Македонија
Најавени законски измени за поголема безбедност на новинарите

На 24 ноември се одржа вебинар на тема: „Изменување и дополнување на Кривичниот законик: Решение за зајакнување на безбедноста на новинарите“ во организација на Здружението на новинарите на Македонија (ЗНМ) и заедничката акција на ЕУ и Советот на Европа „Слобода на изразување и слобода на медиумите во Северна Македонија (ЈУФРЕКС)“.
Главниот заклучок од настанот беше дека само преку конкретни измени на Кривичниот законик со давање надлежност на Обвинителството да постапува по службена должност и преку зголемување на казните кон напаѓачите системски ќе се подобрат безбедноста и политиката на неказнивост кон новинарите и медиумските работници. Додека се одвиваше настанот, се одѕва Министерството за правда на социјалните медиуми со укажување дека Кривичниот законик, заедно со ЗНМ и новинарскиот Синдикат, набргу ќе биде ревидиран со цел зголемување на безбедноста на новинарите. Во објавата Министерството дополнително забележа дека новите закони не се толку потребни колку што е нужно поефикасно постапување од страна на надлежните институции за истрага и санкција на нападите кон новинарите.
На вебинарот учествуваа триесетина учесници, и тоа група новинари, претставници од Владата и Министерството за правда, Советот на Европа, од Основното јавно обвинителство и адвокати што застапуваат новинари пред судовите. Свое видеообраќање имаше Бојан Маричиќ, министерот за правда, а во воведниот дел имаше и говор на Патрик Пенинкс, раководител на секторот за информатичко општество, од Советот на Европа. Исто така, учество на вебинарот имаше и Сашо Рајчев, шефот на Основното јавно обвинителство во Скопје со новинари што ја следат проблематиката на безбедност, како и странски експерт во делот на медиумското право.
Една од целите на овој настан беше да се дебатира за начините како да се изнајдат решенија за институционална заштита на новинарите и медиумските работници, а со тоа и да се придонесе во процесот на консултации предводени од Министерството за правда за измена на Кривичниот законик.
Министерот Маричиќ во своето излагање потенцира дека Министерството за правда веќе почнало постапка за изготвување нов кривичен законик со бараните измени, во кој ќе бидат вметнати и кривични дела со кои ќе се подигне нивото на заштита на новинарите, но и општо на медиумските работници. „За изготвување квалитетен текст во законот веќе одржавме состанок со претставниците од новинарската фела и новинарските здруженија, вклучително и Здружението на новинарите на Македонија и Синдикатот. Нивните предлози, секако, се добредојдени бидејќи само преку отворен дијалог токму со новинарите ќе можеме да донесеме нов закон кој дополнително ќе ги заштити слободно да си ја извршуваат одговорната работа, а сите оние што ќе се обидат да ги заплашуваат или, пак, физички и вербално да ги напаѓаат новинарите, односно медиумските работници, ригорозно да се казнуваат“, истакна министерот Маричиќ.
Патрик Пенинкс од Советот на Европа упати честитки за овој мултилатерален процес помеѓу важно засегнати страни, власта, министерствата и новинарите. Тој истакна дека досега сме биле навикнати за вакви важни теми на унилатерални решенија, кои се покажале дека биле нефункционални. „Ја поздравувам иницијативата за ваков тип на вебинар каде имаме можности заеднички да дискутираме за имплементацијата на Кривичниот законик во Северна Македонија и да ги идентификуваме оние специфични одредби во законот, кои би ги уредиле и унапредиле гаранцијата и безбедноста на новинарите. Како што се зголемува бројот на закани годишно, притисокот врз новинар(к)ите се продлабочува. Овој облик на притисок доби и специфични родови нијанси во нападите против новинарките, кои се покажаа претежно родово пристрасни, како онлајн така и офлајн. Поради тоа, силно верувам дека во ваквата заедничка дискусија со вас, засегнатите страни и странските експерти, ќе отвориме заеднички дијалог во интерес на унапредување на правната заштита на новинарите и новинарството во Северна Македонија“.
Претседателот на Здружението на новинарите на Македонија, Младен Чадиковски, во своето обраќање потенцира дека новинарите и медиумските работници играат клучна улога како чувари на јавниот интерес, а новинарската професија е важен дел на секое демократско општество. „Актуелниот тренд на напади врз новинари воопшто не ми се допаѓа, ми се чини дека влегуваме во една фаза на демократска рецесија, уште повеќе што европерспективите на глобален план, поради проблемот со Бугарија, се затвораат. Не би сакале да видиме ретроградни процеси, а овој тренд упатува на тоа. Важно е да се истакне дека неказнивоста неминовно води кон самоцензура или цензура, го ограничува просторот за слободни медиуми и ја лишува јавноста од правото да биде информирана“, додаде Чадиковски.
