Свет
Апсолутна офанизва на талибанците во Авганистан – Кабул може да падне за 90 дена

Талибанците го зазедоа стратешкиот град Газни, десеттата покраинска престолнина што ја освоија за една недела откако американските разузнавачки служби објавија дека бунтовниците може да го заземат главниот град Кабул во рок од 90 дена.
Во меѓувреме, Германија и САД итно ги повикаа своите граѓани веднаш да го напуштат Авганистан.
Газни се наоѓа на 150 километри југозападно од Кабул на древен пат што го поврзува главниот град со вториот по големина Кандахар.
Талибанците ги презеле владините канцеларии во Газни по тешки борби, изјави претставник на безбедносните сили.
„Сите локални службеници, вклучително и гувернерот на провинцијата, се евакуирани во Кабул“, изјавил анонимен службеник за „Ројтерс“.
Интензивни борби се водат и во Кандахар.
По повлекувањето на меѓународните сили предводени од САД, чии последни војници ќе ја напуштат земјата до крајот на месецот, талибанците зазедоа две третини од земјата.
Дури и кога исламистичка група владееше со земјата, од 1996 до 2001 година, таа не го контролирала целиот север. Се чини дека талибанците сега сакаат да обезбедат контрола врз северот од земјата пред офанзива врз Кабул.
Бидејќи руралните населби се премногу тешки за одбрана, владините сили се повлекоа за да ги заштитат Кабул и другите градови поради што илјадници семејства ги напуштиле руралните области со надеж дека ќе бидат побезбедни во градовите.
Талибанците велат дека го презеле провинцискиот затвор во Кандахар.
„Борбите престанаа дури во 4 часот наутро, а потоа продолжија по првата молитва“, изјавил хуманитарен работник во Кандахар.
Талибанците исто така соопштија дека ги окупирале аеродромите надвор од градовите Кундуз и Шеберган на север и Фарах на запад, што дополнително го отежнува снабдувањето на опколените владини сили.
Милитантите велат дека го зазеле и Лашкар Гах, центар на јужната провинција Хелманд.
Кандахар и другите јужни и источни провинции по должината на границата со Пакистан веќе долго време се главно упориште на талибанците, но неодамна тие постигнаа голем напредок на северот.
Претседателот Ашраф Гани отиде на север во Мазар-Шариф за да влијае врз водачите на локалната милиција, чие влијание претходно се обидуваше да го намали, за да му помогнат во борбата против талибанците.
Според договорот постигнат минатата година меѓу САД и талибанците, бунтовниците се согласија, во замена за повлекување на САД, да не ги напаѓаат американските коалициски сили и да не користат територија под нивна контрола за меѓународен тероризам.
Претставник на американското Министерство за одбрана во средата се повика на податоци од американските разузнавачки служби дека талибанците би можеле да го изолираат Кабул во рок од 30 дена и да го окупираат во рок од 90.
Бајден во вторникот рече дека не жали за одлуката за повлекување на американските војници и апелира до авганистанските лидери да се борат за својата татковина.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп му нареди на Израел „веднаш“ да престане со бомбардирањето на Газа, откако Хамас се согласи да ослободи заложници

Американскиот претседател, Доналд Трамп, му нареди на Израел „веднаш“ да престане со бомбардирањето на Газа, откако Хамас делумно го прифати неговиот мировен план за ставање крај на речиси двегодишната војна.
Хамас се согласи да ги ослободи сите заложници во замена за палестинските затвореници што се држат во израелските затвори, како и да се откаже од власта во Појасот Газа.
Палестинската милитантна група побара понатамошни преговори за другите делови од планот и не кажа дали ќе го положи оружјето – клучен дел од предлогот на американскиот претседател.
Трамп го поздрави чекорот на Хамас како сигнал дека е подготвен за траен мир на Блискиот Исток.
„Врз основа на изјавата што ја даде Хамас, верувам дека тие се подготвени за траен мир. Израел мора веднаш да го запре бомбардирањето на Газа за да можеме безбедно и брзо да ги извлечеме заложниците“ изјави Трамп на социјалната мрежа Truth Social.
Во посебна видео порака, тој го нарече денот „многу посебен“ и порача дека „со сите ќе се постапува праведно“.
Израел ја разгледува првата фаза од мировниот план
По соопштението од Хамас, кабинетот на израелскиот премиер, Бенјамин Нетанјаху, објави дека Израел се подготвува за „итна имплементација“ на првата фаза од планот – целосно ослободување на заложниците.
„Ќе продолжиме да работиме во целосна координација со претседателот Трамп и неговиот тим за завршување на војната, во согласност со принципите на Израел, кои се усогласени со визијата на претседателот,“ се вели во изјавата. Меѓутоа, Израел не се осврна на повикот од Трамп да го прекине бомбардирањето.
Мировниот план е амбициозен
Планот на претседателот Трамп предвидува:
– Итно запирање на огнот
– Размена на сите заложници и затвореници во рок од 72 часа
– Повлекување на израелската армија
– Разоружување на Хамас
– Преодна управа за Газа
Меѓународна поддршка
Повеќето меѓународни партнери го поддржаа планот. Катар и Египет веќе започнаа координација со САД за имплементација. Генералниот секретар на ОН, Антонио Гутереш, ги повика сите страни да ја искористат „вистинската шанса за крај на трагичниот конфликт“.
Британскиот премиер Кир Стармер го нарече чекорот на Хамас „значаен напредок“, а францускиот претседател Емануел Макрон рече дека „ослободувањето на сите заложници и прекинот на огнот се на дофат“. Германскиот канцелар Фридрих Мерц изјави дека „ова е најдобрата шанса за мир по речиси две години“.
Хуманитарна катастрофа
Според Министерството за здравство во Газа, од почетокот на војната во октомври 2023 година загинале најмалку 66.288 Палестинци, а повредени се над 170.000.
Израелската офанзива започна како одговор на нападите на Хамас, при што беа убиени околу 1.200 луѓе, а 251 беа земени како заложници.
Свет
Сакс: Западните лидери ги туркаат своите земји во војна

