип Коцев. „Антолог“ ја објави „Сега е најдолгото никогаш“ во март оваа година и книгата влезе во поширокиот избор од десет книги во конкуренција за наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП. Ќе читаат авторот и поетесата Д. А. Лори.
Следниот ден, 16 ноември, во Клуб-ресторанот МКЦ со почеток во 20 часот ќе биде промовиран најновиот роман на Живко Грозданоски – „Последното име на иднината“. Промотор на романот ќе биде Наташа Аврамовска.
Со промоцијата на последниот роман на Грозданоски завршува првата половина од фестивалот BookStar, а по кратката пауза за викенд, од 19 ноември почнуваат другите фестивалски настани со другите гости на фестивалот, меѓу кои дури тројца добитници на престижната Награда за литература на ЕУ.
За време на BookStar ќе се одржи и мал саем на европската литература, на кој, покрај сите наслови од авторите учесници на фестивалот, ќе бидат изложени и други дела од значајни европски автори и книги добитнички на Наградата за литература на ЕУ. Саемските цени ќе важат и во книжарниците на „Антолог“.
Фестивалските настани ќе се одржат на разни локации во Скопје. Влезот на сите фестивалски настани е бесплатен и вратите се отворени за сите љубители на квалитетната европска литература.
Дизајнот на официјалниот фестивалски постер и на другите промотивни материјали е на Зоран Кардула, а настанот е организиран во соработка со издавачката куќа „Готен“. Фестивалот е поддржан од Министерството за култура на РМ, Амбасадата на Кралството Холандија, програмата „Креативна Европа на Европската Унија“ и Амбасадата на Република Чешка.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Музичкиот ансамбл во Република Северна Македонија – Тетово добива простории за работа на трајно користење
Владата на Република Северна Македонија донесе Одлука со којашто на Националната установа Музички ансамбл во Република Северна Македонија – Тетово, му се даваат на трајно користење, без надомест, простории кои се наоѓаат на улица „Тетово” б.б, Тетово, сопственост на Република Северна Македонија.
Задолжение да се реши просторното сместување на Н.У. Галерија Гостивар, формирана со одлука на Владата
Во врска со сместувањето на Н.У. Галерија Гостивар, формирана со одлука на Владата на Република Северна Македонија, по насока на претседателот на Владата, задолжено е Министерството за култура да ја разгледа постојната документација, испратена од Н.У. Галерија Гостивар до Владата и да излезе со предлог решение во врска со нејзиното трајно сместување.
Култура
Заокружена серијата мурали што го отворија 19. издание на АКТО-фестивалот за современи уметности
Серијата мурали во државата – акцијата со која и официјално се отвори најновото 19-то издание на АКТО-фестивалот за современи уметности, во организација на здружението Факултет на работи што не се учат – ФРУ од Скопје, е заокружена со последните два мурала во Кичево и Скопје.
Во центарот на кичевската чаршија, на Националната установа Центар за култура „Кочо Рацин“, на надворешната и на предната фасада е реализиран мурал од уметницата Ивана Самандова, во соработка со уметниците Александар Џинго и Методиј Исков. Идејата зад муралот е да поттикне размислување за потребата за соработување меѓу луѓето, особено во полето на уметничките и креативните контексти/дејности.
Во соработка со ФРУ – Скопје идејата за овој мурал е делумно инспирирана од релјефот на Јордан Грабулоски, македонски академски вајар и уметник, кој го има изработено на спомен-костурницата во Кичево. Од истиот тој релјеф композициски се презема инспирацијата да се преобрази во еден поинаков контекст преку кој се нагласува хармонична соработка помеѓу луѓето (во сооднос со самата порака), но и ја доловува функцијата на домот на култура – како простор каде што се негуваат културата и уметноста иницирани од индивидуалци и групи. Кога заедно би создавале и негувале услови во кои сите би се чувствувале поддржани едни меѓу други, преку заедничката соработка би се развила и здрава потреба за творештво во заедница во која едни со други, меѓугенерациски, си помагаме и го потхрануваме нашиот заеднички и индивидуален развој.
