Свет
Во Мјанмар ослободени новинарите на „Ројтерс“ по 500 дена затвор

Двајца новинари на „Ројтерс“, кои беа осудени во Мјанмар поради кршење на Законот за службената тајна, се пуштени од затвор во близина на градот Јангон по повеќе од 500 дена поминати зад решетки.
Новинарите Ва Лон (33) и Кјау Соу О (29) во септември беа осудени на седум години затвор во случајот што предизвика прашања за демократски прогрес на Мјанмар и предизвика незадоволство на дипломати и борците за човекови права.
Тие беа ослободени со амнестијата на претседателот Вин Минт, во која беа вклучени 6.520 затвореници.
„Ројтерс“ тврди дека двајцата новинари не сториле никакво злосторство.
Кјау Соу О насмеан излезе од затвор мавтајќи им на новинарите, а Ва Лон ги крена палците и рече дека е благодарен за меѓународните напори да се пуштат на слобода.
„Многу сум среќен и возбуден што ги гледам мојата фамилија и колегите. Не можам да дочекам да одам во редакција“, рече тој.
Пред да бидат уапсени во декември 2017 година, двајцата новинари работеа на истрагата за убиствата на 10 мажи и момчиња Рохинџа-муслимани за кои се вели дека се извршени од страна на безбедносните сили и будистички цивили во западната држава на Мјанмар, Ракајн, за време на воените акции што почнаа во август 2017.
Според процените на ОН, поради таа операција, 730.000 Рохинџа-муслимани избегале во Бангладеш.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Илон Маск: Основав нова партија

Илон Маск најави основање на нова политичка партија во САД под името „Американска партија“, еден ден откако на социјалната мрежа „Икс“ (поранешен Твитер) спроведе анкета меѓу своите следбеници за потребата од нова политичка опција. Маск изјави: „Со оглед на соодносот 2 спрема 1 во полза на нова политичка партија – ќе ја имате!“ Додаде дека партијата е основана за да „ја врати слободата на народот“.
Оваа најава доаѓа по ескалацијата на судирите помеѓу Маск и претседателот Доналд Трамп. Маск јавно го критикуваше трамповиот закон за даночни олеснувања и потрошувачка, нарекувајќи го „одвратен“ поради високите трошоци и придонесот кон националниот долг. Трамп возврати со закани дека ќе ги укине федералните субвенции за компанијата „Тесла“ и договорите на „Спејс Икс“, што дополнително го влоши нивниот однос.
Според достапните информации, „Американска партија“ се залага за намалување на буџетскиот дефицит, дерегулација, слободна трговија и имиграција на високо квалификувани работници. Партијата се позиционира како алтернатива на двопартискиот систем, со цел да привлече гласачи кои не се чувствуваат претставени од постојните политички опции.
Аналитичарите предупредуваат на бројните предизвици со кои ќе се соочи партијата, вклучително и пристапот до гласачките ливчиња, организирањето на кампањи и изградбата на неопходна инфраструктура за успех на национално ниво. Иако Маск располага со значителни финансиски средства и влијание, останува неизвесно дали неговата партија ќе успее да постигне значително политичко влијание на претстојните избори.
Илон Маск одигра клучна улога во претседателската кампања на Доналд Трамп во 2024 година, донирајќи над 250 милиони. Оваа финансиска поддршка го направи најголем индивидуален донатор во таа изборна година.
По изборите, Маск беше именуван за специјален советник на претседателот и фактички раководител на новоформираната Канцеларија за ефикасност на владата (DOGE), чија цел беше намалување на државната потрошувачка и бирократијата. Иако формално беше ангажиран како специјален државен службеник со ограничен мандат од 130 дена, неговата улога во DOGE беше предмет на правни и политички контроверзии.
Маск ја напушти функцијата крајот на мај 2025 година. Неговото заминување следеше по несогласувањата со Трамп околу законот за потрошувачка, познат како „Голем, прекрасен закон“, кој Маск јавно го критикуваше.
Свет
„Најдобриот разговор досега“ – Зеленски по телефонскиот повик со Трамп за системите „Патриот“ и одбраната на Украина

