Побарувачката за клима уреди може да се зголеми повеќе од трипати на глобално ниво до 2050 година, предупредија денес Обединетите нации, повикувајќи ја меѓународната заедница да пронајде поодржливи решенија за ладење. Програмата за животна средина на ОН соопшти дека побарувачката може да се зголеми поради глобалното зголемување на населението и богатството во комбинација со сè поекстремната топлина.

„Растечката побарувачка за системи за ладење кои ќе бидат сè понеефикасни и се повеќе ќе ја загадуваат околината може речиси да ги удвои емисиите на стакленички гасови поврзани со ладењето од нивоата во 2022 година“, се вели во извештајот на УНЕП, „Global Cooling Watch 2025“, на маргините на климатскиот самит на ОН COP30 во Белем.

„Побарувачката за климатизација може да се зголеми трипати до 2050 година. Сепак, милијарди луѓе сè уште нема да добијат соодветна заштита од топлината. Треба да го преформулираме концептот на ладење и употребата на уреди за ладење, не како извор на емисии на стакленички гасови, туку како основа на отпорност на топлина и одржлив развој“, се вели во соопштението.

Најбрз раст на побарувачката за опрема за ладење се предвидува во Африка и Јужна Азија. „Со смртоносните топлотни бранови кои стануваат сè почести и поекстремни, пристапот до ладење мора да се третира како суштински дел од инфраструктурата, заедно со потребата од услуги за вода, енергија и санитација“, рече директорката на УНЕП, Ингер Андерсен.

Таа додаде дека „сепак, не можеме да излеземе од топлотната криза само со климатизација, бидејќи тоа би ги зголемило емисиите на стакленички гасови, како и трошоците“. УНЕП ја посочува опцијата за таканареченото „пасивно ладење“, што вклучува подобар квалитет на дизајнот и изградбата на ѕидовите и покривите, засенчување, решенија за соларна енергија надвор од мрежата и вентилација.

Потенцијалното влијание на стратегиите за пасивно ладење врз внатрешните температури се движи од 0,5 до 8 степени Целзиусови. „Пасивните, енергетски ефикасни и решенија базирани на природата можат да помогнат во задоволувањето на растечката глобална потреба за ладење и заштита на луѓето.

Тие исто така би ја задоволиле потребата за заштита на синџирите на исхрана и економиите од растечката топлина додека се стремиме да ги исполниме глобалните климатски цели“, рече Андерсен. Извештајот за ладење и климатизација сугерира дека усвојувањето на вакви мерки би можело да ги намали емисиите на 64 проценти под проектираните нивоа во 2050 година.

Израел сруши повеќе од 1.500 згради во областите на Газа што ги контролира од почетокот на прекинот на огнот со Хамас на 10 октомври, покажува анализата на сателитските снимки спроведена од BBC Verify.

Новите слики – најновите направени на 8 ноември – покажуваат дека цели населби под израелска контрола се срамнети со земја за помалку од еден месец, во она што се чини дека е планирано уривање.

Вистинскиот број на уништени згради може да биде многу поголем, бидејќи сателитските снимки не се достапни за некои области за да се овозможи проценка.

Некои експерти веруваат дека уривањата може да бидат прекршување на условите на прекинот на огнот постигнат со посредство на САД, Египет, Катар и Турција. Но, портпарол на израелската војска (ИДФ) изјави за BBC Verify дека Израел дејствувал „во рамките на прекинот на огнот“.

Мировниот план на Трамп и сателитската анализа
Мировниот план на американскиот претседател Доналд Трамп, кој беше основа за прекинот на огнот, наведува дека „сите воени операции, вклучително и воздушните и артилериските напади, ќе бидат суспендирани“. Трамп повеќе пати повторуваше дека „војната е завршена“.

Анализата на сателитските снимки од страна на BBC Verify, сепак, покажува дека израелската војска сè уште уништува згради во Газа во голем обем. Истражувачите користеле алгоритам за откривање на промени за да ги анализираат радарските снимки направени пред и по прекинот на огнот, истакнувајќи ги областите на можно уништување и рачно броејќи ги видливо уништените згради.

