Култура
Денови на рускиот филм од 28 септември до 2 октомври

Од 28 септември до 2 октомври Кинотеката е домаќин на Деновите на рускиот филм во соработка со „Ленфилм“ од Москва. Гостин на Деновите на рускиот филм е филмскиот експерт Александар Поздњаков, автор на документарниот филм „Звуците на старите ѕидови“, со кој ќе биде затворена оваа манифестација во Кинотеката. Филм на отворањето е „Развод по сопствена желба“ на сценаристот и режисер Илија Северов.
Изборот на насловите од Деновите на рускиот филм се продуцирани во студиото „Ленфилм“ – најстарата продукциска компанија во Русија – во периодот од 60-тите години на минатиот век, па сè до поновата продукција на филмот што ја отвора манифестацијата „Развод по сопствена желба“ .
Александар Поздњаков е познат руски режисер, сценарист и историчар на филмот. Работи во „Ленфилм“ од 1983 и е претседател на асоцијацијата на филмските критичари на Санкт Петерсбург. Автор е на неколку книги и на документарните филмови АНАТОМИЈА НА ФИЛМОТ: ЧОВЕК АМФИБИЈА (Anatomy of film: Human Amphibian; 2001); МАНЕРХАЈМ И ПИЕТАРИ(Mannerheim e Pietari; 2004); СВЕТЛА НА СЦЕНАТА (Lights in the Stage; 2007 ); ГЕРМАН, ОД ДРУГАТА СТРАНА НА КАМЕРАТА (German, From the Other Side of the Camera; 2009); ДИЈАМАНТСКА СТРАНА (Diamond Facet; 2010); ЦАРСКА ПОСЕТА (Visiting Empress; 2010); 2016 – БОЖИКНО ДРВО НА БРЕГОВИТЕ НА НЕВА (2016 – Christmas Tree on the Banks of the Neva; 2016)…
Во петте вечери посветени на продукциите на „Ленфилм“ ќе имаме можност да видиме девет наслови на автори различни по нивната естетика, како и филмови од различни периоди на постоењето на ова филмско студио. Затоа на програмата на Деновите на рускиот филм со соработка со „Ленфилм“ ќе ги сретнете имињата на Борис Пастернак како сценарист, режисерите Григори Козинцев и Алексеј Герман (меѓу другите), актерот Инокентиј Смоктуновски и многу други значајни имиња од советската ера на руската кинематографија, но и новите имиња.
28 септември (сабота) 18:00 часот
РАЗВОД ПО СОПСТВЕНА ЖЕЛБА
(Развод по собственному желанию / Voluntary Divorce)
Игран филм, Русија
2015, 79 мин., Колор, ДЦП
Режија: Илија Северов (Ilya Severov)
Сценарио: Илија Северов (Ilya Severov)
Улоги: Константин Јушкевич, Наталија Суркова, Слава Коробицин ( Konstantin
Yushkevich, Natalya Surkova, Slava Korobitsin )
Тренерот, поранешен тркач со велосипеди, Сергеј (Константин Јушкевич) и основачот на синџирот книжарници Елена (Наталија Суркова) се заедно дваесет години. Неочекувана брачна расправија се заканува да прерасне во развод. Сергеј одлучува да започне одново и заминува од дома, не сомневајќи се дека животот може драматично да се смени за само неколку часа. Неверојатните авантури во кои е вклучен најдобриот пријател (Јуриј Галцев) и лудите ситуации со најблиските ќе ја тестираат силата на семејната врска на Сергеј и Елена. Филмот РАЗВОД ПО СОПСТВЕНА ЖЕЛБА е воедно и драма и комедија. Сниман е во традицијата на „доброто старо советско кино“, во кое гледачот е принуден безусловно да сочувствува со хероите.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: Бесплатен влез
28 септември (сабота) 20:00 часот
ЧОВЕК АМФИБИЈА
(Человек-амфибия / Amphibian Man)
Игран филм, Русија
1962, 96 мин., Колор, ДЦП
Режија: Владимир Чеботарев, Генадиј Казански (Vladimir Chebotaryov, Gennadiy Kazanskiy )
Сценарио: Акиба Голбурт (kiba Golburt )
Улоги: Владимир Коренев, Анастасија Вертинска, Михаил Козаков (Vladimir
Korenev, Anastasiya Vertinskaya, Mikhail Kozakov )
