Свет
Пред 78 години беше ослободен Аушвиц, најлошото место во историјата на човештвото

Познатиот германски филозоф Теодор Адорно во своето дело „Културна критика и општество од 1949 година“ ја објави познатата реченица: „Пишувањето поезија по Аушвиц е варварско“. Адорно подоцна возврати за тоа тврдење, но сепак совршено ги доловува шокот и ужасот на Аушвиц, најстрашниот од сите нацистички логори на смртта.
Денеска е Ден на сеќавање на холокаустот, а 27 јануари е избран затоа што на тој датум 1945 година Црвената армија го ослободила Аушвиц, каде што пронашла речиси седум илјади преживеани затвореници во логорот, меѓу кои и 700 деца. Тоа беше крајот на еден од најлошите ужаси во историјата на човештвото, кој траеше цели илјада и 689 дена, при што повеќе од милион луѓе, главно Евреи, беа индустриски убиени.
Аушвиц, всушност, бил дел од комплексот логор што нацистите го изградиле во окупираната Полска со намера да ги истребат сите Евреи во Европа. Ова беше една од фиксните идеи на нацистичкиот водач Адолф Хитлер.
Важно е да се нагласи дека Аушвиц е директен резултат на нацистичката идеологија, која ги стави нацијата и расата над сè друго и сметаше дека одреден број народи не само што се помалку вредни туку и се закана за ариевската расна чистота. Според тоа, Аушвиц беше класична реализација на идеите на нацизмот.
Аушвиц се карактеризира и по тоа што нацистите смислиле систем за масовно убивање со отровен гас, а многу затвореници од овој концентрационен логор биле испраќани директно од возовите, кои доаѓале од цела Европа, во гасните комори, каде што би биле отруени. По тоа, нивните трупови биле запалени во специјално изградени крематориуми.
Првите убиства од овој вид во Аушвиц се случија во август 1941 година кога беше тестирана ефикасноста на отровниот гас врз полските и советските затвореници, а целата работа набргу порасна до размери што дури и денес не може целосно да се разберат. Од 1942 година до крајот на 1944 година 1,3 милион луѓе биле однесени во Аушвиц, од кои 1,1 милион биле убиени. Најмногу Евреи (околу 960 илјади) и Полјаци (74 илјади), Роми (21 илјади), советски затвореници (15 илјади).
На влезот во Аушвиц стои циничниот натпис Arbeit macht frei, односно „Работата ослободува“, што имало цел да сугерира дека тоа е работен логор. Нацистите, сепак, се труделе да скријат дека вршат масовен геноцид, па требало долго време веста за Аушвиц да стигне до сојузниците, кои, како што коментираат познавачите, „не биле многу успешни во обидите да го запрат или барем да го забават индустриското убивање на Евреите“. И денес се обвинуваат затоа што, на пример, не ги бомбардирале пругите што воделе кон Аушвиц.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Харвард ја тужи администрацијата на Трамп поради замрзнување на финансирањето

Универзитетот Харвард ја тужеше администрацијата на претседателот Доналд Трамп во обид да го спречи замрзнувањето на владата на повеќе од 2 милијарди долари средства за престижната американска образовна институција.
Во тужбата, поднесена до федералниот суд во Бостон, се вели дека Трамп започнал широк напад врз врвното финансирање на истражување на големите универзитети, бидејќи се обидува да ги ослободи од, како што вели, антисемитизмот и идеолошката пристрасност.
„Овој случај ги вклучува напорите на Владата да го искористи скратувањето на федералното финансирање како потпора за преземање на контролата врз академското одлучување на Харвард“, се наведува во тужбата.
Харвард тврди дека постапките на администрацијата на Трамп биле произволни и незаконски и го прекршиле правото на Универзитетот за слобода на говор со Првиот амандман.
„Во текот на изминатата недела, федералната влада презеде неколку активности откако Харвард одби да ги исполни неговите незаконски барања“, рече претседателот на Харвард, Алан Гарбер во изјавата.
„Поднесовме тужба за да го запреме замрзнувањето на финансирањето бидејќи тоа е незаконско и надвор од овластувањата на владата“, рече Гарбер.
Администрацијата на Трамп започна преглед на федералното финансирање на Харвард од 9 милијарди долари во март и последователно му даде на универзитетот сеопфатен список на барања, вклучувајќи забрана за носење маски и ставање крај на сите програми за различност, правичност и вклучување.
Оттогаш, администрацијата на Трамп замрзна 2,3 милијарди долари финансирање за Харвард и се закани дека ќе му го одземе статусот на универзитетот ослободен од данок и ќе му ја ускрати можноста да запишува странски студенти. Побара и информации за надворешните односи на универзитетот, финансирањето, студентите и професорите.
Свет
Папата Франциско секоја вечер се јавуваше во црквата во Газа, пишува „Скај Њуз“

