Економија
„Глобалниот деловен гигант – групацијата ТРАФИГУРА, мега инвеститор и во Македонија???”
Групацијата Трафигура е една од водечките светски, независни трговски, логистички и производни компании во секторот на „commodities“ или природни суровини и производи. Како мултинационален конгломерат, групацијата има развиена мрежа од свои компании во 48 земји на сите континенти од Земјината топка. Трафигура е и клучен инвеститор во проектната компанија Еуромакс Ресоурцес (регистрирана во Канада и јавно листирана на Берзата во Торонто „TSX”) која повеќе години го развива Проектот за современ рударски комплекс на бакар „Иловица-Штука” во југоисточниот регион на нашата држава. Неодамна, Групацијата Трафигура го објави годишниот извештај за финансиската година 2021, кој покажува рекордно високи резултати и одлична подготвеност за уште позасилен иден развој. Вкупниот промет, тргуваниот волумен, приходите и чистиот профит во 2021, се највисоки во нивната историја со што се демонстрира структурна и квалитативна конзистентност на деловните и финансиските показатели.
Вкупните приходи се зголемени за 57 проценти во однос на 2020, и изнесуваат 231,3 милијарди долари (што е за цели 16 пати поголем износ од нашиот БДП!), а нето профитот е скоро дуплиран од минатогодишниот, со 3,1 милијарди долари. Како резултат на ваквата впечатлива профитабилност, нивната капитална вредност порасна за 36 проценти или на 10,6 милијарди долари, што ја потврдува стабилноста и снагата на нивниот деловен и финансиски модел подржан со транспарентна финансиска комуникација и извонредно активна програма за заштита на екологијата , социјалните аспекти и успешното управување.
Г-дин Џереми Веир, извршен претседател и главен извршен директор на Трафигура, забележува: „Нашите резултати во 2021 повторно поставија нови рекордни нивоа во смисла на трговскиот волумен како и во севкупната профитабилност. Горд сум дека постигнавме и одличен напредок во понатамошното диверзифицирање на нашиот бизнис со што добивме уште поважна улога во глобално подржаниот процес на транзиција кон чиста или ‘зелена’ енергија… Ова беше уште една година на сериозни мерки за закрепнување на глобалната економија од последиците на пандемијата со КОВИД19, каде се соочивме со сета фрагилност на глобалните синџири за снабдување во услови кога побарувачката нагло порасна додека логистиката и снабдувањето мака мачеа да обезбедат барем минимум од потребниот сервис за светската економија . Во вакви комплицирани услови на глобално ниво, Трафигура успеа да задржи континуиран квалитет и сигурност во функционирањето и набавувањето на неопходните суровини, производи и специјализираните услуги за постојано растечкиот број на наши деловни партнери , на сите континенти…“
Групацијата имаше впечатливо успешен старт на новиот сектор за „Обновлива Енергија” со нови инвестиции во обновливи извори и минерални суровини кои ќе бидат апсолутно неопходни во процесот на транзиција кон чиста енергија и продолжува со засилени инвестиции во пристапот кон управувањето со екологијата и социјалните аспекти диверзифицирано во сите нивни дејности.
За таа цел воспоставија специјално посветен „ESG Commitee“ (Enviromental, Social, Governance) во рамките на нивниот Одбор на Директори , со кој лично претседава извршниот претседател и главен извршен директор , г-дин Џереми Веир.
Овие години, секторот за чиста и обновлива енергија , конечно призна дека револуционерната транзиција мора да се ослони на современото и одржливо рударство , односно обезбедување на доволни количини минерали и метали за да се изградат и функционираат соларните панели, турбините на ветер и моќните батерии за електричните возила и „складирање” на енергијата . Справувањето со овој предизвик, ќе биде клучен елемент за да се избегне еколошката катастрофа за човештвото доколку и понатаму главно се ослонуваме на енергијата од фосилните извори. Напредниот свет сẻ појасно го согледува круцијалното значење на развојот на современото, одржливо рударство со научно-технолошко минимизирање на можните негативни влијанија врз животната средина и еко системот на планетата.
