Свет
Судот на ОН пресуди дека Велика Британија незаконски ги окупирала островите Чагос

Велика Британија незаконски окупирала група острови во Индискиот Океан, кои му припаѓаат на Маврициус, пресуди Меѓународниот суд на правдата (МСП), пренесува РТ.
Целокупното население на архипелагот Чагос било избркано од Британците помеѓу 1967 и 1973 година за да се направи простор за американската база на Диего Гарсија, која е единствениот населен дел од архипелагот денес.
Велика Британија претходно го признала архипелагот како дел од Маврициус, но ги издвоила островите како предуслов за давање независност на поранешната колонија.
„Судот заклучи дека како резултат на незаконско издвојување на архипелагот Чагос и негово незаконско присоединување во нова колонија, процесот на деколонизација на Маврициус не бил законски завршен кога Маврициус прогласил независност во 1968 година“, се вели во издаденото советодавно мислење на МСП во понеделникот, во кое се додава дека Велика Британија има обврска што побргу да стави крај на својата администрација на архипелагот Чагос.
Тринаесет од 14 судии на панелот застанаа на страната на Маврициус во советодавното мислење побарано од Генералното собрание на ОН. Единствениот судија што се издвоил е од САД. „Гардијан“ ја нарече пресудата понижувачки удар за британскиот престиж на светската сцена.
Документите цитирани од МСП покажуваат дека Лондон му кажал на Вашингтон дека кога воените објекти ќе бидат изградени на Диего Гарсија, таму нема да има локално население. Околу 1.500 островјани биле депортирани од архипелагот до 1971 година за да се направи простор за американската база и им било забрането да се вратат.
Во жалбата до Генералното собрание на ОН лани, Маврициус тврдеше дека со поделбата била прекршена Резолуцијата 1514 на ОН од 1960 година, со која се забранувало растурање на колониите пред да им се даде независност.
„Ова е историски момент за Маврициус и за целиот народ вклучувајќи ги и жителите од Чагос, кои беа безусловно отстранети од својата татковина и спречени да се вратат во последниот половина век. Нашиот територијален интегритет сега ќе биде заокружен и кога тоа ќе се случи, жителите од Чагос и нивните потомци, конечно, ќе може да се вратат дома“, рече премиерот на Маврициус, Правинд Кумар Југнаут, коментирајќи ја одлуката.
Тој исто така ја нарече пресудата историски момент во напорите да му се стави крај на колонијализмот.
Лондон се обиде на разни начини да ги спречи жителите на Чагос да се вратат дома плаќајќи им 4 милиони фунти на речиси 1.400 од нив во 80-тите и воспоставувајќи ексклузивна поморска област.
Коментирајќи ја пресудата, портпаролот на Форин офисот посочи дека одбранбените објекти на британската територија во Индискиот Океан, како што Лондон ги нарекува островите Чагос, помагаат да се заштитат луѓето во Велика Британија и во светот од терористички закани, организираниот криминал и пиратството.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Зеленски: Германски и чешки компании испорачуваат материјали во Русија

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека западните компании, вклучително и германските и чешките, продолжуваат да ја снабдуваат руската воена индустрија и повика на воведување санкции против тие компании.
„Руската Федерација добива машини од одредени земји, а потоа ги користи за производство на оружје“, рече вчера украинскиот претседател на брифинг со новинарите што до денеска беше под ембарго.
Според него, петнаесет такви компании се од Тајван, тринаесет се германски, осум се чешки, шест се јужнокорејски, три се јапонски и три се индиски.
„И една компанија од САД испорачува мал број делови за машините“, додаде тој, велејќи дека ги имал и имињата на сите тие компании.
„Ги споделивме сите овие информации со нашите партнери – Европската унија и САД. Повикуваме тие компании да бидат санкционирани“, продолжи Зеленски.
Според податоците со кои располага украинскиот претседател, споменатите компании можат да ги исклучат ваквите машини, имајќи предвид дека тие „работат со помош на далечински електронски системи“.
„Тие компании можат да ги исклучат, па машините повеќе нема да работат. Тоа би го забавило процесот. Да речеме дека би било како да се разоружа Русија без оружје“, рече тој.
Зеленски рече дека Киев испратил информации за постоењето и работењето на такви компании во 26 земји.
Од почетокот на руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, строги западни санкции беа воведени кон Москва, конкретно насочени кон спречување на испорака на опрема и технологија што ги користи нејзината воена индустрија.
Но, Москва делумно успеа да ги заобиколи со организирање на увоз преку трети страни или сојузнички земји.
Свет
(Видео) Балон полн со луѓе се запали во воздух и се урна во Бразил, најмалку осум загинати

Најмалку осум лица загинаа во пад на балон со топол воздух во Бразил, додека спасувачките тимови трагаат по преживеани. Според гувернерот на сојузната држава, во балонот имало 22 лица.
Несреќата се случила во јужната бразилска држава Санта Катарина, соопшти гувернерот Жоргињо Мело. Во објава на платформата „Икс“ утринава, Мело изјави дека несреќата се случила во Праја Гранде и додаде дека локалната заедница е во шок поради трагедијата.
🚨¡Última Hora!
🇧🇷Al menos ocho personas fallecieron tras el incendió de un globo aerostático con 22 ocupantes en el municipio de Praia Grande, en el sur de Santa Catarina, Brasil. pic.twitter.com/lyz9Ql9UJK
— AgenciaVNews (@AgenciaVNews) June 21, 2025
Потврдено е дека две лица преживеале.
„Екипите се уште трагаат по другите“, рече гувернерот.
Свет
Висок ирански функционер: Европските предлози се нереални

Висок ирански функционер ги оцени како нереални предлозите што европските сили ги претставија вчера во Женева.
Во изјава за новинската агенција „Ројтерс“, официјалниот претставник рече дека нула збогатување ураниум – што британскиот министер Дејвид Лами вчера го опиша како „почетна точка“ за разговорите со Техеран – е ќорсокак.
Тој нагласи дека инсистирањето на такви позиции нема да ги зближи Иран и Европа, додавајќи дека неговата земја нема да преговара за нејзините одбранбени способности, вклучително и за ракетната програма.
„Во секој случај, Иран ќе ги разгледа европските предлози во Техеран и ќе ги претстави своите одговори на следниот состанок“, рече претставникот.