Регион
Рама: Не очекуваме преговори за членство во ЕУ, виновна е Бугарија
Албанскиот премиер Еди Рама рече дека не очекува самитот на ЕУ следната недела да го отвори патот за неговата земја да ги почне преговорите за членство и ја префрли вината на Бугарија.
Сите влади на ЕУ уште во март 2020 година се согласија да им дадат зелено светло на Албанија и Северна Македонија за почеток на преговорите за членство. Но, преговорите допрва треба да почнат откако Бугарија инсистираше на тоа дека сака отстапки од Северна Македонија во билатералните спорови кои се однесуваат на јазикот, историјата и идентитетот, пишува Политико.
Иако блокадата на Софија се однесува само на Северна Македонија, ЕУ инсистираше заеднички да ги решава кандидатурите за членство на Албанија и Северна Македонија – така што и Албанија е ефективно блокирана.
Додека ЕУ притиска Украина во екот на војната да стане кандидат за членство во ЕУ на самитот следната недела, овој статус Северна Македонија го доби во 2005 година, а Албанија во 2014 година, но сепак не успеа ниту да почне разговори со ниту една земја.
Германскиот канцелар Олаф Шолц ја посети Бугарија минатата недела во обид да ја надмине блокадата на Софија пред претстојниот самит во Брисел, кој ќе се одржи в четврток и v петок следната недела. Но, во интервју за Политико, Рама јасно кажа дека е песимист.
„Немам никакви очекувања. Мислам дека ништо нема да се случи. Албанија и Северна Македонија нема формално да ги почнат преговорите“, рече тој.
На прашањето дали некои лидери на ЕУ сигнализирале дека разговорите може да започнат наскоро, Рама одговори: „Какви сигнали можат да дадат? Не се работи за нив. Повторно, се работи за Бугарија. Сите се согласуваат, сите поддржуваат, сите мислат дека ова треба да се случи. Но се ограничени од Бугарија“.
Рама не очекува бугарските лидери да ја променат својата позиција, бидејќи, како што рече, тие го претвориле спорот во толку големо прашање што е исклучително тешко да се повлече.
„Тоа е спирала. Влегоа во спирала. И од таа спирала, многу, многу е тешко да се излезе“, изјави Рама, кој ќе присуствува на состанокот на лидерите од Западен Балкан и ЕУ во Брисел пред самитот.
„Политико“ потсетува дека бугарските функционери се држат до својата позиција, инсистирајќи дека тие едноставно бараат од Северна Македонија да се придржува до претходните обврски и да бара заштита на правата на Бугарите во земјата.
Северна Македонија, од своја страна, изјави дека прави напори со добра волја да се ангажира со Софија и нагласи дека билатералниот спор не треба да го одложи почетокот на разговорите меѓу ЕУ и потенцијалната членка.
Рама потврди дека ако нема напредок овој месец, тој ќе побара кандидатурата за членство на Албанија да се третира одвоено од онаа на Северна Македонија – чекор што ЕУ досега не сакаше да го преземе, а официјалните лица тврдат дека би било подобро за регионалната стабилност ако двајца соседи би можеле да напредуваат заедно.
„Ако ништо не се случи во јуни, ќе побараме да се разделиме од оваа двојка која е изгубена во преводот“, рече Рама. „Уверен сум дека тоа е она што треба да го направиме, тогаш дали (лидерите на ЕУ) ќе се согласат или не, ќе видиме“.
Албанскиот лидер, исто така, рече дека ја поддржува идејата на францускиот претседател Емануел Макрон за европска политичка заедница – организација која ќе биде отворена и за членки, но и за земји кои не се членки на ЕУ.
„Мислам дека е во право. Ова требаше да се направи одамна, затоа што ова е визионерско“, рече Рама, притоа одбивајќи да навлегува во детали за формата што заедницата треба да ја има.
„За ова може да се разговара, но во принцип, да се има една политичка заедница која се организира на различни начини е многу важно, а тоа е надвор од Европската Uнија што ја имаме денес која очигледно не е во состојба да се соочи со предизвиците на времето“, рече тој.
Макрон го постави својот план делумно како одговор на војната во Украина, сугерирајќи дека предложената заедница ќе биде побрз начин за Киев да се интегрира во европските политички структури отколку долгиот процес на пристапување во ЕУ.
Војната во Русија, исто така, ги истакна поделбите на Западен Балкан. Некои земји – како Албанија – ја следеа ЕУ во воведувањето санкции кон Русија, додека други – како Србија – не, пишува „Политико“.
Иако Србија и Албанија често беа во несогласувања во текот на децениите, Рама се заложи за разбирање за позицијата на Белград.
„Морате да разберете дека Србија е во многу поинаква позиција од многу други, поради нејзината историја, поради нејзините посебни врски со Русија“, рече тој.
Тој додаде дека верува оти Србија треба да воведе санкции со текот на времето, но предупреди да не се притиска Белград, кој е силно зависен од Москва за снабдување со енергија, да го направи премногу прерано.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Косово оди на нови избори по неуспехот да формира влада
Косово ќе оди на вонредни парламентарни избори на 28 декември 2025 година, објави претседателката Вјоса Османи, откога пропаднаа обидите во Собранието да се обезбеди мнозинство за да бидат донесени многубројни клучни акти, меѓу кои и буџетот за 2026 година.
