Култура
Заврши првиот форум за локални практики во филмската дејност

Во рамките на програмата на „Битфест“, деновиве во Битола се одржа Првиот дводневен форум под слоганот „ Дејствувај на локално ниво” во организација на „Балкан синема ситис“, а во партнерска соработка со Општина Битола и КИЦ Битола.
По дводневната размена на искуства и знаења беше заклучено дека, филмскиот сектор има потреба за подобра соработка со единиците на локалната самоуправа, но истиот мора да ги споделува проблемите, но и да се покренуваат иницијативи како овој Форум, со цел изнаоѓање решенија како на локално, така и на централно ниво. Придобивките од секторот можат да бидат големи, но за истите да создадат позитивни влијанија потребна е поддршка и акции од страна на локалните власти, како и акции и унапредување на мерки од страна на централните власти.
На отворањето на форумот, свое обраќање имаше претседателот на „Балкан синема ситис“, Кирил Ѓозев, кој истакна дека: „Првиот интернационален форум под слоганот ‘Дејствувај на локално ниво’ е замислен да биде еден вид на инкубациски центар кој освен знаење и сознанија за темите кои ќе бидат опфатени, преку дијалог помеѓу повеќе засегнати страни од централно, општинско и секторско ниво се очекува да поттикнат идеи за градење на една визија за развој на силен локален филмски, културен и креативен сектор, како и визија за создавање и градење на т.н ‘пријателска филмска и аудиовизуелна околина на локално ниво‚‚ која позитивно може да влијае како на заедницата, така и на локалната економија и економскиот раст на долг период’“.
Првиот форум за иницирање на практики на локално ниво: Одржливо Екофилмско производство и дистрибуција го отвори градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски.
„Кога зборуваме за одржливост во оваа област, мора пред себе да го имаме значењето на филмската индустрија за развојот на туризмот, културната промоција и финансискиот бенефит за речиси сите други сектори кои функционираат во градот. Сепак, во процесот на создавање нови придобивки не смееме да ја заборавиме грижата за објектите и животната средина, зошто само на тој начин секогаш ќе бидеме чекор понапред кон подобрувањето на условите за напредок“, рече Коњановски.
На форумот за првпат се отвори дискусија помеѓу повеќе чинители за можностите и придобивките кои општините можат да ги имаат доколку се вклучат со свои активности во развој на филмскиот сектор во целина.
Форумот иницираше плодна дискусија која се одвиваше во позитивна атмосфера и активна партиципација на сите учесниците од локално, централно и секторско ниво.
Во рамките на Форумот покрај градоначалникот и секретарот на општина Битола, Тони Коњановски и Борче Димитровски од локалната самоуправа свое учество земаа и градоначалникот на општина Прилеп, Борче Јовчевски, претседателот на Совет на општина Велес, Зоран Љутков, и советникот за култура од општина Охрид, Илија Пиперковски.
Градоначалниците на Битола и Прилеп и претставниците од Општините Велес и Охрид ги пренесоа своите видувања за можни идни локални активности со филмскиот сектор и нивното влијание врз локалната заедница и економија. Беа детектирани и одредени проблеми кои заради непостоење на сознанија, внатрешни процедури, инфраструктура и ресурси некогаш негативно влијаат врз соработката со овој сектор и можностите за поддршка на истиот.
Покрај локалната самоуправа во рамките на Форумот учествуваа и претставници од централните институции и тоа: Даниела Станковска-Плачковска, раководител на Секторот за развој на филмската дејност при Агенцијата за филм, Мими Ѓоргоска-Илиевска, советник во Управата за заштита на културното наследство, и Менче Хаџи-Коста Милевски од Н.У. Центар за култура – Битола. Институциите на централно ниво, со акцент на Агенцијата за филм потребно е во континуитет да придонесуваат за развојот на филмскиот сектор. Претставникот на Агенцијата за филм, Даниела Станковска-Плачковска, истакна дека Агенцијата за филм останува да ги следи потребите на филмскиот сектор и е отворена за соработка, иницијативи и сл. кои ќе придонесат за градење пријателска филмска и аудиовизуелна дејност на локално ниво.
