Македонија
Транспаренси: Македонија најлошо рангирана досега во борбата против корупцијата

Индексот за перцепција на корупцијата (ИПК) за 2020 година објавен денес од Транспаренси интернешнл открива дека корупцијата придонесува за уназадување на демократијата и влошување на состојбата со здравствените системи поради пандемијата предизвикана од Ковид-19. Државите кои се рангирани добро според индексот, инвестираат повеќе во здравството, се поспособни да обезбедат универзално здравствено осигурување и е помалку веројатно да ги повредат демократските норми и институции или владеењето на правото.
Оваа година ИПК 2020 го бележи најнискиот резултат и најниското рангирање на Македонија на Индекстот за перцепција на корупцијата од 2001 година кога првпат бевме рангирани. Оваа година, со непроменет број на поени од минатата 2019 година (35), Македонија се наоѓа на 111. место од вкупно рангирани 180 држави.
Според претседателката на УО на Транспаренси интернешнел, Делија Фереира Рубио „Ковид-19 не е само здравствена и економска криза. Тоа претставува и корупциска криза. Криза со којашто не успеваме да се справиме“. „Минатата година ги тестираше владите како ниту една претходно, и тие со поголеми степени на корупција се помалку способни да се справат со предизвикот. Но, дури и тие коишто се наоѓаат на врвот според ИПК мора итно да ја зајакнат својата улога во борбата против корупцијата на национално и меѓународно ниво“, вели таа.
За формирање на резултатот користени се податоците од 7 истражувања спроведени во последните две години. Значи станува збор за нови истражувања спроведени во 2019 и 2020 година, од релевантни организации и на основа на утврдена и проверена методологија. Притоа не се забележани големи осцилaции во однос на бодувањето од минатата година.
Позначителна осцилација во намалување на индексот од истражувањата се забележува кај индексот на World Justice Project Rule of Law Index, кој ја анализира состојбата во судството и владеење на правото, каде е забележан пад од 2 индексни поени, како и помала осцилација кај Freedom House, за 0,5 поени.Според Слаѓана Тасева, претседателка на ТИ-Македонија, ова укажува на тоа дека сè уште треба да се засилат и да се преземат поконкретни активности кои ќе дадат видливи резултати во: намалување на корупцијата и зголемување на ефикасноста на судството, зајакнување на активностите за спроведување на ефикасна борба против корупцијата, а посебно високата корупција која останува недопирлива за органите за прогон и за правдата, зајакнување на постапките за конфискација и враќање на она што е украдено од граѓаните, како и во обезбедување на поголема транспарентност на институциите, кои во услови на коронавирус беа речиси недостапни за граѓаните целосно напуштање на политичките влијанија и пазарења во постапките за вработувања и обезбедување конкурентност и подеднакви услови за сите при вработувањата, а со цел да се обезбеди ефикасна администрација која ќе биде професионална и компетентна до степен да обезбеди понатамошен развој на државата и континуитет во процесот за интеграција во Европската Унија.
Глобални забелешки
ИПК 2020 рангира 180 држави и територии според перцепирани степени на корупција во јавен сектор, базирајќи се на 13 експертски оценувања и анкети на бизнис-претставници. Користи скала каде што 0 значи високо корумпирани, а 100 многу чисти. Данска и Нов Зеланд се наоѓаат на врвот на индексот со 88 поени. Сирија, Сомалија и Јужен Судан се наоѓаат последни со 14, 12, и 12 поени.
Значајни промени
Од 2012 година, најпочетната точка на споредба според сегашната ИПК методологија, 26 држави значајно ги имаат подобрено нивните ИПК-бодови, вклучувајќи ги Еквадор (39), Грција (50), Гвајана (41), Мјанмар (28) и Јужна Кореја (61). Дваесет и две држави значајно ги намалиле нивните бодови, вклучувајќи ги Босна и Херцеговина (35), Гватемала (25), Либан (25), Малави (30), Малта (53) и Полска (56). Приближно пола од државите стагнираат на индексот речиси цела декада што покажува недоволни обиди на владите да се справат со причините за корупција. Повеќе од две третини се рангирани под 50.
Ковид-19
Корупцијата е закана за животите на граѓаните, посебно кога е комбинирана со предизвик за јавното здравје. Чистите јавни сектори се поврзани со поголема инвестиција во здравството. Уругвај, на пример, ја има највисоката ИПК-оценка во Латинска Америка (71), инвестира во јавното здравје и има робустен систем за епидемиолошко набљудување, што помогна во справувањето со Ковид-19 и други инфективни болести, како жолтата треска и Зика.
Спротивно, Бангладеш со оценка од само 26 инвестира малку во здравството додека корупцијата цвета за време на Ковид-19 која рангира од мито во здравствените клиники до несоодветна распределба на помош. Корупцијата е исто така присутна и во набавката на медицинска опрема. Државите со повисоки степени на корупција се повеќе подложни на злоупотреба на владеењето на законот и демократските институции за време на кризата предизвикана од Ковид-19. Помеѓу овие држави спаѓаат Филипините (34), каде што справувањето со COVID-19 беше карактеризирано со напади на човековите права и слободата на медиумите.
Со опаѓачки тренд, САД го достигнуваат најлошото рангирање од 2012 година, со 67 бодови. Во надополнување на наводните конфликти на интерес и злоупотреба на јавна позиција, во 2020 година слабиот надзор на 1 трилијони американски долари наменети за справување со Ковид-19 предизвика сериозни загрижувања и претставуваше уназадување на демократските принципи на одговорна влада.
Препораки
Минатата година ги истакна предизвиците на интегритет помеѓу кои и највисокорангираните држави покажаа дека ниту една држава не е слободна од корупција. За намалување на корупцијата и подобро справување со идни кризи, Транспаренси интернешнл препорачува сите влади да ги зајакнат надзорните институции и да обезбедат дека ресурсите се распределени на оние на коишто највеќе им се потребни. Антикорупциските и надзорни институции мора да имаат доволно средства, ресурси и независност во нивното работење, да обезбедат отворени и транспарентни процедури на склучување договори за да спречат несовесно работење, конфликт на интереси и да обезбедат фер цени.Да ја одбранат демократијата и да промовираат создавање граѓански простор за потикнување одговорност на владите и да објавуваат важни податоци и да обезбедат пристап до информации од јавен карактер со што јавноста ќе има лесен и навремен пристап до значајни информации.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Четворица повредени во пожарот во Трубарево – се чекаат детали од Министерството за здравство