Филјана Кока, новинарка од МРТ, додаде „потребни се нови и соодветни законски одредби и нова клима погодна за медиуми што ги поддржуваат демократските процеси. Властите беа и се повикани да се вложат во креирање безбедност за новинарите да може слободно и независно да си ја вршат својата работа, без да биде извршен каков било притисок за тоа што известуваат, ЗНМ и новинарите нема да се откажат од тоа“.
Васко Маглешов, новинар од „Призма“/истражувачки онлајн-медиум, во својот панел потенцира дека е потребна едукација на идните судии и јавни обвинители да бидат сензибилизирани за значењето на новинарската работа со тоа што во рамките на обуките би се вовеле, односно прошириле, предметни програми за слобода на говор и изразување и за важноста на новинарската професија во демократските процеси.
Шефот на Основното јавно обвинителство, Сашо Рајчев, исто така еден од панелистите, во своето обраќање на вебинарот ја истакна поддршката на овој процес од страна на Обвинителството и даде кус осврт на одговорите на кривичното право за заштита на новинарите во Северна Македонија. Рајчев потенцира дека за суштински да се направат промените, потребно ќе биде да се зголемат ресурсите на Обвинителството.
Во својство на меѓународен експерт, Џонатан Прајс, адвокат во Doughty Street Chambers, Велика Британија, во своето излагање сподели неколку компаративни случаи од адвокатската пракса во контекстот на безбедноста на новинарите. Тој потенцира дека проблемот не е во самите закони, туку во нивната имплементација. На крајот, препораката е дека потребни се едукација и ревидирање на целокупните елементи на правосудниот систем и секако заеднички здружено дејствување од страна на сите засегнати страни.
Вебинарот беше организиран од страна на Здружението на новинарите на Македонија во рамките на акцијата која е дел од „Horizontal Facility за Западен Балкан и Турција II“, заедничка програма на ЕУ/Советот на Европа, имплементирана од Советот на Европа, која има цел да им асистира на корисниците во регионот на Западен Балкан и Турција во усогласувањето со стандардите на Советот на Европа и acquis на Европската Унија во рамките на процесот на нејзино проширување, онаму каде што тоа е применливо.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Стартиот објект на „Мајски цвет“ се руши и се гради нов, Јакимовски најавува модерна градинка по сите стандарди

Започнаа градежните работи, со кои ќе се руши стариот објект и ќе се изгради нов модерен објект на градинката „Мајски Цвет“, во населбата Тафталиџе 1.
Градоначалникот на Општина Карпош, Стевчо Јакимовски, истакна дека по повеќе од шеесет години, стариот објект, кој бил од дрвена конструкција, ќе се замени со нов еколошки, енергетски ефикасен, асеизмички отпорен и сместувачки објект за најмалите карпошани по сите европски стандарди.
„Станува збор за инвестиција од 108 милиони денари со вклучен ДДВ и морам да нагласам дека сум исклучително задоволен, што токму најмалите жители на населбата Тафталиџе 1, ќе бидат згрижувани и воспитувани во нов модерен објект од цврста градба, изграден по сите предвидени стандарди за ваков тип на објекти. Во договор со фирмата „Сандра Инженеринг“, е предвидено со банкарска гаранција , новата градинка да биде изградена за деведесет денови, со што практично наесен, дечињата од оваа урбана заедница ќе се вратат во новоизградената градинка, во една покомфорна средина со сите потребни реквизити и дидактички материјали, потребни за нивниот детски психофизички развој“, потенцираше Јакимовски.
Првиот човек на Општина Карпош, најави изградба на четири нови занимални во градинката „Пролет“ во населбата Влае 1, како и изградба на целосно нов објект на градинката „Пролет“ во населбата Козле, односно позната како „Пролет-Канела“.
„Исто така, предвидено во иднина е да се изградат и градинки во населеното место Злокуќани, како и две нови во населбата Нерези, една за дечињата од македонска и една за дечињата од албанска националност. Со тоа практично, ќе го решиме проблемот со сместувачките капацитети на најмалите жители во Општина Карпош, бидејќи и според последниот попис се потврди, дека бројот на населението во нашата општина се зголемува“, истакна Јакимовски.
Општинскиот татко, го нагласи и проблемот со дефицитот на персонал и работен кадар во градинките, односно недостатокот на воспитувачки и негователки, кој влијае врз квалитативното воспитување и згрижување на дечињата и ги повика сите надлежни институции да се усогласат и да го решат овој горлив проблем:
„Ги повикувам и Министерството за финансии, Министерството за социјална политика, демографија и млади и други надлежни инстутиции, да овозможат нови вработувања во градинките во Општина Карпош, бидејќи, постојано се соочуваме со одлив на кадар, преку одење во пензија, а нови вработувања нема. Дотолку повеќе што , бројот на жители постојано се зголемува во нашата локална самоуправа, а со тоа и потребата од проширување на постојните и изградба на нови сместувачки капацитети за нашите најмали жители. Напоменувам, дека овој проблем го имаме, не само со актуелната влада, туку постојано се провлекувал и со сите претходни влади, дециден беше градоначалникот на Општина Карпош Стевчо Јакимовски.