На Форумот учествуваа и професионалци од филмскиот сектор меѓу кои Дејан Илиев – продуцент, член на Здружението на филмски професионалци и ТВ-соработници на Македонија и професор за продукција на ФДУ, Кристина Христови-Николова, актерка и сопственик на продуцентската и дистрибутерската компанија, Саша Станишиќ – режисер и сопственик на продуцентска и дистрибутерска компанија, Весна Ристовска – претседател на Центар за филм Битола и др.
Продуцентите Огнен Антов од Македонија и Николај Мутафчиев од Бугарија преку студија на случај говореа за применети екопристапи и акции во процесот на производство на своите филмови, опфаќајќи ги и предизвиците, потребите како од централните, така и од локалните власти.
Од страна на сите присутни беше поздравена иницијативата и материјалите кои дадоа сознанија за темите, како и изборот на учесници кои поттикна разговор, идеи, мислења и пренесоа знаења и искуства.
„Балкан синема ситис“ во соработка со експерти од оваа област и во иднина ќе продолжи да дејствува со иницирање настани на овие теми и во периодот кој следи ќе даде идеи со цел заедничко дејствување и ангажман во овие области во кои ќе ги вклучи институциите на централно и локално ниво, како и филмскиот сектор, а ќе следуваат и нови активности со локалната заедница.
„Балкан синема ситис“ проактивно продолжува да дејствува, да пренесува знаење, да предлага и иницира значајни проекти за развој на овој сектор. Сето ова е продолжување на делото и визиите за овој сектор кој започна да ги создава продуцентот Димитар Николов-Таки.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Пет книги влегоа во потесен избор за наградата „Браќа Миладиновци“ на Струшките вечери на поезијата за 2025

Пет книги влегоа во потесен избор за наградата „Браќа Миладиновци“ на Струшки вечери на поезијата за 2025.
„Жири-комисијата за доделување на наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП за 2025 година одржан на 18 јули 2025 година По завршување на првата, поединечна фаза на работа, во согласност со Правилникот за наградата, Во текот на првиот дел на состанокот, во согласност со Правилникот, едногласно ја усвои следнава листа на потесен избор од пет поетски книги (наведени по азбучен ред, според презимето на авторот):
– „Рубедо“ од Андреј Ал-Асади (Скопје: ПНВ Публикации, 2025)
– „Рајсфершулс“ од Јулијана Величковска (Скопје: ПНВ Публикации, 2024)
– „Маслина и младост“ од Гордана Михаилова Бошнакоска (Скопје: Макавеј, 2025)
– „На ти со Ерос и Танатос“ од Виолета Танчева-Златева (Скопје: Три, 2025)
– „Вообразби: лирски етиди за некој друг свет“ од Бранко Цветкоски (Скопје: Макавеј, 2025)“, се истакнува во информацијата.
На конкурсот, според соопштеното, се пристигнати 37 книги од исто толку автори, кои влеголе во конкуренција.
Согласно планираните програмски активности, читањето на застапените автори во потесниот избор ќе биде на 22 август, додека добитникот на наградата „Браќа Миладиновци“ за најдобра поетска книга меѓу две фестивалски изданија, објавена на македонски јазик, што ја доделува СВП ќе биде прогласен на 23 август.
„На конкурсот пристигнаа вкупно 35 наслови. Покрај паричниот износ, како дел од наградата од 2012 година во издание на СВП наредната година наградената книга ја објавува во превод на еден странски јазик и ја претставува преку промоција и портрет на добитникот“.
Култура
„Мајка“ на Теона Стругар-Митевска распродаден за европска дистрибуција пред премиерата во Венеција

Филмот „Мајка“ на Теона Стругар-Митевска, кој ќе ја отвори престижната селекција „Хоризонти“ на годинешниот 81. Венецински филмски фестивал, веќе е распродаден за кинодистрибуција во над 15 европски земји, вклучувајќи ги Франција, Германија, Италија, Шпанија, Данска, Шведска, Норвешка, Полска, Чешка, Финска, Белгија и други.
Филмот ќе почне да се прикажува во европските кина од 3 декември, што претставува редок и исклучителен успех за една македонска продукција да обезбеди киноприкажување пред светската премиера.
„Овој извонреден интерес за ‘Мајка’ е доказ дека филмот има потенцијал да стане еден од најистакнатите европски филмови оваа година“, велат од француската агенција „Кинолоџи“, која е задолжена за светска продажба и дистрибуција.