Драги пријатели, во изминативе денови сите си испочеститавме Нова Година, Божиќни празници, домашни слави и имендени, со безбројни повторувања на истите фрази, зборови и пораки си посакавме добро здравје, среќа и успеси во животот. Од друга страна пак, бруталната реалност на животот безпоштедно нẻ бомбардира со десператни информации, анализи и статистики за здравствените проблеми со долготрајната пандемија, за економската и енергетска криза, ладните радијатори, загадениот воздух, води и почва, за секојдневното покачување на цените на сẻ и сешто, евидентната сиромаштија, за незапирливото иселување од земјава кон економски развиениот свет…
Се научивме ли да живееме така? Се помиривме ли со тоа? Нели ви врие во желудникот безизлезноста. По природа сум непомирлив и верувам дека во секој од нас демне желбата, како предатор да нападне и загрми – за подобро, СЕГА и ВЕДНАШ. Сите сме свесни за потребата од неодложни промени, но тие одат бавно и кога се големи чинат многу. Се повторуваме дека за тоа неопходни се итни инвестиции во нашата држава. Но и со ова сознание дозволуваме инвеститорите, оние големи конгломерати кои се веќе присутни и имаат изработено проекти за да инвестираат кај нас, некој неодговорно се обидува да ги избрка. Во нашиот случај се неколкумина локални “политичари-активисти” што упорно шират омраза, го сатанизираат во јавност инвеститорот и го третираат како опасна “терористичка” организација.
Со безкрајните игри и одолговлекувања , неразумно ги тераме да дигнат раце од инвестицијата во овој мега Проект како и од другите потенцијални стратешки проекти во нашата држава кои сосема извесно, за многу краток период би можеле да направат вистински позитивен економски и социјален прогрес!
Кој ќе ја понесе одговорноста доколку „успееме” да ја присилиме Групацијата Трафигура да покрене легитимна постапка за заштита на своите права како странски инвеститор , односно да ја активира веќе одамна подготвената меѓународна арбитражна процедура пред „Интернационалниот Центар за Заштита на Инвестициони Спорови ” (ICSID) или „ad hoc“ Судот воспоставен во согласност со арбитражните правила на – Комисијата за Меѓународно Трговско Право на Обединетите Нации (UNCITRAL)?
Најеминентни меѓународни правни експерти за вакви арбитражни спорови, апсолутно се сигурни дека во овој случај постапката финално ќе резултира позитивно за инвеститорот . Со оглед на планираната долгорочна функционалност на овој Проект, искуствено би се очекувало огромно отштетно финансиско побарување кон нашата држава (веројатно над една милијарда долари!), кое ќе треба сите ние но и нашите поколенија да го отплаќаме. Треба да бидеме рационално свесни дека и самиот чин на евентуално покренување на ваков високо профилен арбитражен спор, гласно ќе одекне во деловните и финансиски кругови во светот и дефинитивно ќе ја „патосира“ репутацијата на нашата земја и ќе ја маркира на светската мапа како непосакувана и тотално несигурна дестинација за големите странски инвестиции!
Искрено се надевам дека никогаш нема да дојде до остварување на ова црно сценарио. Сите ние, граѓаните на Македонија, имаме насушна потреба и од позитивни и оптимистички вести за реално посветла и прогресивна иднина… сẻ уште се надеваме конечно да видиме и чуеме за РЕШЕНИЈА, за акција и дела кои сега и веднаш ќе нẻ извлечат од досегашната депресивна фаза на живуркање и преживување.
Д-р Живко Груевски
(ПР)
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Пуштена во употреба новата микробиолошка лабораторија за квалитет на „Алкалоид“ при официјалната посета на владина делегација на компанијата
ГЛАВНАТА ЦЕЛ НА МИКРОБИОЛОШКАТА ЛАБОРАТОРИЈА ЗА КОНТРОЛА НА КВАЛИТЕТ, НАЈНОВАТА ИНВЕСТИЦИЈА НА „АЛКАЛОИД“ АД ВРЕДНА 3,1 МИЛИОНИ ЕВРА, Е ОБЕЗБЕДУВАЊЕ НАЈВИСОКО НИВО НА КОНТРОЛА НА МИКРОБИОЛОШКИОТ КВАЛИТЕТ НА СУРОВИНИТЕ, ПРИМАРНАТА АМБАЛАЖА, ПОЛУПРОИЗВОДИТЕ И НА ГОТОВИТЕ ПРОИЗВОДИ.
