Култура
Со лоша соработка и премногу его снимањето е напорно, рече оскаровецот Ентони Дод Ментл во Битола

Ентони Дод Ментл (Anthony Dod Mantle), британско-дански кинематографер со светска кариера и голем број награди, меѓу кои е и актуелната „Златна камера 300“ за животно дело на 43. ИФФК „Браќа Манаки“ во Битола, одржа мастер клас во киното „Манаки“.
Мастер класот беше модериран од Најџел Волтерс, поранешен претседател на интернационалната федерација на кинематографери ИМАГО и докажан промотер на битолскиот самит на кинематограферите од светот.
Претставувањето на Ментл – кој пред 13 години, во 2009 на триесеттиот јубилеен фестивал „Браќа Манаки“, стана добитник на Специјалната „Златна Камера 300“ – почна со неговиот своевиден автопортрет. Ментл ги запозна присутните кои ја исполнија салата на киното „Манаки“ со уметничките пасии на членовите на неговото семејство: одраснал во слободоумно семејство, без притисоци од родителите, мајка му била сликарка, а неговиот брат е книжевник. И Ентони мислел дека можеби ќе биде сликар, секогаш заинтересиран за игрите со светлината.
Како млад работел разни физички работи во Британија и во Данска, потоа поминал подолг период во Индија, каде што своевремено живееле и работеле неговите баба и дедо. Таму на најдобар начин го споил воодушевувањето од пејзажите и питорескниот социјален живот на тој континент и – фотографијата. Релативно доцна, на 26 години, од 1985 до 1989 година студирал камера на Националната Филмска Школа во Копенхаген (претходно завршил колеџ за фотографија и комуникации во родната Британија). Таму се случува средбата со професионалната судбина од првата фаза во неговата кариера: соработката со режисерите Ларс фон Трир и Томас Винтерберг, протагонистите на правецот „Догме 95“, кои се творци на, веројатно, последниот значаен филмски манифест во светската кинематографија, кој заговараше снимање филмови со камера од рака и природна светлина.
Ментл на кратко ги портретираше неговите најпознати соборци од разни фази на кариерата: Трир секогаш сакал да провоцира, Винтерберг во „Семејна прослава“ направил едноставна, но исклучителна поетика. За Дени Бојл, пак – со чиј филм „Сиромашниот милионер“ („Slumdog millionaire“) го освои „Оскарот“ за кинематографија; филмот доби вкупно 8 „Оскари“ – вели дека е забавен, но истовремено и брутален автор што сака да предизвикува.
-Секој филм е „ѕверка“, има свој живот, и си зазема сопствена форма, па крајниот исход може да биде непредевидлив, истакна Ментл.
Тој посочи дека за него многу е битна екипата што работи на фотографијата и монтажата при реализацијата на филмот. Ако нема доволно соработка, а премногу его, тогаш процесот на снимање е многу напорен.
На мастер класот беа презентирани извадоци од неколку значајни филмови со потписот на Ментл, како „28 дена“ и „Сиромашниот милионер“ на Бојл, „Антихрист“ на Трир, „Последниот крал на Шкотска“ на Кевин МекДоналд… Ментл им откри сочни детали на присутните за воведната секс-сцена во „Антихрист“, снимена со професионални порно актери.
Ментл говореше за соработката со Винтерберг, кого многу цени како автор и кој му е близок пријател. За Трир, пак, Ментл откри дека кога го снимал „Антихрист“ бил во мрачно расположение (во кое се уште се наоѓа), потоа преточено и во атмосферата во филмот.
-Сите кинематографери треба да го прават тоа што го сакаат и ги возбудува, посочи Ентони Дод Ментл на крајот на средбата со гостите на неговиот мастер клас.
Со слична мисла – дека авторите во нивните креации треба да бидат водени од срцето – Ментл ја прими статутката „Златна камера 300“ за животно дело и на церемонијата на свеченото отворање на 43. ИФФК „Браќа Манаки“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Пет книги влегоа во потесен избор за наградата „Браќа Миладиновци“ на Струшките вечери на поезијата за 2025

Пет книги влегоа во потесен избор за наградата „Браќа Миладиновци“ на Струшки вечери на поезијата за 2025.
„Жири-комисијата за доделување на наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП за 2025 година одржан на 18 јули 2025 година По завршување на првата, поединечна фаза на работа, во согласност со Правилникот за наградата, Во текот на првиот дел на состанокот, во согласност со Правилникот, едногласно ја усвои следнава листа на потесен избор од пет поетски книги (наведени по азбучен ред, според презимето на авторот):
– „Рубедо“ од Андреј Ал-Асади (Скопје: ПНВ Публикации, 2025)
– „Рајсфершулс“ од Јулијана Величковска (Скопје: ПНВ Публикации, 2024)
– „Маслина и младост“ од Гордана Михаилова Бошнакоска (Скопје: Макавеј, 2025)
– „На ти со Ерос и Танатос“ од Виолета Танчева-Златева (Скопје: Три, 2025)
– „Вообразби: лирски етиди за некој друг свет“ од Бранко Цветкоски (Скопје: Макавеј, 2025)“, се истакнува во информацијата.
На конкурсот, според соопштеното, се пристигнати 37 книги од исто толку автори, кои влеголе во конкуренција.
Согласно планираните програмски активности, читањето на застапените автори во потесниот избор ќе биде на 22 август, додека добитникот на наградата „Браќа Миладиновци“ за најдобра поетска книга меѓу две фестивалски изданија, објавена на македонски јазик, што ја доделува СВП ќе биде прогласен на 23 август.
„На конкурсот пристигнаа вкупно 35 наслови. Покрај паричниот износ, како дел од наградата од 2012 година во издание на СВП наредната година наградената книга ја објавува во превод на еден странски јазик и ја претставува преку промоција и портрет на добитникот“.
Култура
„Мајка“ на Теона Стругар-Митевска распродаден за европска дистрибуција пред премиерата во Венеција

