Жителите на Техеран го напуштаат главниот град по ескалацијата на конфликтот меѓу Израел и Иран, а очевидците јавуваат дека има големи толпи на излезните патишта.

Редиците на бензинските пумпи во понеделникот беа долги километри, додека другите улици беа морничаво тивки, иако градот има повеќе од 15 милиони жители.

Во саботата, израелскиот министер за одбрана Кац издаде строго предупредување до Иран и врховниот лидер на земјата, ајатолахот Али Хамнеи дека „Техеран ќе изгори“ доколку продолжат иранските ракетни напади врз израелските цивилни области. Подоцна, сепак, ја ублажи реториката.

Since early morning, a massive car exodus has been underway from #Tehran. Northern exit routes are packed as thousands leave the city. pic.twitter.com/s8jdwrFmwV

— Barzan Sadiq (@BarzanSadiq) June 16, 2025

Меѓутоа, многу Техеранци ги спакуваа само најосновните потреби и побегнаа на истокот на земјата, која сè уште се смета за релативно безбедна.

Западот на земјата, каде што се наоѓаат многу воени објекти, претрпе бројни напади. Северните области на Каспиското Езеро, инаку популарна дестинација за одмор, сега се засолниште за многумина.

Задшад, 35-годишен учител, е еден од оние кои побегнале со семејството во Рашт, град во близина на морето.

Патувањето обично трае повеќе од четири часа, но сега им требаше повеќе од еден ден поради пренатрупани патишта кои водат надвор од главниот град.

„Сега кога стигнавме, не е подобро, продавниците се полни со луѓе и недостига храна“, изјави тој за ДПА.

Цените на сместувањето во такви области нагло се зголемија по почетокот на непријателствата. Задшад се плаши од долга војна, заедно со сите тешкотии што ги носи.

„Животот во овие услови е навистина тежок“.

Друго семејство кое со својот син оди кон Турција, исто така, зборува за високите трошоци за наоѓање безбедност.

„Позајмив 5.000 евра од пријател за да отпатуваме во Истанбул да ја видиме ќерката, со надеж дека ситуацијата малку ќе се смири“, вели таткото, 60-годишен медиумски работник.

„Во моментов чекаме патиштата малку да се испразнат и размислуваме за најдобриот граничен премин за влез во Турција.

Не секој може да ја напушти државата. Жител на Техеран по совет на својот брат од САД сакал да замине во Азербејџан со својата 82-годишна мајка.

„Поради густиот сообраќај, недостигот на бензин и лошата здравствена состојба на мајка ми, моравме да се вратиме назад“, рече тој. „Сега чекаме подобри услови за да се обидеме повторно“.

Рускиот претседател Владимир Путин и турскиот претседател Таип Ердоган во денешниот телефонски разговор го осудија актот на сила на Израел против Иран и повикаа на итен прекин на непријателствата, објави Кремљ.

„Двете страни изразија најсериозна загриженост поради тековната ескалација на иранско-израелскиот конфликт, кој веќе доведе до голем број жртви и е полн со сериозни долгорочни последици за целиот регион“, се вели во соопштението на Кремљ.

„Лидерите се залагаа за итен прекин на непријателствата и решавање на спорните прашања, вклучително и оние поврзани со иранската нуклеарна програма, исклучиво преку политички и дипломатски средства“, беше објавено. Двете страни се согласија да останат во тесна соработка, се наведува во соопштението за медиумите.

Претседателот Ердоган го обвини Израел дека ја загрозува безбедноста на целиот регион за време на телефонскиот разговор со неговиот руски колега, соопшти турското претседателство.

„Претседателот Ердоган изјави дека спиралата на насилство предизвикана од израелските напади врз Иран ја загрозува безбедноста на целиот регион и дека незаконското однесување на владата на Нетанјаху претставува јасна закана за меѓународниот систем“, беше објавено.

Турскиот претседател, кој повика на брзо враќање на преговарачката маса, исто така истакна дека израелските напади врз Иран не смеат да го одвлечат вниманието од геноцидот во Газа.

Најмалку 40 луѓе загинале денеска во израелско пукање, а половина од нив во близина на центарот за дистрибуција на помош на Хуманитарната фондација за Газа (GHF), соопшти Министерството за здравство во крајбрежната енклава. Претставници на Обединетите нации го осудија новиот систем за распределба на храна.

Според болничарите, најмалку 20 луѓе биле убиени, а 200 други повредени во близина на центарот за дистрибуција на помош во Рафах.

Израел ја предаде одговорноста за поголемиот дел од хуманитарната помош што ја дозволува во Газа на GHF – нова организација поддржана од САД, која управува со три пунктови што се обезбедени од израелската војска.

Обединетите нации го отфрлија овој систем, оценувајќи го како неадекватен, опасен и спротивен на начелата на хуманитарна непристрасност. Израелската армија сè уште нема дадено коментар за извештаите за пукање.

Роднини на загинатите пристигнале во болницата Насер за да ги оплакуваат своите најблиски, додека жени и деца плачеле крај телата завиткани во бели чаршафи.

„Отидовме таму мислејќи дека ќе добиеме помош за да ги нахраниме нашите деца, но се покажа дека тоа била замка, убиство. Му советувам на секого: не одете таму“, изјави Ахмед Фајад, еден од оние кои се обиделе да стигнат до помошта.

„Многу луѓе беа убиени и повредени изминативе денови, вклучително и изгладнети луѓе кои се обидуваа да добијат малку храна од смртоносниот систем на дистрибуција“, напиша Филип Лазарини, директор на Агенцијата на ОН за палестински бегалци (UNRWA), на социјалните мрежи.

Пред новиот систем, хуманитарната помош за 2.3 милиони жители на Газа ја дистрибуираат агенции на ОН, како UNRWA, која вработува илјадници луѓе во Газа и управува со стотици локации низ енклавата. Израел тврди дека морал да ја преземе контролата затоа што борците на Хамас ја пренасочувале храната. Милитантите го негираат тоа и велат дека Израел ја користи гладта како оружје.

Лазарини истакна дека Израел не ги укинал ограничувањата за агенциите на ОН, вклучувајќи ја и UNRWA, и покрај тоа што голема количина помош е подготвена за влез во енклавата. Израелската воена агенција за координација на хуманитарна помош (COGAT) вчера објави дека оваа недела дозволила влез на 292 камиони со помош, вклучувајќи храна и брашно, од ОН и меѓународната заедница.

Таа изјави дека израелската армија и понатаму ќе дозволува влез на хуманитарна помош, но ќе се грижи истата да не стигне до Хамас. Пред денешниот инцидент, Министерството за здравство во Газа, контролирано од Хамас, објави дека најмалку 300 луѓе биле убиени, а над 2600 ранети во близина на центрите за помош откако GHF почнал со работа.

Волкер Турк, високиот комесар за човекови права на ОН, денеска изјави пред Советот за човекови права во Женева дека Израел ја претворил храната во оружје во Газа. Повторно побара истрага за смртоносните напади во близина на објектите на GHF.

„Израелските средства и методи на војување предизвикуваат страшни, неразумни страдања кај Палестинците во Газа“, изјави Турк. „Вознемирувачката, дехуманизирачка реторика на високи функционери од израелската влада потсетува на најтешките злосторства“, додаде тој.