Свет
Америка го нападна Ирак пред 20 години: Дали ќе одговараат за нивните воени злосторства?
Америка го нападна Ирак пред точно 20 години. Таа сè уште не е повикана на одговорност за воените злосторства извршени во таа земја. Воздушната инвазија се случи на 19 март 2003 година, додека акциите на копно започнаа на 20 март и траеја нешто повеќе од еден месец. Коалициските сили (претежно британски заедно со Американците) го окупираа Багдад 22 дена по првиот ден од инвазијата, пишува Индекс.хр.
Битката за Багдад траеше шест дена и формално заврши на 1 мај 2003 година, кога американскиот претседател Џорџ Буш прогласи „крај на големите борбени операции“. По освојувањето на Багдад, следеше подолга втора фаза во која на окупацијата на Ирак се спротивставија бунтовниците.
Откако насилството почна да опаѓа во 2007 година, Соединетите Држави постепено го намалија своето воено присуство во Ирак, со што официјално го завршија своето повлекување во декември 2011 година.
Како пред сè дојде до војна? Во 2003 година, вниманието на светот беше насочено кон тоа дали Садам Хусеин ќе попушти пред американскиот и меѓународниот притисок да се откаже од оружјето за масовно уништување за кое се веруваше дека го поседува.
Накратко, претседателот Џорџ В. Буш тврдеше дека ранливоста на Соединетите Држави по 11 септември 2001 година, во комбинација со наводното континуирано поседување и производство на оружје за масовно уништување од страна на Ирак и неговата поддршка за терористичките групи, вклучително и Ал Каеда, ја оправдува војната против Ирак.
Познати се и зборовите на Буш дека „Ирак, Иран и Северна Кореја се оската на злото“. Официјален Багдад изјави дека не поседува оружје за масовно уништување. Во ноември 2002 година, Советот за безбедност на ОН ја одобри резолуцијата 1441 со која се бара од Ирак да соработува со своите обврски за разоружување, што земјата ги прифати, што ги натера инспекторите на УНМОВИК да ги започнат своите претреси.
На почетокот на 2003 година, Буш и британскиот премиер Тони Блер изјавија дека Ирак всушност продолжува да ги попречува инспекциите на ОН. Другите светски лидери, како што се францускиот претседател Жак Ширак и германскиот канцелар Герхард Шредер, сакаа да му дадат повеќе шанса на Ирак да го направи она што се бара од него.
Сметајќи ги залудни понатамошните дипломатски напори на Советот за безбедност, Буш прогласи крај на дипломатијата и му постави ултиматум на ирачкиот претседател Садам Хусеин од 48 часа да го напушти Ирак. Војната наскоро започна, пишува Индекс.хр.
Во февруари 2002 година, ЦИА го испрати амбасадорот Џозеф Вилсон да ги истражи наводите за извештаите дека Ирак се обидува да добие ураниум од Нигер. Вилсон се врати и ја извести ЦИА дека извештаите за продажба на ураниум во Ирак се „целосно лажни“.
Шефот на инспекторите на ОН Ханс Бликс отишол во Ирак и не нашол траги од забранетото оружје. Во февруари 2003 година, тој издаде прилично негативен извештај за соработката на Ирак со меѓународните инспектори, но сепак рече дека не нашол „нема докази дека Ирак поседува или поседува оружје за масовно уништување“. Во интервју од септември 2003 година, Бликс дури процени дека „Ирак го уништи своето оружје за масовно уништување пред 10 години“.
Во секој случај, по почетокот на војната, коалициските сили почнаа да постигнуваат поголем успех, ирачките војници почнаа да дезертираат: по падот на Багдад, Хусеин избега и беше заробен во декември 2003 година. Тој беше погубен во 2006 година.
Копненото присуство на САД го достигна својот врв во 2007 година со повеќе од 170.000 војници присутни во таа земја, а токму во таа година коалициските сили претрпеа најголеми загуби. Имено, загубите на коалицијата беа мали во првичните борби во 2003 година, со околу 150 загинати до 1 мај.
Сепак, смртните случаи на американски војници нагло се зголемија потоа, достигнувајќи околу 1.000 до претседателските избори во САД во ноември 2004 година и надминаа 3.000 на почетокот на 2007 година, што значи дека коалициските сили претрпеа најголеми загуби од бунтовниците во подоцнежните фази од војната. Ова беа и години кога секташкото насилство ја зафати земјата и предизвика огромен хаос.
Откако не беше пронајдено нуклеарното оружје, денес се верува дека главната причина била контролата на богатиот извор на нафта во Ирак. Набргу по апсењето на Садам, администрацијата на Буш призна дека нејзините предвоени аргументи за присуството на залихи на хемиско, биолошко и нуклеарно оружје во Ирак се неосновани.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Првиот човек на грчката Пошта поднесе оставка по најавата за затворање на 200 филијали
Планираното затворање на 204 поштенски филијали скапо го чинеше директорот на Грчката пошта (ЕЛТА), Григорис Скликас, кој поднесе оставка, пренесе весникот „Катимерини“.
