Култура
Филмаџиите поабараа поголем буџет за културата: „Секој денар што е намален го доживуваме како навреда и нè демотивира“
Буџетот за култура по пат на ребаланс да биде вратен на стапката пред пандемијата, но и да се вратат алтернативните извори на финансирање, нешто што е сосема нормално во европските кинематографии (телевизија, кино, лотарија, акцизи на цигари, алкохол, газирани пијалаци) и да се овозможат даночни олеснувања за вложување во аудио-визуелната дејност, налик на оние во спортот. Овие барања беа потенцирани на денешното Собрание а Друштвото на филмските работници, што се одржа во Кинотеката со што се означи и почетокот на „Златна рамка“ 2021.
Барањата произлегоа од дискусијата за време на отворениот дел, каде што претседателот на ДФРМ, Игор Иванов – Изи се осврна на актуелната состојба на македонскиот филм и националната кинематографија, пред сè на распределбата на буџетот на Министерството за култура.

„Од 170 милиони денари во 2019, во 2020 во три наврати беа скратени цели 85 милиони. Имајќи предвид дека од истите тие средства се покриваат сите административни трошоци на Агенцијата за филм, членарините во Еуроимаж и други организации, плати за вработени и слично, ударот што нашиот сектор го доживеа е огромен. Филмаџиите ниту се вработени ниту имаат пензиско и здравствено осигурување, што не е случај со другите дејности во културата. Ние живееме единствено од производство на филмови“, истакна Игор Иванов на денешното Собрание.
Минатата 2020 година беше комплексна за многу индустрии вклучувајќи ја и филмската, која се справуваше со многу предизвици поради отежнатите услови за продукција. Уште поголем застој направи тоа што немаше можност за промоција на филмовите, бидејќи речиси сите фестивали беа откажани.
„Но, за време на пандемијата ни се случи уште една стварност, а тоа е дека филмот успеа да донесе утеха за време на ограничувањата со кои се соочивме. Ниту една европска земја не скрати средства за аудио-визуелните уметности, напротив секаде се бележи зголемување на буџетот заради крепење на целата индустрија. За време на пандемијата осознавме дека дури и кога не можевме во кино, филмот останува нешто кон што се вртиме кога сме во четири ѕида. Токму поради тоа народот има потреба од содржина како никогаш порано, но и поради зачувување на макотрпно градениот систем на независно филмско производство, промоција и дистрибуција, систем во кој се негува авторскиот филм и културната разноликост на Европа. Систем во кој се негува културната размена по пат на ко-продукциско поврзување и филмските фестивали.“, беше потенцирано на Собранието.
![]()
Македонскиот филм, изминатите четири години доживеа своевидна ренесанса, се забележаа сериозни успеси на светски фестивали, а филмот стана најдобриот културен амбасадор на нашата држава.
„Ова скратување, пренамена на буџетот од страна на Министерството за култура, направена без анализи и без претходни консултации со филмските професионалци и Агенцијата за филм го оценуваме како чин кој е спротивен на принципите кои се втемелени во европското филмско семејство каде несомнено припаѓаме. Сите сектори се важни и сите ги почитуваме, но македонскиот филм ја доживува својата преродба и секој денар што е намален го доживуваме како навреда што нè демотивира, ова не смее да се повтори, ние тоа не смееме и нема да го дозволиме.” – додаде Иванов.
Друштвото на филмски работници на ова Собрание избра и нови членови а присутните се осврнаа и на најновите успеси на македонскиот филм.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Поддршка за културата во Битола: MINT зад Шекспир фестивалот 2025
Денес официјално започнува Шекспир фестивалот во Битола, еден од најзначајните и најреномирани театарски настани во регионот, кој годинава повторно ги обединува највлијателните и најиновативните Шекспирови продукции од светот.
Организиран од Народниот театар Битола, фестивалот претставува платформа каде класичните драмски текстови добиваат современи интерпретации, а Битола станува центар на висока сценска уметност.
