Свет
(Видео) Научниците велат дека бурата што го погоди Пекинг не била песочна, туку нешто полошо

Бурата што го покри Пекинг пред неколку дена со кафеаво-портокалова боја не била песочна, туку била бура од прашина.
Ова може да звучи како незначителна разлика што им е важна само на геолозите, но големината на честичките игра голема улога врз здравјето на луѓето.
Честичките од песок се поголеми од 0,06 микрометри во дијаметар, а честичките од прашина се помали, полесни и може да патуваат многу, многу подалеку. Ветерот нема лесно да го раздува песокот на растојанија од стотици километри, а прашината многу полесно се шири низ целиот свет.
Честички помали од 10 микрометри, а особено оние помали од 2,5 микрометри, претставуваат сериозна закана за здравјето на луѓето бидејќи тие се доволно мали за да завршат во нашите бели дробови.
Што ги предизвикува денешните бури од прашина – дали е тоа природен процес или можеби е резултат на климатските промени?
„Одговорот е сложен и веројатно е комбинација од неколку фактори“, вели геологот Мет Телфер од Универзитетот во Плимут за списанието „Конверзација“.
Beijing and other parts of northern China hit by biggest sandstorm in 10 years; at least 6 dead, 81 missing in neighboring Mongolia pic.twitter.com/rlJa0stgRf
— BNO News (@BNONews) March 15, 2021
Во една неодамнешна студија научниците анализираа до кој степен разните социјални системи во Кина, како и климатските промени, влијаеја на фреквенцијата на бури од прашина во последните 2.000 години. Откриле дека зголемувањето на бројот на бури се совпаѓа со зголемувањето на населението и зајакнувањето на азиските монсуни.
Друг фактор што влијае на појава на бури од прашина е од природно потекло. На пример, ретко населената депресија Бодела во Сахара е најголемиот извор на атмосферска прашина во светот и покрај нејзината скромна големина. Причината за ова се сувите пустински услови и блиските планини што го насочуваат ветерот во областа.
Бурите од прашина исто така имаат позитивна улога. Имено, тие превезуваат клучни минерални хранливи состојки до океанот, како што е железото, па затоа понекогаш се нарекуваат ѓубриво за океанскиот фитопланктон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Харвард ја тужи администрацијата на Трамп поради замрзнување на финансирањето

Универзитетот Харвард ја тужеше администрацијата на претседателот Доналд Трамп во обид да го спречи замрзнувањето на владата на повеќе од 2 милијарди долари средства за престижната американска образовна институција.
Во тужбата, поднесена до федералниот суд во Бостон, се вели дека Трамп започнал широк напад врз врвното финансирање на истражување на големите универзитети, бидејќи се обидува да ги ослободи од, како што вели, антисемитизмот и идеолошката пристрасност.
„Овој случај ги вклучува напорите на Владата да го искористи скратувањето на федералното финансирање како потпора за преземање на контролата врз академското одлучување на Харвард“, се наведува во тужбата.
Харвард тврди дека постапките на администрацијата на Трамп биле произволни и незаконски и го прекршиле правото на Универзитетот за слобода на говор со Првиот амандман.
„Во текот на изминатата недела, федералната влада презеде неколку активности откако Харвард одби да ги исполни неговите незаконски барања“, рече претседателот на Харвард, Алан Гарбер во изјавата.
„Поднесовме тужба за да го запреме замрзнувањето на финансирањето бидејќи тоа е незаконско и надвор од овластувањата на владата“, рече Гарбер.
Администрацијата на Трамп започна преглед на федералното финансирање на Харвард од 9 милијарди долари во март и последователно му даде на универзитетот сеопфатен список на барања, вклучувајќи забрана за носење маски и ставање крај на сите програми за различност, правичност и вклучување.
Оттогаш, администрацијата на Трамп замрзна 2,3 милијарди долари финансирање за Харвард и се закани дека ќе му го одземе статусот на универзитетот ослободен од данок и ќе му ја ускрати можноста да запишува странски студенти. Побара и информации за надворешните односи на универзитетот, финансирањето, студентите и професорите.
Свет
Папата Франциско секоја вечер се јавуваше во црквата во Газа, пишува „Скај Њуз“

Во текот на последните 18 месеци од својот живот, папата Франциско имал секојдневен вечерен ритуал – се јавувал во единствената католичка црква во Појасот Газа за да провери како луѓето се справуваат со тешката ситуација, пишува Скај Њуз. Парохискиот свештеник на црквата на Светото семејство Габриел Романели рече дека Папата „се јавува секој ден“.
Во својот последен јавен настап, на Велигден, Франциско повика на прекин на огнот меѓу Израел и Хамас. Во него тој ја осуди „драматичната и одвратна хуманитарна ситуација“ во Газа, предупредувајќи на „сè поголемата клима на антисемитизам што се шири низ светот“. „Ги повикувам завојуваните страни: прекин на огнот, ослободете ги заложниците и пружете драгоцена помош за гладното население кое копнее за иднината во која ќе владее мирот“, рече Папата.
Во својата велигденска порака, Френсис наведе дури 11 земји и шест региони погодени од конфликти, предупредувајќи дека светот се лизга кон уште поголема војна и хаос. „Сведоци сме на неверојатна жед за смрт и убиства во бројни конфликти ширум светот! Колку презир понекогаш се покажува кон ранливите, маргинализираните и мигрантите! рече Папата.
Тој се молеше особено за христијанските заедници во Либан и Сирија, за „конструктивен дијалог“ за ублажување на гладот во Јемен, за мир во Судан и Јужен Судан и за жртвите на насилство во Демократска Република Конго. Тој, исто така, ја спомена кревката трошка надеж во Мјанмар, каде што по години крвава граѓанска војна дојдоа почетоците на примирјето.
Тој упати посебна молитва за „праведен и траен мир“ во Украина, истовремено изразувајќи длабока тага поради трагедијата што продолжува да ја погодува Газа. „Конфликтот во Газа продолжува да носи смрт и уништување“, рече Папата, кој во последните месеци се повеќе ја критикуваше израелската воена операција против Хамас, нарекувајќи го конфликтот на почетокот на годината „многу сериозен и срамен“.
Европа
(Видео) Запечатена резиденција на папата, во Ватикан владее седисвакација

Ватикан ја запечати официјалната резиденција на папата Франциско, симболично започнувајќи период на жалост.
На снимката објавена од Ватикан се гледа кардиналот Кевин Џозеф Фарел, камерленгото, како гледа како службеник на Ватикан става црвена лента на вратата од резиденцијата на папата, ја врзува, а потоа става восочен печат на лентата. После тоа, Фарел ја проверува пломбата и се уверува дека вратата е цврсто затворена.
The papal apartments in the Apostolic Palace — unused during Pope Francis’ pontificate — have been officially sealed by Cardinal camerlengo Kevin Farrell following the Pope’s death. This act marks the beginning of the “sede vacante” period, during which the See of Peter remains… pic.twitter.com/p3PcYqN050
— EWTN Vatican (@EWTNVatican) April 21, 2025
Запечатувањето на папската резиденција е традиционален обред што го изведува камерленго, привремениот управител на Ватикан, а историски служел за да се спречи ограбувањето на папските одаи.
Овој чин го симболизира официјалниот крај на понтификатот на папата Франциско и почетокот на периодот на седисвакација – период без папа.