Македонија
Мустафа за Светскиот ден на Ромите: Време е да ја тргнеме историската дамка од нас

Деновиве 12 милиони Роми низ целиот свет се подготвуваат да го одбележат Светскиот ден на Ромите, 8 април, истакнува Неждет Мустафа, лидер на Обединета партија за еманципација на Ромите (ОПЕР), кој во свое пишано обраќање изразува благодарност за протагонистите на првиот Ромски конгрес.
„Сега сметам дека е морално и коректно, секој од нас да си го постави прашањето: го оправдавме ли и дали го заслужуваме овој историски датум?“, го почнува Мустафа својот текст.
„Првите децении од 1971 година, по овој значаен конгрес, поминаа неприметно, лицемерно, со голема доза на страв од тогашните општествени владеења и меѓусебните лидерски сплетки и недоразбирања, негирање и потиснување на движењето на оваа елита наречена Интернационална Ромска Унија – ИРУ. Од 2000 година, новите генерации ставија акцент на ова движење, потврдувајќи ги темелните национални вредности: знаме, јазик, химна и идентитет. Ромски организации, музичари, фоклористи сосема мала група на еманципатори, ги следат демократските промени во Европа и интересот фокусиран кон ромската еманципација. Чекор по чекор, од децениска темнина влегуваат во фокусот на европското внимание“, нагласува Мустафа кој исто така е и Мисионер на Балканската унија на Ромите (БАРОМ).
За новите генерации тој вели дека го афирмираат одбележувањето на конгресните вредности.
„Ги осветлуваат имињата на основачите на ИРУ, на претседателот, големиот мудрец и научник, визионер, филозоф, храбар оратор, Рајко Џуриќ, генералениот секретар Гратан Пуксон, Осман Балиќ, Станислав Станкиевиќ, Марсел Куртијаде, Орхан Галјуш, Фаик Абди, Шаип Јусуф, Николај Георге, Емил Шчука, Хуан де деиос Рамирез Хердиа, Кенриг Доналд и Јан Цибула“, пишува Мустафа.
Според него, Ромите кои се познати по фолклористиката, повторно на многу места низ светот со музика и песна, говор и протест уште еднаш ќе ги пренесат своите пораки на овој ден, но лидерот на ОПЕР воедно прашува и дали е сето тоа доволно за покрупни промени.
„Веќе со децении Европската унија, Советот на Европа, фондации, невладини организации и политички партии, не потсетуваат дека Ромите сѐ уште остануваат најзагрозена и најранлива, етничка заедница. Низ цела Европа, основните права на Ромите се уште се прекршуваат редовно. Има чести настани со расистичко насилство и говори на омраза кон оваа ранлива зедница. Ромите сѐ уште се предмет на недоверба, пропаст, лажни надежи. Тие сѐ уште живеат без европски вредности како етничка заедница. Во континуитет само се охрабрени со препораки од највисоките европски лидери“, истакнува Мустафа во својот текст.
Според него, загрижува забелешката колку мал напредок е постигнат од 1990 година до сега во подобрување на животниот стандард на Ромите.
„Ги искористивме ли рационално милионските буџетски ставки од страна на ЕУ и комисиите задолжени за афирмирање и унапредување на ромската инклузија, интеграција, образование, здравство, вработување? Сметаме ли дека имавме доволно интерес и стратегии на европските пријатели во имплементација на чувствителните рани на ромската општествена изолација во обид да не извлечат од децениската сиромаштија? Дали мислиме дека заслужува внимание војната во бивша СФРЈ и дека треба да се осветли егзодусот на Ромите на Косово, во Босна и Херцеговина, Србија и дека стотици илјади Роми сѐ уште се расфрлени низ Европа и Балканот и дека ова прашање никако да дојде на дневен ред кај европските парламентарци: Имаше ли злосторство врз ромската заедница во војната на бившата СФРЈ? Или и тоа ќе остане во темница, како од времето на фашизмот и генoцидот врз Ромите. Да, ние сме мизерно пасивни. Не се посветуваме на суштинските нешта за нашиот народ. Очекуваме некој друг да се жртвува за она што секој ден му се случува на овој народ без водач. Затоа немаме јунаци, револуционери, идеолози, лидери кои ги спомнуваат во историјата, затоа сме таму каде што сме“, констатира Мустафа кој е и Основач на Европскиот Рома патувачки форум.