Рибарите од Буенос Аирес и ловците на бисери се исплашени од мистериозното морско чудовиште. Никој не знае што точно е тоа, а всушност се работи за синот на д-р Славатор. Човекот со бели дробови и жабри на ајкула се вика Ихтиандер – резултат на смелите експерименти на д-р Салватор со трансплантација на органи. Ихтиандер е слабо запознаен со луѓето и цивилизацијата – пораснал во куќата на неговиот татко и на море, негови пријатели се делфините. Еднаш, Ихтиандер здогледува девојче како се дави во морето и го спасува од смрт. Оваа минлива средба го менува животот на младиот човек. Тој за првпат излегува во градот и таму ја наоѓа шармантната Гутиер, која не знае кој е нејзиниот вистински спасител. Помеѓу младите се појавуваат чувства. Сепак, таткото на девојчето, Балтазар, инсистира таа да се омажи за Зурита (кого девојчето го смета за свој спасител). Гутиер се спротивставува, но конечно се предава, верувајќи дека Ихтиандер, кој се фрли во морето пред нејзините очи, се удавил, а нејзиниот вистински спасител е Зурита.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: Бесплатен влез
29 септември (недела), 19 часот
ХАМЛЕТ
(Гамлет / Hamlet)
Игран филм, Советски Сојуз
1964 г., 140 мин., црно-бел, ДЦП
Режија: Григори Козинцев (Grigori Kozintsev)
Сценарио: Григори Козинцев, Борис Пастернак, Вилијам Шекспир (Grigori Kozintsev, Boris Pasternak, William Shakespeare)
Улоги: Инокентиј Смоктуновски, Михаил Названов, Елза Раѕина (Innokentiy Smoktunovskiy, Mikhail Nazvanov, Elza Radzina)
Хамлет, принцот од Данска, се враќа дома и открива дека татко му е убиен од чичко му Клавдиј, кој го презел тронот и се оженил со мајка му. Хамлет е вознемирен, го прогонуваат духови и е крајно нестабилен.
Григори Козинцев бил член на руската авангардна група „Фабрика на ексцентрични актери“, која била блиска со дадаизмот и футуризмот. Во 1923 г. требало да ја изведат пантомимата „Хамлет“, но не успеале во тоа и Козинцев се насочил кон кинематографијата. Сепак, се навраќа кон театарот и во 1941 го поставува „Кралот Лир“, а во 1954 „Хамлет“. Посветеноста на Козинцев кон Шекспир се гледа и во тоа што напишал книга на таа тема: „Шекспир, време и совест“. Уште при самото појавување, филмот се стекнува со големи пофалби и на Исток и на Запад. Западњаците ја подвлекуваат музиката на Шостакович како алтернатива на фактот дека филмот е снимен според рускиот превод на Пастернак и на руски јазик, а и славниот Питер Брук има главно поволни мислења за филмот и ја истакнува потрагата на Козинцев кон суштината на пиесата. Филмот има освоено Специјална награда во Венеција.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: Бесплатен влез
30 септември (понеделник) 18 часот
ДАМАТА СО КУЧЕТО
(Дама с собачкой / The Lady with the Dog)
Игран филм, Русија
1960, 83 мин., црно-бел, ДЦП
Режија: Јосиф Хеифитс (Iosif Kheifits)
Сценарио: Јосиф Хеифитс (Iosif Kheifits)
Улоги: Илја Савина, Алексе Баталов, Нина Алисова(Iya Savvina , Aleksey Batalov, Nina Alisova)
Во деветнаесеттиот век во приморскиот град Јалта, Димитри Гуров, граѓанин од високата
класа, ја запознава Ана Сергејовна додека го шета нејзиното куче. Двајцата имаат несреќни
бракови: Димитри е во брак од интерес, склучен од страна на неговото семејство додека бил
на колеџ, додека Ана била мажена за лакеј од љубов, која повеќе не постои, и започнуваат
љубовна врска. Кога Ана се враќа во Саратов и Димитри во Москва, тој има здодевен живот
дома, го минува времето работејќи и одејќи во клубот за да пие и да игра карти со пријателите. За
Божиќ, Ана му недостига на Димитри и тој ја лаже жена си дека мора да оди на службено
патување во Санкт Петербург. Меѓутоа, тој патува во Саратов и ја сретнува Ана во операта со сопругот. Нивната љубов се распламтува и Ана му ветува дека ќе се сретнат во Москва. Во време
кога разводот е незамислив, Ана и Димитри се проколнати да се среќаваат во хотелски соби.
