Свет
„Њујорк тајмс“: Руската инвазија на Украина би била поинаква од сите војни во последните 80 години

Од завршувањето на Втората светска војна пред речиси 80 години имало десетици војни. Но, ако Русија ја нападне Украина во наредните денови, оваа војна ќе се разликува од сите тие и може да сигнализира доаѓање нова алармантна ера за подем на авторитаризмот.
Ова го наведува весникот Њујорк тајмс“ во својата анализа, во која се посочуваат две клучни причини зошто војната во Украина би изгледала поинаку од сите други по Втората светска војна.
Во случај Русија да ја нападне Украина, тоа ќе биде неиспровоцирана инвазија од страна на една од најголемите воени сили во светот. Во текстот се наведува дека главната цел на руските власти тогаш би била очигледна – проширување на регионалната доминација, било преку анексија или преку воспоставување марионетска влада.
Неколку други конфликти по Втората светска војна исто така одговараат на овој опис. Некои од најблиските аналогии се советската инвазија на Авганистан во 70-тите, Чехословачка во 60-тите, Унгарија во 50-тите, како и анексијата на Крим во 2014 година. САД ја нападнаа Панама во 80-тите и со помош на ЦИА ја соборија избраната влада во Гватемала во 50-тите.
Се разбира, САД почнаа и неколку далечни војни во Ирак, Виетнам и на други места. Но, најмоќните земји во светот ретко употребуваа сила за да ги прошират своите граници. Наместо тоа, тие во голема мера се придржуваа до договорите и меѓународните правила воспоставени во 40-тите.
Релативниот мир создаде огромни придобивки за глобалната економија и за човештвото воопшто. Стандардот на живеење се зголеми, а луѓето во просек почнаа да живеат подолго, поздраво и поудобно од своите предци. Намалувањето на бројот на воени конфликти одигра централна улога во ова – до почетокот на овој век стапката со која луѓето гинеа во вооружени конфликти падна на најниско ниво во пишаната историја.
Руската инвазија на Украина би изгледала како војна каква што не сме виделе во последните 80 години, а која некогаш била вообичаена. Се работи за моќна нација, која сака да ја прошири својата регионална доминација со преземање соседни територии.
„Таквата војна ќе биде знак дека Путин верува оти Пакс Американа е завршена работа и дека САД, Европската Унија и нивните сојузници станале премногу слаби за да ги реализираат своите закани“, се наведува во текстот на „Њујорк тајмс“.
Според западните аналитичари, Путин и неговиот внатрешен круг се дел од новиот вид автократи заедно со лидерите на Кина, Иран и Венецуела – „тоа се луѓе што не се заинтересирани за договори и документи, односно луѓе што почитуваат само цврста моќ“.
Затоа, според мислењето на некои експерти, многу луѓе на Тајван се плашат од ситуацијата во Украина.
„Ако западните сили не успеат да ѝ одговорат на Русија, тие ги охрабруваат Кинезите да размислуваат за акција на Тајван“, вели Лаи Ичунг, тајвански функционер.
Доколку светот влезе во ера во која земјите повторно носат одлуки врз основа на нивната воена сила, нè очекуваат големи промени.
Политиколозите веќе неколку години предупредуваат дека спроведувањето на демократијата опаѓа во светот. Лери Дајмонд од Универзитетот „Стенфорд“ вели дека станува збор за демократска рецесија.
Непрофитната организација „Фридом хаус“ известува дека нивото на глобалните политички слободи опаѓа од 2006 година. Руското преземање на украинските територии би придонело за оваа демократска рецесија на нов начин: автократијата би ја презела демократијата со сила, пишува „Њујорк тајмс“.
„Се создава нов мултиполарен поредок, кој одразува незапирлива промена на власта во корист на авторитарните режими, кои ги поддржуваат традиционалните вредности. Жестоката, воскресната Русија, заедно со Кина, се пионерската сила зад новиот поредок“, смета Александар Габуев од трустот „Карнеги Москов центар“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп: Израел би можел да го нападне Иран

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека израелски напад врз Иран „може да се случи“, но не би го нарекол неизбежен и дека би претпочитал да избегне воен конфликт со Техеран и да преговара за мирно решавање на нуклеарниот спор.
Коментарите на Трамп дојдоа откако нуклеарната агенција на ОН го обвини Иран за кршење на своите обврски за неширење на нуклеарно оружје и откако Техеран изјави дека ќе преземе контрамерки откако „пријателска земја“ го предупредила за потенцијален израелски напад.
Американските и иранските претставници ќе одржат шеста рунда разговори во Оман во недела, соопштија американски и омански претставници.
Американските разузнавачки информации сугерираат дека Израел се подготвува да ги нападне нуклеарните постројки на Иран, но американски функционер вели дека нема докази дека Израел донел конечна одлука.
„Не сакам да кажам дека е неизбежно, но се чини дека може многу лесно да се случи“, изјави Трамп пред новинарите во Белата куќа, додавајќи дека на Иран не смее да му се дозволи да развива нуклеарно оружје. „Би сакал да избегнам конфликт. Иран ќе мора да преговара, што значи дека ќе мора да ни дадат нешто што не го сакаат во моментов“, додаде тој.
Трамп се закани дека ќе го бомбардира Иран ако нуклеарните разговори не успеат да доведат до договор и рече дека има мала верба дека Техеран ќе се согласи да престане да збогатува ураниум.
Исламската Република бара укинување на санкциите на САД воведени во 2018 година.
Свет
Светските лидери изразија сочувство, Трамп понуди помош по падот на Боингот во Индија