Филмот „Мајка“ на Теона Стругар-Митевска, кој ќе ја отвори престижната селекција „Хоризонти“ на годинешниот 81. Венецински филмски фестивал, веќе е распродаден за кинодистрибуција во над 15 европски земји, вклучувајќи ги Франција, Германија, Италија, Шпанија, Данска, Шведска, Норвешка, Полска, Чешка, Финска, Белгија и други.
Филмот ќе почне да се прикажува во европските кина од 3 декември, што претставува редок и исклучителен успех за една македонска продукција да обезбеди киноприкажување пред светската премиера.
„Овој извонреден интерес за ‘Мајка’ е доказ дека филмот има потенцијал да стане еден од најистакнатите европски филмови оваа година“, велат од француската агенција „Кинолоџи“, која е задолжена за светска продажба и дистрибуција.
„Филмот ‘Мајка’ е извонредно уметничко дело. Гордост ни е што овој филм, зад кој стојат визијата на Теона Стругар-Митевска и посветеноста на целата авторска екипа, го носи печатот на македонската креативност, но и професионализам. Неговото претставување на отворањето на еден од најреномираните светски фестивали, Венецискиот, е доказ дека македонската уметност може рамноправно да чекори со светот. ‘Мајка’ покажува дека кога уметниците се поддржани, а државата има слух за културното творештво, се раѓаат дела што говорат на универзален јазик. Министерството за култура и туризам ќе продолжи решително да поддржува проекти од ваков калибар, кои не само што ја афирмираат македонската култура дома туку ѝ обезбедуваат видливост и признание на најпрестижните сцени во светот“, изјави денеска на прес-конференција министерот за култура и туризам, Зоран Љутков.
Филмот ќе ја има својата светска премиера на 28 август 2025 година во Венеција отворајќи го првиот натпреварувачки ден во селекцијата „Хоризонти“, која е посветена на иновативни естетски и наративни филмски форми. Тој ден во Венеција ќе се прикажат само два филма: La Grazia, напишан и режиран од оскаровецот Паоло Сорентино, и македонскиот „Мајка“ на Теона Стругар-Митевска.
Главната улога ја толкува шведската ѕвезда Номи Рапас, светски позната по улогата во „Девојката со тетоважа на змеј“, заедно со Никола Ристановски во улогата на отец Фредерик и Силвија Фокс како сестра Агнешка. Режисерката Теона Стругар-Митевска истакна дека токму нивната хемија и доверба на сетот биле клучни за автентичноста и интензитетот на филмот. Европските дистрибутери веќе ја препознаваат нивната изведба како еден од најсилните адути на филмот.
Филмот е копродукција меѓу Македонија, Белгија, Шведска, Индија, Данска и Босна и Херцеговина, снимен на три континенти, со поддршка од Агенцијата за филм на Северна Македонија, Creative Europe – MEDIA, Данскиот филмски институт, Belgium Tax Shelter, Шведскиот филмски институт, регионални фондови и други партнери.
„Мајка“ ќе се натпреварува во повеќе категории во Венеција вклучувајќи: најдобар филм, режија, сценарио и актерски остварувања. Премиерата на 28 август е само почеток на неговото европско и светско фестивалско патување.
За македонската публика, „Мајка“ ќе биде премиерно прикажан на 46. издание на Интернационалниот фестивал на филмска камера „Браќа Манаки“, што ќе се одржи од 20 до 26 септември во Битола.
Сценографијата е дело на Вук Митевски, прв асистент на режија е Јане Ќортошев, а сценариото го потпишуваат Гоце Смилевски, Теона Стругар-Митевска и Елма Татарагиќ.
Култура
Сиљановска-Давкова на манифестацијата „Тетово прославува – Тетовско културно лето 2025“

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова во Тетово присуствуваше на македонската вечер во рамките на годинашната културно-уметничка и спортска манифестација „Тетово прославува – Тетовско културно лето 2025“.
Во центарот на Тетово свој настап имаа културно уметничкото друштво „Кирил Пејчиновиќ“ од тетовско Теарце, рок групата The Nameless Trio, поп музичарот Влатко Лозаноски – Лозано, со својот бенд, како и тетовскиот рапер Никола Трпески S.A.M.
Сиљановска-Давкова го поздрави четвртото издание на оваа културно-уметничка и спортска манифестација и укажа дека таа ја уважува мултикултурноста и цели кон културен и спортски натпревар.
Најпрво, во просториите на општината, таа оствари неформална средба со градоначалникот Билал Касами, на чија покана присуствуваше на манифестацијата. Обајцата веруваат во уникатниот туристички потенцијал на тетовскиот регион, во можностите за брз локален развој, како и во неговото позитивно влијание врз националниот.
Касами истакна дека е почестен од присуството на претседателката, изразувајќи задоволство од споделувањето убави моменти со сите тетовчани, без оглед на етничката и верска припадност, возраст и статус.
Според претседателката, идејата на организаторот да се одржуваат македонска, албанска, турска и ромска културна вечер е за поздравување, како неспорен израз на меѓусебно почитување и разбирање.
За неа, музиката и танцот ја стимулираат социјалната кохезија и поттикнуваат мирен и богат соживот.