Филмот бил прикажан во Кан во официјалната селекција.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: Бесплатен влез
30 септември (понеделник) 20 часот
НАЧАЛНИКОТ ЧУКОТКИ
(Начальник Чукотки)
Игран филм, Русија
1967, 66 мин., црно-бел, ДЦП
Режија: Виталиј Мелников (Vitaliy Melnikov)
Сценарио: Владимир Валутски, Виктор Викторов (Vladimir Valutskiy, Viktor Viktorov)
Улоги: Михаил Кононов, Алексеј Грибов, Генадиј Данзанов (Mikhail Kononov, Aleksey
Gribov, Gennadiy Danzanov)
Дејствието на филмот се одвива во 1922 година. Комесарот на Ревкомовски, Алексеј Михајлович Глазков, кој добил мандат од Советската влада да управува со областа Чукотка на Далечниот Исток, и младиот службеник Алјоша Бичков, кој го придружува, патуваат со тим кучиња до селото Ујгунан. На патот Глазков умира од тифус, а Алјоша го погребува. И покрај смртта на Глазков, тој стигнува во Ујгунан, каде го пречекува поранешниот царински службеник Крамов. Откако го примил Алјоша, лукавиот Крамов, тајно испитувајќи ги работите што ги донесол Алјоша, го наоѓа мандатот на Глазков и смета дека Алјоша е Глазков. Младиот патриот завршува во Чукотка веднаш по граѓанската војна каде има намера да ги шири идеите за правдата и еднаквоста меѓу локалните граѓани, но наместо тоа ги стекнува локалните капиталистички навики.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: Бесплатен влез
1 октомври (вторник), 18 часот
ЖЕНИДБА
(Женитьба)
Игран филм, Русија
1977, 99 мин., Колор, ДЦП
Режија: Виталиј Мелников (Виталий Мельников)
Сценарио: Виталиј Мелников, Николај Гогољ ( Виталий Мельников, Николай Гоголь)
Улоги: Светлана Киручкова, Алексеј Петренко, Олег Борисов, Владислав Стржелчик (Светлана Крючкова, Алексей Петренко, Олег Борисов, Владислав Стржельчик)
Подлегнувајќи на убедувањето на неговиот пријател Кочкарев, средовечниот советник во судот Подколесин, се сплеткал со зрелата девојка Агафија Тихоновна, ќерка на трговец. Во последен момент, откако поминал низ болен период на дружење и донесување одлука за свадба – младоженецот решава да избега од венчавката, скокајќи низ прозорецот…
Филмот е сниман според класичниот расказ „Женидба“ на Николај Васиљевич Гогољ.
Возрасна категорија: 14 години
Влезница: Бесплатен Влез
1 октомври (вторник), 20 часот
ДВАЕСЕТ ДЕНА БЕЗ ВОЈНА
(Двадцать дней без войны / Twenty Days Without War)
Игран филм, Русија
1977, 101 мин., црно -бел, ДЦП
Режија: Алексеј Герман (Aleksey German)
Сценарио: Константин Симонов ( Konstantin Simonov)
Улоги: Јудмила Гурченко, Алексеј Петренко ( Yuriy Nikulin, Lyudmila Gurchenko, Aleksey Petrenko)
За време на 20-дневниот одмор, воениот дописник Лопатин патува со воз до далечниот град Ташкент. Многу е далеку од фронтот, но се чини дека војната е присутна во умовите на луѓето дури и таму. Дописникот патува таму за да се сретне со семејството на загинат војник и да го посети филмскиот сет од адаптацијата на неговите приказни од војната. Лопатин покрај тоа успева да прошета низ улиците на Ташкент, да учествува на состанок на фабрички работници и да има кратка љубовна врска. Иако нема бомби и борби, во атмосферата се чувствува војната.