Во пресрет на свеченото отворање, денес се одржа работна средба помеѓу директорот на Народниот театар Битола, Васко Мавровски, и генералниот директор на MINT Fintech Group, Никола Јошевски. MINT е долгогодишен партнер и спонзор на Народниот театар Битола, а годинава ја проширува својата поддршка и како клучен спонзор на Шекспир фестивалот.
Средбата, одржана во фоајето на театарот, беше можност за разговор за заедничката визија, новите идеи и стратешкото планирање на програмските и културните иницијативи за 2026 година.
„MINT продолжува да вложува во културата не како обврска, туку како уверување дека уметноста ја гради заедницата, а силната културна сцена значи силно и одржливо општество,“ истакнаа од компанијата.
Вечерва, со кревање на завесата, Битола повторно ќе стане театарски центар чијашто традиција, енергија и визија ја прават препознатлива на културната мапа на регионот.
(ПР)
Култура
Објавен „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половина на ХХ век“ од Славчо Ковиловски
„Македоника литера“ објави нова книга на Славчо Ковилоски со наслов „Речник на псевдонимите во македонската книжевност од првата половинана ХХ век“.
Овој речник се надоврзува на „Речникот на псевдонимите во македонската книжевност од XIX век“, од истиот автор, публикуван во 2022 година. Покрај лажните имиња од сите видови (псевдоними, кратенки, знаци) овде се вклучени и одредници со прекари на публицисти, родените имиња на авторите, како и одреден број партизански псевдоними.
Во Речникот се наоѓаат книжевни псевдоними на 187 автори и 36 псевдоними од други области со вкупен број од 223 лица со скриени имиња. Исто така, има 19 родени (крстени) имиња на луѓе од книжевноста и културата, како и 37 автори чии прекари се споменуваат покрај нивните имиња. Вкупниот број на псевдоними изнесува повеќе од петстотини. Посебно поглавје е посветено на теорискиот пристап при објаснувањето на методологијата, односно постапките за дешифрирање и категоризирање на скриените имиња. Овој дел е особено важен, бидејќи без соодветен критички метод на потврдување или негирање на авторството препишано според псевдоним, не може да се добие релевантен одговор, прецизно дефиниран, елабориран според современите концепции на теоријата на книжевноста, но и на книжевно-историските односи и практики.
Славчо Ковилоски (Скопје, 1978) е македонски книжевен историчар, културолог, поет, прозаист. Автор е на неколку прозни, поетски и монодрамски дела, како и на повеќе монографии од областа на книжевноста, историјата и културологијата. Прикази и статии објавувал во повеќе македонски списанија и дневните весници. Има преведено шест белетристички и научни дела од хрватски и бугарски на македонски јазик и повеќе преводи од српски јазик објавени во периодиката. Делови од неговото прозно и поетско творештво се преведени и препеани на неколку европски јазици.
Работи во Институтот за македонска литература (Одделение за македонска литература во XIX век), при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје.
Култура
Пијано-рецитал „Скопје во петолиние 2028“
Културниот информативен центар – Скопје го најавува пијано рециталот „Скопје во петолиние 2028“ – македонска музичка приказна во чест на Скопје, Европска престолнина на културата 2028.
Овој уникатен рецитал ќе ја раскаже музичката приказна на нашиот град преку внимателно одбрани дела на македонски композитори, претворајќи го Скопје во вистинска партитура, а пијаното – во раскажувач. Рециталот претставува интимна пијанистичка нарација која го пренесува духот и енергијата на градот директно до срцето на публиката.
На пијаното ќе настапи Давид Павиќ, млад, но веќе признат пијанист кој го претставува новиот бран на македонски уметници. Со внимателно одбраниот репертоар, рециталот ќе го истакне генерацискиот премин на македонските композитори и континуитетот на музичкото изразување во Македонија.
Овој рецитал е прв целовечерен концерт од ваков вид воопшто кај нас, во кој младата надеж на македонската пијанистичка сцена, Давид Павиќ, преку својот личен уметнички израз ќе ги претстави делата на македонските композитори во ново светло.
Со внимателна интерпретација и емоционална длабочина, тој не само што ги оживува музичките дела на македонските композитори, туку и ги афирмира пред домашната и меѓународната публика.