„Филмот ‘Мајка’ е извонредно уметничко дело. Гордост ни е што овој филм, зад кој стојат визијата на Теона Стругар-Митевска и посветеноста на целата авторска екипа, го носи печатот на македонската креативност, но и професионализам. Неговото претставување на отворањето на еден од најреномираните светски фестивали, Венецискиот, е доказ дека македонската уметност може рамноправно да чекори со светот. ‘Мајка’ покажува дека кога уметниците се поддржани, а државата има слух за културното творештво, се раѓаат дела што говорат на универзален јазик. Министерството за култура и туризам ќе продолжи решително да поддржува проекти од ваков калибар, кои не само што ја афирмираат македонската култура дома туку ѝ обезбедуваат видливост и признание на најпрестижните сцени во светот“, изјави денеска на прес-конференција министерот за култура и туризам, Зоран Љутков.
Филмот ќе ја има својата светска премиера на 28 август 2025 година во Венеција отворајќи го првиот натпреварувачки ден во селекцијата „Хоризонти“, која е посветена на иновативни естетски и наративни филмски форми. Тој ден во Венеција ќе се прикажат само два филма: La Grazia, напишан и режиран од оскаровецот Паоло Сорентино, и македонскиот „Мајка“ на Теона Стругар-Митевска.
Главната улога ја толкува шведската ѕвезда Номи Рапас, светски позната по улогата во „Девојката со тетоважа на змеј“, заедно со Никола Ристановски во улогата на отец Фредерик и Силвија Фокс како сестра Агнешка. Режисерката Теона Стругар-Митевска истакна дека токму нивната хемија и доверба на сетот биле клучни за автентичноста и интензитетот на филмот. Европските дистрибутери веќе ја препознаваат нивната изведба како еден од најсилните адути на филмот.
Филмот е копродукција меѓу Македонија, Белгија, Шведска, Индија, Данска и Босна и Херцеговина, снимен на три континенти, со поддршка од Агенцијата за филм на Северна Македонија, Creative Europe – MEDIA, Данскиот филмски институт, Belgium Tax Shelter, Шведскиот филмски институт, регионални фондови и други партнери.
„Мајка“ ќе се натпреварува во повеќе категории во Венеција вклучувајќи: најдобар филм, режија, сценарио и актерски остварувања. Премиерата на 28 август е само почеток на неговото европско и светско фестивалско патување.
За македонската публика, „Мајка“ ќе биде премиерно прикажан на 46. издание на Интернационалниот фестивал на филмска камера „Браќа Манаки“, што ќе се одржи од 20 до 26 септември во Битола.
Сценографијата е дело на Вук Митевски, прв асистент на режија е Јане Ќортошев, а сценариото го потпишуваат Гоце Смилевски, Теона Стругар-Митевска и Елма Татарагиќ.
Култура
Сиљановска-Давкова на манифестацијата „Тетово прославува – Тетовско културно лето 2025“

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова во Тетово присуствуваше на македонската вечер во рамките на годинашната културно-уметничка и спортска манифестација „Тетово прославува – Тетовско културно лето 2025“.
Во центарот на Тетово свој настап имаа културно уметничкото друштво „Кирил Пејчиновиќ“ од тетовско Теарце, рок групата The Nameless Trio, поп музичарот Влатко Лозаноски – Лозано, со својот бенд, како и тетовскиот рапер Никола Трпески S.A.M.
Сиљановска-Давкова го поздрави четвртото издание на оваа културно-уметничка и спортска манифестација и укажа дека таа ја уважува мултикултурноста и цели кон културен и спортски натпревар.
Најпрво, во просториите на општината, таа оствари неформална средба со градоначалникот Билал Касами, на чија покана присуствуваше на манифестацијата. Обајцата веруваат во уникатниот туристички потенцијал на тетовскиот регион, во можностите за брз локален развој, како и во неговото позитивно влијание врз националниот.
Касами истакна дека е почестен од присуството на претседателката, изразувајќи задоволство од споделувањето убави моменти со сите тетовчани, без оглед на етничката и верска припадност, возраст и статус.
Според претседателката, идејата на организаторот да се одржуваат македонска, албанска, турска и ромска културна вечер е за поздравување, како неспорен израз на меѓусебно почитување и разбирање.
За неа, музиката и танцот ја стимулираат социјалната кохезија и поттикнуваат мирен и богат соживот.