Тој додава дека Ромите денес се особено вознемирени поради кршењето на правото на домување, како и правото на миграција кои, како што вели, се интензивирале во последните неколку години во европските земји со силна антипатичност кон оваа заедница.
„Еве денес, јас, Неждет Мустафа со најпочесни државни функции во светот, го пренесувам гласот на ромскиот народ. Вие што оваа колумна ја читате, вие кои што сте дома, на улица, во канцеларии, пред вашите лаптопи, треба да знаете дека како рамноправни граѓани никој не може да ви го пресече патот да говорите за она што е ваша обврска и ваша болка. Дури никој нема право да ви ја одземе храброста да стоите исправени пред неправдата, меѓу другите заедници насекаде каде што живеат Ромите. Јас знам дека се плашиме од самите себе, од медиумите, од нашата дволичност, лојалност, од оние кои нѐ подржуваат, од оние кои што нѐ водат, од оние кои што нѐ манипулираат, меѓу себе водиме живот со силна недоверба и сплетки, умираме без виозионерство и на крај останува да се преспитаме со пораката од нашиот створител – ако еден народ не може сам да се промени ниту јас нема да го променам, ќе го заменам со друг народ“, се наведува во пишаното обраќање по повод 8 април, Светскиот ден на Ромите.
Според Мустафа, Ромите мора да живеат со нов сон, дека еднаквоста со сите други граѓани и заедници секогаш доаѓа со знаење, упорност и дијалог.
„Со кревање на гласот против предрасудите, инфериорноста, стереотипите, процесот на успорен развој. Ние не сме декор, ниту проектна заедница ниту критична маса на архитетектите кои децении го успоруваат нашиот развој. Нашите настапи на овој ден треба да ги преферираме реторика на отпор. Не! Ние не сме отфрлен народ. Ние сме граѓани, државјани, народ на Европа, на Балканот. Тука е нашиот развој. Инклузијата и интеграцијата на нашиот народ не смее да се оддели од ниту еден граѓанин или задница. Како што пред Господ сме сите еднакви така и пред државитe мораме да сме еднакви меѓу еднаквите. Еднакви обврски, еднакви права“, смета Мустафа кој додава дека потребна е акција за ваквиот сон да стане реалност.
Мустафа симболично вели дека Ромите не смеат да си дозволат да стават катанци на своите срца.
„Ќе си дозволиме ли да ја прифатиме клетвата за оглувени, ослепени и онемени? Да се молиме кон патот на вечноста, да станеме народ кој едни на други во наследство ќе остават траги на гордост, доверливост и почит. Да ја тргнеме историската дамка од нас. Со децении тивко не претвораат во друг народ. Зарем ќе си дозволиме самите да се осудиме на пропаст. Аманетот на конгресмените од 1971 година беше да станеме реформисти, не фолкористи – демократи, а не традиционалисти“, нагласува Неждет Мустафа во текстот по повод Светскиот ден на Ромите.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Мицкоски до Ахмети: Политиките на ДУИ ја испразнија Македонија и го намалија бројот на ученици Албанци

На денешниот митинг во Тетово во рамките на изборната кампања за локалните избори 2025 година со слоган „Вистинскиот избор! Твојот човек! Твоето место! За твојата иднина!“, обраќање имаше и претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски при што се обрати до Али Ахмети каде што посочи дека политиките на ДУИ ја испразниле Македонија и го намалиле бројот на ученици Албанци.
„Јас нема да му одговарам на Али со неговата реторика, иако тој тоа го сака, тој моли да му одговорам на неговата национал романтичарска реторика, јас на народот нема да му кажувам басни, туку реалност. Јас само ќе прочитам факти за неговото 20 годишно владеење. Додека тој говори за приказни, јас говорам за сурова реалноста. За една деценија има 27 илјади помалку ученици во Македонија. Работата на ДУИ значи 200 ученици да има помалку во второто полугодие во школите во Тетово во 2023та година. Во Општина Гостивар – побарани исписници од училиште поради иселување се за 200 ученици во основно и средно образование во 2023та година. Пад на население гледано низ млади ученици кои ја напуштиле државата поради иселување изгледа вака Арачиново: -14%, Липково: – 40 %, Теарце: – 37%, Тетово: – 18%, Боговиње: – 37%, Желино: -28%, Врапчиште: – 32%, Гостивар: – 35 %, Кичево: – 36 %, Струга: – 32%. Ова е суровата реалност коешто го донесе Али и неговото учество, повеќе од две децении во Владата. И после овие порази донесени од тандемот ДУИ СДСМ, уште ли ќе не убедуваат во нивните приказни и басни. Скапо Македонците, и Албанците ја плаќаат нивната неспособност. Затоа Тетово да го издигнеме над она мочуриште политичко што тие го оставија. А изборот којшто го имаат тетовци на овие избори е да живеат со оние коишто само ги слушаат, зборуваат или пак оние коишто работат и испорачуваат“, нагласи Мицкоски.
