Економија
Битиќи: Промените кои мораме да ги направиме бараат промена на свеста и размислувањето на секој од нас
Заменик-претседателот на Владата на Република Северна Македонија задолжен за економски прашања, координација на економските ресори и инвестиции, Фатмир Битиќи денеска се обрати на завршната годишна конференција „Поглед подалеку“ на Обединетите Нации.
Вицепремиерот Битиќи се обрати на панел на кој се зборуваше за кризата низ која минуваме како и оние со кои Владата се справува во последните три години, за што вицепремиерот на почетокот на своето обраќање потенцираше дека неколкуте кризи кои каскадно ја зафатија нашата економија, а која е веќе составен дел на целокупните светски економски текови секако дека беа голем предизвик за владата соодветно и со прецизно дефинирани и таргетирани мерки да одговори на предизвикот со цел да им помогнеме на нашите сограѓани како и на компаниите кои беа најпогодени, полесно и најбезболно да го пребродат кризниот период.
„Во време на корона кризата беа имплементирани шест пакети антикризни мерки, во износ од преку 1 милијарда евра, и според оценките во извештаите на ММФ и Светска Банка истите беа оценети како добро спроведени, со посебен акцент на доброто таргетирање и навременоста на истите. Од самиот процес на носење и имплементација на мерките секако дека голем дел проблеми, особено оние системските, со кои се соочуваат институциите испливаа на површина. Но, не смееме да забораваме, во секоја криза солидарноста е круцијална и успехот да се таргетираат мерки кои ги допираат најранливите секако и најважен, во што сметам дека успеавме. ММФ укажа дека поради тоа што помошта која ја дадовме низ мерките поради фактот дека била успешно таргетирана нашиот пад на економски раст беше за 4,2% помал од оној кој би го имале, што значи дека сега ќе бевме во многу длабока рецесија,“ рече Битиќи.
Дополнувајќи дека промена и адресирање на системските проблеми не може да се адресираат без промена на свеста и забрзано и засилено работење кон дигитализација.
„Системските и структурни проблеми кои излегоа на површина за време на кризите не може да се решат без промена на свеста и размислувањето. Наше е да избереме, дали ќе сакаме да се промениме или ќе оставиме за следните 5 години, но за тоа ќе плаќаат идните генерации.
Затоа мислам дека треба да ги прифатиме и признаеме сите системски недостатоци кои излегоа во криза и тие да се почетна точка за промена и искористување на можностите. Една таква можност е забрзана дигитализација на услугите и целокупно економијата. Со што граѓаните и бизнисот ќе добиваат брзи и навремени услуги а со тоа ќе се зголеми и целокупната продуктивност,“ истакна Битиќи.
Вицепремиерот Битиќи истакна дека праведната енергетска транзиција е исто еден голем предизвик, со оглед фактот што во државата немало значајни инвестиции во унапредување на енергетскиот сектор во изминатите 30 години.
„Првите позначајни поместувања започнуваат некаде од почетокот на оваа декада, и тука нашата Влада е одлучна и максимално посветена на најбезболен начин да го изоди овој процес. Проблемите во енергетика не се решаваат преку ноќ – проблемот е повторно системски. Зелената транзиција требала да почне пред 10 години, не денеска. Но ние веќе активно работиме и имаме значителен напредок.
Само оваа година имаме веќе инсталирани производни капацитети од обновливи извори кои што се приклучени на мрежа со вкупен инсталиран капацитет од 141 мегават, дополнително што имаме одобрени три стратешки инвестиции во секторот енергетика со вкупен инсталиран капацитет од 335,2 MW електрична и 105 MW топлинска енергија.
Дополнително, зелените финансиски инструменти, како што и во оваа студија е нагласено, веќе функционираат во неколку земји во светот. Исто така и ние како држава веќе размислуваме во оваа насока, државата е спремна и секако кога ќе се исполнат сите предуслови најверојатно и ние како држава ќе може да одиме со еден ваков алтернативен начин на финансирање на нашата зелена транзиција,“ дополни Битиќи.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Божиновска: ЕБОР останува еден од нашите најважни партнери во енергетскиот сектор
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска оствари работна средба со претставници на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), на која беше потврден силниот заеднички фокус кон унапредување на енергетската инфраструктура и забрзување на реформските процеси во земјата.
На средбите се разговараше за неколку стратешки проекти што ќе започнат во следната година, меѓу кои и проектот за батериски енергетски систем со капацитет од 300 MWh.
„ЕБОР останува еден од нашите најважни партнери во енергетскиот сектор. На средбата се усогласивме околу финализацијата на неколку стратешки проекти важни за 2026 година, меѓу кои и проектот за батериски енергетски систем на ЕСМ со вкупен капацитет од 300 MWh. Овој проект е клучен за стабилноста и флексибилноста на електроенергетскиот систем,“ истакна Божиновска.
На средбата се разговараше и за следните чекори во подготовката за воведување на ESCO-моделот во земјата. Двете страни ги разгледаа можните области за пилот-проекти и моделот на институционална соработка што ќе обезбеди несметана имплементација.
„ESCO-моделот е нова можност за граѓаните, институциите и целиот систем – модел кој дава реални резултати. Нашата цел е да создадеме јасна рамка, предвидливи процедури и подготвеност за негово постепено воведување,“ додаде министерката.
Министерството за енергетика и ЕБОР договорија во наредниот период да продолжат со заедничка техничка подготовка, со јасен фокус кон обезбедување услови за брза и успешна реализација на проектите што директно ќе ја зајакнат енергетската сигурност на земјата.
Економија
Со цена повисока од претходната до „ЕВН Хоме“ стасала само понудата на ЕСМ за набавка на струја
ЕВН Хоме соопшти дека на тендерот за набавка на струја за задоволување на потребите на корисниците за периодот јануари-декември 2026 добиле само една понуда и тоа од АД ЕСМ, со купопродажна цена на електрична енергија од 65 евра за мегаватчас, за покривање на 100% од вкупно планираните количини.
„Оваа цена е повисока за 4,84 % од претходната која беше добиена на последниот тендер на Универзалниот снабдувач (јуни-декември 2025), кога АД ЕСМ понуди купопродажна цена од 62 евра за мегаватчас.
Под комплетен надзор на Регулаторната комисија за енергетика и согласно законските обврски и претходно утврдената методологија, во наредниот период ЕВН Хоме ќе ја пресмета цената на електрична енергија по однапред утврдени влезни параметри.
Како и секогаш, во крајната цена влегуваат: цената по која АД ЕСМ ја продава електричната енергија на ЕВН Хоме, цената на Преносниот систем оператор МЕПСО, цената на Операторот на пазар на електрична енергија МЕМО, како и цената на Дистрибутивниот систем оператор Електродистрибуција“.
Економија
Нови цени на горивата од полноќ
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 1,26% во однос на одлуката од 24.11.2025 година.
Од 28.11.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 75,00 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 77,00 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 70,50 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 67,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 34,865 (денари/килограм)
Малопродажната цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се намалува за 2,50 ден/лит.
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалува за 2,00 ден/лит.
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 и на Мазутот М-1 НС не се менуваат.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 2,370%, кај дизелот за 6,738%, кај екстра лесното масло за 6,741% и кај мазутот намалувањето за 3,944%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок за 0,4085%