Градоначалникот Јакимовски, најави и изградба на две спортски сали во иднина на територијата на Општината, со што уште повеќе ќе се придонесе за збогатување на спортскиот живот на младите и сите карпошани.
Македонија
Бугарите, добија поддршка од социјалдемократите, благодарение на СДС и нивните заложби, да гласаат против Македонија, реагира ВМРО-ДПМНЕ

СДС повторно фатени во лага. Овој пат, лажат дека членовите на нашите сестрински партии од ЕПП денес гласаа против, Освен Бугарите – другите гласаа „За“, реагираат од ВМРО-ДПМНЕ на соопштението на СДСМ.
„Бугарите, добија поддршка од социјалдемократите, благодарение на СДС и нивните заложби, да гласаат против Македонија.
Наместо да ја поддржат борбата на ВМРО-ДПМНЕ за достоинствено претставување на државата во Европа, СДС се сити и сака да ја гледа Македонија во неуспех.
Зошто СДС работи против Македонија? Зошто СДС сака да го уништи достоинството на Македонија? Зошто СДС 30 години наназад работи спротивно на интересите на граѓаните?“, прашуваат од партијата на Мицкоски.
Појаснуваат дека Комитетот за надворешни работи на Европскиот парламент (АФЕТ) на 24 јуни 2025 година го усвои Извештајот за напредокот на Македонија, подготвен од известителот Томас Вајц. Во документот, како резултат на континуираната посветеност и принципиелниот пристап, со широко мнозинство се потврдуваат македонскиот јазик, македонскиот идентитет и европската перспектива на државата, истакнуваат.
„Во изминатите три децении, доколку како општество и политички чинители дејствувавме со јасни цели, многу од предизвиците ќе беа поинакви – но барем немаше да бидат поврзани со оспорување на нашето постоење.
Ние сме Македонци. Со свој јазик, историја и чувство за припадност.
Оваа постапка од страна на Европскиот парламент не е крајна цел, туку охрабрување да продолжиме по патот на реформите, владеењето на правото и институционалната стабилност“.
Македонија
Лимани во Брисел ја потпиша Меѓународната спогодба за учество на Северна Македонија во Програмата на ЕУ: „Граѓани, еднаквост, права и вредности“

Министерот за социјална политика, демографија и млади, Фатмир Лимани во Брисел ја потпиша Меѓународната спогодба за учество на Република Северна Македонија во Програмата на Европската унија „Граѓани, еднаквост, права и вредности“ (Citizens, Equality, Right and Values – CERV).
По повод потпишувањето на оваа значајна спогодба, Лимани ја потврди посветеноста на Владата на Северна Македонија на основните европски вредности – демократијата, владеењето на правото и почитувањето на човековите права.
„Нашето вклучување во Програмата на Европската унија „Граѓани, еднаквост, права и вредности“ не е само пристап до финансиски инструмент, туку суштинска можност за зајакнување на социјалната правда, институционалниот развој и граѓанското учество во Република Северна Македонија. Со потпишувањето на Спогодбата за пристапување кон оваа програмата, Северна Македонија станува рамноправен член со другите Земји членки на ЕУ во овој сегмент,“ рече Лимани по потпишувањето на спогодбата.
Пристапувањето во Програмата „Граѓани, еднаквост, права и вредности“ е значаен чекор во усогласувањето со ЕУ-стандардите и интеграцијата на нашата земја во Унијата – таа директно придонесува кон исполнување на условите во Поглавјата 23 и 24. При тоа, беше нагласено дека, ова не е само процес на усвојување на законски решенија, туку пред сѐ трансформација на општествените вредности и создавање на поинклузивно, праведно и демократско општество.
Програмата обезбедува финансиска поддршка за граѓански организации, кои добиваат можност да аплицираат за грантови за проекти кои поддржуваат еднаквост, толеранција и човекови права. Преку Програмата се овозможува и институционална надградба. Владата и единиците за локална самоуправа можат да користат поддршка за подобрување на нивните капацитети во заштитата на фундаменталните права.
Програмата придонесува за промоција на недискриминацијата, засилена борба против родовата нееднаквост и насилството како и имплементација на препораките од Истанбулската конвенција.
„Само преку колективен ангажман можеме да гарантираме ефективна имплементација на реформите и подобрување на квалитетот на живот на граѓаните. Ги повикувам сите институции и организации да ги искористат можностите што ги нуди Програмата „Граѓани, еднаквост, права и вредности“, да се вклучат во креирање одржливи решенија и заеднички да работиме на унапредување на владеењето на правото, заштитата на човековите права и јакнењето на демократијата во Северна Македонија,“ порача Лимани од Брисел.