Возрасна категорија: 14 години
Влезница: Бесплатен влез
2 октомври (среда), 18 часот
ВЉУБЕН ПО СОПСТВЕНА ЖЕЛБА
(Влюблён по собственному желанию / Enamored by own Accord)
Игран филм, Русија
1982, 89 мин., Колор, ДЦП
Режија: Сергеј Микаелјан (Sergey Mikaelyan)
Сценарио: Сергеј Микаелјан, Александар Васински ( Sergey Mikaelyan, Aleksandr Vasinsky)
Улоги: Олег Јанковски, Евгенија Глушенко, Всеволд Шиловски (Oleg Yankovskiy, Evgeniya Glushenko, Vsevolod Shilovskiy)
Животот по некоја случајност спојува двајца луѓе. Поранешен спортист и шармантниот, но сиромашен млад човек Игор и библиотекарката Вера, навидум непривлечна, но срдечна девојка, која доживеала многу разочарувања, склучуваат договор да се заљубат по пат на автотренинг. Меѓутоа, и покрај тоа што целата работа не успева, тие искрено се заљубуваат и без автотренинг.
Во филмот доаѓа до израз реалноста на доцниот Советски Сојуз со неговите неатрактивни страни – црн пазар, пијанство, растечки скептицизам и разочарување од идеалите.
Актерката Евгенија Глушенко ја освои наградата „Сребрена мечка“ за надобра женска улога на Филмскиот фестивал во Берлин 1983.
Возрасна категорија: 14 години
Влезница: Бесплатен Влез
2 октомври (среда), 20 часот
ЗВУЦИТЕ ОД СТАРИТЕ ЅИДОВИ
(Голоса в старых стенах)
Документарен филм, Русија
2019., 60 минути Колор, ДЦП
Режија: Александар Позњаков (Alexander Pozdnyakov)
Сценарио: Александар Позњаков (Alexander Pozdnyakov )
Улоги: Виталиј Аксенов, Игор Масленикнов, Виталиј Мелников, Сергеј Селјанов, Александар Сокуров ( Vitaly Aksenov, Igor Maslennikov, Vitaly Melnikov, Sergey Selyanov, Alexander Sokurov)
Документарен филм кој раскажува за сите главни историски пресвртници на филмското студио „Ленфилм“. Познати актери, режисери и продуценти се сеќаваат на „златната ера“ на „Ленфилм“ и прераскажуваат смешни и тажни приказни кои се случиле во тоа студио . Прикажани се и пробите на Театарската академија на Моховаја, каде се обучувала новата генерација актери. Ова е гротескен филм кој комбинира тажни и смешни сцени, носталгични спомени од убавите времиња на тивкото и убаво кино.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: Бесплатен влез
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Недела на италијанскиот филм од 9 јуни во Кинотека

Од 9 до 14 јуни 2025 година ќе се одржи XXV издание на „Неделата на италијанскиот филм – ITALIAN SCREENS“.
Организиран од италијанската амбасада во Скопје, во соработка со Италијанскиот културен институт во Белград и Кинотеката на Република Северна Македонија, фестивалот е под покровителство на проектот ITALIAN SCREENS, проект за поддршка на интернационализацијата на италијанскиот аудиовизуелен сектор, чија цел е промовирањето на најдоброто од италијанската филмска продукција во странство и вклучува и алатки за поддршка на италијанската кинематографија како што се даночни кредити и средства за дистрибуција и копродукции.
