Македонија
(Видео) Одбележан Денот на македонскиот јазик
Во организација на Министерството за култура, денеска во Клубот на пратениците се одржа свечен настан по повод одбележувањето на Денот на македонскиот јазик – 5 Мај.
На настанот, на кој присуствуваа и министри, претставници на дипломатскиот кор, професори и други видни личности од јавниот и од политичкиот живот во земјава, се обрати претседателот на Владата Димитар Ковачевски.
„Годинешното одбележување на Денот на македонскиот јазик нѐ обврзува уште еднаш да испратиме јасна порака: Оваа Влада, искрено и силно е посветена да го негува и да го унапредува македонскиот јазик, вечниот паметник на нашето постоење како народ. И денес наш приоритет останува поттикнувањето на развојот и афирмацијата на македонскиот јазик како наш постојан влог за неговата иднина. Иднината на нашиот јазик е иднината на нашата татковина. Јазикот е жива материја и најочигледно ќе покажеме дека се грижиме за него, преку начинот како го говориме, како го пишуваме, како го читаме македонскиот литературен јазик. Така даваме пример со каков јазик сакаме да раснат младите генерации“, порача во своето обраќање премиерот Ковачевски.
Министерката за култура Бисера Костадиновска-Стојчевска, честитајќи го Денот на македонскиот јазик, истакна дека денешниот настан се реализира во чест на основоположниците на словенската писменост и литература, во чест на сите што создадоа, собираа и оставија и во чест на денешните автори кои го негуваат нашиот јазик.
„На овој мал простор, во некои краеви, со мештаните едвај би се разбрале од прва. Затоа ни беше неопходен Блаже Конески, ова наше јазично богатство, како база, да го кодифицира, да го преточи во современ, литературен македонски јазик. Шармот на нашите дијалекти кои ги зачувуваме од заборавот користејќи ја добрата страна на дигитализацијата, пред сè, на картотеките во Институтот за македонски јазик, е потврда дека нас, Македонците, нè има насекаде. И ќе нѐ има сè додека говориме и им говориме на нашите поколенија на македонски“, порача министерката за култура.
Во тој контекст, таа го најави и Конкурсот „Цртаj на македонски јазик“, кој веќе е објавен на веб-страницата на Министерството за култура. Целта на Конкурсот е стимулирање на секојдневната употреба на современиот македонски јазик и преку изразот кој им прилега особено на младите – графитите како ѕидни писанија.
Директорката на Институтот за македонски јазик „Блаже Конески“ потсети дека во годината на Конески, започна целосната дигитализација на картотеките во Институтот.
„Во годината на Конески започна целосната дигитализација на картотеките во Институтот за македонски јазик. На иницијатива од Министерството за култура, со финансиска поддршка од Владата, реализацијата на проектот ја водат Фондот за иновации и технолошки развој и компанијата Инбокс. Досега се дигитализирани картотеките на црковнословенскиот јазик, на лексикологија и на современ македонски јазик“, рече директорката Јованова-Грујовска.
Од името на Советот за македонски јазик, пред присутните се обрати професор Људмил Спасов, кој порача дека на овој начин се одбележа денот кога му ја оддаваме честа на нашиот јазик, но и на македонската култура воопшто, почитувајќи го македонскиот јазик како наше културно наследство, но и како наша иднина.
„Оваа година се наоѓаме во фаза на афирмирање на новата Стратегија за македонскиот јазик, дека треба да го доразвиеме јазичното планирање, со преземање дејства за операционализирање на статусот на современиот стандарден јазик“, рече професорот Спасов. Тој во своето обраќање го најави и скорешното започнување на настава по македонски јазик на Универзитетот во Корча, Република Албанија.
Министерката Тренчевска потенцираше дека раното детство е важно за севкупниот развој на личноста и оттука и важноста на организирано создавање услови за тој развој од најмала возраст.
„За развојот на јазикот, комуникацијата и писменоста, потребни се материјали кои ќе го стимулираат говорот кај децата, визуелното восприемање на букви, поттикнувањето на интерес за разгледување и читање на сликовници и други книги, организирање на говорни игри, драматизации и игри на улоги. Јазикот на децата им е неопходен за да ги изразат своите мисли и чувства, но во исто време тој е неопходен за да ги разберат и другите со кои тие секојдневно стапуваат во комуникација“, рече министерката за труд и социјална политика, Јованка Тренчевска.
Министерот за образование и наука Јетон Шаќири, пак, истакна дека македонскиот народ преку силата на зборот го одржувал жив јазикот на нивните предци за да го предадат во аманет на нивните наследници.
„Натамошното негување, заштита, унапредување и афирмација на македонскиот јазик може да се издига само врз цврсти темели, што ги поставува образованието. Оттука е и важноста на континуираното вложување во подобрувањето и развојот на образованието, што за оваа Влада и за Министерството за образование е приоритет“, рече министерот Шаќири.