Американскиот економист и професор на Универзитетот Колумбија, Џефри Сакс, ги нарече тврдењата на германските власти за невозможноста за дијалог со Русија „забавни“, посочувајќи бројни прекршувања на претходните договори со Русија од страна на самиот Запад.
„Германската влада постојано изјавуваше, а јас внимателно слушав: „Невозможно е да се преговара со Русите. Тие не сакаат дијалог. Тоа е многу забавно“, рече тој, пренесува Спутник.
Како што потсети, токму САД се повлекоа од Договорот за противракетна одбрана (PRO), потоа го напуштија Договорот за нуклеарни ракети со среден дострел (IRM), по што САД и Германија се откажаа од своето ветување дека НАТО нема да се прошири. Токму Германија и Франција одбија да го гарантираат спроведувањето на Минск 2.
„По сето тоа, германската влада има дрскост да тврди дека Русија не сака дипломатија?“, рече Сакс, говорејќи на митинг во Берлин по повод Денот на германското единство.
Сакс ги обвини западните лидери, кои испраќаат оружје и финансиска поддршка во воените зони, за поттикнување на војни, вклучително и украинскиот конфликт. Професорот, исто така, посочи на учеството на Велика Британија и САД во уривањето на договорите од Истанбул во пролетта 2022 година.
„Кој го прекрши тој договор што Украина и Русија го потпишаа на 15 април 2022 година? Русија? Не. САД и Велика Британија, кои дојдоа и му рекоа на Владимир Зеленски: „Продолжете да се борите за нас. Откажете се од неутралниот статус. Ние ќе ве поддржиме“, истакна економистот.
Според него, дури и денес, постапките на западните лидери се неискрени и детски, туркајќи ги своите земји во војна, иако населението сака мир.
Сакс потсети на улогата на САД и Европа во државниот удар во Украина во февруари 2014 година, како и на изјавата на поранешната германска канцеларка Ангела Меркел, која призна дека целта на договорите од Минск била да се „купи време за зајакнување на Украина“.
Фото: принтскрин
Свет
Ердоган: Турција ги поздравува напорите на САД за мир во регионот

Турција ги поздравува напорите на Соединетите Американски Држави за постигнување мир во регионот, но Израел мора да ги запре нападите за овие напори да бидат успешни, изјави денес турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган во телефонски разговор со американскиот претседател Доналд Трамп, соопшти неговиот кабинет.
Во соопштението се наведува дека Трамп и Ердоган разговарале за билатералните односи, за време на повикот што го побарала американската страна, и се додава дека турскиот претседател ја нагласил важноста од преземање чекори за зајакнување на соработката меѓу двете земји, особено во одбранбената индустрија, пренесува Ројтерс. Ердоган, исто така, рекол дека нивната средба во Белата куќа минатиот месец ги зајакнала врските меѓу двете земји.
Во соопштението се наведува дека за време на разговорот за ситуацијата во Газа, Ердоган му рекол на Трамп дека Турција работи напорно за постигнување регионален мир и дека ги поздравува иницијативите насочени кон таа цел.
„Ердоган нагласи дека Турција ги зголемила своите дипломатски контакти заради мирот, дека ќе продолжи да ја поддржува визијата за глобален мир и дека запирањето на нападите од страна на Израел е важно за успехот на иницијативите насочени кон постигнување мир во регионот“, се вели во соопштението.
Турција, која ги нарече нападите на Израел врз Газа геноцид и ги суспендираше сите трговски односи со Израел, изрази поддршка за најновиот план на Трамп за ставање крај на војната во Газа.
Фото: принтскрин