Османи го избрала подоцнежниот датум поради технички барања и очекувањата за поголем одѕив.
Таа изрази жалење што граѓаните повторно одат на избори, но нагласи дека тоа е резултат на политичките актери, кои од февруари не успеале да формираат влада.
Земјата западна во политичка криза по парламентарните избори одржани на 9 февруари 2025 година кога ниедна од партиите не освои мнозинство од 61 глас во 120-члениот парламент.
Регион
Српскиот претседател се соочува со пријава во случајот со „снајперскиот туризам“ во 90-тите во Сараево
Хрватски истражувачки новинар поднел пријава до обвинителите во Милано против српскиот претседател Александар Вучиќ поради неговата наводна вмешаност во аферата „Сараевско сафари“, во која снајперисти од Италија и други земји наводно патувале во главниот град на Босна за да убиваат цивили за време на четиригодишната опсада на градот во 90-тите години.
Последната недела обвинителите во Милано почнале истрага насочена кон идентификација на Италијанците, кои наводно се вмешани, под обвиненија за доброволно убиство под околности – суровост и ниски побуди, пишува „Гардијан“.
Според истражителите, групи снајперски туристи наводно учествувале во масовни убиства откога плаќале големи суми пари на војници од армијата на Радован Караџиќ, поранешниот лидер на босанските Срби, кој во 2016 година е прогласен за виновен за геноцид и други злосторства против човештвото, за да бидат пренесени на ридовите околу Сараево, каде што можеле од задоволство да пукаат во населението.
Повеќе од 10.000 луѓе биле убиени во Сараево од гранатирање и снајперска огнена сила меѓу 1992 и 1996 година и тоа се смета за најдолга опсада во модерната историја по прогласувањето независност на Босна и Херцеговина од Југославија.
Снајперистите биле можеби најстрашниот аспект од животот под опсада во Сараево бидејќи неселективно ги таргетирале луѓето на улица вклучувајќи и деца.
Истрагата произлегла од правна пријава поднесена од Ецио Гавацени, писател од Милано, кој собрал докази за обвинувањата, како и од извештајот што обвинителите го добиле од поранешната градоначалничка на Сараево, Бењамина Кариќ.
Гавацени изјавил дека првично прочитал за наводните снајперски туристи во италијанскиот печат во 90-тите, но дури кога го гледал „Сараево сафари“, документарец од 2022 година на словенечкиот режисер Миран Зупанич, почнал подетаљно да истражува.
Во средата истражувачкиот новинар Домогој Маргетиќ ја поднел својата пријава против Вучиќ пред обвинителите што го водат случајот.
Како што беше објавено во Сараево, последниве денови Маргетиќ на социјалните мрежи објавил докази дека Вучиќ, тогаш млад доброволец, бил присутен на една од воените позиции во Сараево, од кои, според сведоци, странски државјани и српски ултранционалистички единици пукале и убивале цивили.
Гавацени тврдел дека „многу, многу, многу Италијанци“ наводно биле вмешани, без да наведе бројка. Тој додал: „Имаше Германци, Французи, Англичани… луѓе од сите западните земји што плаќаа големи суми пари за да бидат одведени таму и да пукаат на цивили“.
Александар Вучиќ досега нема коментар за најновите обвиненија, но шпекулации за неговото присуство на сараевското боиште кружат со години.
Во интервју за една босанска телевизија во 2021 година српскиот претседател изречно негирал дека некогаш пукал на опколениот град. Тогаш тој ги опишал обвиненијата како политичка манипулација заснована врз националистичката реторика на неговата младост и врз кревката рамнотежа на силите во регионот.
Регион
„Лукоил“ во завршна фаза на продажба на рафинеријата во Бугарија – компанијата предупредува на заштита на сопственичките права
Рускиот нафтен гигант „Лукоил“ соопшти дека е во завршна фаза од продажбата на својата имотна структура во Бугарија, вклучувајќи ја рафинеријата „Лукоил Нефтохим Бургас“ и мрежата бензински станици. Компанијата предупреди дека ќе преземе правни мерки доколку специјалниот управител назначен од бугарската влада ги повреди нејзините сопственички права.
Вашингтон на крајот на октомври воведе санкции за „Лукоил“ и „Роснефт“ со цел да го ограничи руското финансирање на војната во Украина. Рокот за завршување на трансакциите со „Lukoil International“ е продолжен до 13 декември, а за бугарските подружници до 29 април 2026 година.
Бугарската влада минатата недела именуваше специјален управител со овластувања да го продолжи работењето и, доколку е потребно, да продава удели во рафинеријата. „Лукоил“ соопшти дека очекува неговото назначување да не го попречи процесот на продажба.
Компанијата истакна дека работи со неколку потенцијални купувачи. Меѓу заинтересираните се турскиот „Cengiz Holding“, азербејџанската државна нафтена компанија SOCAR, како и казахстанскиот „Казмунајгаз“, меѓународната трговска куќа Vitol, турскиот фонд Oyak и унгарската компанија MOL. Унгарскиот премиер Виктор Орбан претходно потврди дека MOL доставил понуда.
„Лукоил“ најави дека компанијата ќе ги заштити своите легитимни интереси доколку бидат прекршени, потсетувајќи дека во Бугарија има инвестирано над 4,5 милијарди долари во последните 25 години.

