По смртта на Афроамериканецот Џорџ Флојд во рацете на американската полиција, контроверзна војна против спомениците ги зафати двете страни на Атлантикот, а една од нејзините најголеми жртви досега е легендарниот воен премиер Винстон Черчил, пренесува „Спутник“.

Илјадници Норвежани потпишаа петиција за отстранување на статуите на поранешниот британски премиер Винстон Черчил и данско-норвешкиот писател и филозоф Лудвиг Холберг. Според иницијаторите, Черчил бил расист и бел врховист, а Холберг, кој е почитуван како татко на модерната данска и норвешка литература, бил трговец со робови.

„Неверојатно е што расистички белци, кои сметале дека е во ред да ги угнетуваат црните луѓе до таков степен, имаат место на нашите улици! Очекуваме да бидат отстранети и двете статуи! Во суштина и двајцата беа расисти и тоа треба да биде доволен аргумент за да не стојат на нашите улици во 2020 година. За жал, сите нивни достигнувања се засенети од фактот дека биле расисти“, се вели во петицијата.

Досега петицијата собра над 4.200 потписи.

View this post on Instagram

Holbergmonumentet, Studenterlunden, Oslo #studenterlunden #holbergmonumentet #nationaltheatret #ludvigholberg #humor #moral #henrik #pernille #mellomhumorogmoral #dyrevaa #skulptur #kunst #bronse #oslo #norge #ludvigholbergmonument #sculpture #art #sculpture #bronze #1939 #norway @visitnorway @visitoslo @bymiljoetaten @sculptureartpage @nationaltheatret

A post shared by Geir Tandberg Steigan (@gtsteigan) on Aug 9, 2018 at 10:43pm PDT

Три метри долгата бронзена статуа на сер Винстон Черчил беше откриена во 1976 година во чест на соработката меѓу Велика Британија и Норвешка за време на Втората светска војна. Статуата на Лудвиг Холберг беше откриена во 1939 година во близина на Народниот театар. Групата скулптури го прикажува Холберг помеѓу неговите ликови од комедијата „Хенрик и Перниле“.

Хабун Хаши од малцинскиот тинк-тенк „Минотенк“ е загрижен дека самото поставување на статуите придонесува за почитување.

„Сакам сите статуи да бидат поставени во посоодветен контекст. На пример, Черчил, кој неоспорно имал расистички став, се наоѓа во центарот на Осло и тоа му дава симболичен ефект што му оддава почит“, објаснува Хаши.

Според неа, статуите припаѓаат во музеите каде што може да бидат поставени во посоодветен контекст.

Спротивно на неа, историчарот на уметност Томи Сорбо ја критикува за иницијативата и смета дека отстранувањето на статуите може да доведе до поларизација.

„Јас не ги бранам нив и тоа што го направиле, но ја бранам слободата на говорот. Ако сакаме да имаме слобода на изразување, мора да имаме можност да издржиме изрази што не ги сакаме, како што се уметнички дела од минатото. Во спротивно, би можеле да завршите како терористи на Исламската држава. Велат дека таму каде што горат книги, ќе горат и луѓе“, рече историчарот на уметноста за „ТВ2“.

View this post on Instagram

Winston Churchill came to Oslo on May 13 1948. And he was welcomed as a king! A statue to him by Ivor Roberts-Jones has been here since 1976 and the version in Oslo appears to be a copy of the Churchill statue in Parliament Square in London. ? #solliplass #oslo #oslove #skulptur #winstonchurchill #coronavirusnorway #winstonchurchilloslo #coronavirusnorge #modernekunst #ivorrobertsjones #sculpture #sculptor #kunstioslo #Osloartscene #samtidskunst #kunstblogg #artblog #artblogger #norge #kunstinorge #kunsthistorie #arthistory #kunstner #samtidskunstner #samtidskonst #konstnär #elskerkunst #arttrotter #thearttrotter

A post shared by The Art Trotter (@the_art_trotter) on Mar 14, 2020 at 9:18am PDT

Ова не е прв обид Норвешка да се ослободи  од расистичката уметност. Претходно неделава, Зелената партија повика сликата „Правда“ од 1762 година да биде отстранета од Градското собрание на Берген. Хенрик фон Ахен, директорот во Музејот при Универзитетот „Берген“, предупреди да не се отстрануваат сеќавањата од минатото.

„Ако ја преправате историја за да приспособите сè на сегашната ситуација, не можете да учите од историјата бидејќи веќе нема да постои“, предупреди тој.

Последните неколку недели смртта на Флојд во САД предизвика големи демонстрации против расизмот во светот. Неодамна, неколку статуи на Винстон Черчил и кралот Леополд Втори во Велика Британија и Белгија беа вандализирани од демонстрантите и беа отстранети. Во Бристол статуата на трговецот и филантроп Едвард Колстон од 16 век беше уништена и фрлена во блиската река поради неговата улога во трговијата со робови.

Градоначалникот на Лондон, Садик Кан, ја искористи можноста да изјави дека сите статуи на поранешните трговци со робови треба да бидат отстранети од јавните места. Сепак, актите на вандализам беа осудени од премиерот на земјата, Борис Џонсон, и од министерот за внатрешни работи, Прити Пател.