Свет
„Ди велт“: Вашингтон најмногу ќе изгуби од напуштањето на договорот за отворено небо

САД ќе изгубат најмногу од излегувањето од договорот за отворено небо, а за Русија речиси ништо нема да се промени во случај Вашингтон да го истера до крај овој потег, смета „Ди велт“.
Договорот за отворено небо, кој овозможува извидувачки летови на речиси 34 земји учеснички, е единствена можност за соработка помеѓу американските и руските вооружени сили преку транспарентност и меѓусебна доверба.
Заканата за постоењето на договорот би била катастрофална за безбедноста во Европа, пишува весникот, истакнувајќи дека самите Американци би го изгубиле пристапот до воените објекти и инфраструктурата. Весникот се повикува на најавата на американскиот претседател, Доналд Трамп, од 21 мај дека Вашингтон ќе се повлече од договорот за шест месеци ако Русија не се врати на целосна усогласеност.
Весникот пишува дека спорот за договорот за отворено небо се појавил и претходно меѓу Москва и Вашингтон кога САД воведоа ограничувања за руските мисии над Алјаска, каде што се позиционирани пресретнувачи кои претставуваат дел од американскиот ракетен штит, и над Хаваите, кои се база на американската Пацифичка флота.
Русија во 2010 година забрани набљудувачки летови во рамките на зоната од 10 км по должината на границите на Абхазија и Јужна Осетија, два отцепени региона од Грузија признати како независни земји од Москва, но не и од Вашингтон, а во 2014 година и над Калининград. Покрај тоа, американските власти се пожалија на рускиот извидувачки авион „ту-214OН“, поточно на новиот систем за дигитална камера инсталиран на нив.
На 12.9.2018 година руската влада објави дека САД одбиле да ги одобрат двата „ту-214OН“ за летови во рамките на договорот за отворено небо.
Според „Ди велт“, одлуката на Трамп била донесена под притисок на критичарите, кои сметаат дека е можно да се спроведе потребниот надзор со помош на сателитите, истовремено осудувајќи го недостигот на дигитални фотоапарати на модифицираниот „боинг WC-135B“, користен за мисиите од Пентагон.
Весникот наведува два значајни неповолни аспекта за САД по повлекувањето од договорот: војската ќе ја изгуби можноста да лета над руска територија и нема да може да ги објавува и да ги дискутира преку дипломатските канали сателитските податоци добиени од вакви мисии.
Во меѓувреме, американските сојузници во НАТО, без напредните сателити што им се на располагање, ќе може, како и досега, да добијат слики од руската воена инфраструктура за време на летовите. Покрај тоа, овие летови може да се користат како политички гестови.
Според „Ди велт“, излегувањето на Вашингтон од пактот тешко дека ќе влијае на Москва на кој било начин бидејќи Русија прави 90 отсто од своите летови според договорот во европскиот воздушен простор. Во случај на реципрочен одговор од Москва, договорот за отворено небо ќе стане минато.
Русија ќе биде водена од сопствените интереси додека темелно ја анализира ситуацијата за договорот за отворено небо, изјави рускиот министер за надворешни работи, Сергеј Лавров.
„Ние нема да навлегуваме во хистерии. Темелно ќе ја анализираме оваа состојба и, пред сè, ќе бидеме водени од интересите на нашите граѓани и од интересите на нашите сојузници, вклучително и Белорусија“, рече тој.
Лавров додаде дека земјите потписнички треба да свикаат вонредна конференција за најавата на Трамп, но не подоцна од два месеца по објавувањето на намерата од страна на Вашингтон.
Рускиот заменик-министер за надворешни работи, Сергеј Рјабков, во саботата ги отфрли тврдењата на американскиот државен секретар, Мајк Помпео, дека Москва го користела договорот за отворено небо за да ја таргетира критичната инфраструктура во САД и Европа како налудничави.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
(Видео) Инциденти пред зградата на Судот во Нови Сад: туркање меѓу граѓаните и полицијата, фрлен солзавец

Пред зградата на судот и канцеларијата на државниот обвинител во Нови Сад, утрово се собраа голем број граѓани и студенти барајќи итно ослободување од притвор на шест активисти од опозициските организации СТАВ (Студенти против авторитарната влада) и ПСГ (Движење на слободни граѓани), јавува Н1.
Novi Sad – blokada suda upravo ‼️ pic.twitter.com/zZIb3jmTC0
— Stranka slobode i pravde (@SlobodaIPravda) May 15, 2025
Активистите се во притвор веќе 60 дена, а вчера судот им го продолжи притворот за дополнителни 30 дена.
Толпата се собра и пред задниот влез во зградата, каде што околу педесет вработени се обидоа да влезат на своите работни места. Во тој момент, настанала тепачка меѓу насобраните граѓани и припадници на интервентната полиција кои се обидувале да им дозволат на вработените да поминат.
Guranje građana i policije ispred suda u #NoviSad na protestu podrške novosadskim aktivistima u pritvoru. pic.twitter.com/w9kWQSSEB6
— Radio 021 (@Radio021) May 15, 2025
Кога не успеале да го сторат тоа, жандармеријата била повикана на помош, а припадници на силите пристигнале во голем број. Ситуацијата ескалираше кога, според сведоштвото на студентка за Н1, кон граѓаните во првите редови бил фрлен солзавец.
Novi Sad
Policija primenjuje nasilje ❗👇 pic.twitter.com/xqKX4kJmTS— Ne lomite mi bagrenje (@janjic_vladan) May 15, 2025
„Не го правете тоа на невооружени луѓе, што правите, не на мирни граѓани!“ еден граѓанин им извика на полицајците преку мегафон, додека толпата извикуваше слогани како „Србија!“ и „Пуштете ги сите!“
Свет
Руте: Останувам претпазливо оптимист во врска со можниот напредок во преговорите за Украина

Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, денес изјави дека е претпазливо оптимист во врска со можниот напредок во преговорите за Украина.
„Останувам претпазливо оптимист и мислам дека ако Русите се подготвени да ја играат играта, а не само Украинците, може да се постигне напредок во следните две недели“, рече тој по пристигнувањето во Анталија, за состанокот на министрите за надворешни работи на НАТО, пренесува Бета-АФП.
Но, за вистински да се продолжи со дискусиите, Русија мора да ја преземе и својата одговорност, рече Руте, потсетувајќи дека Украина, од своја страна, е подготвена да се вклучи во прекин на огнот и итни преговори.
Руските и украинските делегации се очекуваат денес во Истанбул, на првите директни разговори од пролетта 2022 година.
Деталите од состанокот, на кој рускиот претседател Владимир Путин одби да присуствува во оваа фаза, не се познати.
Свет
Повеќе од 40 мртви во ноќните напади врз Газа: мртовечниците преполни со тела

Откако прекинот на огнот меѓу Израел и Хамас заврши во март со израелски воздушни напади, бомбардирањата продолжија низ Газа.
Според податоците од болниците, повеќе од 40 лица се убиени во последните израелски напади низ Појасот Газа, јавува Би-би-си.
Според извештаите, најмалку 36 тела биле транспортирани во болници на југ, каде што во текот на ноќта било пријавено интензивно израелско бомбардирање.
Целта на нападот беше Кан Јунис, најголемиот град во јужна Газа.
Извор од болницата „Насер“ во Кан Јунис потврди дека меѓу загинатите има деца, вклучувајќи и едно бебе. Нападите погодија куќи и шатори каде што беа сместени раселени семејства во градот и неговата околина.
Локалните новинари известуваат дека мртовечницата на главната градска болница е преполна со тела, додека ходниците на одделот за итни случаи се полни со ранети.