На денешен ден, во 1945 година, со Решение на Народната влада на Федерална Македонија, била усвоена азбуката на македонскиот јазик, а по два месеца, тогашното Министерство за просвета го озакони првиот Правопис на македонскиот јазик. По седумдесет и четири години, со Одлука на Владата на Република Северна Македонија, 5 мај е прогласен за Ден на македонскиот јазик и на македонската азбука.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Николоски со Караџов и Маринеску во Брисел: Македонија се фокусира на изградба на големи инфраструктурни проекти
Вицепремиерот и министер за транспорт Александар Николоски во рамките на работната посета на Брисел оствари средба со вицепремиерот и министер за транспорт на Бугарија, Гроздан Караџов, Мариан-Жан Маринеску, европскиот Координатор за коридорот Западен Балкан – Источен Медитеран, како и Матеј Законшеќ, директор на Секретаријатот на Транспортната заедница.
На средбата се разговараше за регионалните инфраструктурни проекти кои го потикнуваат рагионалниот развој и економија.
Николоски информираше дека законот за ратификација на Договорот потпишан на 6 ноември 2025 година наскоро ќе биде ратификуван во Собранието.
Николоски ги запозна соговорниците и дека на техничко ниво директорите на двете железнички претпријатија заеднички почнуваат со подготовка за апликација за финансирање на проектот за тунелот.
Тој потенцира дека се очекува во месец декември или јануари да биде објавен тендерот за третата фаза од проектот за железничко поврзување со Бугарија.
Работната агенда на вицепремиерот Николоски продолжува и утре каде ќе учествува на Самитот на министри за транспорт на земјите од Западен Балкан и министри од Европската Унија.
Македонија
„16 дена активизам против насилство врз жените и девојките“: панелистите со заклучок дека е потребна координирана реакција од сите општествени чинители
Денес се одржа панел-дискусија „16 дена активизам против насилство врз жените и девојките“, во просториите на Централниот штаб на ВМРО-ДПМНЕ, во организација на Унија на млади сили на ВМРО-ДПМНЕ. На панелот учествуваа Марија Митева, член на ИК на ВМРО-ДПМНЕ, Луна Стефаноска, член на ГК на УМС на ВМРО-ДПМНЕ, како и Ѓоко Велковски, заменик министер во Министерството за социјална политика, демографија и млади. Панелистите се осврнаа на важноста за подигање на свеста на темава, одговорно информирање од страна медиумите, како и унапредување на системот за заштита. Сите панелисти се согласија дека темата мора да остане во фокусот за да се обезбеди поголема безбедност и поддршка за жените и девојките.
Митева се осврна на делот за улогата на медиумите, кои според неа, имаат огромно влијание. Како што вели таа, многу жени работат во медиумите, и ги пофали истите за внимателно изнесување на ваквите случаи, но сепак во вакво динамично време, каде секој еден е медиум, време полно со предизвици, невозможно е целосно да се спречат штетните вести. Затоа, според неа, од клучно значење е одговорно известување и свесност за последиците врз јавноста и самите жртви.
Велковски нагласи дека системот за заштита од насилство функционира и постојат шелтер центри, 24-часовни линии за пријава и брза реакција. Тој посочи дека иако постојните механизми работат, секогаш има простор за подобрување. Како што вели тој, Владата и Министерството за социјална политика, демографија и млади, активно размислуваат како системот да стане поефикасен и подобро организиран.
,,Навистина сериозно се разгледува и се размислува за целиот систем како да стане подобар. Истиот функционира, бидејќи постојат и шелтер центри постојат линии кои што се активни 24 часа, каде што може да се пријави токму ваков тип на насилство по однос на темата. Во рок од 12 часа се постапува, најдоцна во зависност од тоа каква е тежината на самиот пријавен проблем и достапноста. Така да системот моментално како што е поставен и законот како таков функционира. Дали треба да биде подобрен? Секако. секогаш треба да се стремиме и како министерство и како Влада, меѓутоа пред се како луѓе. Сето она кое што сме го наследиле и има недостатоци да ги коригираме истите за да направиме еден перфектен систем, никогаш можеби не постои меѓутоа да се стремиме кон перфекција“, истакна Велковски.
Стефаноска истакна дека и е драго што младите, или нејзини врсници, се заинтересирани за теми поврзани со насилството. Според неа, дигиталното насилство е многу реално, бидејќи младите голем дел од својот живот го споделуваат онлајн и овој вид насилство може сериозно да влијае на менталното здравје, но понекогаш и да ја загрози физичката безбедност.
Македонија
Магла на Ѓавато, Плетвар, Стража и Крушево
Сообраќајот на државните патишта се одвива непречено, по наместа влажни коловози.
Намалена видливост поради магла до 50 метри има на планинските превои Ѓавато, Плетвар, Стража и Крушево, соопшти АМСМ.
Од 15.11.2025 година започна законската обврска за задолжително поседување на зимска опрема во возилата, без оглед на моменталната временска состојба. Оваа обврска ќе трае до 15.03.2026 година. Повеќе информации може да прочитате на овој линк.
Интензитетот на сообраќај на патните правци надвор од градските средини е умерен. На граничните премини од македонска страна, нема подолги задржувања за влез и излез од државата.
АМСМ препорачува прилагодена брзина на движење, почитување на поставената сообраќајна сигнализација и внимателно управување со возилата, особено на патиштата низ котлините, речните долини и клисурите, каде има можност од појава на одрони. Ова посебно се однесува за делниците Катланово – Велес, Маврово – Дебар – Струга, Виница – Берово и Кочани – Делчево.

