Македонија
Најчести причини за сообраќајни незгоди во кои страдаат младите возачи

Според податоците на СЗО, годишно во светот речиси 400.000 млади лица го губат животот во сообраќајни незгоди. Тоа значи дека 1100 млади лица на возраст до 25 години секој ден го губат животот во сообраќајни незгоди во светот.
Сообраќајните незгоди се водечка причина за смртност на лицата на возраст од 15 до 19 години, а втора причина за смртност за лицата на возраст од 10 до 25 години.
Имајки ги предвид наведените факти, од Републичкиот совет за безбедност во сообраќајот на патиштата велат дека сообраќајните незгоди се црната чума на 21 век.
Според светските искуства и резултатите од истражувањата на релевантни меѓународни организации, најчести причини за сообраќајни незгоди во кои страдаат младите возачи се:
Возачко неискуство
Ризикот за предизвикување сообраќајна незгода е највисок во првата година по добивањето на возачката дозвола. Затоа, и покрај добивањето на возачката дозвола, родителите имаат родителска обврска да им обезбедат на младите возачите најмалку од 30 до 50 часа надгледувана пракса на возење во текот на најмалку шест месеци од добивањето на возачката дозвола. Праксата треба да се реализира на разни патишта, во разни периоди од денот и во разни временски услови во сообраќајот. Практичната обука треба да опфати и активности за постојано скенирање на потенцијалните опасности вклучувајќи ги и другите возила, велосипедистите и пешаците.
Недоволна созреаност
Ризикот за предизвикување сообраќајна незгода се зголемува кога младите возачи возат млади сопатници во возилото. Притоа, колку е поголем бројот на сопатници во возилото, толку е поголем и ризикот. Во согласност со тоа им се препорачува на младите возачи да го намалат бројот на млади сопатници во возилото на 0 или еден. Почитувањето на ова прeпорака е особено важна во првите 6 месеци по добивањето на возачката дозвола.
Неискуство во ноќно возење
Ноќното возење е опасност за сите возрасни групи. Фатални сообраќајни незгоди се случуваат најчесто во вечерните часови, но ризикот е многу поголем за младите и неискусни возачи. Според ЗБСП, младите возачи – возачите почетници не смеат да возат по 23 часот, до 5 часот наутро, во првите две години по стекнувањето на возачката дозвола, без придружба на возрасно лице над 25 години, кое поседува возачка дозвола од соодветната категорија и на кое не му е изречена забрана за управување моторно возило.
Токму затоа пораката до младите возачи, до возачите почетници, е да се почитуваат законските ограничувања и да се вежба ноќно возење во придружба на искусен возач во вечерно време пред да почнат самостојно да возат во ноќни услови.
Некористење појас
Основната превенција од смртни случаи во сообраќајни незгоди е користењето сигурносен појас. Истражувањата покажуваат дека младите возачи и сопатници најмалку користат сигурносен појас. Затоа, секогаш користете појас и барајте од своите сопатници секогаш задолжително да користат сигурносен појас на секое патување. Ова е основен чекор за намалување на ризикот на младите да бидат лошо повредени при сообраќајни незгоди.
Расеано возење и нефокусираност
Нефокусираноста, расеаноста, невнимателноста – го зголемуваат ризикот кај младиот возач да предизвика сообраќајна незгода. Истражувањата потврдуваат дека младите возачи нејчесто користат мобилен телефон и возат под одвлечено внимание. Во согласност со тоа советот до младите возачи е: не преземајте активности што може да ви го одземат вниманието додека возете, како што се зборување на мобилен телефон, испраќање порака, јадење или играње со радиото. Последиците од нефокусирано расеано возење најчесто се фатални.
Замор
Младите возачи се во голем ризик од поспаност при возење, што е причина за предизвикување илјадници сообраќајни незгоди секоја година. Младите се најмногу поспани во утринските часови или доцна во ноќта. Затоа, планирајте го своето патување, патувајте подготвени, одморени, правете повеќе паузи и пијте повеќе течности додека возете. Никогаш немојте да си поставувате големи цели и не преценувајте си ги своите способности и не потценувајте го заморот.
Несовесно возење
Истражувањата покажуваат дека кај младите недостига искуство за правилно расудување и зрелост за да се проценат ризичните ситуации. Младите се повеќе склони кон преземање ризик, помалку држат безбедно растојание помеѓу возилата, возат слалом, неправилно престигнуваат, помалку се стрпливи и помалку се толерантни во сообраќајот. За помалку несакани ситуации на патиштата, младите возачи треба да бидат совесни и одговорни возачи и секогаш да ги почитуваат сообраќајните правила и прописи.
Брзо возење и алкохол
Брзината и алкохолот изнудуваат грешки, кои најчесто завршуваат со фатални последици. Возач почетник не смее да управува со возило со брзина поголема од 60 km/h на јавен пат, односно со брзина поголема од 80 km/h на пат наменет исклучиво за сообраќај на моторни возила, односно со брзина поголема од 100 km/h на автопат.
Возачот почетник, кој поседува возачка дозвола од Б-категорија, не смее да управува со возило чија сила на моторот е поголема од 77 киловати. Толеранцијата, односно дозволена количина алкохол во крвта кај возач почетник е еднаква на нула.
Брзото возење и алкохолот се најчести причини за предизвикување сообраќајни незгоди со фатални последици. Затоа, почитувајте ги правилата за ограничување на брзината и никогаш не возете под дејство на алкохол.
РСБСП со апел: Безбедноста во сообраќајот бара сериозност, одговорност и максимално почитување на сообраќајните правила и прописи. Младоста не е и не може да биде никакво оправдување за неодговорното однесување во сообраќајот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
На многумина ќе им бидеме пречка, но како премиер нема да отстапам од правото да говориме на македонски, јазикот е нашиот неспорен идентитет, вели Мицкоски