Украинскиот претседател Володимир Зеленски го опиша својот телефонски разговор со американскиот претседател Доналд Трамп како најдобар во целиот овој период, велејќи дека бил максимално продуктивен.
Во своето вечерно обраќање на 5 јули, Зеленски истакна дека главната тема на разговорот биле системите за воздушна одбрана, особено американскиот систем „Патриот“, кој Киев го смета за клучен за одбрана од руски балистички ракети.
„Патриот е клучен за заштита од балистички ракети. Разговаравме и за неколку други важни теми што нашите тимови ќе ги разгледаат детално на претстојните состаноци“, рече Зеленски.
Трамп и Зеленски разговараа еден ден по телефонскиот повик на Трамп до Путин. Според Зеленски, постигнат е договор за зајакнување на украинската воздушна одбрана во време кога Русија ги интензивира нападите врз украинските градови.
„Ова беше веројатно најдобриот разговор во целиот овој период, беше максимално продуктивен. Разговаравме за темата за воздушна одбрана. Благодарен сум за подготвеноста да се помогне“, рече Зеленски.
На 3 јули, Трамп им рече на новинарите дека разговорот со Путин не донел никаков напредок.
„Многу сум разочаран од разговорот што го имав со претседателот Путин денес. Бидејќи не мислам дека сака да престане. И тоа многу ме разочара“, рече американскиот претседател.
Односите меѓу Украина и САД претходно беа затегнати поради притисокот од Белата куќа Киев да потпише договор за експлоатација на минерали, како и обидите за наметнување мировен договор со Москва што не исклучува големи територијални отстапки од Украина.
Разговорот на Зеленски со Трамп се случува во моментот на пауза во американската воена помош за Украина, за што претходно објавија американските медиуми. На 3 јули, Трамп ги отфрли тврдењата дека Вашингтон ги запрел испораките на оружје, нарекувајќи ги неточни.
Свет
Голем број деца исчезнаа во поплавите во Тексас, потврдени 27 жртви

Околу 27 луѓе, меѓу кои и девет деца, загинаа во поплавите во централниот дел на Тексас, соопштија властите денеска, додека спасувачите продолжуваат со потрагата по преживеани, вклучително и десетици исчезнати од летниот камп за девојчиња.
Канцеларијата на шерифот во округот Кер во Тексас соопшти дека повеќе од 800 луѓе се евакуирани од регионот додека нивото на водата се повлекува од подрачјето околу реката Гвадалупе, околу 137 километри северозападно од Сан Антонио.
„Нема да застанеме додека не ја најдеме и последната личност“, изјави шерифот на округот, Лери Леита, на прес-конференција.
Исчезнати девојчиња од летниот камп
Од 23 до 25 лица од летниот камп Mystic Summer се водат како исчезнати, од кои повеќето се девојчиња. Нивото на реката нагло се зголемило за девет метри во близина на кампот.
Американската национална метеоролошка служба соопшти дека вонредната состојба поради поплавите главно е завршена за округот Кер – епицентарот на поплавите, откако бурата донесе околу 30 сантиметри дожд рано во петокот. Но, за поширокиот регион останува во сила предупредувањето за поплави до 19 часот попладне.
Округот Кер се наоѓа во Texas Hill Country – рурална област позната по нерамниот терен, историските градови и други туристички атракции.
Обемна спасувачка операција
Заменик гувернерот на Тексас, Дэн Патрик, изјави дека 500 спасувачи трагаат по непознат број лица кои сè уште се водат како исчезнати, вклучувајќи и многу кои биле во подрачјето покрај реката прославувајќи го Денот на независноста.
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека федералната влада работи со Тексас и локалните шерифи за одговор на поплавите.
„Меланија и јас се молиме за сите семејства погодени од оваа ужасна трагедија. Нашите храбри спасувачи сè уште се на терен и го прават она што најдобро го знаат“, напиша тој на социјалните мрежи.
Поплави без предупредување
Далтон Рајс, градоначалник на Кервил, центарот на округот, изјави за новинарите во петокот дека екстремните поплави го погодиле подрачјето пред зори, речиси без предупредување, поради што властите не успеале навреме да издадат наредби за евакуација. Реката Гвадалупе за помалку од два часа пораснала над нивото кое се смета за голема поплава.
Фото: ЕПА