На овогодишното издание ќе бидат прикажани шест од најуспешните филмски остварувања на современата италијанска кинематографија. Филмовите, сите дистрибуирани помеѓу 2024 година и првите месеци на 2025 година, се учесници на престижни меѓународни фестивали и добитници на значајни награди и признанија од критиката и јавноста.
Темата што совршено ги обединува насловите во програма е патувањето: интерпретирано во буквална смисла со значење на пат кон родната земја или далеку од неа – но исто така и како визуелно, внатрешно, егзистенцијално, временско или емоционално патување.
Во понеделник, 9 јуни, фестивалот ќе го отвори „Партенопе“ (2024), најновото ремек-дело на наградуваниот Паоло Сорентино: филм кој претставува единствен склоп на поезија, носталгија и љубов кон Неапол, родниот град на режисерот. Во центарот на наративот се наоѓа Партенопе, независна и антиконформистична жена, со магнетна убавина и вечен порив по знаење. Нејзиното егзистенцијално и симболично патување, обележано со значајни средби, љубови, пријателства и разочарувања, кое е длабоко испреплетено со она на Неапол, прекрасен и декадентен град, колку убав толку и проклет, кој во филмот станува своевиден лик, жив и неуморен.
Фестивалот ќе се затвори во сабота, на 14 јуни, со филмот „Дијаманти“ (2024), новиот кинематографски успех на Ферзан Озпетек, кој ја освои наградата „Давид Ди Донатело од гледачите“ оваа година. Сместен во римска кројачка работилница во 1974 година, филмот ја раскажува приказната за човечките и работните односи на група жени вклучени во кроењето филмски костими. Преку овој микрокосмос, Озпетек истражува универзални теми како што се борбата против патријархатот, потрагата по идентитет, љубовта и пријателството. Резултатот е хармонично и полицентрично дело кое го слави женското соучесништво и отпорност.
Сите филмови ќе се прикажуваат на оригинален јазик со титлови на македонски и на англиски јазик. Проекциите ќе се одржат во историската Кинотека на Република Северна Македонија и ќе започнуваат во 20:00 часот.
Култура
„Кратка меморија“ – нова книга од Милица Димитријовска-Радевска

Книгоиздавателството „Панили“ ја објави поетската книга „Кратка меморија“ пд поетесата Милица Димитријовска-Радевска.
Како што истакнува Весна Мундишевска-Велјановска, оваа книга е мемориски регистар на складирани податоци, настани, случки, размислувања, укажувања… сместени во ќелиите на меморијата на една временска рамка која, и покрај активното темпо на збиднувањата, сѐ повеќе ја губи суштинската комплексност, и бледнее присвојувајќи еднозначни карактеристики.
Во едноличноста на бинарното постоење, оваа меморија тежнее да ги заштити вредностите од нивната маргинализација, да го реституира и она малку човечко што останало во нежната душа на човекот, всушност – да го сочува сопствениот капацитет, дури и да се надгради себеси елиминирајќи ја опасноста од предзнакот „кратка“, нагласено е во рецензијата.
„Во силно апострофираната конкретност на живеењето опеана во стиховите од „Кратка(та) меморија“ зјаат бројни празнини на помнењето. Боли отсуството на топлина, неодлучноста, недовербата, суетата, вришти заборавеноста, живи рани отвора обезвреднувањето – „животот вреди 10 грама чоколадо“ („Вредност“)… Во време на дигитализација и актуелната електронска комуникација, се чини како човекот да се подзагубил, како попатно да си го загинал идентитетот, како да молкнал сред преплетените фрекфенции на празните муабети, како да го закочил срцето во пребрзото темпо на стрелките од часовникот виснат на ѕидовите од галеријата на новото време. Како да му се подизгребало огледалото на средбите, па сега двонасочноста на изустената срдечност се извиличила во бесрамна себичност на збунето човече кое станува „вретено без предено, чепорошка на исколвана суета“, нагласува Мундишевска-Велјановска во рецензијата за новата книга на Димитријовска-Радевска.