Пред осумдесет години, на оваа почва, се кодифицираше македонскиот литературен јазик. Тоа беше повеќе од административен чин. Тоа беше признавање на една длабока, искрена, долга и тешка борба на еден народ за свое име, свој израз и своја самобитност. Оваа кодификација не произлезе преку ноќ. Таа беше плод на децении работа и истрајност на големи луѓе и на генерации интелектуалци, учители, поети, новинари, читатели. Секој од нив вложи збор, мисла, срце, истакна премиерот Христијан Мицкоски на одбележувањето на 80-годишнината од кодификацијата на македонскиот стандарден јазик.
Македонскиот јазик, кажа Мицкоски, живее во мислата на секој Македонец каде и да е.
„Во 21 век судбината на малите народи е постојано да се потврдуваат, борат и држат до своето право на идентитетско обележување. Најмоќните пропаганди се тие кои удираат по идентитетските обележја. И неретко ние како нација сме ги имале таквите удари, а болката е поголема кога тие доаѓаат од домашните луѓе кои ваму или таму, поради разноразни лични или лукративни интереси ќе оспорат или невнимателно ќе внесат сомнеж кон некоја историска вистина која нас не потврдува како народ и нација. Јазикот е нашиот бедем и неспорен идентитет, и јас како премиер нема да отстапам од нашето цивилизациско право да говориме на македонски, да се претставувам на македонски, да се радуваме, тагуваме и да пееме на нашиот многувековен, ќе повторам многувековен македонски јазик. Тоа го правеле нашите дедовци, тоа ќе го прават и нашите деца. Затоа на многумина ќе им засметаме, на неколкумина ќе им бидеме пречка, но секогаш знам дека работам за моите граѓани и нашата заедничка татковина“.
Владата, како што рече, ќе продолжи да инвестира во македонскиот јазик, преку образовни реформи, дигитални проекти, речници и стандардизација.
Македонија
МОН преку стипендии ќе ги поттикнува средношколците да се запишуваат на студиски програми по македонски јазик

Заради стимулирање на учениците од IV година од средното образование за запишување на студиски програми по македонски јазик, Министерството за образование и наука за студиската 2025/2026 година ќе додели 15 стипендии на редовни студенти запишани студиски програми за изучување на македонскиот јазик во прва година на додипломски студии од прв циклус, информираат од ова министерство.
Право на стипендија ќе имаат студентите запишани во прва година на додипломски студии од прв циклус кои студираат на јавните и приватните универзитети и високообразовни установи во Република Северна Македонија, студиски програми за изучување на македонскиот јазик и кои ги исполнуваат следните услови: да се редовни студенти; да не се корисници на стипендија од други установи, институции или компании; да се државјани на Република Северна Македонија.
„Критериуми за доделување на стипендиите се:
1. Успехот во учењето, односно успехот остварен во текот на средното образование, со просек од сите четири години од најмалку многу добар;
2. Доколку кандидатот користел стипендија за талентирани ученици од Министерството за образование и наука, добива дополнителен 1 бод за секоја година од користење на стипендијата.
Студентите кои ги исполнуваат условите од конкурсот пополнуваат електронска пријава и ја прикачуваат соодветната документација на http://e-uslugi.mon.gov.mk од 01.11.2025 до 15.11.2025 година.
Висината на стипендијата изнесува 6.050,00 денари месечно, за 9 месеци во текот на студиската година.
Стипендијата се доделува за толку семестри за додипломски студии, колку што се предвидени со општиот акт на високообразовната установа, без апсолвентски стаж за студирање“, појаснува во информацијата.
Македонија
Тошковски-Сецуко: разменети иницијативи за продлабочување на соработката со Јапонија

Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски денес оствари работна средна со Амбасадорката на Јапонија во земјава, Кавахара Сецуко.
На средбата стана збор за одличните односи помеѓу двете земји, волјата за унапредување на соработката и на стратешко и на оперативно ниво, а се разменија и иницијативи за продлабочување на истата преку членување во разни меѓународни организации за полициска соработка.
Двете страни ја потврдија силната волја и посветеност на развивање на меѓусебните односи и соработка, преку конкретни предлози за нивно реализирање.