Четири лица се здобиле со повреди во пожарот што вчера избувна во компанијата „Ф-Групација“ во Трубарево, која се занимава со складирање на електричен и електронски отпад.
Информацијата ја соопшти на прес-конференција портпаролката на Владата, Марија Митева.
Таа најави дека дополнителни податоци за здравствената состојба на повредените ќе бидат презентирани од министерот за здравство Азир Алиу 13 часот.
Македонија
Филипче бара итни мерки: прегледи за жителите, анализи на воздух и почва, поширока безбедносна зона

Претседателот на СДСМ и поранешен министер за здравство, Венко Филипче, ја оцени ситуацијата по вчерашниот пожар во Трубарево како сериозна и упати конкретни барања до институциите за итно дејствување. Тој истакна дека ваквите кризни настани бараат одговорна, транспарентна и координирана реакција, а не политички спинови и конфузни пораки.
„Граѓаните имаат право да знаат што дишат и што внесуваат во организмот, но и да бидат заштитени од државата. Тоа е нивно основно човеково право, а должност на институциите е да им го обезбедат“, посочува Филипче.
Тој потенцираше дека одговорноста не завршува со гаснење на пожарот, туку дури почнува со справувањето со последиците, кои како што рече можат да бидат долгорочни и опасни по здравјето.
„Јавно барам да се овозможи медицински преглед за сите жители во и околу Трубарево, особено за оние кои биле директно изложени на чадот и токсичните гасови“, изјави тој. Дополнително, побара и лабораториски анализи на воздухот, почвата и водата со јасен фокус на диоксини, тешки метали и HF остатоци, но подвлече дека тие резултати мора да бидат транспарентно објавени.
Филипче посочи и на потребата од обезбедување психолошка поддршка за жителите и пожарникарите кои биле на лице место. „Не можеме како држава да ги оставиме сами со траумата“, нагласи тој.
Претседателот на СДСМ укажа дека воспоставената безбедносна зона од 400 метри е недоволна, и предложи таа да биде проширена на периметар од 500 до 2.000 метри. Во тој радиус, рече тој, мора да се воспостави јасен протокол кој ќе вклучува затворање на училишта ако е потребно, дистрибуција на маски, ограничување на движењето, како и активирање на јавен систем за предупредување преку СМС пораки и локални медиуми.
„Очекувам да бидат поставени мобилни мерни станици кои ќе го мерат загадувањето во реално време, особено по правците на ветерот“, додаде Филипче. Тој исто така предупреди на потребата од долгорочно следење на квалитетот на почвата и водата, информирање на населението дали може да ги користи земјоделските производи, како и дали ќе биде потребна дезинфекција на јавни површини.
На крајот, побара целосна истрага за причините за пожарот. „Потребна е истрага за тоа што точно се случи, зошто немало контрола, каде затаиле протоколите и кој ќе понесе одговорност“, рече Филипче, потенцирајќи дека „наместо конфузни изјави и политички спинови, луѓето очекуваат одговори и решенија“.
Македонија
Обвинителство чешла документи, Армијата мери токсини по пожарот во Трубарево, се чека и на резултатите од министерството на Меџити

Во врска со големиот пожар што зафати магацински објекти во селото Трубарево, Основното јавно обвинителство Скопје соопшти дека презеле дејствија за утврдување на фактите и обезбедување на докази за понатамошната постапка.
Јавниот обвинител упати барање до Началникот на Генералштабот на Армијата за ангажирање на Единицата за атомска, биолошка и хемиска одбрана. Припадниците на единицата со специјални инструменти извршија мерења и детекција на хемиска и токсична контаминација на воздухот со гасови и честички кои се ослободуваат од пожарот.
Првичните резултати од мерењата веќе се доставени до обвинителството. Од Обвинителството образложија дека се работи за истите резултати кои синоќа ги презентираше министерот Панче Тошковски, и врз основа на кои на жителите од Трубарево им беше препорачано да го напуштат живеалиштето. Според овие резултати, во непосредна близина до 150 метри на центарот од огнот регистрирано е високо ниво на штетни супстанци и е високоризично. До 200 метри е средно ниво на опасност, а на оддалеченост до 400 е ниско ниво на опасност.
Покрај тоа, се очекуваат и резултати од надлежните служби при Министерството за животна средина, кои ќе дадат дополнителни податоци за степенот на загаденоста.
Обвинителството издаде наредби за прибирање на целокупната документација за работата на компанијата во чии магацини настана пожарот. Во наредниот период, откако ќе се обезбедат информации за видот на складираните материјали, ќе биде наредено и вештачење за да се утврди видот на контаминацијата и последиците врз животната средина.
Моментално, во опожарениот објект не постојат услови за увид на лице место поради опасноста, а полициските службеници и натаму го ограничуваат пристапот на сите неовластени лица и лица без соодветна заштитна опрема.