Македонија
Тошковски: Нема да поднесам оставка

Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски на неговиот „Фејсбук“ профил реагира соопштението на СДСМ во кое се бара негова оставка. Тој ги оцени обвинувањата како обид да се прикрие очајот и стравот од одговорност поради, како што вели, осумгодишното уништување на системот и институциите.
Во својата реакција, министерот посочува дека истите лица кои со години ја рушеле државата, денес се обидуваат да ја избришат сопствената одговорност со постојано папагалско повторување на зборот „оставка“, и тоа без ниту еден аргумент.
Во продолжение следува интегралниот текст од реакцијата на министерот Тошковски:
Почитувани граѓани,
Во последните денови сме сведоци на уште еден бран од очајни, неосновани и политички мотивирани напади од СДСМ кон мене. Искрено, разбирам дека очајот е огромен кога секоја нова анкета им ја топи поддршката побрзо отколку што тие успеваат да измислат нова лага, но оваа хистерија што ја гледаме не е политичка дебата, туку очај маскиран во соопштение.
Помина повеќе од една година во која секојдневно активност на прес-центарот на СДСМ не е ништо друго освен папагалско повторување на зборовите: „Оставка за Тошковски!“. Секој ден, истата реченица, иста интонација. Изгледа како да добиле упатство без разлика која е темата, одговорот мора да биде „оставка“. Еден ден тоа е безбедноста, друг ден животната средина, третиот парното во зграда. Нема да бидам изненаден ако СДСМ утре излезе со итно соопштение дека јас сум лично одговорен и за недостигот на сончеви зраци во Скопје. Кај нив, секоја тема е добра, само ако може да се спакува во зборот „оставка“. Таквите небулози само покажуваат колку е изгубена партијата што нема аргументи, па се обидува да произведе скандал од секој еден случај. Истата матрица ја гледаме и во обидите да се прикаже дека припадници на МВР воделе партиски состаноци по месни комитети. Тоа не е загриженост за институцијата, тоа е страв од институција што конечно не им е под команда. Кога не можат да најдат реален пропуст го измислуваат. А кога ќе се појави вистински настан, како денешниот инцидент со пукање во Куманово, веднаш го претвораат во нова доза на политичка хистерија. Пред да заврши увидот, пред да се појават првичните наоди, тие веќе бараат оставка. За нив секој трагичен настан е средство за политичка пресметка и наместо за момент да покажат барем минимална човечност и почит, веднаш трчаат пред камери. Тоа не е грижа за државата, тоа е очај маскиран во политика.
И додека тие глумат загриженост, реалноста е сосема поинаква. Очигледно е дека многу нешта им пречат, особено тоа што конечно институциите работат, а правдата им тропа на врата. Па во оваа прилика би сакал јавно да ги прашам:
– Толку ли многу ви смета што покренавме кривични постапки против корумпирани судии и обвинители?
– Толку ли многу ви смета што расчистивме 14 криминални банди кои се занимаваа со дрога, трговија со луѓе и тешки убиства, токму додека министер за внатрешни работи беше човек од СДСМ?
– Толку ли многу ви смета што уапсивме членови на терористички ќелии?
– Толку ли многу ви смета што поднесовме кривични пријави против поранешен министер за култура, поранешен директор на ЕСМ, поранешен директор на затвор, поранешни градоначалници, корумпирани директори на здравствени и други државни институции кои сметаа дека и оваа власт ќе продолжи исто како вас да го поддржува, а не да се бори со криминалот и корупцијата?
