Култура
„Филмот ми откри дека можеме да комуницираме и без зборови“, рече во Битола киноматограферката на филмот „Божјата рака“ на Сорентино

Дариа Д’Антонио (Daria D’Antonio), една од водечките италијански и европски кинематограферки, е специјална гостинка на 43. ИФФК „Браќа Манаки“ со гала-проекцијата на ремек-делото „Божјата рака“ (È stata la mano di Dio / The Hand of God) на култниот режисер Паоло Сорентино, кој е денес на фестивалската програма.
По прес-конференцијата Дариа Д’Антонио одржа и мастер клас во Малата сала на Центарот за култура Битола. Родена во Неапол, генерациски исписник на Сорентино, Дариа Д’Антонио најпрвин го изрази нејзиното големо задоволство што ја има честа да го претставува „Божјата рака“, кој досега освои десетици награди и номинации на филмските фестивали ширум светот, и е лична емоционална сторија на авторот за Неапол од 80-те години на минатиот век.
Со искрена скромност и голема емотивност, Дариа Д’Антонио пред присутните го сподели нејзиното чувство на своевидна засраменост откако ја видела фотогалеријата на кинематографери кои досега биле чествувани на ИФФК „Браќа Манаки“ и одржувале мастер класови.
-Имам огромно задоволство што можам да зборувам за филмот кој не само што го прикажува градот Неапол, туку и мојата страст кон филмот. Сакам да го споделам со вас задоволството што ми го овозможил филмот, бидејќи сиве овие изминати години имав прилика да работам со луѓе што ги сакам, и мислам дека тоа е спас за мене како кинематографер, бидејќи е голема привилегија да се работи она што се сака, рече Д’Антонио на почетокот, изразувајќи задоволство што пред неа во публиката се луѓе кои се репер во кинематографијата.
Дариа Д’Антонио се наврати на нејзината младост и тешкотијата да се изрази се до моментот кога ја открила фотографијата: кога ја развила првата слика во темната комора почувствувала дека тоа е откритието што потоа и го обележало животот. Но, потоа го открила и филмот како израз, но и како шанса да комуницира на поинаков начин.
-Филмот ми откри дека можеме да комуницираме и без зборови, да го прават она што отсекогаш ми се допаѓало – да гледам на нештата со различен тип на учество. Многу и должам на оваа професија и тимскиот дух во работата на филм, истакна Дариа Д’Антонио.
Таа посочи дека во снимањето филмови многу е важно да се почитува приказната што треба да се раскаже, а тоа се постигнува со многу скромност.
-Важно е да го заборавиме она што го знаеме за да можеме ја претставиме приказната на нов начин. Скромноста може само да ни помогне. Ова е втората привилегија, бидејќи работата на филм ме направи тоа што сум, вели Дариа Д’Антонио.
На прашањето колку е тешко да се биде ѕвезда, не само во Италија туку и на интернационален план, во една професија која традиционално се смета за „машка“, Д’Антонио е свесна дека е една од малкуте жени-кинемнатографери во Италија, но тоа никогаш не и претставувало некој лимит, бидејќи смета дека луѓето ја перцепираат според работата и креацијата.
-Никогаш не сум си го поставила прашањето дека сме малку жени зад камерата. Никогаш не се почувствувам потценето бидејќи имав среќа да работам со интелигентни автори. Машката доминација во филмот во Италија можеби е најмал проблем во споредба со доцнењето на многу општествени процеси во споредба со Франција, на пример, како што се законите за развод и абортус. За среќа, се менуваат и мажите и ситуацијата, посочува Д’Антонио.
Запрашана за нејзините примери во филмот, Дариа Д’Антонио ги истакна режисерите од италијанскиот неореализам, а омилени автори и се Лукино Висконти, Виторио Де Сика, Пјер Паоло Пазолини, како и американскиот режисер Теренс Малик, од кого многу научила.
-Многу работев со италијанскиот кинематографер Лука Бигаци, и научив да сфатам многу работи за себе си. Благодарна сум му бидејќи научив како функционираат многу работи на филмскиот сет, истакна Д’Антонио.
Говорејќи за „Божјата рака“ и „улогата“ на Неапол во него, Дариа Д’Антонио смета дека тој град често пати бил злоупотребуван во филмските приказни, бидејќи се работи за комплексен проблем, и не се работи само за Неапол во социолошки поглед.
-Тешко е да се опише сопствениот град, бидејќи и јас често посакувам да се разбудам еден ден и да го видам со други очи. Затоа во „Божјата рака“ сакав преку очите на детето да ја прикажам меланхолијата, чувството кога сме млади и кога не знаеме што носи иднината. Сакав да го постигнам токму тоа чувство на заборав за сето она што го знам, и големиот филмски формат ми помогна за да направам таа дистанца, објаснува Д’Антонио.
Запрашана за историската веродостојност на сцената во „Божјата рака“, кога група луѓе одат на аудиција за филм на Федерико Фелини, Дариа Д’Антонио посочи дека Сорентино често прави омажи на овој легендарен режисер во неговите филмови.