Инаку, во песните од „Кратка меморија“ има и зајадливи нискости, вулгарности, пцости и гадости, подводаџии, есапџии, фалбаџии, расколници, луѓе со камења во срцата но и луѓе засегнати од сиот тој метеж кои во својата збунетост се повлекуваат во својата корупка барајќи го островот на својот спокој.
– Се чини дека стиховите на „Кратка меморија“, поотворено и погласно од претходните книги на поетесата, укажуваат на опасноста од жонглирањето на човекот по работ на амбисот и предупредуваат дека лесно може да нѐ проголта заборавот. Наместо разновидни прашања за егзистенцијалноста, овие стихови носат констатации со бројни извичници кои ја соголуваат лажната слика на среќно живеење сред пустината на духот, подвлечено е во првиот критички одглас за книгата.
Милица Димитријовска-Радевска е авторка на неколку поетски книги. Членува во Друштвото на писателите на Македонија и во Македонското научно друштво од Битола. Својот научен и истраќувачки труд го има реализирано и како коавторка на наставното помагало ,,Јазикот и графиката“. Има учествувено на голем број книжевни манифестации. Нејзината поезија е преведена на српски, англиски, романски јазик. Авторка е и на критички огледи, записи и рецензии за дела на повеќе современи македонски автори.
Поетската книга „Кратка меморија“ е достапна во книжарниците на „Матица македонска“.
Култура
Започнува 59. МТФ „Војдан Чернодрински“ во Прилеп

Со претставата „12“, во режија на Синиша Евтимов, на Македонскиот народен театар, вечерва во 20 часот во големата сала на Центарот за културата „Марко Цепенков“ во Прилеп ќе биде отворено 59. издание на Македонскиот театарски фестивал „Војдан Чернодрински“.
Организаторите велат дека голем интерес за фестивалот покажува прилепската публика и годинава, што се докажува и со фактот дека неколку претстави и пред почетокот на фестивалот се веќе распродадени.
На изведбата на актерите од МНТ, ќе претходи доделување на наградите за животно дело Соња Михајлова, Снежана Коневски-Руси и Гоце Тодоровски. На свеченото отворање ќе се обратат Ана Стојаноска, уметнички директор и селектор на програмата, министерот за култура и туризам Зоран Љутков и прилепскиот градоначалник Борче Јовчески.
Девет претстави во официјална селекција, четири во независна програма и една во придружна се селектирани за програмата на 59. МТФ „Војдан Чернодрински“, што ќе трае до 13 јуни под мотото „Смеј се и осмели се“.
„59.издание на фестивалот е спремно, внимателно спакувано, прецизно креирано со огромна љубов и почит кон сите учесници и гости. Во духот на мотото на фестивалот и се смеевме и осмелувавме низ предизвиците во текот на оваа година, но како тим покажавме и покажуваме, заедно со градот и целата поддршка од Министерството за култура и туризам и општествено-одговорните компании, дека Прилеп е единственото место за достојно да се слави театарската уметност. Посебна љубов кон целата публика која постојано покажува зошто е тоа така“, изјави Стојаноска.
За фестивалските награди и годинава ќе одлучува меѓународно жири, во состав: Нела Оташевиќ, продуцентка од Црногорско народно позориште, Иван Меденица, театролог и професор од Белград и Лилиа Абаџиева, театарска режисерка од Бугарија.
На програмата повторно ќе бидат детската зона, промоции на книги, разговори на тркалезна маса. Годинава, наместо досегашната платформа „Автор во фокус“ во која се славеше опусот на еден значаен автор за македонскиот театар, годинава ќе биде ставен фокусот на тројца мошне значајни театарски дејци од Прилеп. Тоа се: актерот и долгогодишен директор на нашиот фестивал Кирил Ристоски, актерот Благоја Спиркоски Џумерко и драмскиот автор и писател Благоја Ристески Платнар.
Новина е програмата „Драмолетање“, односно пичинг на кој неколкумина драмски автори ќе ги претстават своите дела. На тој начин фестивалот се труди да го поттикне домашното драмско творештво, но и поставување на истото на театарските сцени.
Фестивалот ќе биде затворен на 13 јуни со „Вистината“ на Театар Комедија.