На простор од близу 700 м2 се спроведуваат активности како што се мониторинг на просториите и површините, мониторинг на системите за производство и дистрибуција на прочистена фармацевтска вода, мониторинг на компримираниот воздух, верификација на чистењето на процесната опрема, тестови за стерилност, идентификација на микроорганизми, тестирање на антимикробната ефикасност, потврда за ефикасноста на дезинфициенсите, како и други анализи, во согласност со регулаторните барања.


Оваа најнова инвестиција на „Алкалоид“ беше пуштена во употреба при официјалната посета на владина делегација на компанијата, предводена од Претседателот на Владата проф. д-р Христијан Мицкоски, придружуван од д-р Азир Алиу, Министер за здравство, и од г. Сашо Клековски, Директор на Фондот за здравствено осигурување.
„Со Микробиолошката лабораторија за контрола на квалитет Македонија се позиционира како регионален лидер не само во фармацевтската микробиологија, туку и во целокупната контрола на лекови. Проектот е целосно финансиран и реализиран од ’Алкалоид’ АД, со сопствени ресурси, интерна експертиза и со инвестиција од околу 3,1 милиони евра реализирана во период од речиси две години, што е јасна потврда за визијата, знаењето и за долгорочната посветеност на компанијата на врвниот квалитет“, изјави Живко Мукаетов, Генерален директор и Претседател на Управниот одбор на „Алкалоид“ АД Скопје.

„За мене претставува огромна чест и задоволство што денеска во ’Алкалоид’ видовме работи кои ги гледаме во најсовремените светски фармацевтски индустрии. Горди сме што се македонски. Благодарност до Генералниот директор и до сите вработени кои денеска стручно ни објаснија со што сè се занимава оваа компанија и можам со задоволство да констатирам дека над 3000 вработени ја градат својата иднина во ’Алкалоид’. Извозното портфолио на компанијата, кое е повеќе од две третини од производството, позитивно влијае во насока на економската состојба на државата и зголемувањето на БДП и на индустриското производство, па затоа ние како Влада секогаш ќе поддржуваме успешни македонски приказни бидејќи нема подобра промоција за државата од ваква успешна приказна надвор од границите“, изјави Претседателот на Владата проф. д-р Христијан Мицкоски.

Новата Микробиолошка лабораторија за контрола на квалитет на „Алкалоид“ АД Скопје има капацитет да изведува околу 20.000 различни микробиолошки анализи годишно, a во неа работи 21 високостручно лице. Одделот за контрола на квалитет носи стратешка одговорност за усогласеност со меѓународните регулаторни стандарди во фармацијата, а со него раководи д-р Ѓорѓи Петрушевски, доктор по хемиски науки со значаен научен придонес (33 објавени научни трудови во меѓународни списанија со фактор на влијание и повеќе од 500 цитати) и со експертиза на полето на фармацевтската хемија и фармацевтските системи за квалитет.


Економија
Народната банка и Државниот секретаријат за економски прашања на Швајцарија (SECO) потпишаа меморандум за соработка и јакнење на институционалните капацитети
Народната банка и Државниот секретаријат за економски прашања на Швајцарија – СЕKО (SECO) потпишаа Меморандум со кој се воспоставува рамка за соработка во периодот 2025 ‒ 2028 година. Меморандумот го потпишаа гувернерот на Народната банка, Трајко Славески и амбасадорот на Швајцарија во земјава, Кристоф Зомер.
Соработката опфаќа обезбедување техничка помош и размена на знаење заради унапредување на истражувачката активност, модернизација на алатките неопходни за водење монетарна политика, зајакнување на стабилноста на финансискиот сектор, како и за понатамошно јакнење на институционалните капацитети на Народната банка.
„Воспоставената соработка претставува значаен поттик за натамошно зајакнување на капацитетите на Народната банка во повеќе важни области на работењето и потврда на долгогодишното партнерство меѓу нашата земја и Швајцарија“, истакна гувернерот Славески нагласувајќи ја улогата на централната банка во обезбедувањето макроекономска стабилност и поддршката на одржливиот економски развој.
„Швајцарија е посветен партнер за развој на Северна Македонија повеќе од 30 години. Преку овој меморандум за соработка, ја потврдуваме нашата поддршка за економските институции и реформите во земјата, како и за силна, независна и кредибилна централна банка којашто ги применува меѓународните и европските стандарди. Швајцарија го почитува ова партнерство и е посветена на унапредување на макроекономската стабилност и на одржливиот економски развој“, истакна амбасадорот Зомер.