-Кај Сорентино не може да недостасува Фелини, вели Д’Антонио.
Специјалната гостинка на 43. ИФФК „Браќа Манаки“ одговараше и на прашањата од присутните за професионалниот преод од филмска лента на дигитална технологија, како и за соработката со новите генерации автори во италијанската кинематографија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Музеј во движење: Не може да се замисли животот во Прилеп без театарот – Платнар, Џумерко, Ристоски раскажани низ чаршијата

Човечките приказни не треба да се оддалечуваат од луѓето и од непосредноста. Посебно актерските човечки приказни имајќи ја предвид ситуацијата со сите предизвици на театарските сцени во Прилеп важно ми беше да го покажам она што сите ние го знаеме: Прилеп имал, има и ќе има театарски уметници. Театарот за разлика од другите медиуми не може да биде зачуван на ниту еден адекватен начин освен преку пишаните, снимените, фотографираните и раскажаните податоци. Затоа одлучив приказната за театарскиот Прилеп да ја раскажам низ чаршијата надвор од стерилните услови на сите институции, рече Ана Стојаноска, уметнички директор на МТФ „Војдан Чернодрински“ синоќа на отворањето на Музејот во движење, посветен на тројцата легендарни прилепски театарски уметници – Кирил Ристоски, Благоја Спиркоски – Џумерко и Благоја Ристоски – Платнар.
На невообичаен начин, преку изложба на фотографии, лични предмети, артефакти, на неколку локации низ градот, во места пријатели на фестивалот, авторите на изложбата Звонко Димоски и Ана Стојаноска го доловија животот на овие уметници и приватно и професионално. Емотивна средба беше ова и за членовите на нивните семејства.
-Прилеп е во тесна врска со својот театар, поточно, не може да се замисли животот во Прилеп без театарот, навиките за одење во театар, прераскажувањето на театарските претстави, поздравувањето на актерите низ чаршијата, гордоста од нивните успеси по фестивалите и гостувањата во и надвор од нашата земја. Театарот за разлика од другите медиуми не може да биде зачуван на ниту еден адекватен начин освен преку пишаните, снимените, фотографираните и раскажаните податоци – рече Стојаноска.
Програмата „Прилеп во фокус“ ви овозможува да зачекорите во животот од едни од најзаслужните прилепски уметници, и со тоа секој посетител да го искуси сценско-изведувачки и аудиовизуелениот начин на значењето на Прилеп во однос на македонскиот театар. Изложбите ќе бидат достапни за посетителите до крајот на фестивалот.
На третиот фестивалски ден гостуваше екипата на Штипскиот театар со претставата „Сите најубави нешта“ во режија на Нела Витошевиќ. Топлата и трогателна претстава која во фокус го става менталното здравје ја одушеви публиката.
Се одржа и тркалезна маса за претставата „Црно семе“ на Битолскиот театар.
Вечерва во 19 часот од официјалната програма ќе биде изведена „Сите прекрасни нешта“ во режија на Нела Витошевиќ, продукција на Народниот театар од Штип. Улогите ги толкуваат: Ефтим Ѓаурски, Милорад Ангелов, Марија Минчева Андонова, Стефанија Митовска, Ава Хусеини и др.
Денеска во 11 часот ќе биде промовирани нови драми од наградите на „Еуродрам“, а на пладне ќе следува тркалезна маса за претставата „Сите најубави нешта“ на Штипскиот театар, од официјалната програма.
Вечерва во 19 часот, на големата сцена на Центарот за култура ќе игра ансамблот на Албанскиот театар со претставата „Ричард Трети“ во режија на Куштрим Бектеши. Улогите ги толкуваат: Адем Карага, Шкумбин Истрефи, Теута Ајдини Јегени, Вјолца Бектеши Хамити, Амернис Нокшиќи, Абедин Алими, Осман Ахмети, Музбајдин Ќамили, Дритеро Аме, Фисник Зеќири, Ментор Курти, Генци Мирзо, Рахим Рамадани, Сара Бајрами, Гентиана Рамадани, Хетем Етеми, Сабина Мемиши Асланај и Дениз Рустеми. Покровители на фестивалот се Министерството за култура и туризам и Општина Прилеп.
Култура
Соња Михајлова – лауреатка на наградата за животно дело на МТФ „Војдан Чернодрински“

По предлог на НУ Народен театар – Битола и директорот Васко Мавровски, доајенката на македонската театарска сцена, актерката Соња Михајлова, е годинешна добитничка на престижната награда за животно дело, која традиционално ја доделува Собранието на Македонскиот театарски фестивал „Војдан Чернодрински“ во Прилеп.
На свеченото отворање на 59. издание на фестивалот, ова значајно признание ѝ беше официјално врачено, проследено со долготраен аплауз и силни емоции. „Оваа награда за мене вреди и е тешка колку што вреди и овој театарски фестивал – празник на театарската уметност, празник на театарските уметници, како дел од културниот идентитет на Македонија. За мене тоа е највредното“, истакна Михајлова, видливо трогната од признанието.