Муралот, кој се реализира во март во Скопје, на зградата што се наоѓа на булеварот Митрополит Теодосиј Гологанов, побуди позитивни чувства и кај соседните згради, така што резултира со уште една иницијатива за реализација на мурал како вид завршно заокружување на целиот проект и подарок кон станарите. Поткрепени со ентузијазмот на станарите во зградата и поддршка од ФРУ, уметницата Ивана Самандова во соработка со Ана Трајковска и Доротеј Нешовски реализира мурал на зградата бр. 37. На овој мурал е поставен цитат од Бертхолт Брехт, кој вели: „Наместо само да бидете слободни, создадете услови што ги ослободуваат сите!“ Со овој мурал фокусот е пренасочен на визуелни елементи со деца како симболика на реална слобода, особено во аспекти на однесување, изразување и размислување.
Преземајќи го извадокот од песната за солидарност од авторот Бертхолт Брехт, идејата е да се воспостави траен повик дека со поддршката, разбирањето и постапките на заедницата може да се создадат иницијативи и услови што ја ослободуваат истата заедница од повеќето форми на опресија и рестрикција водејќи кон поздрава и поволна состојба на живеење критикувајќи го строгиот и наметнат индивидуализам.
Серијата мурали (во Скопје, Прилеп и во Кичево), од кои два се во соработка со две јавни културни институции и уште два со две заедници по нивно барање, се темелат на концептите за солидарност, правдина, соработка и слобода, со надеж дека долго време ќе останат визуелен потсетник за неопходноста на борбата за да дојдеме до нив – со силата на заедништвото.
Култура
Самостојна изложба на Камуран Горанци, „Код 4“
Самостојната изложба на Камуран Горанци во објектот Чифте амам ќе биде отворена на 9. 5. 2024 година во 19 часот. Ќе бидат изложени 22 дела изработени во техниката акрилик на платно, кои се работени во периодот од 2020 до 2024 година.
Сликите имаат техничка еволуција од неговите претходни изложби, како што се „Код 1“ во Келн, Германија, „Код 2“ во Галеријата на Тирана во Албанија и „Код 3“ во Галеријата на Скадар во Албанија, како и оваа самостојно конципирана „Код 4“ во Националната галерија на Република Северна Македонија обележан со софистицираност на изразните средства и обид за филозофирање.
Овој уметнички настан се одржува во центарот на Скопје, каде што ги гледаме традицијата и современата комуникација, една многу важна улога во контекст на неговата креативна индивидуалност.
Во повеќето случаи сликата е граматичка анализа, композиција, а во исто време дезинтеграција на оние алатки што историски му биле доверени на уметникот да се манифестира таму каде што креативното и животното искуство континуирано се негувале низ годините и страсно го чувале и сакале хроматското богатство.
Боите во овие композиции се пастуозни, камени, расфрлени овде-онде, што означуваат експресивна состојба. Така, во овие случаи се претставени некои апстрактни експресионистички слики, иако со рамнотежа на топлина и студ, светло и темно, придружени со чудни форми и голи бои. Во овие слики од периферијата на сферата на боите се преминува на површината, каде што техниката на реализација изгледа важна. Тие се реализираат со максимум изразни средства, цртежот оди до границите на небитието за да се нагласи присуството на вредноста на убавината во една средина во која владее хаос и динамизам.
Сите слики во оваа свечена пригода се разработени врз чувствителноста и хармонијата, кои сега се присутни и кодирани од уметничкиот аспект, конечно фиксирајќи ја неговата реалност, слики и емоции во структурите на неговите соништа. Тој комуницира со љубов во универзална слика, која се наоѓа далеку од нашето постоење, како нешто пооддалечено од непознатото до познатото, на фигуративен, едноставен и ветувачки начин.
Да се замрзнат во нив суптилните односи меѓу боите, во специфичен израз, следејќи ја побарувачката за нови, поатрактивни слики за да се интервенира во невидливиот свет, кој секогаш е проследен со граница, а кои се појавуваат како конечни експлозии на вртоглав просторот, но не како оние на универзумот. Она што те привлекува во композициската конструкција е несомнено справувањето со логичките формации.
Преку него се создаваат монументални композиции, каде што деталите и најголемите мерки се решаваат со намалување и зголемување на колористичките траги за да се видат понатамошни специфични третмани во нивните рекомпозиции.
Зени Балажи, куратор