Скликас ја поднел оставката откако многу граѓани дознале дека нивните локални пошти биле затворени преку ноќ, што предизвикало остри реакции. И покрај оставката, владата останува при планот за затворање на околу една петтина од вкупно нешто повеќе од илјада пошти.
Директорот се бранел дека работат со застарена опрема и несоодветна дигитална инфраструктура. Грчката пошта се соочува со недостиг од персонал и милионски загуби, а долгот изнесува околу 140 милиони евра.
Портпаролот на владата, Павлос Маринакис, изјави дека планот за реструктурирање и затворање на филијалите е конечен, но призна дека одлуката за нивно затворање без претходна консултација со граѓаните била погрешна.
Тој најави дека реформата ќе се спроведе по дијалог со јавноста и дека целта е сите граѓани да имаат пристап до поштенски услуги.
Свет
Орбан му одговори на Зеленски: Украина не ја брани Унгарија од никого и од ништо
Унгарскиот премиер Виктор Орбан му возврати удар на украинскиот претседател Володимир Зеленски, кој го обвини во едно интервју дека го поддржува Путин со блокирање на пристапните преговори на Украина со Европската Унија. Зеленски рече дека нема намера да понуди отстапки на Будимпешта, на што Орбан одговори дека Украина не ја брани Унгарија и дека Будимпешта не му должи ништо, објави „Евроњуз“.
Во интервју објавено вчера Зеленски тврдеше дека Унгарија треба да ја поддржи одбраната на Европа наместо да бара отстапки.
„Не мислам дека треба да му понудам нешто на Виктор Орбан“, рече Зеленски.
„Мислам дека Виктор Орбан треба да ѝ понуди нешто на Украина, која ја штити цела Европа од Русија, а дури и сега, за време на оваа војна, не добивме никаква поддршка од него, поддршка за нашата визија за живот“, додаде украинскиот претседател.
Одговорот на Орбан дојде кратко по објавувањето на интервјуто. Унгарскиот премиер ја отфрли сугестијата дека неговата земја му должи нешто на Киев.
„Украина не ја брани Унгарија од никого и од ништо. Ние не го побаравме тоа и никогаш нема да го сториме тоа. Безбедноста на Унгарија е загарантирана од нашите национални одбранбени капацитети и од НАТО, чиј член, за среќа, Украина не е“, рече Орбан.
Тој истакна дека Унгарија досега обезбедила приближно 200 милиони евра хуманитарна помош и продолжува да ја снабдува земјата разорена од војна со гас и електрична енергија.
Премиерот го повтори цврстото противење на Унгарија на пристапувањето на Украина во ЕУ.
„Унгарија не го поддржува и нема да го поддржи пристапувањето на Украина во Европската Унија бидејќи тоа би донело војна во Европа и би ѝ одзело унгарски пари на Украина“, рече Орбан додавајќи дека би претпочитал да види Киев да добие статус на стратешки партнер наместо полноправна членка.
Свет
Зохран Мамдани со чекан и срп на насловната страница на „Њујорк пост“
Демократскиот социјалист Зохран Мамдани, кој се опиша себеси како најлошиот кошмар на Трамп, е избран за нов градоначалник на Њујорк.
На насловната страница на денешниот „Њујорк пост“ пишува: „Социјалистот Мамдани ја доби градоначалничката трка. Црвено јаболко“. Во заднината Мамдани е прикажан како држи чекан и срп, а на небото над облакодерите се гледаат три црвени пентаграми.
„По кампањата, во која ветуваше високи даноци, бесплатни работи и омраза кон Израел, социјалистот Зохран Мамдани убедливо победи синоќа и ќе стане 111-ти градоначалник на Њујорк“, пишува „Њујорк пост“.
„Њујорк пост“ е еден од најстарите американски дневни весници, основан 1801 година, а денес е познат како таблоид со изразен сензационалистички пристап. Тој ги претставува конзервативните политички ставови, блиски до Републиканската партија.
Тој често ги критикува политичката левица, прогресивните движења и демократските функционери, а пишува потврдно за републиканските кандидати и за конзервативните прашања. Неговиот стил е провокативен, со заводливи наслови, иронија и визуелно моќни насловни страници.
За што се залага Мамдани?
Политичката платформа на Мамдани се базира на зајакнување на јавните услуги и проширување на социјалните програми, особено во областите домување и транспорт. Тој се залага за замрзнување на кириите во регулираните станови и изградба на многу достапни станови.
Мамдани исто така ги поддржува воведувањето бесплатен автобуски превоз и проширувањето на јавниот превоз финансиран од градскиот буџет. Неговите планови вклучуваат зголемување на даноците за најбогатите и за најголемите корпорации за финансирање нови јавни програми.
Во однос на социјалните прашања, тој силно ги поддржува правата на ЛГБТК+ луѓето и проширувањето на пристапот до здравствена заштита. Се залага за бесплатна грижа за децата и намалување на трошоците за живот за семејствата. Во областа на јавната безбедност се промовира поголема улога на социјалните и на услугите за ментално здравје, а воедно се намалува обемот на работа што традиционално се префрла на полицијата.