Во своето обраќање таа се наврати на својата долга и плодна кариера: „Има 40-ина години од моето дружење со театарот и во театарот. Сите изминати години за мене се возбудлива авантура на умот, на срцето. Како што театарот има и светла и темна страна. Светлата – предизвикувачка, потрага по сценска вистина, креирање лик. А темната страна – предизвикувачка на поинаков начин, бидејќи во земја како Македонија, таа постојано е предизвикана од промени, трансформации, кои неизбежно оставаат и белег и лузна – и врз срцето, и врз умот.“
Соња Михајлова е актерка со богат репертоар, со десетици улоги кои оставиле траен печат во македонскиот театар. Нејзината преданост, длабочината на интерпретација и неуморната љубов кон сцената ја врежаа не само во историјата на Битолскиот театар, туку и во колективната меморија на македонската културна јавност.
Михајлова е е родена на 14 октомври 1958 во Битола. По завршувањето на средното образование во гимназијата „Јосип Броз-Тито“ во Битола, се запиша на Факултетот за драмски уметности во Скопје, каде што дипломира во класата на проф. Љубиша Ѓоргиевски. Вработена е во Народниот театар од Битола од 1984 година, а се пензионира во 2022 година. Таа сѐ уште е активна на својата најсакана сцена – Битолскиот театар. Првенка е во ансамблот на НТБ, ангажирана низ годините во водечкиот репертоар на НТБ, со исклучителен придонес во афирмација на НТБ и македонскиот театар надвор од нашата земја. Во текот на актерската кариера има одиграно повеќе од 150 лика, на матичната сцена на Народен театар Битола и надвор од неа, во претстави и театарски дела.
Покрај Михајлова, награди за животно дело добија и Снежана Коневски-Руси, и Гоце Тодоровски. Тие добија награди изработени од прилепски мермер од „Крин про“ од Прилеп. Фестивалот беше отворен со изведбата на „12“ во режија на Синиша Евтимов на Македонскиот народен театар.
Култура
Недела на италијанскиот филм од 9 јуни во Кинотека

Од 9 до 14 јуни 2025 година ќе се одржи XXV издание на „Неделата на италијанскиот филм – ITALIAN SCREENS“.
Организиран од италијанската амбасада во Скопје, во соработка со Италијанскиот културен институт во Белград и Кинотеката на Република Северна Македонија, фестивалот е под покровителство на проектот ITALIAN SCREENS, проект за поддршка на интернационализацијата на италијанскиот аудиовизуелен сектор, чија цел е промовирањето на најдоброто од италијанската филмска продукција во странство и вклучува и алатки за поддршка на италијанската кинематографија како што се даночни кредити и средства за дистрибуција и копродукции.
На овогодишното издание ќе бидат прикажани шест од најуспешните филмски остварувања на современата италијанска кинематографија. Филмовите, сите дистрибуирани помеѓу 2024 година и првите месеци на 2025 година, се учесници на престижни меѓународни фестивали и добитници на значајни награди и признанија од критиката и јавноста.
Темата што совршено ги обединува насловите во програма е патувањето: интерпретирано во буквална смисла со значење на пат кон родната земја или далеку од неа – но исто така и како визуелно, внатрешно, егзистенцијално, временско или емоционално патување.
Во понеделник, 9 јуни, фестивалот ќе го отвори „Партенопе“ (2024), најновото ремек-дело на наградуваниот Паоло Сорентино: филм кој претставува единствен склоп на поезија, носталгија и љубов кон Неапол, родниот град на режисерот. Во центарот на наративот се наоѓа Партенопе, независна и антиконформистична жена, со магнетна убавина и вечен порив по знаење. Нејзиното егзистенцијално и симболично патување, обележано со значајни средби, љубови, пријателства и разочарувања, кое е длабоко испреплетено со она на Неапол, прекрасен и декадентен град, колку убав толку и проклет, кој во филмот станува своевиден лик, жив и неуморен.
Фестивалот ќе се затвори во сабота, на 14 јуни, со филмот „Дијаманти“ (2024), новиот кинематографски успех на Ферзан Озпетек, кој ја освои наградата „Давид Ди Донатело од гледачите“ оваа година. Сместен во римска кројачка работилница во 1974 година, филмот ја раскажува приказната за човечките и работните односи на група жени вклучени во кроењето филмски костими. Преку овој микрокосмос, Озпетек истражува универзални теми како што се борбата против патријархатот, потрагата по идентитет, љубовта и пријателството. Резултатот е хармонично и полицентрично дело кое го слави женското соучесништво и отпорност.
Сите филмови ќе се прикажуваат на оригинален јазик со титлови на македонски и на англиски јазик. Проекциите ќе се одржат во историската Кинотека на Република Северна Македонија и ќе започнуваат во 20:00 часот.