Во текот на последните 18 месеци од својот живот, папата Франциско имал секојдневен вечерен ритуал – се јавувал во единствената католичка црква во Појасот Газа за да провери како луѓето се справуваат со тешката ситуација, пишува Скај Њуз. Парохискиот свештеник на црквата на Светото семејство Габриел Романели рече дека Папата „се јавува секој ден“.
Во својот последен јавен настап, на Велигден, Франциско повика на прекин на огнот меѓу Израел и Хамас. Во него тој ја осуди „драматичната и одвратна хуманитарна ситуација“ во Газа, предупредувајќи на „сè поголемата клима на антисемитизам што се шири низ светот“. „Ги повикувам завојуваните страни: прекин на огнот, ослободете ги заложниците и пружете драгоцена помош за гладното население кое копнее за иднината во која ќе владее мирот“, рече Папата.
Во својата велигденска порака, Френсис наведе дури 11 земји и шест региони погодени од конфликти, предупредувајќи дека светот се лизга кон уште поголема војна и хаос. „Сведоци сме на неверојатна жед за смрт и убиства во бројни конфликти ширум светот! Колку презир понекогаш се покажува кон ранливите, маргинализираните и мигрантите! рече Папата.
Тој се молеше особено за христијанските заедници во Либан и Сирија, за „конструктивен дијалог“ за ублажување на гладот во Јемен, за мир во Судан и Јужен Судан и за жртвите на насилство во Демократска Република Конго. Тој, исто така, ја спомена кревката трошка надеж во Мјанмар, каде што по години крвава граѓанска војна дојдоа почетоците на примирјето.
Тој упати посебна молитва за „праведен и траен мир“ во Украина, истовремено изразувајќи длабока тага поради трагедијата што продолжува да ја погодува Газа. „Конфликтот во Газа продолжува да носи смрт и уништување“, рече Папата, кој во последните месеци се повеќе ја критикуваше израелската воена операција против Хамас, нарекувајќи го конфликтот на почетокот на годината „многу сериозен и срамен“.
Европа
(Видео) Запечатена резиденција на папата, во Ватикан владее седисвакација

Ватикан ја запечати официјалната резиденција на папата Франциско, симболично започнувајќи период на жалост.
На снимката објавена од Ватикан се гледа кардиналот Кевин Џозеф Фарел, камерленгото, како гледа како службеник на Ватикан става црвена лента на вратата од резиденцијата на папата, ја врзува, а потоа става восочен печат на лентата. После тоа, Фарел ја проверува пломбата и се уверува дека вратата е цврсто затворена.
The papal apartments in the Apostolic Palace — unused during Pope Francis’ pontificate — have been officially sealed by Cardinal camerlengo Kevin Farrell following the Pope’s death. This act marks the beginning of the “sede vacante” period, during which the See of Peter remains… pic.twitter.com/p3PcYqN050
— EWTN Vatican (@EWTNVatican) April 21, 2025
Запечатувањето на папската резиденција е традиционален обред што го изведува камерленго, привремениот управител на Ватикан, а историски служел за да се спречи ограбувањето на папските одаи.
Овој чин го симболизира официјалниот крај на понтификатот на папата Франциско и почетокот на периодот на седисвакација – период без папа.