Очигледно е дека не ви пречи начинот на кој работам, туку резултатите од таа работа, бидејќи конечно после вас, МВР не е алатка за остварување на теснопартиски и бизнис интереси на поединци поврзани со власта, туку инструмент за спроведување на законот.
И токму затоа, не ме чуди што повторно се координирате во нападите. Јас сум првиот министер во историјата на Македонија кој за една година преживеал две интерпелации – една од Левица и една од ДУИ. Очигледно, единственото што недостига за да ја заокружите оваа „необична коалиција“ е СДСМ да се приклучи со своја трета интерпелација. Па така после година и пол постојани барања за оставка, би било политички коректно конечно сите заедно да застанете на иста страна, барем во очајот и да поднесете и трета интерпелација која ќе биде уште една шанса да ги спротивставиме вашите осум години хаос и уништување на системот со нашите година и половина мерливи резултати.
Јас нема да си поднесам оставка, напротив додека вие се занимавате со спинови и конструкции, ќе продолжам со решавање на проблеми и расчистување со нередот кој го оставивте. За вас политиката е шоу, за нас е одговорност. А тоа, почитувани, е разликата помеѓу власт што руши и генерација што гради. За десетина дена, на локалните избори, ќе го видите резултатот од вашето најгласно „оставка“. Тоа ќе биде моментот кога зборовите ќе се судрат со делата и граѓаните ќе кажат кој работел, а кој само ширел паника и хистерија.
Македонија
АВМУ: Медиумите генерално се придржуваа кон начелото за објективно и непристрасно известување за изборите, исклучок беа две телевизии

Агенцијата за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги изготви Извештај од мониторингот на радиодифузерите во периодот од распишување на изборите до почетокот на кампањата за Локалните избори, односно од 10 август до 28 септември 2025 година.
Со мониторингот беа опфатени девет национални телевизиски програмски сервиси – МРТ 1, МРТ 2, ТВ Алсат-М, ТВ Алфа, ТВ Канал 5, ТВ Сител, ТВ Телма, ТВ 21-М и ТВ 24 Вести. Акцентот беше ставен врз централното издание на вестите, како и врз посебните информативни емисии (интервјуа, дебати, соочувања) и врз другите информативни програми поврзани со подготовките за изборите.
Наодите од мониторингот покажаа дека во овој период не се констатирани прекршувања на одредбите од Изборниот законик.
Во целиот период на предизборието, од 10 август заклучно со 28 септември 2025 година, во вестите на анализираните телевизии на државно ниво имаше малку информативни прилози (вести/вести во низа/извештаи) посветени на претстојните Локални избори.
„Медиумите генерално се придржуваа кон начелото за објективно и непристрасно прикажување на настаните со еднаков третман на различните гледишта и мислења, при што на публиката би ѝ се овозможило слободно да оформи мислење за одделни настани и прашања. Исклучок беа две телевизии. ТВ Алфа не го почитуваше ова начело од квантитативен (одвоеното време) и од квалитативен аспект (преку позитивно врамување и тон во вестите и интервјуата за политичката партија ВМРО-ДПМНЕ и Владата и негативен тон и врамување во вестите за политичката партија СДСМ), додека ТВ Алсат-М ова начело не го почитуваше доследно поради негативниот тон и врамување за политичката партија ДУИ во прилозите од вестите“, соопшти АВМУ.
Јавниот радиодифузен сервис преку редовните информации (вести/извештаи/соопштенија) од Државната изборна комисија, ги исполни обврските да информира за изборниот процес. Телевизиските програмски сервиси на Јавниот радиодифузен сервис емитуваа и дебатни емисии, меѓутоа не за соочувања на најголемите политички партии од власта и опозицијата како што пропишува член 76-а став 11 од Изборниот законик, туку со политички аналитичари, кои ги анализираа направените анкети во врска со Локалните избори меѓу населението во неколку градови во Македонија на МРТ 1, односно предизборната реторика на Вреди и ДУИ на МРТ 2.
Неколку комерцијални телевизии, исто така, вложија напори Локалните избори 2025 година да ги анализираат и преку посебни информативни емисии (интервјуа, дебати и други информативни програми). Интервјуа емитуваа ТВ Алфа, Канал 5, ТВ 21-М, ТВ Сител и ТВ 24 Вести, додека дебати организираа ТВ 24 Вести, ТВ Телма и ТВ 21-М.