Во рамките на Програмата, активностите се насочени кон унапредување на спроведувањето на монетарната политика, промовирање стабилен и сеопфатен финансиски сектор, зајакнување на отпорноста, одржливоста и ефикасноста во работењето. Поддршката опфаќа анализа и спроведување на монетарната политика, макроекономски податоци и статистика, истражувања, финансиска стабилност и вклученост, развивање нови дигитални решенија за модернизација на платежната инфраструктура преку подобрување на пристапот до платежните услуги, еколошката одржливост, управувањето со ризиците, како и управувањето со човечките ресурси и меѓународната соработка.
Соработката се остварува во рамките на Програмата за билатерална помош и градење капацитети за централните банки (Bilateral Assistance and Capacity Development for Central Banks – BCC), финансирана од СЕКО и спроведена од Женевскиот институт за меѓународни и развојни студии. Програмата има за цел да ги зајакне капацитетите на централните банки во земјите во развој преку унапредување на нивната аналитичка и техничка експертиза за водење ефикасна монетарна политика и одржување стабилен финансиски систем. Со потпишувањето на Меморандумот, Народната банка ќе биде дел од оваа мрежа на институции коишто преку оваа програма инвестираат во знаење и напредок.
Економија
Божиновска пред Енергетската заедница: Македонија ја забрзува интеграцијата во европскиот енергетски пазар
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, се обрати на состанок на Енергетската заедница, каде што ја презентираше реалната и мерлива динамика на напредокот на Северна Македонија во усогласувањето со европското енергетско и климатско законодавство и во јакнењето на регионалната енергетска интеграција.
Во своето обраќање, министерката истакна дека изминатата година била обележана со предизвици, но и со конкретни институционални резултати, пред сè во делот на законодавните реформи и стратешките инфраструктурни чекори.
Како клучна пресвртница, Божиновска го нагласи усвојувањето на новиот Закон за енергетика, со кој во голема мера е транспониран Пакетот за интеграција на електричната енергија. Според неа, Законот создава јасна правна основа за активна интеграција на националниот електроенергетски и гасен систем во регионалниот и во внатрешниот пазар на Европската Унија и претставува најзначајниот чекор кон идното спојување на македонскиот пазар со европскиот пазар на електрична енергија.
„Со овој закон се редефинираат улогите, обврските и одговорностите на институциите, операторите на преносните системи и пазарните оператори – не само во имплементацијата, туку и во активното учество во креирањето на заедничките правила за регионалните енергетски пазари“, беше истакнато во обраќањето.
Дополнително, министерката информираше дека во 2025 година е усвоен и Законот за изменување и дополнување на Законот за енергетска ефикасност, со кој се отстрануваат регулаторните и нерегулаторните бариери за реализација на проекти за енергетска ефикасност, се зајакнува соработката меѓу сите чинители, се поттикнува користењето обновливи извори на енергија кај крајните корисници и се овозможува поефикасно користење на финансиски механизми и стимулации.
Во делот на стратешкото планирање, Божиновска информираше дека Ревидираниот Национален енергетски и климатски план (НЕКП) за периодот 2025–2030 се наоѓа во финална фаза пред усвојување. Јавната консултација со сите релевантни засегнати страни, вклучително и со Енергетската заедница, е завршена, а усвојувањето се очекува во најкраток можен рок.
Посебно беше истакнат и пристапот на МЕПСО кон Заедничката канцеларија за алокација (JAO) – заедничката европска платформа за аукција на прекугранични преносни капацитети, што, како што кажа Божиновска, претставува стратешки исчекор за националниот електроенергетски систем и практична интеграција во најголемата и најтранспарентна европска платформа од овој тип.
Во таа насока, министерката најави дека МЕПСО има намера да номинира еден преносен инфраструктурен проект во рамки на процесот за избор на Проекти од интерес на Енергетската заедница / Проекти од заемен интерес (PECI/PMI) во циклусот за 2026 година, како дел од заложбите за јакнење на регионалната поврзаност и усогласување со европските плански рамки.
На крајот, Божиновска подвлече дека државата паралелно работи на критични инвестиции во регионалните електроенергетски и гасни интерконекции, со цел зголемување на енергетската безбедност, вклучително и проектот за гасен интерконектор со Грција и продолжување на разговорите со Србија.