Портпаролот на британскиот премиер изјави дека Кир Стармер му изразил сочувство на индискиот премиер Нарендра Моди по денешната авионска несреќа во Ахмедабад. Да потсетиме дека меѓу 242 лица на летот на Ер Индија до лондонскиот Гетвик имало 53 британски и 169 индиски државјани.
Меѓу патниците имаше седум португалски и еден канадски државјанин. Нивната здравствена состојба сè уште е непозната.
Португалскиот премиер Луис Монтенегро изјави на социјалните мрежи: „Со длабок шок ја примив веста за трагичната авионска несреќа во Индија во која загинаа седум португалски државјани. Во мое име и во име на португалската влада, изразувам сочувство и длабока солидарност со семејствата на жртвите.“
Канадскиот премиер Марк Карни изјави дека е скршен од веста за несреќата: „Моите мисли се со најблиските на сите патници. Канадските транспортни власти се во близок контакт со своите индиски колеги и се информирани за напредокот во одговорот на оваа трагедија.“
Поранешниот британски премиер Риши Сунак изјави дека тој и неговата сопруга се длабоко шокирани и скршени од трагедијата. „Постои посебна врска меѓу нашите две земји и нашите мисли и молитви се со британските и индиските семејства кои денес ги загубија своите најблиски“, рече Сунак.
Британскиот монарх се огласи по веста за несреќата. Претходно беше објавено дека редовно добива информации за ситуацијата, но сега издаде соопштение на социјалните мрежи: „Мојата сопруга и јас сме длабоко шокирани од ужасните настани во Ахмедабад утрово.
Нашите молитви и најдлабоко сочувство се упатуваат кон семејствата и пријателите на сите погодени од оваа трагична несреќа, додека тие со нетрпение очекуваат вести за своите најблиски. Би сакал да им оддам почит на херојските напори на службите за итни случаи и на сите оние што обезбедуваат помош и поддршка во ова најтешко и најтрауматично време.“
Доналд Трамп рече дека ѝ понудил на Индија „сè што САД можат да направат по ужасната несреќа“ што се случи во Ахмедабад.
„Никој немаше поим што се случи“, рече тој. „Изгледаше како авионот да летал сосема нормално“. Трамп, исто така, рече дека верува оти тоа е една од најлошите несреќи во историјата на воздухопловството.
Свет
(Видео) Египет апси и депортира стотици активисти кои сакаа да влезат во Газа

Стотици активисти кои се обидоа да учествуваат во Глобалниот марш за Газа се приведени во Каиро или депортирани, објавија денес организаторите на конвојот Сумуд и арапските медиуми.
Египетското Министерство за надворешни работи соопшти дека нема да дозволи „конвојот на отпорот“ да го напушти Египет за Рафа без потребните дозволи.
Околу 200 марокански, француски, алжирски, туниски, шведски, дански и други активисти беа уапсени по пристигнувањето на аеродромот во Каиро или во нивните хотели, изјави портпаролот на конвојот, Сумуд Сеиф Абу Кишк.
Исам Ал-Јиши и Мухамед Шабан од Шведска и Зијад Шакер и Карим Шакер од Данска се меѓу депортираните, објави шведскиот портал на арапски јазик „АлКомпис“. Депортирани беа и некои холандски активисти, се вели во извештајот.
„Египетските власти одлучија да нè депортираат затоа што знаеја дека имаме намера да учествуваме во демонстрациите, иако изјавивме дека доаѓаме за туризам“, изјави Јиши за АлКомпис.
A Moroccan activist who travelled to Egypt to take part in the Global March for Gaza described how Egyptian authorities detained the activists for hours before deporting them, despite the fact they had valid visas to enter the country. pic.twitter.com/Z2IYUtLWW2
— Middle East Eye (@MiddleEastEye) June 12, 2025
„Бевме претепани, навредувани и депортирани од египетските власти откако организиравме протест со седење на аеродромот и извикувавме слогани за солидарност со Палестина кога бевме информирани за одлуката за депортација“, рече тој.
„Сега сме на аеродромот Сабиха во Истанбул, каде што властите се обидуваат да интервенираат за да ни обезбедат повратни билети за Шведска, иако имаме повратни билети за 22 јуни.“
Cairo Egyptian police stopped the Dutch delegation coming from the Netherlands on a "March global to Gaza" at the airport and deported them to Istanbul and Amsterdam.
After a brief demonstration, the delegation was subjected to police violence. Their passports were confiscated,… pic.twitter.com/55qJ9r4agw
— 𝐌𝐚𝐥𝐜𝐨𝐥𝐦 (@Malcolm_Pal9) June 12, 2025
Снимките на социјалните мрежи покажуваат како активисти се префрлаат во авион и се депортираат.