Тие го разгледаа уништувањето во рамките на таканаречената Жолта линија – границата што се протега по должината на север, југ и исток од Појасот Газа. Во октомврискиот договор за прекин на огнот, Израел се обврза да ги повлече силите на оваа линија, која е обележана со жолта боја на израелските воени карти.

Куќи, градини и овоштарници срамнети со земја
Многу од зградите што беа срушени не беа оштетени пред да бидат срушени – на пример во источен Кан Јунис, околу селото Абасан ал-Кабира. Тешко е да се биде целосно сигурен само врз основа на сателитски снимки, но зградите не покажаа знаци на оштетување, урнатини или промени во нивните контури. Тоа беа куќи со градини, дрвја и мали овоштарници.

Споредбата на сликите направени во октомври 2023 година, на почетокот на војната, и оние направени околу датумот на прекинот на огнот покажува дека повеќето од овие згради не беа погодени во тоа време.

Слични слики доаѓаат од областа Ал-Бајук, источно од Рафа. Сателитските снимки покажуваат дека многу згради што не биле оштетени пред прекинот на огнот оттогаш се уништени. Снимките од воздух од почетокот на ноември покажуваат облак од прашина што се издига од урнатините на населбата. Уништувањето продолжи во самиот град Газа, во источните населби како што е Шеџаја, и во близина на индонезиската болница на работ на бегалскиот камп Џабалија.

Ејтан Шамир, поранешен раководител на Одделот за национална безбедносна доктрина во израелското Министерство за стратешки работи, верува дека израелските акции не ги кршат условите на прекинот на огнот бидејќи, според неговото толкување, тоа не се однесува на областите надвор од Жолтата линија.

Потврдените снимки од контролирани детонации и рушење на згради од багери, објавени на социјалните медиуми по прекинот на огнот, се геолоцирани токму во тие области надвор од линијата.

ИДФ: Уништуваме терористичка инфраструктура
Израелската војска ги оправда своите постапки. Портпарол на ИДФ изјави: „Според договорот, целата терористичка инфраструктура, вклучувајќи ги и тунелите, мора да биде демонтирана низ цела Газа. Израел дејствува како одговор на заканите, прекршувањата и терористичката инфраструктура.“

На 18 октомври, израелскиот министер за одбрана Израел Кац напиша на Икс дека „демилитаризацијата на Газа со уништување на терористичките тунели и инфраструктура“ е јасен дел од безбедносната политика на Израел.

Точката 13 од мировниот план на Трамп, објавена од Белата куќа, наведува дека „целата воена, терористичка и офанзивна инфраструктура, вклучувајќи тунели и постројки за производство на оружје, мора да биде уништена и не смее да се обновува.“

Но, во документот, исто така, се наведува дека процесот на демилитаризација мора да биде „под надзор на независни набљудувачи“.

Украина се соочува со критичен недостиг на војници, бидејќи рекорден број мажи ја напуштаат земјата и одат за Европа, предупреди градоначалникот на Киев, Виталиј Кличко, во интервју, пишува Политико.

„Имаме огромни проблеми со војниците – со човечките ресурси“, изјави Кличко за Axel Springer Global Reporters Network, признавајќи го данокот што речиси четиригодишната војна го нанесе врз способноста на Украина да ги пополни своите редови.

Руските сили, рече тој, неуморно напредуваат, опишувајќи ги нивните напади како „како компјутерска игра – тие само продолжуваат да доаѓаат, не им е гајле за паднатите војници“.

Кличко има предлог
Според сегашните правила, Украинците можат да бидат мобилизирани од 25 години, но Кличко верува дека ова треба да се промени. „Во минатото, 18-годишниците служеа во војска – но тие се деца“, рече тој. „Моментално во Украина можете да мобилизирате само од 25 години. Тоа би можело да се намали за една или две години – на 23 или 22 години.“

Овие изјави одразуваат растечка загриженост за масовното иселување на млади мажи од земјата. Владин декрет издаден во август со кој им се дозволува на мажите на возраст од 18 до 22 години да ја напуштат земјата се совпадна со нагло зголемување на бројот на Украинци кои бараат заштита во Европската Унија.

Најновите бројки покажуваат дека земјите од ЕУ одобриле повеќе од 79.000 барања за привремена заштита во септември, што е највисока месечна бројка за две години, со најголеми зголемувања регистрирани во Германија и Полска.

фото: принтскрин